Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2016/70 E. 2018/155 K. 03.05.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

KARAR
ESAS NO : 2016/70 Esas
KARAR NO : 2018/155

DAVA : Sözleşmenin Tek Taraflı Feshinin Geçersizliğinin Tespiti, Maddi ve Manevi Tazminat
KARAR TARİHİ : 03/05/2018

Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan sözleşmenin tek taraflı feshinin geçersizliğinin tespiti, maddi ve manevi tazminat davasının yapılan açık yargılama sonucunda;
TALEP / Davacı vekili dava dilekçesini duruşmada tekrarla; müvekkili şirket ile davalı arasında 14.04.2015 tarihinde “……. imzalandığını, bu sözleşmenin davalı ile oyuncu ajansının arasında oyuncu için yapılacak çalışmalara esas teşkil edebilmesi ve tarafların arasında genel olarak belirlenen hak ve yükümlülüklerin belirlenebilmesi amacıyla düzenlendiğini, söz konusu anlaşmanın oyuncunun rol alacağı dizi, sinema filmi, reklam filmi gibi her türlü işten ayrıca imzalanacak olan sözleşmelere sadece bir kaynak teşkil ettiğini, oyuncunun rol alacağı projeler için ayrıca bir sözleşmenin imzalanmasının gerektiği durumda iş bu sözleşmenin iş bazında imzalanacak diğer sözleşmelerine dair genel bir metin olması dolayısıyla bir nevi ön anlaşma niteliğinde olduğunu, sözleşmede alenen “oyuncunun her zaman işi ve görüşmeleri reddetme hakkı saklı olup dilediği hususları da sözleşmeye ekletme imkanı bulunduğu” gibi hususlara hali hazırda yer verilerek oyuncunun iş seçme özgürlüğüne sahip olduğu hususunun altının çizildiğini, uygulamada her projede oyuncunun toplam almış olduğu bütçe üzerinden değerlendirme yapılarak davacı ajans tarafından hak edilecek komisyon miktarının taraflar arasında mutabık kalınmak suretiyle projeler için ayrıca imzalanan sözleşmelere eklendiğini, davalının 25.02.2016 tarihinde Beşiktaş ……Noterliği vasıtasıyla 02298 yevmiye numaralı ihtarnameyi müvekkiline göndererek ortada sözleşme veya mevzut gereğince haklı sebep olarak nitelendirilebilecek bir husus yokken sözleşmeyi tek taraflı olarak feshettiğini, bunun akabinde müvekkili tarafından davalıya gönderilen Beyoğlu……Noterliğinin 09.03.2016 tarih ve 004880 yevmiye numaralı ihtarnamesi ile oyuncunun tek taraflı olarak feshe ilişkin bildiriminin geçerliliği olmadığının belirtildiğini, davalının fesih iradesini bildirmesinin hemen akabinde ……….ile oyuncu sözleşmesi imzaladığını, davalının sözlemeyi sırf bu şirket ile sözleşme yapabilmek adına haksız şekilde sona erdirdiğinin aşikar olduğunu, bu nedenle müvekkili şirkete yöneltilen ithamlar ve haksız şekilde yapılan fesih neticesinde gerçekleşen haksız fiil dolayısıyla feshin geçersizliğinin tespit edilmesi ve davacının TBK gereğince zararının tazmininin gerektiğini, tüm bu sebeplerle davalının iddia ettiği şekilde sözleşmenin tek taraflı feshinin geçersizliğinin tespitine, MK 24 ve BK 58.maddeleri gereğince davacı adına 10.000,00 TL manevi tazminat ile TBK 57.madde gereğince şimdilik 300,00 TL maddi tazminatın yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVAYA CEVAP / Davalı vekili cevap dilekçesini duruşmada tekrarla; davaya konu sözleşmenin müvekkili tarafından haklı ve hukuki gerekçelerle feshedildiğini, davaya konu 14.04.2015 tarihli sözleşmenin davacının müvekkili oyuncuya “kendisi ile ……… imzalamazsa ……… isimli dizide rol verdirmeyeceği” şeklindeki beyan ve zorlaması ile müvekkili oyuncunun imzalamak zorunda kaldığı bir sözleşme olduğunu, davacının davalı müvekkili için herhangi bir medya, basın, piar, ropörtaj gibi tanıtıcı faaliyetlerde bulunmadığını, davacı tarafından müvekkili için ……… isimli dizi dışında başka bir iş-hizmet yapılmadığını, müvekkilinin oynadığı bu diziden de davacı şirketin