Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi 2017/889 E. 2018/1217 K. 11.10.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
12. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2017/889
KARAR NO : 2018/1217
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 10. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ :19/06/2017
NUMARASI : 2014/1513 Esas- 2017/849Karar
DAVA : Alacak (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 11/10/2018 ( 14/10/2018 yazım tarihli )
Davanın kısmen kabulune ilişkin hükmün davalı … vekili ve davalı … vekilleri tarafından istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
DAVA: Davacı vekili , taraflar arasında 08/10/2014 tarihinde maliki/alıcısı davalı … olan makine emtiasının İngiltere’den Adapazarı’na taşınması hususunda anlaşma yapıldığını,makinenin İngiltere’de 10/10/2014 tarihinde yüklendiğini, araç gümrükleme için Dover/İngiltere gümrüğünde iken,verilen faturada ilgili ürünlerin hava savunma sanayii’inde de kullanılacağı ibaresi yer aldığından dolayı inceleme başlatıldığı, bu incelemeden dolayı aracın 1 ay gümrükte kaldığını, davacının İngiltere acentesinin bu beklemeden dolayı 2.980-GBP masraf yaptığını, davacının 2.720-GBP dover masrafı, 260-GBP park bedeli ödemek zorunda kaldığını, bu masraflar için fatura düzenlendiğini, ayrıca davalılar tarafından davacıya 2.900-Euro navlun bedeli, 75- euro yurtdışı gümrükleme bedeli, beklemeden kaynaklı aracın gelir kaybı ve şoförün harcırahı 3.500-euronun da ödenmediğini, ayrıca Erenköy Gümrüğünde yapılan masrafların ödenmediğini, davacıdan kaynaklanmayan taşıtan firmadan kaynaklı bulunan sorun karşısında, davacının masrafları kendi imkanları ile karşılamak zorunda kaldığını, taşımada meydana gelen tüm aksamaların davalıların kusurundan kaynaklı olduğundan, davacı tarafından yapılan 29.709,56-TL masrafın ödeme tarihinden itibaren ticari faizi ile birlikte müteselsilen davalılardan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalılar vekili,davalı …’nin adresinin Ataşehir/İstanbul, diğer davalının adresinin Sakarya olduğunu, yetki itirazları bulunduğunu, ayrıca davalı …’ın malın alıcısı olup, taşıma sözleşmesini dava dışı …. Ltd Şti ile yaptığını, sözleşmeye gööre yurtdışı gümrük masrafının taşıyıcıya ait olup, ödemenin boşaltmayı takiben 20 gün sonra yapılacağını , dolayısıyla malın alıcısı olan davalıya, yurtdışı gümrükleme hataları nedeniyle sorumluluk atfı ve dava yöneltmesinin mümkün olmadığını, ,davalı …’ın dava dışı …Tic Ltd Şti ile taşıma anlaşması yaptığını, …Ltd Şti’nin de diğer davalı … ile taşıma anlaşması yaptığını, akabinde … ile davacı arasında taşıma akdi yapıldığını, davacının ise dava dışı …Nakliyat tarafından ifa edildiğini, davacı ile davalı … ile yapılan e posta yazışmalarında, davalının ilgili masrafların fatura/resmi belgelerinin ibrazını istediğini, ancak davacının talep ettiği masraf ve vergilere ilişkin fatura yada belgeleri ibraz etmediğini, … tarafından malların Erenköy gümrüğüne indirildiğinin öğrenilmesi üzerine davalı … tarafından emtiaların Erenköy Tasiş’ten hasarlı olarak teslim alındığını, dava dışı… Nak tarafından taşıması yapılan emtianın belgelerinin davacı tarafından dosyaya sunulması halinde cevap ve beyan haklarını saklı tuttuklarını beyanla, davacının davaya konu ettiği alacak taleplerinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI:Mahkemece, yetki sözleşmesi nedeniyle yetki itirazı reddedilerek davacının uğradığı zararın davalıların sorumluluğunda bulunduğu gecikme ve sair zararlarının davalılar tarafından müteselsilen tahsili gerektiğinden davasının kısmen kabul-kısmen reddi ile, 27.960,40- TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsilde tekerrür olmamak üzere müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine,fazla istemin reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: 1-Davalı … vekili;beklemenin davalının sağlaması gereken