Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2023/908
KARAR NO: 2023/834
DAVA: Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ: 18/12/2023
KARAR TARİHİ: 20/12/2023
DAVA:Davacı…taraf mahkememizin ——- Esas sayılı dosyasına sunduğu 18/12/2023tevzi tarihli ve aynı tarihte harçlandırdığı dava dilekçesinde özetle: ——- … ünvanlı,——- Ticaret Odası’na ——— ticaret sicil no ile kayıtlı, ——– Mah. ——– Sok. No:——- ———- adresindeki iş yerinde 19.11.2023 tarihinde yangın vuku bulmuş ve işyeri yönetim katının tamamen yandığını, söz konusu yangın nedeniyle iş yerinde bulunan ——– şirketi ———- Şubesi’nden alınan ———- hesap numarasına ait——– no’lu boş çek yaprakları ve ——– hesap numarasına ait ——— boş çek yaprakları; işçi özlük dosyaları (iş sözleşmeleri, ücret pusulaları, işten çıkış evrakları, ibranameler, yıllık izin defteri ve izin belgeleri); ——— vergi kimlik numaralı ——– Matbaasından 02.12.2015 tarihinde teslim aldığımız ———- no ile ——– no arasındaki 400 adet faturadan ——– ile ——– no arasında kalan boş faturaların tamamı ve ——– no ile ——- no arası faturaların alt nüshaları; ——— TC Kimlik nolu matbaadan 04.12.2015 tarihinde teslim aldığımız 400 adet sevk irsaliyelerinin kullanılan ve boş kalan nüshalarının tamamı zayi olduğundan TTK madde 82, (7) numaralı fıkra uyarınca Mahkemenizden fatura ve sair belgelerimin zayi olduğuna dair talep etme zaruretinin hasıl olduğunu, şirketin 2023 yılının temmuz ayında üretim faaliyetlerine son verdiğini, daha önce üretim yeri olarak kullandıkları iş yerinin asma katında yönetim merkezi bulunduğunu, zayi olan evrakların yönetim merkezinde muhafaza edilmekte ve bazı evrakların muhafazası dışında kullanılmamakta olduğunu, iş yerinde çalışanları olmadığını ve bilfiil kullanılmadığı için, 19 Kasım 2023 Pazar günü asma katta çıkan yangın çevredekiler tarafından fark edilmek suretiyle itfaiyeye haber verildiğini, ———- Müdürlüğü’nün ekte yer alan raporunda da yer aldığı üzere çalışmaya devam eden güvenlik kameralarının vb. elektronik aygıtların elektrik sisteminde neden kaynaklanan ısınma sebebiyle yangının çıktığı tahmin edilmekte olduğunu, itfaiye olaya müdahale edinceye kadar bir kısım evrakların yandığını, diğerlerinin ise söndürme esnasında ıslanıp tahrip olduğunu beyanla, ——– şirketi ——- Şubesi’nden alınan ——– hesap numarasına ait ——– no’lu boş çek yaprakları ve ———- hesap numarasına ait——– boş çek yaprakları, şirket kuruluşundan bu yana tüm işçi özlük dosyaları, ——– ile——– no arası 249 adet boş faturaların tamamı ——– no ile—— no arası 151 adet faturanın alt nüshaları, ——– serisi ———– ile ——– arası 400 adet sevk irsaliyesinin tamamının zayi olduğuna dair taraflarına zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir. Mahkememizin ——— Esas sayılı dosyasının tensip zaptının 10 nolu ara kararı ile ” Davacının ——– şirketi ——– Şubesinin ——– hesap numarasına ait ——— no’lu boş çek yaprakları ve ——— hesap numarasına ait ———– boş çek yaprakları yönünden ve ——— ile ——— no arası 249 adet boş faturaların tamamı yönünden zayi verilmesi talebinin iş bu dava dosyasından TEFRİKİ İLE YENİ ESASA KAYDEDİLMESİNE, ” dair karar verilerek iş bu talepler tefrik edilmiş ve Mahkememizin yukarıdaki esasına kaydedilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:Talep, Davacı…şirketin ——– ile ——– no arası 249 adet boş faturaların tamamı yönünden TTK’nın 82/7. maddesi gereğince zayi belgesi verilmesi ve ——- şirketi ——— Şubesinin ——– hesap numarasına ait ——— no’lu boş çek yaprakları ve ——— hesap numarasına ait ——— boş çek yaprakları yönünden TTK’nın 818/s madde hükmü delaletiyle, aynı kanunun 757.madde hükümlerinde belirtilen zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir. 6102 sayılı TTK.nun 818/1-s maddesi uyarınca poliçenin iptali hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası çek ve bono(senet) hakkında da uygulanır. TTK.nun 757 vd. maddeleri uyarınca; iradesi dışında çek veya bono elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın çeki veya senedi ödemekten menedilmesini isteyebilir. Mahkeme, TTK 757/2 maddesi gereğince ödemeyi meneden kararında muhataba, vadenin (keşide tarihinin) gelmesi üzerine çek veya senet bedelini tevdi etmeye izin verir ve tevdi yerini gösterir. 