ciddi gelir elde ettiğini, şirketin herhangi bir kazanç kaybı bulunmadığını, TV dizilerinde oyuncuların ücretlerinin ortalama 4 hafta içinde ödenmesine rağmen müvekkilinin oynadığı …….. isimli dizinin 03.02.2016 tarihinde bitmiş olmasına karşın alacaklarının Şubat, Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran aylarına yayıldığını, dizinin bitiminden itibaren 6 ay geçmesine rağmen son bölüm ücretini dahi alamadığını, davacının ajans servis ücreti adı altında davalının alacağı tüm oyunculuk ücreti üzerinde kendisini de hak sahibi yaptığını, yapımcılardan alacağı hizmet bedelini kötü niyetli şekilde sözleşmeye yazmadığını, davacının davalı oyuncunun kendisi dışında başka bir kişi ile çalışmasının yasaklandığını, sözleşmenin yasaya aykırı olduğunu ve çok ağır hükümler içerdiğini, açılan davanın haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, bu sebeplerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E / Dava taraflar arasında imzalanan “……….. Sözleşmesinin” davalı tarafından tek taraflı gerçekleştirilen fesih işleminin geçersizliğinin tespiti ile maddi ve manevi tazminata ilişkindir.
Dosyaya sunulan deliller, sözleşme ve ihtarname örnekleri ile tüm dosya kapsamından; taraflar arasında 14.04.2015 tarihli …… Sözleşmesi imzalandığı, davalı tarafından davacı şirkete keşide edilen Beşiktaş ……….Noterliğinin 25.02.2016 tarih ve ……. yevmiye numaralı ihtarname ile “Medeni Kanununun 2.maddesi ile Borçlar Kanununun 20, 21, 25, 27 ve 28.maddeleri gereğince haksız ve aleyhe olan, oyuncuyu ağır çalışma şartlarına mecbur bırakan ve başka bir işten çalışmasını engelleyen, yasaklayan, çalışma özgürlüğünü kısıtlayan sözleşmenin geçersiz ve yok hükmünde olduğu” beyan edilerek sözleşmenin feshedildiği, davacı tarafından davalıya keşide edilen Beyoğlu …………Noterliğinin 09.03.2016 tarih ve 004880 yevmiye sayılı cevabi ihtarname ile feshin geçersiz olduğunun bildirildiği anlaşılmıştır.
Davalı vekili görev itirazında bulunmakla , dava şartlarından olan görev itirazı öncelikli olarak incelenmiş, davalının taraflar arasındaki …… sözleşmesinde icracı sanatçı olarak yer aldığı ,FSEK 80 .madde gereğince icracı sanatçıların bağlantılı hak sahibi olarak sahip olduğu haklarının düzenlendiği, uyuşmazlığın ………. sözleşmesinin feshinden kaynaklandığı ve 5846 sayıl FSEK 80 .madde ile 76.madde gereğince mahkememizin görevli olduğu kanatına varılarak, görev itirazının reddine karar verilmiştir.
Davalı tarafça, davacı şirkete keşide edilen Beşiktaş …….Noterliğinin 25.02.2016 tarih ve 02298 yevmiye numaralı ihtarnamesinde , sözleşmenin baskı altında imzalandığının ,kendisine sözleşme imzalanmaması halinde …….. isimli dizide rol verdirmeyeceğini söylediğini, oyuncunun ücretinin davacı şirket tarafından tahsil edileceğinin sözleşmeye yazıldığını, sözleşmenin kopyasının kendisine verilmediğini, tek taraflı fesih hakkının sadece muhatap /davacı şirkete tanındığını, mnuhatabın sözleşmeyi ihlali halinde cezaıi şart öngörülmediğini, kendisi içinr 250.000 ……. ,fahiş ve haksız tek taraflı cezai şart yazıldığını ,muhatabın ajans servis ücreti adı altında tüm oyunculuk ücreti üzerinde kendisini hak sahibi yaptığını , şahsına vericeği ajans, menejerlik ücreti olarak işveren yapımcılardan alacağı hizmet bedelini ” hizmet yüzdesini ” kötü niyetli şekilde sözleşmeye yazmadığını, tahsil yetkisinin hukuka aykırı şekilde kendisine aldığını, muhatap dışında başka bir kişi ile çalışmasının yasaklandığını, sözleşmenin yasaya aykırı olduğunu ,sözleşme serbestisi ilkesini ve çalışma özgürlüğünü kısıtladığını , kişilik haklarına aykırı olduğunu beyanla ; genel işlem şartlarından olduğunu bildirerek sözleşmeyi fesh ettiği görülmüştür.
