Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 9. Asliye Ticaret Mahkemesi 2023/435 E. 2023/741 K. 22.11.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2023/435
KARAR NO: 2023/741
DAVA: Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali)
DAVA TARİHİ: 19/06/2023
KARAR TARİHİ: 22/11/2023

Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkı İhlali) davasının yapılan açık yargılaması sonunda;

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı müvekkili … davalı şirketin kurucusu, yönetim kurulu başkanı ve pay sahibi olduğunu, müvekkilinin yönetim kurulu başkanı sıfatını haiz olmasına rağmen davalı şirketin yönetimine aktif olarak katılmasının çoğunluğu oluşturan diğer yönetim kurulu üyeleri tarafından bilinçli, sistematik ve kötü niyetli olarak engellendiğini, görevini icra edemediğini, ancak sorumluluklarının devam ettiğini, şirketlere ait gerekli bilgileri alamadığını, belgeleri, defter ve dosyaları incelemeyemediğini, TTK m. 392/5 maddesinde; “Yönetim kurulu başkanı, kurulun izni olmaksızın, yönetim kurulu toplantıları dışında bilgi alamaz, şirket defter ve dosyalarını inceleyemez. Yönetim kurulu başkanının bu isteminin reddedilmesi hâlinde başkan, dördüncü fıkraya göre mahkemeye başvurabilir.” hükmünün haiz olduğunu, yönetim kurulu tarafından müvekkilinin davacıya, yönetim kurulu toplantıları dışında bilgi alınması ve belge incelenmesi hususunda izin verilmediğini, yönetim kurulu toplantısı yapılması için defaatle çağrı yapılmasına rağmen toplantıya gerekçe belirtmeksizin gelmediklerini, toplantı yeter sayısı sağlanamadığından toplantıların yapılamadığını, yönetim kurulu üyelerinin PAY SAHİBİ ve ayrıca kardeşleri ve kardeşlerinin mirasçıları olduğunu, çoğunluk ele geçirilerek müvekkilinin saf dışı bırakılmak istendiğini, ——— Noterliğinin 19.04.2023 tarihli ve ———- yevmiye no.lu ihtarnamesi ile davalıya TTK m. 392 uyarınca bilgi alma ve inceleme hakkı kapsamında şirketin mali ve idari durumlarını görmek amacıyla keşide edildiğini, ihtarname öncesinde ——— Noterliğinin ——— yevmiye nolu, ——— Noterliğinin 20.02.2023 tarihli ve ——— Noterliğinin 20.09.2022 tarihli, ihtarnamelere ve 21.10.2022 tarihli yönetim kurulu toplantısına davet yazılarına cevap verilmediğini, talep edilen hususların yerine getirilmediğinin bildirildiğini, davalı şirket tarafından ——– Noterliğinin 04.05.2023 tarih, ——– yevmiye no.lu cevabi ihtarnamesi ile “TTK m. 392/5 uyarınca yönetim kurulu başkanının yönetim kurulu Toplantıları dışında şirket defter ve dosyalarını inceleyemeyeceği, yalnızca yönetim kurulunun izni olması halinde toplantı dışında incelemenin mümkün olduğu, şirket yönetim kurulunu toplantıya çağırmadığınız için bu konuda bir karar alınamadığı, bu nedenle talebinizin incelenebilmesi maksadıyla yönetim kurulunu toplantıya çağırmanızı, yönetim kurulu toplantıya çağrılmadığı yahut çağrılıp da fiilen toplantı icra edilmediği takdirde yönetim kurulu üyelerinin hukuki yahut cezai sorumluluğunun doğmayacağı” cevap verildiğini, yönetim kurulu toplantısı dışında bilgi alma ve belge inceleme taleplerinin onaylanmadığını, davalı şirket yönetim kurulu üyelerinin dürüstlük kuralına aykırı hareket ettiklerini belirterek fazlaya ilişkin haklarımız saklı kalmak üzere; davanın kabulü ile davalı şirkete ait 2019-2023 yılları arası: şirketin yönetim kurulunca onaylanmış gelir gider tabloları, yönetim kurulu karar defterleri, pay defteri, şirketin Gelir Gider tablolarını oluşturan belgelerinin birer suretleri, Vergi dairesine ve ——— verilmiş beyanname, bildirge suretleri, çalışılan tüm bankaların hareketlerini gösteren banka hesap ekstreleri, yapılan istihkak belge suretleri