Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 2015/184 E. 2018/121 K. 03.04.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İstanbul Anadolu
FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR

ESAS NO : 2015/184
KARAR NO : 2018/121

DAVA : Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 18/09/2015
KARAR TARİHİ : 03/04/2018

Mahkememizde görülmekte bulunan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılamasının sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı arasında “—” adlı eserin yayınlanması ile ilgili 26.10.2013 tarihinde, “—” adlı eserin yayınlanması ile ilgili 15.10.2014 tarihinde, yayıncı-yazar sözleşmeleri imzaladığını, bu sözleşmeler ile söz konusu eserlerin basımını, dağıtımını, yayınevi bünyesinde çıkartmayı taahhüt ettiği dergilerle, katılmayı taahhüt ettiği fuarlarla ve sair yollarla tanıtımını, editöryel ve grafik tasarım çalışmalarını, depolanmasını ve müvekkiline verilecek şifre ile internet sitesinde satış takip özelliğini kullanmasına olanak sağlamayı üstlendiğini, müvekkilinin ise davacının üstlendiği edimlere karşılık “—-” adlı eserin 1000 adet basımı için 3.870,- TL., “—-” adlı eserin 500 adet basımı için 2.000,- TL., ödeme yaptığını, müvekkilinin ödemesi gereken bedeli zamanında ödemesine rağmen davalının; sözleşmenin 4. Maddesini müvekkilinin tüm uyarılarına rağmen ihlal ettiğini, “—” adlı eseri sözleşmede belirttiği sürede yayınlamadığını, “—” adlı eser ile ilgili sözleşme yapılmadan önce müvekkili ile — haftasından önce yayınlanacağı müzakere edildiği, kendisine şifahen ve elektronik postalar ile taahhütte bulunduğu, bu hususun müvekkilinin yayım sözleşmesini yapmasında olmazsa olmaz kıstası olduğunu, davalının bu sürelere aykırı davranması neticesinde müvekkilinin maddi ve manevi zararlara uğradığını, davalının dağıtım yapma yükümlülüğünü de yerine getirmediğini, kitabın davalı tarafından internet reklamlarında kullanılan dağıtım firmaları ve kitapçılara hiçbir şekilde ulaşmadığını, internet üzerinden verilen siparişlerin ya hiç ya da süresinde yerine getirilmediğini, davalının sözleşme ile üstlendiği reklam ve tanıtım çalışmalarının da yerine getirmeyerek sözleşmeyi ihlal ettiğini, davalı yayınevinin editör ve grafiker kadrosunun da sözleşmede ve internet sitesinde belirtildiği gibi konusunun uzmanı olmadığını, sözleşmenin 6. Maddesi gereği davalının baskı için matbaaya gönderilmeden önce yazara eserin son şeklinin ortaya çıktığı kağıt ve PDF formatında örnek bir çalışma taslağının müvekkilinin onayına sunulmadığını, sözleşmenin 8. Maddesi gereği, davalının üstlendiği “—-” ya da “—-” adlı dergileri ayda bir ya da iki ayda bir yayınladığını, dağıtıldığını, satışa sunulduğunu, dergilerin içerisinde hangi yazarların bulunduğunu, ücretsiz dağıtılıyor ise dağıtım adedini, dağıtım yerlerini, müvekkiline sözleşme süresinde yazma fırsatı verdiğini dergiyi müvekkiline ulaştırdığını ispatlamakla yükümlü olduğunu, sözleşmenin 9. Maddesinde üstlendiği fuar katılımına yönelik yükümlülüğünü yerine getirmediğini, katıldığı fuarların çoğundan müvekkilini haberdar etmeyerek katılım sağlamasını engellediğini, sözleşmenin 14. Maddesindeki yayınevinin satış takip özelliği ile ilgili şifre verme taahhüdünü de