Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi 2018/1766 E. 2018/1685 K. 25.12.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA N : 2018/1766
KARAR NO : 2018/1685
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 11/07/2018
NUMARASI : 2018/640 Esas 2018/722 Karar
DAVA : Zayii Belgesi Verilmesi
İSTİNAF KARAR TARİHİ:25/12/2018 İlk derece mahkemesince davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü.
DAVA : Davacı vekili, müvekkiline ait ..Bankası Laleli Şubesine ait … nolu boş çek yaprağının müvekkili tarafından zayii edildiğini, çekin ne şekilde zayii olduğunun bilinmediğini, tüm aramalara rağmen bulunamadığını, TTK 82, HMK 382,383 ve 5253 sayılı Dernekler Yasası’nın 32.maddesi uyarınca, dernek yönetiminin yangın, su baskını, hırsızlık ve benzeri elinde olmayan sebeplerle defterlerin, belgelerin vd benzeri evrakların kaybolması durumunda zayii belgesi talebinde bulunma hak ve yükümlülüğünün bulunduğunu, ayrıca kaybolan kıymetli evrakla ilgili dernek yöneticisinin sorumluluğunun olduğunu, derneğin muhatap bankaya karşı da sorumluluğu olduğunu ileri sürerek kaybolan çek yaprağı için zayii belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, kıymetli evrak kaybından kaynaklanan hasımsız iptal davası açma hakkının alacaklı sıfatını taşıyan meşru hamile ait olduğu, keşidecinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkının bulunmadığı, ayrıca iptali talep edilen evrakın boş çek yaprakları olduğu, boş çek yapraklarının, kıymetli evrak vasfı bulunmadığından iptalinin talep edilemeyeceği, somut olayda TTK’nın 82. maddesinin uygulama koşullarının da oluşmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bu karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle;
1- TTK 82, HMK 382,383 ve 5253 sayılı Dernekler Yasası’nın 32.maddesi uyarınca, dernek yönetiminin yangın, su baskını, hırsızlık ve benzeri elinde olmayan sebeplerle defterlerin, belgelerin vd benzeri evrakların kaybolması durumunda zayii belgesi talebinde bulunma hak ve yükümlülüğünün bulunduğunu, ayrıca Dernekler Yasası uyarınca kaybolan kıymetli evrakla ilgili dernek yöneticisinin cezai sorumluluğunun olduğunu, mahkemece davanın kabulü gerektiğini,
2-Aksi düşünülse bile, evrakın kıymetli evrak olmadığını değerlendiren mahkemenin görevsizlik kararı vererek dosyanın olumsuz görev uyuşmazlığının çözümü için Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine karar vermesi gerekirken, red kararı vermesinin doğru olmadığını belirterek hükmün kaldırılmasını ve davanın kabulünü, aksi halde olumsuz görev uyuşmazlığının çözümünü istemiştir.
GEREKÇE :Dava, TTK’nun 82/7 ve Dernekler Yasası 32.maddesi uyarınca, kaybolan boş çek yaprağı için zayii belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
TTK’nun 82/7 maddesi “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir.” düzenlemesini içermektedir.
5253 sayılı Dernekler Kanunu’nun “Ceza Hükümleri” başlıklı 32.maddesi ise “Bu Kanun hükümlerine aykırı davrananlara uygulanacak cezalar aşağıdaki şekildedir:….
k) 9 ve 19 uncu maddelerin üçüncü fıkralarındaki zorunluluğa uymayanlar ile tutulması zorunlu olan defter ve belgelerin, gerekli dikkat ve özen gösterilmiş olması şartıyla elde olmayan bir nedenle okunamayacak hâle gelmesi veya kaybolması hâlinde, öğrenme tarihinden itibaren onbeş gün içinde dernek merkezinin bulunduğu yerin yetkili mahkemesine zayi belgesi almak için başvurmayan veya bu belgeyi denetim sırasında ibraz edemeyenler üç aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır. 21 inci maddedeki yükümlülüklere aykırılık halinde de failler hakkında aynı cezaya hükmolunur. ….” hükmünü haizdir.
Somut olayda ise davacı derneğe ait tutulması zorunlu olan defter veya belgenin zayii olduğu değil derneğe ait boş çek yaprağının zayii olduğu ileri sürülmektedir. Dolayısıyla gerek TTK’nun 82/7 gerekse Dernekler Kanunu’nun 32.maddesinin somut olayda uygulama yeri bulunmamaktadır.
Öte yandan TTK 818/s, 757-765. madde hükümlerine göre hamil tarafından zayi nedeniyle çek iptali isteminde bulunulabilir ise de, somut olayda henüz kıymetli evrak (çek) vasfı taşımayan boş çek yaprağına ilişkin talepte bulunulmuş olduğundan, davacının anılan yasa hükmü uyarınca da talep hakkı bulunmamaktadır.
Yukarıda açıklanan gerekçelerle ilk derece mahkemesinin davanın reddi yönündeki kararında bir isabetsizlik bulunmadığı sonuç ve kanaatine varılmış olup, davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
Peşin harcın karar harcına mahsubuna başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
İstinaf yoluna başvuran davacı tarafından yapılan giderlerin üzerlerinde bırakılmasına,
Dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 362.ç maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.25/12/2018