ve kalan bedelleri gösterir listeler, şirket Aktifinde kayıtlı gayrimenkullerin kiralama, işletme, kat karşılığı inşaat sözleşmelerinin birer suretlerinin tarafımıza ibrazı, hissedarı ve yönetim kurulunda bulunduğumuz Şirketlerin tüm resmi dairelerle olan borç dökümleri, şirketin denetimini yapan, Bağımsız denetim ve ——– firmalarının sözleşme suretleri, kat karşılığı inşaat sözleşmeleri ve düzenlenen devam eden ve sona eren sözleşmeler gereği bugüne kadar yapılan işlemlerin dökümü, tamamlanan inşaatların maliyet ve satış analizlerini gösterir listeler, şirketin aktifinde bulunan tüm gayrimenkullerin, araç, gereç, makinaların listesi (kullanılır ve atıl olan en son halini gösterir listeler), şirketin kayıtlarının tutulduğu resmi defter ve belgelerine ait kayıtların dökümleri, ——– Mahallesi ——– Sokak ——— İş Merkezi ——- Katın kira kontratı ve ödeme dekontları, ——— Mah.——– Sokak No:——– ———-adresindeki binanın kira sözleşmesi, ödeme dekontları, Şirket Yönetim Kurulu karar defterlerinin yokluğunda alınan kararların incelenmesi ve şirketler için neler yapıldığını görmek için kendilerine ibrazına ilişkin kesin olarak karar verilmesini, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının ifade etmiş olduğu “şirket yönetimine aktif bir biçimde katılma” fiilinin gerçekleşebilmesirir davacı tarafça 6102 Sayılı TTK md. 392 md. uyarınca yönetim kurulunun toplantıya çağrılması ile mümkün olabileceğini, davacı ise şirket yönetim kurulunu takriben bir seneyi aşkın bir süredir toplantıya çağırmadığını, şirketin aktif bir biçimde yönetilemediğini, davacının şirket yönetim kurulunu bir araya getirmemesinden kaynaklanan bilinçli ve sistematik bir “yönetilmeme” halinin mevcut olduğunu, yönetim kurulu toplantısı için defaten çağrı yapıldığı iddiasının gerçeği aykırı olduğunu, iddianın ispata muhtaç olduğunu, müvekkilinin şirketin hissedarı ve çalışanı olduğunu, davacı hariç hissedarların yaşamı için gereken iş, sermaye, malvarlığı ve dahi ekonomik tüm faaliyetler müvekkili şirket bünyesinde yer aldığını, davacının ise şirket malvarlığı haricinde şahsi malvarlıklarının da bulunduğunu, davacı, şirketin ekonomik mahvına sebebiyet vermekten çekinmediğini, davacının şirket ticari defter ve belgelerini incelemek gibi bir amacının olmadığını, davacının ticari defter ve belgeleri incelemek gibi bir amacının olmadığını, ticari defter ve belgeleri inceleyebilmesi için samimi bir yönetim kurulu toplantısı düzenleyip toplantı esnasında ticari defter ve belgelerin getirtilmesini istemesinin yeterli olabileceğini, olaylara kendisini sebebiyet verdiğini, davacının 01.06.2023 tarihli bir yazı ile yönetim kurulu üyelerini toplantıya çağırır gibi yaptığını, 07.06.2023 tarihinde şirket yöneticilerinin büyük çoğunluğunun şirket merkezinde bir araya geldiğini, davacının 07.06.2023 tarihinde gerçekleşen bu bir araya gelme hadisesi dolayısıyla fiziksel arbedeye varacak şekilde tartışma çıkardığını, davacının 12.07.2023 tarihli olağan genel kurulda yönetim kurulu başkanlığından ve üyeliğinden azledildiğini, davacının bu toplantıya dahi katılma gereği duymadığını, şirketin yöneten kişinin sebebiyet verdiği borçlardan dolayı yalnızca yöneten kişinin şahsında bir sorumluluk doğduğunu, davacının şirket faaliyetleri hakkında bilgisiz olduğunu iddia etmesinin abesle iştigal ettiğini, davacının şirket menfaatleri ile ilgilenmediğini belirterek 12.07.2023 tarihi itibarıyla şirket yönetim kurulu üyeliğinden ve başkanlığından azledilen davacının işbu davayı açmakta hukuki yararı kalmadığından ve davanın konusuz kaldığından bahisle davanın reddine, nihayetinde davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.

