Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi 2018/2479 E. 2018/1698 K. 27.12.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/2479
KARAR NO : 2018/1698
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 05/06/2018
NUMARASI: 2018/204 Esas 2018/645 Karar
DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 27/12/2018 (11/01/2019 yazım tarihli )
Davanın reddine ilişkin hükmün davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkiline ciro yoluyla intikal eden ve müvekkilin meşru hamili bulunduğu …bank Çağlayan şubesine ait hamiline yazılı, keşidecisi …,25/02/2009 keşide tarihli,…seri nolu,750-TL bedelli, 21/07/2010 keşide tarihli, …seri nolu, 3600-TL bedelli ve …seri nolu 3 adet çek kaybolduğunu ileri sürerek çeklerin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARININ ÖZETİ: Mahkemece yapılan yargılama sırasında, dava konusu çeklerin bulunduğu davacı tarafından bildirilmekle, davanın konusuz kalması nedeniyle karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili;çekin ibrazından sonra dahi kıymetli evrak vasıfları devam ettiği sürece zayi nedeniyle iptal isteminde bulunulabileceğini, yanılgılı değerlendirme ile hüküm tesis edildiğini, kararın kaldırılmasına, çeklerin kayıp nedeniyle iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:Somut uyuşmazlıkta davacı ,…bank Çağlayan şubesine ait keşidecisinin …olduğu hamiline yazılı olan,6418909 nolu 25.02.2009 keşide tarihli 750 -TL bedelli, 6418914 nolu 21.07.2010 keşide tarihli 3600- TL bedelli ve 5904162 nolu hamili olduğu 3 adet çekin zayi olduğunu iddia ederek bu çeklerin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece , TTK.nun 818/ 1- s maddesi delaletiyle 757 ve devamı maddeleri gereği açılan hasımsız çek iptali davasında,banka tarafından çeklerin ibraz bilgileri gönderilmesi üzerine yasal ilanlar yapılmadan, dava konusu yapılan 3 adet çeklerin bulunduğu davacı tarafından bildirildiği(davacının bu yönde bir beyanı bulunmamaktadır) gerekçesiyle,karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.
Dosya kapsamında bulunan davaya konu çek fotokopilerinde yapılan incelemede; hamiline yazılı çeklerin arkalarında birden çok cironun bulunduğu ve son olarak hamilleri tarafından 25.02.2009, tarihinde …bank’a ibraz edildiği karşılıksız işlemi yapıldığı,08.04.2009,22.12.2008 tarihlerinde bankalara ibraz edildikleri ve ibraz eden hamillerin banka sorumluluk tutarlarını bankalardan tahsil ettikleri anlaşılmaktadır.İbraz tarihinden önceki ciro silsilesinde davacı …’nın cirosu bulunmadığı gibi,ibraz tarihinden sonra da alacağın temliki sonucunu doğuran bir ciro bulunmadığı anlaşılmıştır.
Hamile yazılı bir çekin devrinin, ibrazdan önce eTTK. 702 ve 703. nci madde hükümleri uyarınca, ciro yapılmaksızın teslim ile yapılabileceği yasada düzenlenmiş ise de, protesto keşidesinden veya ibrazdan sonra hamile yazılı bir çekin fiilen teslimi sureti ile devredilebileceğine dair yasal bir düzenleme bulunmamaktadır.Aksine eTTK 705.üncü maddesinde böyle bir durumda yapılabilecek cironun alacağın temliki hükümlerine tabi olacağı açıkça hükme bağlanmıştır.Bu durumda, ibraz eden hamil tarafından temliki veya cirosu gerekecektir.Başka bir ifade ile hamile yazılı bir çekin bankaya ibrazından sonra ciro edilmeksizin başkasına elden devri olanaksızdır.İbrazdan sonra alacaklının çekte hak sahibi olabilmesi için TTK.nun 705 nci maddesi uyarınca adına alacağın temliki hükümlerini doğuran bir cironun bulunması veya alacağın temliki sözleşmesinin bulunması gerekir.Çekler ibraz edildikten sonra haklı hamillik iddiasının kabulü için çekteki alacağın davacıya temlik edildiğine ilişkin herhangibir beyan bulunmadığı davacı vekilince dayanılan Yargıtay kararlarının somut olayla ilgili bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere,TTK.nun 757 vd. maddelerinde düzenlenen ve hasımsız açılan zayi nedeniyle çek iptali davasını açma hakkı meşru hamile tanınmıştır. Esasen hasımsız olarak açılan bu davada iptal talebinde bulunan şahsın ispat etmesi gereken husus, zilyedi bulunduğu çekin rizası hilafına elinden çıkmasıdır. Ancak, iptal davasındaTTK.nun 760 maddesi gereği kesin ispat aranmayıp çekin kaybolduğunun “kuvvetle muhtemel” olduğunu göstermesi yeterlidir (Yargıtay 11. HD.nin 12.06.2017 tarih ve 2016/1132E,2017/3639K sayılı ilamı).Somut olaya bu açıklamalar ışığında bakıldığında; mahkemece çekler bulunduğundan davanın konusuz kaldığına ilişkin hüküm verilmiş ise de çeklerin bulunduğuna dair dosyada hiçbir bilgi olmadığı ;dosyaya muhatap bankaca gönderilen çek fotokopilerine göre,ibrazdan önce davacının ciro silsilesinde bulunmadığı,çeklerin dava dışı kişilerce bankalara ibraz edildiği,ibraz tarihinden sonra da davacının meşru hamil olduğunu yaklaşık ispat koşuluna göre kanıtlayacak alacağın temliki sonuçlarını doğuracak bir ciro veya alacağın temliki ne ilişkin sözleşme bulunmadığı,hamiline yazılı çekin ibrazdan sonra elden devrinin çeki elinde bulunduranı meşru hamil haline getirmeyeceği,verilen hükmün yasal dayanağı olmadığı ancak davacı sıfatı kamu düzenine ilişkin olmakla HMK 355 maddesi gereği istinaf sebebi olarak ileri sürülmese de re’sen incelenmesi gerektiğinden; davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle, kararın kaldırılmasına,davacının aktif husumet(davacı sıfatı) ehliyeti yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle:
Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE; İstanbul 2.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 05/06/2018 Tarih 2018/204 Esas 2018/645 Karar sayılı hükmün HMK 353(1)b-2 gereği KALDIRILMASINA;
“Aktif husumet ehliyeti yokluğundan davanın REDDİNE,”
İlk Derece Yargılamasına ilişkin olarak;
“Peşin harcın karar harcına mahsubuna başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
Davacı tarafından aşamalarda yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına,
Davacı tarafından yatırılan 35,90- TL peşin istinaf karar harcının istek halinde kendisine iadesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 362.ç maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.27/12/2018