belgelerin eksik, yetersiz veya usulüne aykırı olmasından kaynaklandığının ispatı gerektiğini, gümrük yazısından ve davacı tarafından keşide edilen faks yazılarına davalı tarafından itirazda bulunmamasından hareketle mahkemenin, beklemenin davalının sağladığı evrakın eksik olmasından kaynaklandığı sonucuna varıldığını, oysa sadece yetersiz gümrük yazısına ve davalının bu şekilde sessiz kalmasına dayanılarak beklemenin davalının kusurundan kaynaklandığının kabulünün oğru olmadığını, davadan evvel müvekkiline gönderilen ihtarnamede şoföre 1.000- euro harcırah verildiğinin beyan edildiğini, öncelikle davacının şoförün gümrükte beklediğinin ispatı gerektiğini, harcırah, taşıma yönünden bir gider kalemi olup bunun vergi dairesine bildirilmesi gerektiğini belirterek, davacının iddiaları ile dosyadaki delillerin örtüşmediğini, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek,kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
2-Davalı … vekili , CMR. M. 37 ve 38 maddelerinde düzenlenen hususun kusur oranının belirlenememesi halinde ve kusurlu olanın aciz halinde düşmesi hallerinde tüm taşıyıcılar arasında taşıma ücretinden kendilerine düşen pay oranında sorumlu olacakları hükmünün getirildiğini, davalının taşıma sözleşmesi imzaladığı …. Ltd. Şti.’ne karşı sözleşmenin gerektirdiği tüm yükümlülüklerine uyduğunu, taşıma işlemi karşılığında nakliye navlun ve diğer masrafları ödeyerek buna ilişkin belgelerin dosyaya sunulduğunu ,ilk taşımacı… Ltd. Şti. ‘nin davada taşıyıcı olarak sorumlu olmasının ve davalı sıfatıyla bulunması gerekmekte iken bu hususun göz ardı edilerek usul ve hukuka aykırılık meydana getirdiğini belirterek, davalının yükümlü olmamasına rağmen fazladan para ödemesinin sözleşmenin gereği gibi ifası için son derece iyi niyetli gayretkar olmasınınn sorumluluğunun azaltacağını veya ortadan kaldıracağını belirterek,mahkeme kararının kaldırılmasına müvekkili hakkında ki davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE ;Somut olayda ;taşıma ardıllanması …- … Taşımacılık /-Davalı … Lojistik SRL /-Davacı şirket /Davadışı(fiili taşıyıcı) …taşımacılık ..ltd.şti şeklinde gerçekleşmiştir.İlk olarak … Taşımacılık ..ltd.şti ile … arasında 30.9.2014 tarihli 3.500- euro navlun bedelli 72 saati aşan gecikme için 100- euro gecikme bedeli kararlaştırılan taşıma sözleşmesi akdedildiği ve akabinde aynı koşullarla …Lojistik ..SRL ile … Taşımacılık .ltd şti arasında aynı tarihli yine 3.300 euro navlun bedelli,72 saati aşan gecikme halinde 100 euro bekleme ücretli bir sözleşme akdedilmiştir.
Davacı şirket ile… Lojistik SRL arasında 8.10.2014 tarihli taşıma sözleşmesi akdedilmiş olup bu sözleşmede 2.900 euro navlun bedeli ile 72 saat serbest süre dışında gecikilen her gün için 100 euro bekleme ücreti ödeneceği,ayrıca işin alt taşıyana yaptırılamayacağı kararlaştırılmıştır.
CMR’nın 11. Maddesi gereği gönderici malların taşınmadan önce tamamlanması gereken gümrük ve diğer formalitelerin yerine getirilmesi için,lüzumlu belgeleri sevk mektubuna iliştirecek ve talep edilen bilgiler taşıyıcıya sağlanacaktır. Taşıtan bu bilgilerin eksik, yanlış olmasından sorumludur.Taşıtan sunmuş olduğu bilgiler nedeniyle uğranılacak zarar ve masraflardan sorumlu olacaktır. Gümrük idaresine eşyanın doğru bir şekilde beyan edildiği, ancak doğru olarak beyan edilmesi halinde de gümrük yetkililerinin eşya ile ilgili araştırma yetkisi bulunduğu bu nedenle davacının veya yurtdışı temsilcinin hatası bulunmadığı, yurda girişte eşyanın davacı tarafından gümrüğe teslim edildiği hiçbir gümrük idaresi tarafından evraksız eşya teslim alınmayacağı gözetildiğinde evrakların taşıyıcı tarafından gümrük idaresine teslim edildiği, müteakip taşıyıcı niteliği kazanılmadığı, davacının yapılan anlaşma gereği alt taşıyıcı kullanmayacağı kararlaştırılmış ise de, uğradığı zararları talep hakkını engellemeyeceği yolunda ki İlk derece mahkemesinin kabulün de isabetsizlik yoktur.
