Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi 2018/1379 E. 2018/1265 K. 18.10.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/1379
KARAR NO : 2018/1265
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: GEBZE ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 09/05/2018 – 15/05/2018 Tarihli Ek Kararlar
NUMARASI : 2018/116 D.İş 2018/118 Karar
TALEP : İhtiyati Tedbir- İhtiyati Tedbire İtiraz
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 18/10/2018 (13/11/2018 yazım tarihli )
İlk derece mahkemesince verilen 09/05/2018 ve 15/05/2018 tarihli ek kararın talep eden, karşı yan ve yük alıcıları vekilince istinaf edilmesi üzerine dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü.
TALEP: İhtiyati tedbir talep eden vekili dilekçesinde; ….CO LTD arasında alüminyum emtiasının Malezya’dan Poliport Limanına gemi ile taşınması için 14/02/2018 tarihli taşıma sözleşmesi imzalandığını,sözleşmenin 34 ve 35 maddeleri uyarınca boşaltma limanında müvekkilinin göstereceği acentenin atanması zorunlu ve müvekkili tarafından …i Ltd. Şti.’ nin atanması bildirilmiş iken karşı tarafın müvekkilinin talimatı dışında geminin yükleme limanına ulaşmasının ertesi günü 07/03/2018 tarihinde bir başka acentenin boşaltma limanı acentesı olarak atanarak taşıma sözleşmesinin ihlal edildiğini, sözleşme uyarınca karşı taraf tarafından ödenmesi gereken 15.759,10- usd bedelin yükleme limanı acentasının talebi üzerine müvekkili tarafından karşı tarafın ad ve hesabına ödendiğini, geminin taşıma sözleşmesine aykırı olarak Sudan’ a uğradığını, karşı tarafın navlun bedeline ilişkin 19/03/2018 tarihli 273.535,65-usd bedelli faturayı gönderdiğini, müvekkili tarafından fatura bedelinin ödenmesi için talimat gönderildiğini ,fakat navlunun karşı tarafın bankasının iç politikası nedeniyle müvekkiline geri gönderdiğini,ödemenin euro cinsinden yapılabileceği bilgisini alması üzerine karşı tarafın acentası ile 17 Nisan 2018 tarihinde yapılan yazışmada Euro/USD kuru 1.2306 olarak karşı tarafın kabul ettiğini, 209.475 euro tutarında ödemenin karşı tarafın banka hesabına 17/04/2018 tarihinde yatırıldığını, karşı tarafın navlun bedelinden 29.585,44-usd ödenmediğini iddia ettiğini, geminin Poliport Liman’ında olduğunu, karşı tarafın orjinal konşimentoları ve emtiayı teslimden kaçındığını,29.585,44-usd teminat tutarının mahkeme tarafından kabulü ile TTK’ nun 1202. maddesi uyarınca yükün teslimine karar verilmesini talep etmiştir.
İTİRAZLAR:… Co Ltd vekili;. … arasında akdedilen sözleşme uyarınca 8.015.696 Kg alüminyum yükünün taşındığı , navlunun ton başına 35- usd,tümü için 280.549,36-usd ettiğini, ancak 29.585,44-usd nin ödenmediğini,sözleşmede sürastarya ücretinin günlük 10.000-usd olarak belirlendiğini, ödenmeyen navlun nedeniyle yüke ilişkin konişmentoların serbest bırakılmadığını,…lehine doğan sürastarya ücretinin şuan itibari ile 210.000-usd olduğu, geminin sözleşme uyarınca ve normal şartlarda İzmit Körfezi’ ne varması akabinde tahliye limanına yanaşacakken, demirleyerek açıkta beklemek zorunda kaldığını,tahliye masrafları için 171.654-usd masraf doğduğunu, ayrıca geminin Beldeport limanında tahliye yapmaksızın durması sebebi ile 74.880-usd fuzuli işgal ücreti doğduğunu, temizleme masrafının ise 30.000-usd, sonuç olarak güncel alacak miktarının 771.114,44-usdye baliğ olduğunu, bu miktar üzerinden teminat alınması gerektiğini belirterek karara itiraz etmiştir.