yerine getirmediğini, müvekkiline hiçbir şekilde şifre vermediğini, müvekkilinin kitabının kaç adet sattığını takip edebilmesinin mümkün olmadığı gibi daha sonrasında ihtarla bilgi talebine rağmen hiçbir bilgi alınamadığını, sözleşmenin 16. Maddesinde müvekkiline ödenmesi gereken kitap komisyonu gelirini ve ödeme zamanını düzenlemiş olan maddeye de uyulmadığını, sözleşmenin birinin üzerinden bu güne kadar yaklaşık 2 sene, diğerinin üzerinden yaklaşık 1,5 sene geçmesine ve bu konuda ihtarname gönderilmiş olmasına rağmen ne kitapların satış rakamlarının öğrenebilindiğini ne de 6 ayda bir yapılması gereken ödemelerden herhangi birinin yapılmış olmadığını, kitapların bandrolü alındığı halde, eserlerin alınan bandrol sayısında basılmadığı yönünde güçlü ve haklı bir görüş uyandığı, sayılan nedenlerle 25.03.2015 tarihinde sözleşmenin taraflarınca fesholunduğunu, ihtarname ve fesih bildiriminin davalıya ulaştığı tarihten itibaren 3 gün içerisinde eserlerin kaç adet basıldığını, hangi firmalara dağıtımının yapıldığını, tarihleri ile birlikte satış ve iade rakamlarını, dağıtımda olmayan kitapların muhafaza edildiği depoların bildirilerek tespitini yapabilmelerine olanak sağlanmasını, aksi takdirde davalı yayınevinin eserleri aldığı bandrol miktarında basmadığını her türlü yasal mercide dermeyan edeceklerini, tebliğden itibaren 7 gün içerisinde her iki sözleşme için ödenmiş bedelin bildirmiş oldukları hesap numarasına iadesini içeren ihtarnamenin iadeli taahhütlü posta yolu ile davalıya tebliğ edildiğini, davalı yanın dışarıdan hiçbir matbaa ile çalışmadığını, basmak zorunda olduğu kitaplar ile elindeki matbaa makinelerinin kapasitesi arasında nispetsizlik olduğunu, kitapların edebi bir esere yakışacak kalitede olmadığını belirterek, müvekkilinin söz konusu hizmetler için ödemiş olduğu 5.870,- TL.nın sözleşmenin kurulmuş olduğu tarihlerden itibaren ticari avans faizi ile birlikte tahsilini, yapılacak tespit neticesinde arttırılmak üzere mahrum kalınan kitap geliri olarak şimdilik 250,- TL. belirsiz alacağın ticari avans faizi ile tahsilini, 5.000,- TL. manevi zararın tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; yazarın “—-” isimli kitabın 1000 adet basımı için 26.10.2013 tarihinde 1.935,- TL. peşin ödediğini, daha sonra geri kalan 1.935,- TL.nın da ödenmesi ile birlikte kitap için Kültür Bakanlığı’ndan 28.01.2014 tarihinde 1000 adet bandrol talep edildiğini ve kitabın Ocak 2014 tarihinde 1000 adet basıldığını, kitabın editöryel çalışması ve taslak hallerinin 18.12.2013 tarihinde mail ile gönderildiğini ve yazarın kitap taslağını onayladığını, aynı mailde 2. Ödemeyi yapması halinde kitabın basılacağının belirtildiğini, yazarın talebi üzerine 25 adedinin yazara gönderildiğini, 788 adedinin ise müvekkilinin deposunda mevcut olduğunu, geri kalan kitapların gelen talepler üzerine kitapevlerine satıldığını, “—‘alı —” isimli kitabın 500 adet basımı için sözleşmede belirtilen 2.000,- TL.nın ödenmesi mukabilinde, kitap için Kültür Bakanlığı’ndan 25.06.2014 tarihinde 500 adet bandrol talep edildiğini ve kitabın Haziran 2014 tarihinde 500 adet basıldığını, kitabın taslak halinin 28.05.2014 tarihinde mail ile gönderildiğini ve yazarın kitap taslağını aynı gün onayladığını