Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
ESAS NO : 2013/142 Esas
KARAR NO : 2018/266
DAVA : Endüstriyel Tasarıma Tecavüzün Önlenmesi ile Maddi ve Manevi Tazminat
DAVA TARİHİ : 04/06/2013
KARAR TARİHİ : 12/07/2018
Davacı vekili tarafından davalı aleyhine açılan endüstriyel tasarıma tecavüzün önlenmesi ile maddi ve manevi tazminat davasının yapılan açık yargılama sonucunda;
TALEP / Davacı vekili dava dilekçesini duruşmada tekrarla; müvekkili şirketin özel olarak sokak lambalarının tasarımlarını yaptığını ve bu tasarımlar hakkında tasarım tescil belgesi aldığını, davalı şirketlerin müvekkili şirketin ……. nolu tasarım tescil belgesindeki 2.1 ve 10.1 tasarımlarda değişiklik yaparak …… projelerde anlaştıkları firmalara ürün teslim ettiklerini, bu ürünlerin kullanım hakkının müvekkili şirkete ait olduğunu ve herhangi bir kişiye veya kuruma lisans ve/veya kullanım hakkı tanınmamış olduğunu, davalı şirketlerin ve anlaşma yaptıkları üretimi yapan diğer şirketin müvekkilinin tasarım hakkını gasp ettiklerini, davalı şirketlerin aynı aileye ait olduğunu, aynı adreste faaliyet gösterdiklerini ve grift durumda şirketler olduklarını, bu nedenle müvekkili şirkete ait tasarımların üretimini hangi firma üzerinden yaptıklarını tespit edemediklerinden tüm firmaların davalı olarak bildirildiğini, bu sebeplerle müvekkilinin tasarım hakkına tecavüzün önlenmesine, şimdilik 25.000,00 TL maddi tazminat ve 25.000,00 TL manevi tazminatın davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DAVAYA CEVAP / Davalı vekili cevap dilekçesini duruşmada tekrarla; ikame edilen davada hangi davalının hangi tasarımı hangi şekilde ihlal ettiğinin belirtilmediğini ve herhangi bir delil sunulmadığını, uyuşmazlık konusu olan ürünün aydınlatma armatürlerinin benzer boyut ve bileşenlerle oluşturulabildiğini ve anonim karakterler taşıdığını, bu tasarımlara detayda süsleme unsurları katarak ayırt edici niteliğin kazandırıldığını, tasarımdaki özgünlüklerin küçük farklılıklara bağlı olacağını, aydınlatma armatürlerinin tasarımcılara seçenek özgürlüğü sunmadığını, tasarımcının ürüne katabileceği yenilikler bakımından hoşgörülü olunması gerektiğini, bir alandaki tasarım etkinliğinin yoğunluğunun yenilik yönünden sınırlama getireceğini, aydınlatma armatürlerinin tasarım etkinliğinin yoğun olduğu bir alan olduğunu, bu sebeplerle açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
D E L İ L L E R V E G E R E K Ç E / Dava davacının endüstriyel tasarım hakkından doğan haklarının davalı tarafça ihlal edildiği gerekçesiyle açılan tecavüzün önlenmesi ile maddi ve manevi tazminat davasıdır.
Davacı vekili 03/05/2017 tarihli ıslah dilekçesi ile 25.000,00 TL olarak açtığı maddi tazminat talebini 100.000,00 TL’ye arttırdığını beyan etmiştir.
Dosyaya TPMK kayıtları celp edilmiş olup, incelendiğinde; davacı adına 16/04/2009 başvuru tarihli ………. sayılı çoklu tasarım belgesinin 6 nolu ……I tasarımı ile 10 nolu …… tasarımının davacı adına tescilli ve geçerli olduğu görülmüştür.