… vekili; yük alıcıları tarafından 3.5.2018 tarihinde konişmento asıllarının mahkemeye ibraz edildiğini, konişmentoların emre düzenlenen firmalar tarafından ciro edilerek müvekkiline teslim edildiğini,TTK’nın 1230 maddesi gereğince malı teslim almaya yetkili olduğunu, TTK’nın 1203. maddesine göre navlun sözleşmesinde veya konişmentoda veya başka bir denizde taşıma senedinde bizzat kendisinin ödemekle yükümlü tutulduğu bir borç yok ise taşıyanın alacaklarından sorumlu tutulamayacağını, TTK’nın 1204. maddesine göre de bu alacaklar dolayısıyla gönderilene karşı taşıyan tarafından hapis hakkı uygulanamayacağını, konişmentoların meşru hamili malların sahibinin müvekkili olduğunun tespiti ile yükün Poliport limanında teslimine, karşı tarafın hapis hakkı talebinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İhtiyati tedbire itiraz eden … vekili 09/05/2018 tarihli duruşmadaki sözlü beyanında;”müvekkilinin elinde bulunan konişmentoların mahkemeye ibraz edildiğini,diğer alıcılar gibi müvekkilinin de yasal hamil olduğunu,malların sahibinin müvekkili olduğunun tespiti ile yükün Poliport limanında teslimine, karşı tarafın hapis hakkının talebinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İhtiyati tedbire itiraz eden … vekili’de benzer sebeblerle yükün müvekkiline teslimini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: …’ın talebi üzerine mahkeme,27.04.2018 tarih ve 2018/116 değişik iş esas ,2018/118 karar sayılı kararla,”Emtianın ve konişmentonun talep edene teslimi talebinin reddine,TTK.’nın 1202 maddesi gereğince talep eden … tarafından 29.585,44- usd teminat karşılığında gemide bulunan yükün TBK’ nun 107 ve 109. maddeleride nazara alınarak Poliport Limanında boş bir antreponun tevdii mahalli olarak tayin edilmesine,”karar verilmiştir. Akabinde, karşı taraf …Ltd’nin talebiyle,mahkemece,30.04.2018 tarihli kararla ,27.04 2018 tarihli kararı tavzih ederek,tevdi mahallini Beldeport Limanı olarak değiştirmiştir.
İhtiyati tedbir kararına itirazlar üzerine 09/05/2018 tarihli ek karar ile; Karşı taraf .. Co Ltd. vekilinin ihtiyati tedbire itirazının ve yükün tevdii mahalli olarak Beldeport limanına boşaltılması talebinin REDDİNE, 30/04/2018 tarihli tavzih kararının kaldırılmasına, menfaati ihlal edilen ….’ nin ihtiyati tedbirde değişiklik yapılması talebinin kabulü ile mahkemenin 27/04/2018 tarihli kararında değişiklik yapılarak;
29.585,44 -usd tutar mahkeme veznesine yatırıldığı,ilave 210.000-usd demuraj bedelinin konişmento ibraz eden …, … tarafından teminat karşılanması halinde gemide bulunan yükten;(4 adet) konşimento muhteviyatı yükün … ye ,(13adet) Konişmentolardaki yükün …ya Poliport Limanında teslimine ,…vekili tarafından vekaletname sunulmadığından bir karar verilmesine yer olmadığına , yeni bir talep açmakta muhtariyetine,karşı taraf hapis hakkını icra dosyası kapsamında kullanmış olduğundan hapis hakkının uygulanmasına ilişkin talepler icra işlemini şikayet kapsamında olduğundan karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Mahkemece 15/05/2018 tarihli ek karar ile; 210.000-usd demuraj bedelinin 356.500 usd ye arttırılmasına,teslim talep edenler tarafından teminatın karşılanmasına karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ :1-… Ve…. Vekilleri ayrı ayrı verdikleri dilekçesinde ; gemi donatanının navlun sözleşmesi ve/veya konişmento tahtında taşıdığı yükün tesliminden kaçınabilmesinin kanunen sadece hapis hakkı ile mümkün olduğunu,donatanın hapis hakkı uygulayabilecek olsa dahi gönderilen konumundaki müvekkiline karşı uygulanamayacağını, müvekkilinin navlun sözleşmesine taraf olmadığını,sözleşmeyi ciro edip onaylamadığını, müvekkilinin konşimentolardaki malların sahibi olduğunun tartışmasız olduğunu belirterek kararın teminata dair hükümlerinin kaldırılarak haksız olarak alınan teminatların iadesine karar verilmesini talep etmişlerdir.