Sözleşmenin 14/04/2015 tarihli olduğu ,baskı altında imzalandığına yönelik iddianın TBK 30 ve devamı maddelerinde düzenlenen ” irade bozuklukluğu nedeniyle fesih hakkının doğup doğmadığı incelenmiştir.
Mahkememizce dinlenen davacı tanığı ……….ın yeminli ifadesinde ;d”avalı ile sözleşmeyi aynı anda imzaladıklarını, dizinin oyuncularının tamamının birlikte olduğunu, davacı şirket sahibi ile davalının kardeş gibi olduklarını, sözleşmenin okunmasına imkan tanındığını ve bir nüshasının kendilerine verildiğini beyan ettiği” görülmüştür.
Mahkememizce dinlenen davacı tanığı ………. yeminli ifadesinde ; “sözleşmenin imzalanma sürecinde davalı ile beraber olduktlarını, birer örneğinin aynı gün verildiğini, zorlama yada baskı olmadığını ,sözleşmeyi okuyup tartışma imkanı verildiğini, sözleşmeyi daha sonra ayrılanlarda da olduğunu, davacı şirket yetkilisi …. bey ile davalının ilişkisinin çok iyi olduğunu, kardeş gibi olduklarını, davacı şirketin yapımcı şirketten % 20 komisyon aldığını,. Piyasa koşullarında bu oranın sabit olduğunu, sözleşme imza gününde 45 dakika tartıştığını uzunca bir sözleşme olduğunu, tüm maddeleri okuduğunu söyleyemeyeceğini “ifade etmiştir.
Mahkememizce dinlenen davacı tanığı …….. ın yeminli ifadesinde; ” ……. isimli diziye isonradan katıldığını 17 bölümden sonra ayrıldığını, dizide oynrayan diğer oyunculardan sözleşmenin baskı ile imzalandığını duymadığını, davalıdan da duymadığını ,davalının mutsuz olduğunu, başka bir menejerle çalışmak istediğini duyduğunu, somut bir sebep söylemediğini, davacı şirketin % 20 komisyon aldığını, oyuncunun ücretine göre komisyon oranının değiştiğini, ücret yükseldikce oranın düştüğünü ,yapımcı şirketin 90 gün sonra ödeme yaptığı için ücreti geç aldıklarını ,ancak oyuncunun ihtiyaci olduğu zaman davacı şirketten avans alabildiğini, davalının kariyer planlaması için başka bir şirkette çalışmak istediğini ,bu nedenle fesh ettiğini düşündüğünü ” ifade etmiştir.
Davalı taraf sözleşmenin baskı altında imzalandığını ispat yönünden delil sunmadığından davacı tanıklarınında sözleşmenin imzası sırasında birlikte olan yada aynı dizide oynayan oyuncular olduğu yada diziye sonra katıldığı, oyunculara baskı yapılmadığını ,davalının da bu yönde bir beyanı yada şikayetinin olmadığını söyledikleri gözönüne alınarak, irade sakatlığı nedeniyle sözleşmenin feshine yönelik savunmanın yerinde olmadığı kanatına varılmıştır.
