Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2017/431 E. 2018/212 K. 12.06.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. İstanbul Anadolu FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/431 Esas
KARAR NO : 2018/212
DAVA : Tazminat (Fikir Ve Sanat Eseri Sözleşmesinden Kaynaklanan), Fikir Ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli.)
DAVA TARİHİ : 13/11/2017
KARAR TARİHİ : 12/06/2018
Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat (Fikir Ve Sanat Eseri Sözleşmesinden Kaynaklanan), Fikir Ve Sanat Eseri (Manevi Tazminat İstemli.) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP; Davacı vekili dava dilekçesinde özetle,Davalı tüzel kişi ……… ile ….. İl Başkanlığı …. Aralık soruşturması olarak bilinen dosya kapsamında Müvekkili hakkında kovuşturmaya yer olmadığı kararına karşın suçlu gibi gösteren fotoğrafların yer aldığı afişleri il binasında görsel olarak sergilediğini, mezkur afişlere ilişkin Kırşehir C.Başsavcılığının ……. soruşturma numarasıyla iddianame hazırlanarak Kamu Davası açılmasına karar verildiğini ,Kırşehir l Asliye Ceza mahkemesinin ….. E …… K. Ve 23/02/2016 tarihli karar gereğince davalı .. . yüklenen ve sabit olan müvekkil Necmeddin……aleyhine işlenen hakaret suçu açısından adli para cezasına hükmedildiğini, Müvekkili .. İl Başkanlığı binasında tüm açılardan görülebilecek boyutta fotoğrafı izinsiz muvafakat alınmadan kullanıldığını ,fotoğrafda müvekkil gözleri maskeli şekilde resmedildiğini ve üzerlerinde ………. yazılarak müvekkil küçük düşürücü aşağılıyıcı , gerçek dışı ve iftira niteliği taşıyan hakaret içerikli reklam yapıldığını siyasi olarak rant elde etmek amacıyla müvekkilin resmi kullanıldığını, bütünüyle müvekkilini karalamaya yönelik bu asılsız ve mesnetsiz ithamların kabülü ve hoş görülmesi hukuken mümkün olmadığını, müvekkilini yıpratmaya yönelik, asılsız ,haksız ve gerçek dışı itham ve iddialar tamamen kasıtlı ve su-i maksatlı olduğunu bu reklamlar ile müvekkilinin toplumun kin ve nefter duygularına maruz bırakıldığını, ……. İl Başkanlığı gibi bilinen ve haber niteliği olan bir yerde bu afişin sergilenmesi müvekkilinin onur ve şerefiyle oynanması yanında alenen hakarette bulunularak bu olayın basın tarafından haberleştirilmesi de sağlandığını 5843 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanun’unun 86.maddesi eserler niteliğinde olmasalar dahi ,resim ve portrelerin tasvir edilen kişilerin muvafakatı alınmaksızın teşhir veya başka şekillerde umuma arz edilemeyeceğini öngördüğünü , müvekkiline yöneltilen ,oldukça çirkin ve iftira teşkil eden afişlerin, müvekkilinin kişilik haklarına tecavüz ettiği ve kendisinin toplum gözünde aşağılayıp, küçük düşürdüğü bariz olduğunu beyanla Müvekkili lehine 50.000,00 TL manevi tazminata haksız fiil tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte hüküm altına alınmasına, ve kişilik haklarının saldırıya uğraması nedeniyle talep edebileceği ve kullanabileceği diğer tüm haklar ve talep edilen edilmeyen kalemlere ilişkin fazlaya ilişkin tüm hakları saklı kalmak kaydı ile yargılama gideri ve ücreti vekaletin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir
CEVAP: Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkillerinden ….. iş bu davada husumet ehliyeti olmadığını, kendisi açısından davanın esasa girilmeksizin reddi gerektiğini . nin ….İl Başkanı olup davaya konu afişleri …Genel Merkezinin açık ve yazılı talimatı ützerine İl Başkanlığı Binasına astığını … Genel merkezi sadece ….değil 81 İl Başkanlığına 11/12/2014 tarihinde çektiği genelge ile 17-25 Aralık haftasının Hırsızlık haftası olarak ilan edildiğini, bu çerçevede “İl, ilçe , belde örgütlerinin meteryalleri de kullanarak etkinlikler düzenlemesi ve vatandaş hassasiyetinin Yolsuzlukla müdacede konusu üzerinde tutulması talimatı verdiğini, iş bu genelge çerçevesinde ……r İl Başkanlığı ,diğer tüm il başkanlıklarında olduğu gibi ilgi görselleri hazırlatarak parti binasına astığını ,…. bir sabah uyapın, yolsuzluk iddialarına sinirlenip, evinin camından örneğin “hırsızlar” vb şekilde bağırmış, kafasına göre afiş hazırlatarak binalara asma /astırmış değildir. ……. bir siyasi partinin İl başkanı olduğunu …..