… vekili; sürastarya süresinin hazırlık bildirimi verilmeden başlamadığını, somut olayda hazırlık bildiriminin, kararın verildiği 09.05.2018 tarihinden sonra 14.05.2018 tarihinde ulaştırıldığını, teminat ödenmesi ve teminat miktarının arttırılmasının hatalı olduğunu, demurajın doğmadığını, taşıyanın demuraj talebi var ise bunu başkaca bir dosya üzerinden yapacağı başvuru ile talep etmek zorunda olduğunu,mahkemenin karar vererek dosyadan el çektikten sonra ayrıca teminatın arttırılmasına karar verdiğini belirterek 09.05.2018 ve 15.05.2018 tarihli teminat alınmasına ilişkin hükümlerin kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
… vekili; navlun sözleşmesi uyarınca konşimentoların tanzim ve serbest bırakılabilmesi için donatan sıfatını haiz …in onayı gerektiğini, donatanın bir talimatı olmadığını, navlunu ödenmemiş bir taşımaya ilişkin konşimentoların “Freight Prepaid” kaydı içeremeyeceği açıkken mahkeme tarafından bu kaydı içeren konşimentoların orijinal sayıldığını, … arasında imzalanan sözleşmenin TTK’nun 1138.maddesinde tanımlanan yolculuk çarteri sözleşmesi olduğunu, mahkemece sözleşmenin gemi kira sözleşmesi olarak kabülünün hukuka aykırı olduğunu, İcra Dairesi tarafından uygulanan hapis hakkının, yalnızca İcra Mahkemesi tarafından kaldırılabileceğini, müvekkilinin alacağına karşılık tek teminatın gemi üzerindeki yük olduğunu, kabul anlamına gelmemek kaydıyla, …tarafından ibraz edilen konşimentolarının arka yüzünde hapis hakkına ilişkin bir hükmün mevcut olduğunu, kaptan tarafından hazırlanan kargo manifestosunda yazılı “notify address” ile …tarafından mahkemeye ibraz edilen konşimentolardaki “notify address” kısımlarının uyuşmadığını belirterek 09.05.2018 tarihli kararın müvekkili lehine ortadan kaldırılmasına, orijinal olmayan konşimentolara göre yükün teslim edilmemesine, konşimentoların …’a verilmemesine, navlun ve navluna bağlı alacakların tamamının …’ ne ödenene kadar yükün alıcılara teslim edilmemesi yönünde karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE :Taşıyan tarafından 29.585,44-usd navlun bedelinin ödenmediği ileri sürüldüğünden taşınan yükün boşaltma limanı olan Poliport ‘ta boşaltılmaması üzerine taşıtan tarafından mahkemeye başvurulup çekişmeli bedeli yatıracaklarını bildirerek yükün kendisine teslimi talebi mahkemece yükün tevdii mahalline tevdii olarak karara bağlanmış,daha sonra ki aşamada yük alıcıları olan 3 ayrı şirket tarafından konişmentolar ibraz edilerek yükün kendilerine teslimi talep edilmiş olup ,mahkemece eksik navlun bedelinden başkaca ;önce 210.000 daha sonra 356.000 usd demuraj bedeli teminat olarak yatırıldığında yükün alıcılara tesilimine karar verilmiştir. Taşıyan iddia ettiği tüm zararları karşılanmadan yükün teslim edilmemesi ,yük alıcıları ve taşıtan da hiç teminat alınmadan yükün teslim edilmesine karar verilmesi talebiyle ihtiyati tedbire ilişkin karar ve ek kararları istinaf etmişlerdir.