Mahkememizce bilirkişi incelemesi yaptırılmış olup, bilirkişiler 12/05/2014 tarihli raporda; davacıya ait ….. sayılı çoklu tescilin 2 ve 10 nolu tasarımları ile davalıya ait fiilen kullanılan tasarımın bilgili kullanıcı gözünce küçük ayrıntı farklılıklarının aşmayacak derecede benzer olduğu, bu kapsamda davacıya ait ……. tescil numaralı tasarımlara tecavüzün oluştuğu, dava dışı …… isimli şirkete ait tasarımın davalı tasarımı ile oldukça benzerlikler taşıdığı, ancak davacı tasarımından sonra tescil ettirilmiş olduğu için yeni ve ayırt edici olmadığı, dava dışı üçüncü şahsın girişiminin davayı etkileyecek bir kıymette olmadığı, davacının maddi tazminat isteyebileceği, maddi tazminatın hesaplanabilmesi için öncelikle KHKnın 52.maddesinde belirtilen yöntemlerden birinin seçilmesi gerektiği, davacının KHK’nın 52/b maddesine göre hesaplama tercih ettiği, bununla ilgili defter ve kayıtların incelenmesi ile tazminatın hesaplanmasının muhasebeci bilirkişiye yaptırılması gerektiği, manevi tazminatın takdirinin Mahkemeye ait olduğu belirtilmiştir.
Mahkememizce mali müşavir bilirkişiden alınan 27/02/2015 havale tarihli raporda; davalılar tarafından incelenmek üzere defter ve belge verilmediği, davalı şirketlerin 2011 yılı yasal defterler ve belgelerinin dosyaya sunulması halinde maddi tazminat hesabı yapılabileceği beyan edilmiştir.
Yine aynı mali müşavir bilirkişiden alınan 07/09/2015 tarihli ek raporda; sunulan yevmiye defterinde fatura detay bilgisi bulunmadığından davalı …… Şti’nin yevmiye defteri bulunmasına rağmen 2010 yılına ait inceleme yapılamadığı, …… Şti’nin 2009 ve 2010 yılları satış faturaları üzerinde yapılan incelemede davacı ürününün tescil tarihinden sonra muhtelif şirketlere davacının tescilli ürününden 282.072,70 TL değerinde ürün satışı yaptığı, dosyaya şirketlerden gelen müzekkere cevaplarından …..d. Şti tarafından ….. San. Ve Tic. Ltd. Şti’ne düzenlenmiş davacının tescilli ürünlerinden 2011 yılında toplam 19.305,89 TL tutarında satışın yapıldığı, dava d ışı …..A.Ş.’den dava tarihine kadar 2012 ve 2013 yıllarında muhtelif şirketlere 197.366,32 TL tutarında satışın yapıldığı, davalı ……. Şti’nin 2009 – 2010 ve 2011 yılı, …..d. Şti’nin 2011 yılı belgeleri bulunmadığından maddi tazminata esas incelemenin eksik kaldığı belirtilmiştir.
Mahkememizce alınan 05/09/2016 tarihli bilirkişi raporunda; davacıya ait …..99 tescil numaralı çoklu tasarım tescil belgesindeki 2 nolu tasarım ile …… ve Elektronik Aydınlatma A.Ş.’ye ait …. tescil numaralı çoklu tasarım tescil belgesindeki 4 nolu sokak lambası tasarımının bilgilenmiş kullanıcı gözünde benzer olarak algılandıkları, birbirleri üzerinde iltibas yaratacak kadar benzer olarak algılandıkları, tasarım belgesindeki 2 nolu tasarım ile davalıların ürettiği sokak lambası tasarımının bilgilenmiş kullanıcı gözünde benzer olarak algılandıkları, birbirleri üzerinde iltibas yaratacak kadar benzer olarak algılandıkları, dava dışı ….. ve Elektronik Enerji Sistemleri İnş. San. Tic. Ltd. Şti ile davalı … Ltd. Şti arasındaki lisans sözleşmesinin geçerli olduğunun kabulü halinde, … şirketinin üretimini veya satışını yaptığı dava konusu ürünlerin davacının tasarım hakkına tecavüz teşkil etmeyeceği, lisans sözleşmesinin geçerli olmadığının kabulü halinde ise, davalıların davacıya ait…. nolu tasarımla bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılık bulunmayan dava konusu ürünleri üretmelerinin veya satmalarının 554 sayılı KHK’nın 48.maddesi uyarınca tasarım hakkına tecavüz teşkil ettiği yönünde görüş bildirmişler, aynı heyetten alınan 17/03/2017 tarihli ek raporda davacının talep edebileceği maddi tazminat miktarının 210.151,87 TL olduğu tespit edilmiştir.