ve bu kitap için 2. Taksidi yatıracağını belirttiğini, yazarın talebi üzerine 50 adedinin yazara gönderildiğini, 419 adedinin ise müvekkilinin deposunda mevcut olduğunu, geri kalan kitapların gelen talepler üzerine kitapevlerine satıldığını, müvekkilinin her iki kitabı da sözleşmenin 4. Maddesinde belirtilen “ödemelerin eksiksiz yapılması üzerine 90 gün içinde kitabın basılacağı” taahhüdüne uygun olarak ödemelerin tamamlanmasını müteakip zamanından bastığını ve bandrollerini aldığını, mevcut sözleşmenin “7. Dağıtım ve Satış” başlığını taşıyan maddesinin 3. Bendine göre müvekkilinin basımını yaptığı kitabın çalıştığı kitapevlerinden tedarik ve satış talebi gelirse o firmalara dağıtım yapacağının sabit olduğunu, müvekkilinin nitekim bu maddeye uygun olarak gelen talepleri karşıladığını, davacının dava dilekçesinde belirttiği kitabın kalitesiz basım olduğu iddialarının da yersiz olduğunu, bu iddialarını somutlaştırmak için dosyaya kitap örneği dahi sunmadıklarını, dilekçeleri ekinde kendilerinin kitap örneğini dosyaya sunduklarını, 2013 Ekim ayında ilk kitabı için sözleşme yapan davacının ilk kitabından memnun kaldığındandır ki 2014 yılı ortalarında 2. Kitabı için de müvekkili ile çalışmak istediğini ve sözleşme imzaladığını, kitabın yayınevinin sitesinde ve sosyal ortamlarda reklamının yapıldığına dair reklam örneklerini de dilekçeleri ekinde sunduklarını, yazarın”—” ya da “—” adlı dergilerinde yazı yazmak için bu yönde müvekkiline ulaşan yazılı hiçbir talebinin olmadığını, müvekkilinin belirli aralıklarla yayınladığı bu dergileri birçok kitapevi ve kafeye konsinye bıraktığını, ekte sundukları dergi içeriklerinden de anlaşılacağı üzere işbu dergilerde talep eden birçok yazarının yazılarının yayınlandığını, bu dergilerin konsinye olarak kafelere dağıtıldığına ilişkin dağıtımı yapılan kafelerden birinden temin edilen yazı örneğinin de ekte olduğunu, müvekkilinin ilk kitabın basım tarihi olan Ocak 2014’ten itibaren katıldığı fuarlara ilişkin katılım belgelerinin de ekte olduğunu, müvekkilinin fuarlara katılarak taahhüdünü yerine getirdiğini, yazarın müvekkiline ulaşan imza günü düzenlemesi talebi olmadığını, yazarın şifre talep eden maili üzerine kullanıcı adı:aliyeaybukeozdemir şifre:—- olan kullanıcı şifresi temin edilerek verildiğine ilişkin belgenin de ekte olduğunu, davacının müvekkilinden kaynaklanan mahrum kaldığı kazancının olmadığını ve bunu ispatlayamadığını, manevi zararının da olmadığını, aksine maillerinden son derece memnun olduğunun anlaşıldığını, davacının afaki iddialarının müvekkilinin ticari itibarını zedelediğini, mahkemenin talep etmesi halinde depolarında bulunan ve belirttikleri miktardaki kitabı mahkemeye sunabileceklerini belirterek davanın reddini talep etmiştir.
Dava konusu uyuşmazlık; davalı ile davacı arasındaki yazar sözleşmeleri hükümleri uyulup uyulmadığı, sözleşme bedelinin iadesinin ve manevi tazminat talep edilip edilemeyeceğine ilişkindir.
Dosyamız kapsamında alınan 09.10.2017 tarihli bilirkişi raporunda; “davacının talep ettiği 5.000,00 TL manevi tazminatın takdirinin Mahkemede olduğu Yayınevinin satışı yapılan toplam 168 kitap için davacı yazara 934,08 TL komisyon ödemesi gerektiği” sonucuna varıldığı belirtilmiştir.