üzüğü uyarınca Genel Merkezden gelen talimatlara uymak zorunda olduğjnu, davaya konu afişlerin il binalarına asılması da ……genel Merkezinin yazılı emri olduğunu ,bu nedenle ,,,,,,,adına husumet itirazında bulunduklarını, kendisi açısından davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmesi gerektiğini, davaya konu afişlerin asılmasına neden olan 17-25 Aralık 2013 tarihleri arasında bazı bakanlığın oğulları ile iktidar partisinin çeşitli mensuplarının evlerine polis baskın yaptığını yapılan baskınlarda ayakkabı kutuları ve hatta banyo lifleri içerisinde saklanmış milyonlarca lira nakit para ele geçirildiğini bakanların henüz yirmili yaşlarının başındaki oğullarının evlerinde birden fazla para saymamakinası çıktığının tespit edildiğini yine bakanlara ve hükümete yakınlığı ile bilinen birçok kişiye çeşitli hayırlar yapıldığı iddiası ortaya atıldığını, her ne kadar davacı iş bu operasyonlar ile hiçbir bağlantısı olmadığını, davaya konu afişlerde “Paraları Sıfırlayamadık Babacım ” yazılmış olmasının kişilik haklarını zedeler mahiyette olduğunu bu bağlamda müvekil partinin kötü niyetle hareket ettiğini iddia etsede yolsuzluk iddialarının kamuya yansıyan kısmı gözönünde bulundurulduğunda durumun farklılık arz ettiğini , ortada bir ” reklam ” afişi olmadığını davacının bu yöndeki beyanları abesle iştigal olduğunu .davanın özü FSEK 86 maddeye dayanmakta olup, müvekkilin eylemi ile ilgi madde devamındasayılan istisnalardan olduğundan davacının iş bu kullanıma katlanmak zorunda olduğunu ,davaya konu afişlerde hakaret kastı bulunmayıp ,tamamen rüşvet ve yolsuzluklara karşı kamuoyunda farkındalık yaratma gayesi güdüldüğünü ,davacının fotoğraflarının kullanılmasında üstün nitelikte kamu yararı mevcut olduğunu ,talep edilen tazminat miktarının fahiş olduğunu beyanla müvekkillerinden ………….için davanın esasına girilmeksizin husumet eksikliği nedeni ile mümkünse usulden, değilse esastan reddine diğer müvekkili ……… ilişkin talepler FSEK in açık hükümlerine karşın ifade ve eleştiri özgürlüğüne darbe mahiyetinde olacağından tazminat talebinin reddine karar verilmesini savunmuştur
DAVA KONUSU UYUŞMAZLIK, davacının fotoğrafının yer aldığı afişin Kırşehir ……İl Binasına muvafakatı olmaksızın kişilik haklarına saldırı teşkil edecek şekilde asılıp asılmadığı, bu eylemin FSEK’in 86. Maddesine aykırılık oluşturup oluşturmadığı, bu nedenle manevi tazminat talep edip edemeyeceği ve tazminat miktarının ne kadar olacağı konularına ilişkindir
DELİLLER VE GEREKÇE:
Davacı tarafça delil olarak; memurlar.net web sitesine ait “Kırşehir 1. Asliye Ceza Mahkemesinde görülen dava ” ile ilgili haber, ve afiş görselinin bulunduğu internet sayfası görüntüsü ile Milliyet.com.tr web sitesine ait , davalı “……….r İl Başkanı ……..in Emniyet’e ifadeye çağrıldığına ” dair haber ve afiş görselinin bulunduğu internet sayfası görüntüsünün ibraz edildiği görülmüştür.
Davalı tarafça da esasen afişin asıldığı yönündeki davacı iddiasına karşı çıkılmamıştır.
Davalılar vekilinin , davalı …….. diğer davalı siyasi partinin İl başkanı olması nedeniyle Genel Merkezden gelen talimatlara uymak zorunda olduğu, davaya konu afişlerin il binalarına asılması da …….genel Merkezinin yazılı emri olduğu gözönüne alınarak davalı …………hakkında açılan davanın reddi gerektiğini ileri sürdüğü anlaşılmıştır.Davalı ………. diğer davalı siyasi partinin il başkanı olması ve parti tüzüğü nedeniyle genel merkezden gelen emirleri yerine getirdiğine ve yazılı emir bulunduğuna dair savunmasının kabul edilemeyeceği , afişin davalının İl Başkanı olduğu Parti merkezine asıldığı ve afişin asılması nedeniyle hukuki sorumluluğunun bulunduğu, husumet itirazının yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır
Davalılar vekilinin her iki davalı hakkında açılan davada , FSEK 86. Maddede sayılan istisnaların söz konusu olduğunu, davacının kullanıma katlanmakla yükümlü bulunduğunu, afişlerin hakaret kastı taşımadığını, rüşvet ve yolsuzluklara karşı kamuoyunda farkındalık yaratma gayesi güdüldüğünü, üstün nitelikte kamu yararı bulunduğunu savunularak davanın reddini talep ettiği anlaşılmıştır.