Mahkememizce tazminat hesabı yönünden farklı bir heyetten alınan 11/04/2018 tarihli raporda; davalı …. Şti ve ….Ltd. Şti fatura içeriklerindeki satışı yapılan ürünlerin davaya konu tasarım olup olmadıklarının kesin olarak belirlenemeyeceği, davalının sadece …. projesi için kullandığı 750 adet Bianca dekoratif aydınlatma direği için tasarımdan doğan haklara tecavüzde bulunduğu hususu benimsendiği takdirde, davacının dava tarihi itibariyle davalıdan 210.151,87 TL tazminat talebinde bulunabileceği, davalının satışa konu olan diğer ürünler için de tasarımdan doğan haklara tecavüze bulunduğunun benimsenmesi halinde ise davacının dava tarihi itibariyle davalıdan 324.701,68 TL tazminat talebinde bulunabileceği belirtilmiştir.
Mahkememizin … D.İş sayılı dosyasının incelenmesinde, “… Mah. ….. Bulvarı No… adresinde üretim yerinde tespit işlemi yapıldığı, ürün kataloğunun dosyaya konulmak üzere alındığı, tasarım uzmanı bilirkişi tarafından düzenlenen 15/10/2012 tarihli raporda; adreste tespiti yapılan ürünler ile tespit isteyen taraf adına… tescil numaralı 2.1 ve 10.1 isimli ürünlerin benzer olmadığı beyan edilmiştir.
Davalı vekili tarafından sunulan Mahkememizin …D.İş sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporunda; davalı şirket tarafından karşı taraf …A.Ş aleyhine karşı tarafa ait tescilli tasarımlı ürünler ile davacı tarafından kullanılan ürünlerin aynı ürünler olup olmadığı konusunda tespit talep edildiği, 01/07/2015 tarihli değişik iş kararı ile adreste inceleme yapıldığı, …. …Elek. San. Tic. Ltd. Şti’ne ait “…Cadde No:…..” adresinde üretim, boya ve montaj alanlarının incelendiğini, tespite konu … A.Ş adına tescilli ….. numaralı tasarımın tespit sırasında üretimde olmadığı, sadece binanın bahçesinde bir adet teşhir edildiğinin görüldüğünü ve yapılan incelemenin bu teşhir ürünü üzerinden yapıldığını beyan ettiği, ürün görsellerinin rapora içeriğinde bulunduğu görülmüştür.
Davalı tarafça Mahkememizin …. Esas sayılı dosyasında görülen dava ile bu davanın konusunun aynı olduğu ileri sürülerek derdestlik ve zamanaşımı itirazında bulunulmuşsa da, 2…. Esas sayılı davanın davacı adına tescilli çoklu tasarım belgesi 6.1 nolu tasarıma dayanarak açıldığı, bu davanın ise 2.1 ve 10.1 nolu tasarım tescillerine dayalı olarak açıldığı, dava konularının farklı olduğu göz önüne alınarak derdestlik itirazının reddine karar vermek gerekmiştir.