Davacı taşıyıcının talebini kime yöneltilebileceği üzerinde durulmalıdır.Yukarıda yazılı taşıma ardıllanmasına göre davacı taşıyan ,taşıma sözleşmesini … Lojistik ..SRL ile yapmış olup elde ki davada taleplerini ancak kendi akidine yöneltebilir.Nitekim davacı da bir sorumluluğa muhatap olmamak için kendi akidine ödemeyi yaptıktan sonra zararın karşılanmasını davalılardan talep etmiştir. Davacının davalı mal sahibi …’a husumet yöneltebilmesi mümkün değildir.Dosyaya ibraz edilen belgelerden kendi akidi olan … taşımacılık..ltd.şti.ne navlun bedeli ve masraflarını ödeyen davalının verilen hükümle bir kez daha navlun ödenmesine hükmedilmesi sözleşmelerin nispiliği ilkesine aykırı olmuştur.Davacı taleplerini taşıma sözleşmesinin karşı tarafı ,yani taşıtan … Logistic’ten talep edebilecek ise de malın sahibi olduğundan bahisle …’dan bir talepte bulunamayacaktır.(Yargıtay 11.HD nin 2015/6665 esas -2016/4685 karar sayılı ilamı da aynı yöndedir.)
Eşyanın, 10.10.2014 tarihinde … plakalı araca yüklenmesinin ardından aynı tarihte İngiltere Dover Gümrüğüne geldiği ve faturada yer alan “havacılık sanayiinde kullanılan mallar” ibaresi nedeniyle yetkililer tarafından inceleme tahkikat başlatıldığı, durumun 15.10.2014 tarihinde davacı tarafından davalılara bildirildiği ve … firması tarafından makinenin niteliği hakkında bilgi ve belgeler bu süreçte temin edilerek davacıya ulaştırıldığı ve ayrıca makinanın savunma sanayiinde kullanılmayacağına dair taahhütname verilmek suretiyle aracın ve makinenin gümrükten çıkmasının sağlandığı ancak serbest süreler dışında aracın 26 gün süre ile gümrükte beklediği ve 2.720 gbp inceleme masrafını da davacının ödediği anlaşılmaktadır.
HMK 355(1) gereği istinaf nedenleriyle sınırlı olarak inceleme yapılacak olup; hükmün kabulune ilişkin kısımları istinaf edildiğinden davalıların sorumluluğuna hükmedilen İngiltere -Dover Gümrüğünde yapılan masraflar(2.720 gbp) ve davacı tarafından alt taşıyıcısına ödendiği kabul edilen 6.330 euro zarar iddiası kalemleri üzerinde durulmalıdır. 27.11.2014 tarihli fatura ile 2.720- gbp ekstra inceleme masrafları davacı adına fatura edilmiş 27.11.2014 tarihinde davalı tarafından ..ltd.ştine yurtdışı banka havalesi ile ödenmiştir. İncelemenin …,….. plakalı araca ilişkin yapıldığı faturada yazılıdır. Buna göre davalı … logjstic’in ekstra inceleme masrafı olan 2.720 gbp nin ödeme tarihindeki karşılığı 9.556,18-TL masraftan sorumlu olmadığına dair savunmaları yerinde değildir.