Davalının davacı ile imzaladığı ,26/10/2013 tarihli sözleşme ile “—-” isimli kitabın, 15/04/2014 tarihli sözleşme ile “—- “isimli kitabın basımı, yayını ve tanıtımını üstlendiği, davacının davalı tarafın edimini yerine getirmediğini bu nedenle ödenen 5870 TL paranın iadesi ile,kitapların satışından elde edilen 200 TL komisyon bedelinin iadesini ve 5.000 TL manevi tazminata hükmedilmesini talep ettiği anlaşılmıştır.
Taraflar arasındaki sözleşmeler incelendiğinde her ikisinin de aynı taahhüt ve hakları düzenlediği görülmüştür.
Sözleşmelerin 2. Maddesinde 1 yıl süreli olduğu,7. Maddelerinde dağıtım ve satışın davalı yayınevi tarafından ücretsiz yapılacağı , 8. Maddesinde “—-” ve “—-” isimli dergilerin düzenli olarak her ay yada iki ayda bir yayınlandığını ve dağıtılıp satışa sunulduğunu davalı yayınevinin ispatla yükümlü olduğunu,dergi sayısı,yayınlanma adedi,sayfa sayısı ve içerisinde hangi yazarların olduğunu açıkça beyan zorunluluğu bulunduğu,üniversitelere yada okullara dağıtılmışsa hangi okullara kaç adet dağıtıldığını , dergileri büyük kitabevlerine dağıtmak zorunda olduğunu, yazara dergilerden en az birinde yazma ve kitabının reklamını yapma imkanı tanıyacağını taahhüt ettiği ve 8.7 maddesinde dergi için belirtilen yükümlülüklere uyulmaması durumunda —-‘a sözleşmeden aldığı tüm miktarı ödemekle yükümlü olduğunu düzenlediği anlaşılmıştır.
Sözleşmenin 9.maddesinin — organizasyonu başlığı altında davalının İstanbul,Ankara, İzmir ve Kocaeli Kitap Fuarlarına katılmakla ve Fuarlar konusunda davacı yazarı bilgilendirmekle yükümlü olduğunun düzenlendiği ,sözleşmenin 16. Maddesinde kitabın tüm gelirinin yazara ait olduğu ve yayınlandıktan 6 ay ve ikinci 6 ay sonra kitapların KDV’siz fiyatı üzerinden % 60 oranında iskonto yapılarak hesaplanacağı ,ikinci baskı için yazardan ücret alınmayacağı ve yayınlanan kitaplar için yazara %20 telif hakkı ödeneceğinin taahhüt edildiği anlaşılmıştır.
Davaya konu kitapların yayınlandığı konusunda ihtilaf bulunmamakla birlikte bilirkişi raporunda, kitapların baskı kalitesi konusunda davalı yayınevinin yükümlülüğünü %30 oranında yerine getirmediğinin tespit edildiği anlaşılmaktadır.
Kitapların sözleşmenin 8. Ve 9. Maddeleri ile dergi ve fuarlarda tanıtım ve dağıtımının yapıldığını , telif bedelinin ödendiğini ispat yükü davalıda olmakla birlikte, davalının sunduğu ikisi kitap boyutlarında toplam 17 adet Kitap Kulübü dergisinde davaya konu kitapların tanıtımının yapılmadığı, “—-” isimli kitabın ise —- ve —dergisinin Şubat 2014 ve Ekim 2014 sayılarında reklam ve tanıtımına yer verildiği ancak Sözleşmenin 8. Maddesindeki dergilerde tanıtım, dergilerin dağıtımı,dağıtımın ispatı , yazarın yazısı ve reklamını yapmasına imkan tanınması yükümlülüklerinin yerine getirilmediği bu hususun da 8.7 maddesi gereğince yazara ödediği bedeli geri alma hakkını verdiği kanaatine varılarak yazar tarafından ödenen 5870 TL sözleşme bedelinin ihtarnamenin tebliği ve verilen 3 günlük sürenin dolması ile temerrüt tarihi olan 11/04/2015 tarihinden itibaren davalıdan tahsiline karar vermek gerekmiştir.