Davaya dayanak 5846 Sayılı FSEK 86. Madde de ;” Eser mahiyetinde olmasalar bile, resim ve portreler tasvir edilenin, tasvir edilen ölmüşse 19 uncu maddenin birinci fıkrasında sayılanların muvafakati olmadan tasvir edilenin ölümünden 10 yıl geçmedikçe, teşhir veya diğer suretlerle umuma arzedilemez.
Birinci fıkradaki muvafakatin alınması:
1. Memleketin siyasi ve içtimai hayatında rol oynıyan kimselerin resimleri;
2. Tasvir edilen kimselerin iştirak ettiği geçit resmi veya resmi tören yahut genel toplantıları gösteren resimler;
3. Günlük hadiselere mütaallik resimlerle radyo ve filim haberleri; için şart değildir.
Birinci fıkra hükmüne aykırı hareket edenler hakkında Borçlar Kanununun 49. uncu maddesi ile koşulları varsa, Türk Ceza Kanununun 134, 139 ve 140 ıncı maddeleri hükümleri uygulanır.
Birinci ve ikinci fıkra hükümlerine göre yayımın caiz olduğu hâllerde de Türk Medenî Kanununun 24 üncü maddesi hükmü saklıdır.” düzenlemesi bulunmaktadır.
Davalılar vekili tarafından, davacının FSEK 86/2 maddede sayılan kişilerden olduğu, istisnanın bulunduğu ve izin alınmasının gerekmediği savunulmuş, parti il/ilçe merkezine asılan afiş incelendiğinde, davacının fotoğrafının üzerine sonradan maske eklendiği ve fotoğrafın “Paraları sıfırladık BABACIM” ifadesi ile birlikte afişte kullanıldığı görülmüştür., Topluma mal olmuş kimselerin fotoğraflarının; ancak kamu yararı bulunması, güncel olaylarla bağlantılı olarak, kamunun haber alma hakkı kapsamında ve bu sınırlarla kullanılmasının mümkün bulunduğu, davacının fotoğrafının ise bu kapsamda kullanılmadığı, fotoğrafın izinsiz olarak , filmlerde soygun yapan kişiler tarafından kimliğin gizlenmesi amacıyla kullanılanlara benzer şekilde maske takılarak, ayrıca maske ile verilmek istenen imajı desdekleyecek şekilde “Paraları sıfırladık BABACIM” ifadesi ile birlikte kullanılmasının,TMK 24 ve FSEK 68. Madde gereğince hukuka aykırı kullanım teşkil ettiği kanaatine varılmıştır.
Davacının fotoğrafının izinsiz olarak ve davacının kişilik haklarını zedeleyecek şekilde kullanıldığı kanaatine varılarak davacının TMK 24. Madde , TBK 58/1 maddesi ve FSEK 68. Madde gereğince uğradığı manevi zararın giderilmesini talep edebileceği , tarafların mali ve sosyal durumlarının gözönüne alınarak talebin kısmen kabulü gerektiği, davacının müteselsil tahsil talebi bulunmadığından toplam 30.000 TL manevi tazminatın 15.000TL kısmının, davalı ….,15.000 TL manevi tazminatın ………den ,25.12/2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsil edilerek davacıya ödenmesine , fazlaya ilişkin talebin reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KISMEN KABÜLÜNE KISMEN REDDİNE
2-15.000 TL manevi tazminatın davalı ….. ,15.000 TL manevi tazminatın ….. …….den ,25.12/2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte tahsil edilerek davacıya ödenmesine
3-Fazlaya ilişkin talebin reddine
Alınması gereken 2.049,30 TL harçtan peşin alınan 853,88TL harçtan mahsubu ile bakiye 1.195,42 TL harçın davalılardan 1/2 oranında alınarak hazineye gelir kaydına
Kabul edilen kısım üzerinden Avukatlık ücret tarifesi gereğince 3.600,00 TL ücreti vekaletin davalılardan alınarak, davacı tarafa verilmesine
Red edilen kısım üzerinde Avukatlık ücret tarifesi gereğince 3.145,00 TL ücreti vekaletin davacıdan alınarak davalı tarafa verilmesine
Davacı tarafça yapılan masraflar,29,20 TL başvurma harcı, 4,30 TL vekalet harcı, 853,88 TL peşin harç ,143,70 TL tebligat ve müz. Gideri olmak üzere 1.031,08 TL yargılama giderinden red ve kabul oranlarına göre 619,00 TL nın davalılardan 1/2 oranında alınarak davacı tarafa verilmesine kalan kısmın davacı üzerinde bırakılmasına
Davalı tarafça yapılan herhangi bir yargılama gideri olmadığından takdirine yer olmadığına
Davacı tarafça yatırılan gider avansından kullanılmayan kısmın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine
Dair gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki hafta içerisinde istinaf yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzüne karşı verilen karar aç ıkca okunup usulen anlatıldı.. 12/06/2018