6102 sayılı TTK’nın 759/1. maddesindeki “Poliçeyi eline geçiren kişi bilinmiyorsa, poliçenin iptaline karar verilmesi istenebilir.” ve TTK’nın 764/1. maddesindeki “Elden çıkan poliçe, verilen süre içinde mahkemeye sunulmazsa, iptaline karar verilir.” şeklinde düzenlenmiştir. İptal isteminde bulunan kişi, çek veya senet elinde iken zıyaa uğradığını inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak ve bir suretini ibraz etmek veya esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Mahkeme, dilekçe sahibinin, çek veya senet elinde iken zıyaa uğradığına dair verdiği açıklamaları inandırıcı bulursa, verilecek ilanla, çeki veya senedi eline geçireni, çeki veya senedi belirli bir süre içinde getirmeye davet ve aksi takdirde çekin veya senedin iptaline karar vereceğini ihtar eder. Çekin veya senedin getirilmesine ilişkin ilan, 35 inci maddede yazılı gazete ile üç defa yapılır. Elden çıkan çek veya senet , verilen süre içinde mahkemeye sunulmazsa, iptaline karar verilir. 6102 sayılı TTK.nun 82 maddesi uyarınca ile “- Belgelerin saklanması, saklama süresi (1) Her tacir;a) Ticari defterlerini, envanterleri, açılış bilançolarını, ara bilançolarını, finansal tablolarını, yıllık faaliyet raporlarını, topluluk finansal tablolarını ve yıllık faaliyet raporlarınıve bu belgelerin anlaşılabilirliğini kolaylaştıracak çalışma talimatları ile diğer organizasyon belgelerini,b) Alınan ticari mektupları,c) Gönderilen ticari mektupların suretlerini,d) 64 üncü maddenin birinci fıkrasına göre yapılan kayıtların dayandığı belgeleri,sınıflandırılmış bir şekilde saklamakla yükümlüdür.(2) Ticari mektuplar, bir ticari işe ilişkin tüm yazışmalardır.(3) Açılış ve ara bilançoları, finansal tablolar ve topluluk finansal tabloları hariç olmak üzere, birinci fıkrada sayılan belgeler, ——– Muhasebe Standartlarına da uygun olmak kaydıyla, görüntü veya veri taşıyıcılarda saklanabilirler; şu şartla ki;a) Okunur hâle getirildiklerinde, alınmış bulunan ticari mektuplar ve defter dayanaklarıyla görsel ve diğer belgelerle içerik olarak örtüşsünler;b) Saklama süresi boyunca kayıtlara her an ulaşılabilsin ve uygun bir süre içinde kayıtlar okunabilir hâle getirilebiliyor olsun.(4) Kayıtlar 65 inci maddenin dördüncü fıkrasının ikinci cümlesi uyarınca elektronik ortama alınıyor ise, bilgiler; bilgisayar yerine basılı olarak da saklanabilir. Bu tür yazdırılmış bilgiler birinci cümleye göre de saklanabilir.(5) Birinci fıkranın (a) ilâ (d) bentlerinde öngörülen belgeler on yıl saklanır.(6) Saklama süresi, ticari defterlere son kaydın yapıldığı, envanterin çıkarıldığı, ara bilançonun düzenlendiği, yılsonu finansal tablolarının hazırlandığı ve konsolide finansal
tabloların hazırlandığı, ticari yazışmaların yapıldığı veya muhasebe belgelerinin oluştuğu takvim yılının bitişiyle başlar.(7) Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren otuz gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır.Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir…” şeklinde düzenlenmiştir.Tüm dosya kapsamı incelenip birlikte değerlendirildiğinde;Davacının ——– şirketi ——— Şubesinin ——— hesap numarasına ait ——– no’lu boş çek yaprakları ve ——– hesap numarasına ait ——– boş çek yapraklarının iptali talebi yönünden yapılan değerlendirmede keşideci tarafından imzalanmamış ,düzenleme tarihi ve bedeli olmayan boş çek yaprağının çek vasfı taşımadığı, boş çek yapraklarının TTK.nun 780 ‘nci maddesindeki anlamda “çek” vasfında olmadığı ve bu nedenle çekin zayii olması nedenine dayalı TTK.nun 759/1 maddesinin somut olayda uygulanma imkanının bulunmadığı ayrıca TTK’nın 757/1 maddesine göre kıymetli evrakın iptalini ancak evrak üzerinde hak sahibi olan lehtar veya yetkili hamilin isteyebileceği, davacının kendisine ait hesaba bağlı olarak verilen çek yapraklarında keşideci olabileceği ve keşidecinin ise hamilin ortaya çıkmasından sonra ancak menfi tespit veya istirdat davası açabileceği, davacının çek hamili sıfatının bulunmadığı, keşideci sıfatı ile kıymetli evrakın iptali davası açtığı anlaşılmış olup nitekim ——– sayılı ilamında da belirtildiği üzere çekin iptalini isteme hakkı sadece hamile ait olup, keşideci olan davacının kıymetli evrakın iptali davasını açma ehliyeti bulunmadığından açıklanan nedenlerle iş bu talebinin reddine,6102 Sayılı TTK’nın 82/7. maddesinde; “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir. Bu dava hasımsız açılır. Mahkeme gerekli gördüğü delillerin toplanmasını da emredebilir.” şeklinde düzenleme bulunmaktadır.Somut olayda; talep eden şirkete ait olan ——– ile ——– no arası 249 adet boş faturanın zayi olduğuna dair zayi belgesinin verilmesi istemine ilişkin olarak işbu dava açılmış olup esasen boş fatura koçanlarının TTK’nın 82. maddesi anlamında kaybı halinde zayi belgesi istenebilecek belgelerden olmadığı nitekim ——— sayılı ilamının da bu yönde olduğu anlaşılmış olup talep eden tarafından şirketin———- ile ——– no arası 249 adet boş faturaların tamamı yönünden TTK’nın 82/7. maddesi gereğince zayi belgesi verilmesi ve ——– şirketi ——- Şubesinin ——— hesap numarasına ait ——– no’lu boş çek yaprakları ve ——— hesap numarasına ait ——— boş çek yaprakları yönünden TTK’nın 818/s madde hükmü delaletiyle, aynı kanunun 757.madde hükümlerinde belirtilen zayi nedeniyle çek iptali istemi iddiasıyla işbu dava açılmış ise de ; talebine konu keşideci tarafından imzalanmamış ,düzenleme tarihi ve bedeli olmayan boş çek yapraklarının çek vasfı taşımadığı, boş çek yapraklarının TTK.nun 780 ‘nci maddesindeki anlamda “çek” vasfında olmadığından ve boş olan faturaların ziyaanın da istenemeyeceği anlaşıldığından ——— karar, ——– sayılı emsal içtihatları da gözetilerek talep edenin asıl dosyadan tefrikine karar verilen ——- ile ——- no arası 249 adet boş faturaların tamamı ve ———şirketi ——— Şubesi’nin ——— hesap numarasın ——— no’lu boş çek yaprakları ve ———- hesap numarasına ait ———- boş çek yaprakları yönünden zayi belgesi verilmesi yönünden açılan davanın reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:
1-Davacının, davacı…şirkete ait ——– ile ——- no arası kayıtlı bulunan 249 adet boş faturaların tamamı ve ——- şirketi ——– Şubesinin ——– hesap numarasın ——– no’lu boş çek yaprakları ile ——- hesap numarasına ait ——– boş çek yaprakları yönünden zayi belgesi talebinin REDDİNE,
2-Harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,
3-Yargılama nedeniyle yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
4-Karar kesinleştiğinde HMK gider avansı tarifesinin 5. Maddesi uyarınca artan gider avansının davacıya iadesine,
Dair, davacı…tarafın yokluğunda gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere bulunulan yer yada başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile başvurmak ve istinaf harç ve masraflarını karşılamak koşulu ile ——- Bölge Adliye Mahkemesi’ne istinaf yolunun açık olduğu, istinaf dilekçesinde istinaf edilen hususlar ile nedenlerinin belirtilmesinin gerektiği, süresi içerisinde kararın istinaf edilmemesi halinde hükmün kesinleşeceği ve infaz edilebileceği açıklanmak suretiyle dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde karar verildi. 20/12/2023