Alacaklı donatanın Gebze ….icra dairesinin …esas sayılı dosyasında 2.5.2018 tarihinde TTK nun 1201 ve İİK 270.maddesi uyarınca hapis hakkını kullandığı anlaşılmakla ,yükün alıcılarına teminat karşılığında teslimi işlemleri niteliği itibariyle ihtiyati tedbir kararına ilişkin olmakla ,donatanın navlun alacağı bulunup bulunmadığı ,hapis hakkının mevcut olup olmadığı ,uygun kullanılıp kullanılmadığı hususları ihtiyati tedbire ilişkin dosyada inceleme konusu olmayacaktır.HMK 390/3 maddesi uyarınca ihtiyati tedbir talep eden taraf dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkça belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat zorundadır. Tüm dosya kapsamına göre,deniz taşıması kapsamında, donatan …’in taraflar arasındaki sözleşmenin 11. maddesi gereği yüklemenin tamamlanmasının ardından 6 iş günü içerisinde ödenmesi gereken navlunun 29.585,4-usd kısmının ödenmediği dolayısıyla bakiye navlun alacağının olduğu konusunda ve yine son ara karar tarihi itibarıyla 356.500 -usd demuraj bedeli alacağı olabileceği konusunda yaklaşık ispat noktasında kanaat oluşturacak delil bulunmaktadır.TTK.nun 1128 maddesi ile bu maddenin atıf yaptığı 1201 maddelerinde hapis hakkı düzenlenmiştir. TTK.nun 1201 maddesine göre,taşıyan,navlun sözleşmesinden doğan bütün alacaklar için eşya üzerinde hapis hakkına sahiptir. Demuraj bedeli de bu alacaklardandır.
TTK.nun 1203 maddesinde; Eşya, taşıtandan başka bir kişiye teslim edilecekse, bu kişi, navlun sözleşmesi veya konişmento ya da diğer bir denizde taşıma senedi uyarınca eşyanın teslimini istediğinde, bu istemin dayandığı sözleşmenin veya konişmentonun hükümlerine göre ödemeye yetkili kılındığı bütün alacakları ödemekle, yükümlü olacağı düzenlenmiştir.
TTK 1204 maddesinede; (1) Gönderilen, eşyanın teslimini istediği andan itibaren, sadece 1203 üncü maddede öngörülen alacaklar için hapis hakkının kullanılmasına katlanmak zorundadır; gönderilen konumundaki … ve . …nin navlun alacağı ve demuraj bedeli konusunda, mahkemece belirlenen teminat miktarını yatırmak durumundadırlar.Navlun sözleşmesinde günlük 10.000-usd demuraj bedeli kararlaştırıldığı , önce boşaltılacak liman konusunda da ihtilaf çıktığı ilk derece mahkemesinin de gemi üzerinde ki yük boşaltılıncaya kadar geçen zamanı dikkate alarak tahakkuk eden demuraj bedelini de teminat altına aldığı anlaşılmakla, gönderilen konumundakı bu iki şirketin, deniz taşımasına konu malların kendilerine teminatsız teslimi gerektiği,taşıyanın hapis hakkı bulunmadığı, bulunsa bile kendilerine ileri sürülemeyeceği yönündeki istinaf sebepleri yerinde değildir.
Yukarıda anlatılanlar doğrultusunda taşıyan … ‘ın iddia ettiği navlun ve demuraj bedeli konusunda yaklaşık ispat ölçüsünde delil bulunması,… tarafından navlunun eksik yatırılması nedeniyle hapis hakkını kullanması ve yükün boşaltılamaması nedeniyle,yük alıcılarının ve taşıtanın teminata hükmedilmesine ve miktarının artırılmasına yönelik istinaf sebepleri yerinde değildir. …’ın, orijinal olmayan konşimentolara göre yükün teslim edilmemesine, konşimentoların …’a verilmemesine, navlunun ve navluna bağlı alacakların tamamının …’in hesabına gönderilene kadar yükün …isimli firmalara teslim edilmemesi yönündeki istinaf sebepleri de;TTK.nun 1203 maddesi gereği, taşıyanın çekişmeli alacak tutarı yeterli teminat altına alındığından,yükün alıcılara teminat karşılığı tesliminde her iki tarafın hukuki yararı bulunduğu ,taşıyan çekişmeli tutar karşılandığında eşyayı teslim etmek zorunda olduğundan, yerinde görülmemiştir.
Bu nedenlerle, ilk derece mahkemesinin çekişmeli alacakların mahkeme veznesine yatırılması karşılığında yük alıcılarına teslim kararı vermesinde isabetsizlik bulunmadığından ,talepte bulunan, karşı yan ve yük alıcıları vekillerinin istinaf başvurularının HMK ‘nun 353(1)b-1 maddesi uyarınca ayrı ayrı esastan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda açıklanan nedenlerle:
Talepte bulunan, karşı yan ve yük alıcıları vekillerinin istinaf başvurularının HMK ‘nun 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,
Taraflarca yatırılan peşin harcın karar harcına mahsubuna başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 362.f maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 18/10/2018