Davalı vekilinin 01/08/2013 tarihli cevap dilekçesinde ürünlerin başka bir firmanın lisansı ile üretildiğini savunmadığı, dosyaya dava dışı ….. Elektrik Ltd. Şti’nin 21/05/2014 tarihli dilekçe sunduğu , ürünlerin kendileri adına tescilli olduğunu, davalılar tarafından izinleri dahilinde kullanıldığını beyan ettiği, davalılar vekilinin de 28/09/2015 tarihli dilekçe ile … Ltd.Şti ile akdedilen lisans sözleşmesi uyarınca üretim faaliyetinde bulunduklarını, tescilli tasarım halinde tecavüzden bahsedilemeyeceğini beyan ettiği görülmüştür.
Davacı vekilinin 15/07/2014 tarihli dilekçesi ile hem üçüncü şahıs ….. şirketinin dilekçesine karşı hem de rapora karşı beyanda bulunduğu, …..şirketinin eski ortağı …. 24/11/2010 tarihinde ortaklıktan çıktığı, şirket hisselerini oğulları Cevahir ve Akın Çaynak’a devrettiği, 2009 yılından beri aralarında davalar bulunmasına rağmen lisans sözleşmesini ileri sürülmediği, davalı tarafın savunmasını genişletilmesine muvafakatlerinin bulunmadığını bildirdiği görülmüştür.
6100 sayılı HMK 141/1.maddesinde “Taraflar, cevaba cevap ve ikinci cevap dilekçeleri ile serbestçe; ön inceleme aşamasında ise ancak karşı tarafın açık muvafakati ile iddia veya savunmalarını genişletebilir yahut değiştirebilirler. Ön inceleme duruşmasına taraflardan biri mazeretsiz olarak gelmezse, gelen taraf onun muvafakati aranmaksızın iddia veya savunmasını genişletebilir yahut değiştirebilir. Ön inceleme aşamasının tamamlanmasından sonra iddia veya savunma genişletilemez yahut değiştirilemez.”, HMK 141/2.maddesinde “İddia ve savunmanın genişletilip değiştirilmesi konusunda ıslah ve karşı tarafın açık muvafakati hükümleri saklıdır.” hükümleri düzenlenmiştir.
Dava dışı üçüncü şahsın dosyaya dilekçe ibrazı ile ürünlerin kendilerine ait tasarım tescil belgesinin bulunduğu ve davalı tarafça lisans sözleşmesi ile üretildiğine yönelik beyanda bulunmasının hukuki sonuç doğurmayacağı mutlaktır. Üçüncü şahsın dilekçesinden sonra davalı tarafın, cevap dilekçelerinde ve ön inceleme aşamasına kadar ileri sürmediği,tahkikat aşamasında ileri sürdüğü “davaya konu ürünleri lisans sözleşmesi kapsamında ürettiklerine” dair savunmasının da, davacı vekilinin açıkça muvaffakatının bulunmadığına dair beyanı gözönüne alındığında, HMK 141/1 ve 2. Maddeleri karşısında dikkate alınamayacağı kanaatine varılmıştır.
Dosyamız içinde bulunan davalı şirkete ait katalogda merkez adresi olarak “….Ada …Blok K:… D:5…., fabrika adresi olarak “… Köyü, …Sitesi Blok No:.. İ…. adresine yer verildiği, katalog başında kapakta …. 1993 yılında kurulduğu, VCS sertifikasında …ve Elektronik Ltd. Şti, Sanayi sicil belgesinde …, faturalarda …Aydınlatma’nın adresinin katalog adresindeki fabrika adresi olduğu, 2011 tarihli faturalarda da iletişim adresinin ….2010 yılı faturalarında da aynı internet sitesinin web adresi olarak …afclighting.com” olarak yazıldığı görülmekle, internet sitesinin davalı şirkete ait olmadığı, dava dışı … şirketine ait olduğuna dair beyanların yerinde olmadığı kanaatine varılmıştır.