Davalının — Kitap Fuarına katıldığını ispatlayamadığı, mücbir sebep ileri sürmediği, katıldığı fuarlarda davacının kitabına da yer verdiğini ispatlayamadığı, fuar yükümlülüğünü de yerine getirmediği, sözleşmenin 14. Maddesindeki şifre verme taahhüdünü yerine getirmediği, kanaatine varılmıştır.
Bilirkişi raporu ile, davalının her iki kitaptan toplam 168 adet sattığı ancak kitap başına ödemesi gereken 5.56 TL komisyon bedelinden toplam 934,08 TL komisyon bedelini ödemediği anlaşılmakla , dava dilekçesinde 200 TL talep edilerek kısmi dava açılmakla, talep edilebilecek 934,08 TL komisyon bedelinin, taleple bağlılık kuralı gereğince 200 TL lık kısmının temerrüt tarihi olan 11/04/2015 tarihinden itibaren davalıdan tahsiline karar vermek gerekmiştir.
Davalının yazarı olduğu kitapların toplam 1500 adet basım ve yayınının, tanıtımının üstlenilmesine rağmen, düşük kalitede basılarak, yeterli tanıtım yapılmaması nedeniyle toplam 168 adet satılarak, satışlarının düşük kalması kendisine sözleşmede üstlenilen bilgi verme, satışları takip etme yükümlülüğünün, yerine getirilmemesi nedeniyle manevi yönden elem ve ızdırap duyacağı kanaatine varılarak , elem ve ızdırabın hafifletilmesi yönünden manevi tazminat talebinin 3.000 TL ‘lık kısmının kabulüne , fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM:
1-Davanın KISMEN KABÜLÜNE KISMEN REDDİNE
2-Davacı tarafın 5.870 TL sözleşme bedelinin ve 200 TL komisyon bedelinin 11/04/2015 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine
3-3.000 TL manevi tazminatın 11/04/2015 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine
Fazlaya ilişkin manevi tazminat talebinin reddine
4- 619,57 TL karar ve ilam harcı tayini ile peşin alınan 189,91 TL ve ıslah ile alınan 11,69 TL harcın mahsubu ile bakiye 417,97 TL harcın davalıdan tahsiline,
5- Davacı yararına (sözleşme bedeli yönünden) karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 3.145,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,
Davacı yararına (komisyon bedeli yönünden) karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 200,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,

Davacı yararına (manevi tazminat yönünden) karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 3.000,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davalıdan alınarak, davacıya verilmesine,

Davalı yararına (manevi tazminat yönünden) karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince 2.000,00 TL vekalet ücreti takdiri ile davacıdan alınarak, davalıya verilmesine,
6- Davacı tarafından yapıldığı anlaşılan 189,91 TL başvurma harcı, 27,70 TL peşin harç, 4,10 TL vekalet harcı, 11,69 TL ıslah harcı, 2.000,00 TL bilirkişi ücreti ile 308,50 TL tebligat, müzekkere masrafı olmak üzere toplam 2.541,90 TL yargılama giderinin kabul ve red oranları gözönüne alınarak 2.082,60 TL sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalanın davacı üzerinde bırakılmasına,
Davalı tarafından yapıldığı anlaşılan 99,00 TL yargılama giderinin kabul ve red oranları gözönüne alınarak 17,80 TL sinin davacıdan alınarak, davalıya verilmesine, kalanın davalı üzerinde bırakılmasına,
Taraflarca yatırılan gider avanslarından kullanılmayan miktarların karar kesinleştiğinde ve istek halinde taraflara iadesine,
Dair gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olmak üzere davacı vekili ile davalının yüzüne karşı verilen karar açıkca okunup usulen anlatıldı.. 03/04/2018