TBK 20, madde de ;” Genel işlem koşulları, bir sözleşme yapılırken düzenlenenin ileride çok sayıda benzer sözleşmede kullanmak amacı ile , önceden tek başına hazırlayarak karşı tarafın sunduğu sözleşme hükümleridir. ”
TBK 21. Madde de” Karşı tarafın menfaatine aykırı genel işlem koşullarının sözleşmenin kapsamına girmesi, sözleşmenin yapılması sırasında düzenleyenin karşı tarafa, bu koşulların varlığı hakkında açıkça bilgi verip, bunların içeriğini öğrenme imkânı sağlamasına ve karşı tarafın da bu koşulları kabul etmesine bağlıdır. Aksi takdirde, genel işlem koşulları yazılmamış sayılır.Sözleşmenin niteliğine ve işin özelliğine yabancı olan genel işlem koşulları da yazılmamış sayılır.”
TBK 22. Madde de ;”Sözleşmenin yazılmamış sayılan genel işlem koşulları dışındaki hükümleri geçerliliğini korur. Bu durumda düzenleyen, yazılmamış sayılan koşullar olmasaydı diğer hükümlerle sözleşmeyi yapmayacak olduğunu ileri süremez” hükümleri düzenlenmiştir.
Davalı tarafça sözleşmenin baskı altında imzalandığının ispatlanamadığı,davacı tanıklarının ifadelerinden, oyunculara sözleşmenin okunması imkanının verildiği, birer suretinin aynı gün kendilerine teslim edildiği, davalı tarafça sözleşmenin imzalandığı , TBK 22 madde gereğince,sözleşmede genel işlem koşulları bulunması halinde sadece bu koşulları içeren maddelerin geçersiz sayılacağı sözleşmenin tamamının geçersiz olduğunun ileri sürülemeyeceği ,diğer hükümlerin geçerli olduğu bu nedenle davalının genel işlem şartları bulunduğunu ileri sürerek sözleşmenin tamamını fesh edemeyeceği , tespit edilmekle birlikte , iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerden olan ………’nin” taraflarca, tek taraflı irade beyanı ile fesh edilebileceği davalının da taraf olduğu sözleşmeyi tek taraflı olarak fesh ettiği fesih beyanının davacı şirkete ulaştığı, ulaşma tarihinden itibaren sonuç doğuracağı, davalı tarafça ileri sürülen sebeplerin haklı olup olmadığının sonuca etkili olmadığı, bu nedenle feshin geçersizliğine ilişkin davacının davasının yerinde olmadığı kanaatine varılmış feshin geçersizliğine ilişkin davanın reddine karar verilmiştir.
Davacı tarafın ıslah dilekçesi ibraz ederek, taleplerini azalttığı , dava dilekçesi ile belirsiz alacak davası olarak açtığı ,maddi tazminat talebini geri çektiği anlaşılmakla, davalının sözleşmenin feshinde haklı olup olmadığı ve davacının sözleşmenin feshi nedeniyle zarara uğrayıp uğramadığı incelenmemiştir.
Davacı vekilinin ,manevi tazminat talebinde bulunduğu anlaşılmakla,davalının Beşiktaş ……..Noterliğinin 25.02.2016 tarih ve 02298 yevmiye numaralı fesih ihtarnamesindeki beyanlarının davacı şirketin M.K. 24.madde de düzenlenen kişilik haklarını zedeleyici nitelikte bulunmadığı, TBK 58.madde de düzenlenen manevi tazminat koşullarının oluşmadığı,davalının yasadan kaynaklanan sözleşmeyi fesih hakkını kullandığı , hakkın kullanılmasının manevi tazminat doğurmayacağı ihtarname içeriğinde kişilik haklarını zedeliyici ibarelerin bulunmadığı gözönüne alınarak, manevi tazminata ilişkin davanın reddine karar vermek gerekmiştir ,
H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
Davanın REDDİNE,
Feshin geçersizliğinin tespiti davası üzerinden alınması gereken 35,90 TL harç ile maddi ve manevi tazminat davası üzerinden alınması gereken 35,90 TL harç olmak üzere toplam 71,80 TL harçtan peşin alınan 175,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 104,10 TL harcın isteği halinde ve karar kesinleştiğinde davacıya iadesine,
Davalı vekiline reddedilen feshin geçersizliğinin tespiti davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 3.145,00 TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Davalı vekiline reddedilen manevi tazminat davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 3.145,00 TL ücreti vekaletin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapılan 50,00 TL yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya ödenmesine,
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair; davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren yasal 2 haftalık süre içerisinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.