Mahkememizce bilişim uzmanı bilirkişiden alınan 07/09/2017 tarihli
raporda, www.afclighting.com alan adının 28/08/2003 tarihinde … Elektrik San. Tic. Ltd. Şti adına ve yönetici irtibat bilgisi …. adına oluşturulduğu, kayıtlardan dava tarihinden önce son kaydın 05/03/2013 tarihine ait olduğu ve……. Elektrik San. Tic. Ltd. Şti adına oluşturulduğu, 23/07/2013 tarihli kayıtta iletişim bilgilerinin bulunduğu sayfada …….Mah……. Bulvarı No:…. ” adresinin E-Mail adresi olarak i….. bilgilerinin yer aldığı, 01/11/2013 tarihinden 01/02/2017 tarihine kadar bütün kayıtların …. Elektrik San. Tic. Ltd. Şti adına oluşturulduğu, adres ve irtibat bilgisinde ….yönetici olarak isminin bulunduğu, adresin “… Blok ….Kat No:…” adresinin kaydedildiği, dava tarihinden sonra iletişim bilgileri ile ilgili arşiv kayıtlarında yapılan incelemelerde 03/08/2014 tarihinde web sitesi sayfasında “…… tescilli markasıdır” ibaresine yer verildiği, …ile ilgili haberin ise en eski 12/08/2016 tarihinde yer aldığı, resimlerin ise 10/09/2015 tarihinde oluşturulmuş olabileceğinin beyan edildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce dosya kapsamına alınan 19/06/2014 tarihli bilirkişi heyet raporunda ; mahkememizce bilirkişilere verilen yetki ile, bilirkişilerin 29/04/2014 tarihinde davalı … …Ltd. Şti ‘nin “…. Mah…. Bulvarı No…. adresinde ve davacı şirketin adresinde incilimi yapıldığı,dava konusu aydınlatma direğinin tipinin imalatının ve direklerin oluşumunu sağlayan parçalar üzerinde inceleme yapıldığı, ürün fotoğraflarının çekilerek rapor içeriğinde davacının tasarım tescil belgesi ile karşılaştırıldığı, raporda davacıya ait… sayılı çoklu tescilin 2 ve 10 numaralı tasarımları ile davalıya ait fiilen kullanılan tasarımın bilgili kullanıcı gözünde küçük ayrıntı farklarını aşmayacak derecede benzer olduğunun beyan edildiği anlaşılmakla, davalı şirket internet sitesi kayıtları, katalog ve şirket kayıtlarından davalılar ….. Aydınlatma şirketinin iç içe geçtiği, tasarıma tecavüz fiilinden davalı şirketler ile, yetkilisi …. birlikte sorumlu olduğu kanaatine varılmış, davalı ürününün dava tarihinde yürürlükte olan 554 Sayılı KHK 48. Madde gereğince tasarımların iltibas yaratacak kadar benzer olarak algılandıkları beyan edilmekle, davalının davacının tasarım tesciline tecavüz ettiği kanaatine varılarak tecavüzün önlenmesine, davacı tasarımlarına tecavüz teşkil eden ürünlerin ve münhasıran bu ürünlerin üretiminde kullanılan araçların davacının talep ettiği üzere şekillerinin değiştirilmesine ve kalıpların imhasına karar vermek gerekmiştir.
Mahkememizce maddi tazminat hesabı yönünden dosya kapsamında
alınan 11/04/2018 tarihli bilirkişi raporu ile davalı tarafça sunulan katalog sayfalarındaki kod isimlerinin kesinlik arz etmediği, bu nedenle faturalardaki kod numaraları ile kataloglardaki kod numaralarının farklı olduğu, Mahkememizce dava dışı şirketlere yazılan müzekkerelere verilen cevaplarda da sözleşmelerin ve sözleşmelere konu görsellerin gönderilmediği, bu nedenle davaya konu tasarımlara ait olup olmadığının kesin olarak tespit edilemediği, davacı tarafın 554 sayılı KHK 52/b maddesi gereğince davalı tarafın elde ettiği kazanç üzerinden tazminat talebinde bulunduğu, davalı tarafın ticari defterlerinin incelenmesinde 2009, 2010, 2011, 2013 yılları ticari defterlerinin kanuna uygun tutulmadığı, kapanış tasdiklerinin yapılmadığı, 2012 yılı yevmiye defterinin süresinde kapanış tasdikinin yapıldığı, yasaya uygun olduğu, 16/04/2009 tarihinden sonra davacının tescilli ürünlerinden muhtelif firmalara satışlar yapıldığı, … Ltd. Şti.’nin satış tutarının %25 kar marjı ile 92.612,31 TL, …. Ltd. Şti’nin 21.937,50 TL, toplam karın 114.549,81 TL hesaplandığı beyan edilmiştir.