Fiili taşıyan … taşımacılık ..ltd şti ne ödendiği kabul olunan 6.330 euronun açılımı ise ; 2.800 euro navlun ve 330 euro dover park masrafı ile 3500 euro( 2.500 euro araç iş kaybı +1.000 euro şöför harcırahı)dan ibarettir.Davacı gecikme zararına karşılık olarak 2.500 euro iş kaybı ,1.000 euro da şöför harcırahı ile birlikte 3.500 euro yu …’e ödediğini ileri sürerek davalılardan talep etmekte ise de ;somut olayda taşıma ardıllanmasında akdedilen tüm sözleşmelerde gecikme ücreti kararlaştırılmış olup günlük 100-eurodur.Davalıdan talep edilebilecek gecikme zararı 26×100 =2.600 eurodur.Sözleşmeyle bağlılık ilkesi gereği bu bedelin dışında davacının dava dışı …Taşımacılık’a ödediği bedele hükmedilmesi yerinde olmamıştır.Hükmedilen 3.500-euro yerine 2.600 euro bekleme ücretine hükmedilmesi gerektiğinden ödeme tarihi itibariyle karşılığı 2,7759 kurdan hesaplanarak diğer masraflardan ve bu arada davacıya karşı navlun ödeme yükümlülüğü bulunan davalıdan kalan 5.730 euro karşılığı 15.905,90-TL bakımından davanın kabulü gerekmektedir.Dover Gümrük inceleme masraf bedeli 9.556,18-TL ile toplandığında davalının sorumluluğu 25.462,08-TL bakımından gerçekleştiği halde sözleşme ile kararlaştırılan gecikme bedeli dışında davacının talebi üzerinden bir inceleme de yapılmadan kabulüne karar verilmesi doğru olmamıştır.Davalı … Lojistik ..SRL bakımından fazla hükmedilen 900 euro karşılığı yönünden de davanın reddine karar verilmesi gerekmektedir.
Tüm anlatılanlara göre ; davalı … vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulüne,diğer davalı … vekilinin istinaf başvurusunun kabulune ; dosya kapsamı delillerle örtüşmeyen hükmün kaldırılmasına … hakkındaki davanın husumet yokluğundan reddine ,diğer davalı hakkında ki davanın ise kısmen kabulune karar verilmiştir.
HÜKÜM :Yukarıda açıklanan nedenlerle:
Davalı … vekilinin istinaf başvurusunun kabulune , Davalı … vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulüne;İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2014/1513 Esas-2017/849 Karar sayılı ve 19/06/2017 tarihli hükmünün HMK.’nın 353-b-2 maddesi gereği KALDIRILMASINA,
1-Davalı … yönünden davanın pasif husumet yokluğundan Reddine,
2-Davalı … hakkındaki davanın kısmen kabulune ;25.462,08- TL ‘nin dava tarihinden itibaren avans faizi işletilerek davalı …’den tahsiliyle davacıya ödenmesine, fazlaya dair istemin reddine,
İlk Derece Yargılamasına İlişkin Olarak;
“Alınması gereken 1.739,31-TL nispi karar harcından yatırılan 507,40-TL harcın mahsubu ile bakiye 1.231,91-TL nin davalı …’den alınarak hazineye gelir kaydına,
Davacı tarafından yatırılan 536,40 -TL peşin harçların … ‘den alınarak davacıya ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan davalı … hakkında yapılan giderler ayrık tutulmak suretiyle hesaplanan 2.700- TL bilirkişi ücreti ve 219- TL tebligat masrafı olmak üzere toplam 2.919 -TL yargı giderinden davanın kabulü oranında hesaplanan 2.520- TL’sinin davalı … ‘den alınarak davacıya ödenmesine, kalan giderin davacı üzerinde bırakılmasına
Davacı vekili için davanın kabulü oranında takdir olunan 3.055,45- TL nispi vekalet ücretinin davalı … Şirketi’nden alınarak davacıya ödenmesine,
Davanın kısmen reddedilen kısmı üzerinden takdir olunan 2.180,- TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … Şirketi’ne ödenmesine,
Davalı … vekili için AAÜT 7/2 gereği takdir olunan 2.180-TL maktu vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı …’a ödenmesine,
Davalı … tarafından yapılan 50-TL tebligat yargı giderinin davacıdan alınarak davalı …’a ödenmesine. Karar kesinleştiğinde ve talep halinde kullanılmayan gider avansının yatıran taraflara iadesine”
İstinaf yoluna başvuran davalılar tarafından ayrı ayrı yatırılan (31,40-TL şer) peşin istinaf karar harcının istek halinde kendilerine iadesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK.’nın 362(1).a maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.11/10/2018