İnternet sitesindeki kayıt tarihlerinden web sitesindeki Aşkabat ile ilgili
satışa lişkin haberin dava tarihinden sonra olduğu göz önüne alınarak, bu satış miktarlarının tazminat hesabında dikkate alınamayacağı kanaatine varılmıştır.
11/04/2018 tarihli raporda da beyan edildiği üzere davalı şirketlerin ticari defterleri ile dava dışı şirketlere yazılan müzekkere cevapları ekinde gönderilen fatura ve belgelerde ürün görselleri bulunmadığından hangi faturaların davaya konu ürünlere ait olduğu tespit edilememekle birlikte, davalı şirkettlerin muhasip raporunda tespiti yapılan kazanç miktarları gözönüne alınarak, … dava tarihi arasında elde edebileceği kazancın BK’nun 50.maddesi gereğince ıslah ile arttırılan miktar olan 100.000,00 TL olarak takdirinin hakkaniyete uygun olduğu kanaatine varılarak, 100.000,00 TL maddi tazminat ile 25.000,00 TL manevi tazminatın 04/06/2013 dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalı şirketlerden ve davalı şirket yetkilisi …1/3 oranına tahsil edilerek davacıya ödenmesine karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M /Yukarıda açıklanan nedenlerle ;
1-Islah ile artırılan davanın KABULÜNE,
2-Davalıların, davacı adına TPMK nezdinde tescilli 2009/01799 numaralı çoklu tasarım belgesine konu (2) numaralı SOKAK LAMBASI ve (10) numaralı SOKAK LAMBASI GÖVDESİ tasarımına tecavüz fiillerinin önlenmesine,
-Davacı tasarımlarına tecavüz eden ürünlerin ve münhasıran bu ürünlerin üretiminde kullanılan araçların şekillerinin değiştirilmesine ve kalıplarının imhasına,
3-100.000,00 TL maddi tazminat ve 25.000,00 TL manevi tazminatın 04.06.2013 dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faizi ile birlikte davalılardan 1/3 oranında tahsil edilerek davacıya ödenmesine,
4-Hüküm kesinleştiğinde karar özetinin gazetede ilanına,
Tecavüzün önlenmesi davası üzerinden alınması gereken 35,90 TL ile maddi ve manevi tazminat davası üzerinden alınması gereken 8.538,75 TL olmak üzere toplam 8.574,65 TL harçtan peşin alınan 2.166,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 6.407,75 TL harcın davalılardan 1/3 oranında tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına,
Davacı vekiline tecavüzün önlenmesi davası üzerinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince takdir olunan 3.145,00 TL ücreti vekalet, maddi tazminat davası üzerinden takdir olunan 10.750,00 TL ücreti vekalet ve manevi tazminat davası üzerinden takdir olunan 3.145,00 TL ücreti vekalet olmak üzere toplam 17.040,00 TL ücreti vekaletin davalılardan 1/3 oranında tahsili ile davacıya ödenmesine,
Davacı tarafından yapılan 2.191,20 TL harç, 6.286,65 TL tebligat, müzekkere ve bilirkişi masrafları olmak üzere toplam 8.477,85 TL yargılama giderinin davalılardan 1/3 oranında tahsili ile davacıya ödenmesine,
Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgililere iadesine,
Dair tebliğ tarihinden itibaren 2 hafta içerisinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar davacı vekili ile davalılar vekilinin yüzlerine karşı açıkça okunup, usulen anlatıldı.12/07/2018