İNCELEME VE GEREKÇE:Dava, TTK 392/5 maddesi gereğince bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılması istemine ilişkindir.TTK’nun 392. Maddesi; ” (1) Her yönetim kurulu üyesi şirketin tüm iş ve işlemleri hakkında bilgi isteyebilir, soru sorabilir, inceleme yapabilir. Bir üyenin istediği, herhangi bir defter, defter kaydı, sözleşme, yazışma veya belgenin yönetim kuruluna getirtilmesi, kurulca veya üyeler tarafından incelenmesi ve tartışılması ya da herhangi bir konu ile ilgili yöneticiden veya çalışandan bilgi alınması reddedilemez. Reddedilmişse dördüncü fıkra hükmü uygulanır. (2) Yönetim kurulu toplantılarında, yönetim kurulunun bütün üyeleri gibi, şirket yönetimiyle görevlendirilen kişiler ve komiteler de bilgi vermekle yükümlüdür. Bir üyenin bu konudaki istemi de reddedilemez; soruları cevapsız bırakılamaz. (3) Her yönetim kurulu üyesi, yönetim kurulu toplantıları dışında, yönetim kurulu başkanının izniyle, şirket yönetimiyle görevlendirilen kişilerden, işlerin gidişi ve belirli münferit işler hakkında bilgi alabilir ve görevinin yerine getirilebilmesi için gerekliyse, yönetim kurulu başkanından, şirket defterlerinin ve dosyalarının incelemesine sunulmasını isteyebilir. (4) Başkan bir üyenin, üçüncü fıkrada öngörülen bilgi alma, soru sorma ve inceleme yapma istemini reddederse, konu iki gün içinde yönetim kuruluna getirilir. Kurulun toplanmaması veya bu istemi reddetmesi hâlinde üye, şirketin merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesine başvurabilir. Mahkeme istemi dosya üzerinden inceleyip karara bağlayabilir, mahkemenin kararı kesindir. (5) Yönetim kurulu başkanı, kurulun izni olmaksızın, yönetim kurulu toplantıları dışında bilgi alamaz, şirket defter ve dosyalarını inceleyemez. Yönetim kurulu başkanının bu isteminin reddedilmesi hâlinde başkan, dördüncü fıkraya göre mahkemeye başvurabilir.” şeklinde düzenlenmiştir. Yapılan yargılama sonucu tüm dosya kapsamı, emsal dosyalar, celbolunan sicil kayıtları ile taraf beyan ve dilekçelerinin incelenmesi sonucu; davacının, dava açıldığı 19.06.2023 tarihinde davalı şirketin yönetim kurulu başkanı olduğu, davacı tarafından davalı şirkete TTK m. 392 uyarınca bilgi alma ve inceleme hakkı kapsamında ——– Noterliğinin 19.04.2023 tarih ve ———yevmiye nolu ihtarnamesinin keşide edildiği, ancak ihtarnameye rağmen davalı şirketçe ihtarnameyle talep edilen şekilde bilgi alma ve inceleme hakkının kullandırılmadığı, her ne kadar işbu dava tarihinden sonra 29/09/2023 tarihinde yapılan genel kurul toplantısında davacının yönetim kurulu başkanlığı görevi sona ermiş ise de; şirketin iş ve eylemlerinden pay sahiplerine, şirkete ve üçüncü şahıslara karşı sorumluluğu bulunması, olası kamu borçlarından da tüm mal varlığı ile sorumlu olması dikkate alındığında dava tarihinden sonra azledilmesinin mevcut hukuki durumu değiştirmediği ve davacının davayı açmakta hukuki menfaatinin devam ettiği kanaatine varılmakla davanın kısmen kabulü yönünde aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuş, davacı vekilinin incelemeye konu tüm belge ve defter kayıtlarının suretlerinin verilmesine ilişkin talebinin reddine karar vermek gerekmiştir.

HÜKÜM: Gerekçeli açıklandığı üzere;
1-a- Davanın KISMEN KABULÜNE; Davacı tarafça davalı şirkete keşide edilen ——— Noterliğinin 19.04.2023 tarih ——– yevmiye numaralı ihtarnamede belirtilen bilgi ve belgeler üzerinde şirket nezdinde bulunan ticari defter ve belgeler ve diğer kayıtlar üzerinde şirketin iş ve işlemlerini aksatmayacak şekilde 13.12.2023 tarihinde saat 10:00-16:00 saatleri arasında şirket merkezinde davacıya bilgi alma ve inceleme hakkı tanınmasına, davacı vekilinin incelemeye konu tüm belge ve defter kayıtlarının suretlerinin verilmesine ilişkin talebinin reddine,
2-Peşin alınan 179,90 TL harcın alınması gereken 269,85 TL harçtan mahsubu ile bakiye 89,95 TL harcın davalıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan 179,90 TL başvuru harcı, 179,90 TL peşin harç, 111,25 TL tebligat ve posta gideri olmak üzere toplam 471,05 TL yargılama masrafının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihi itibariyle yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca belirlenen 17.900,00 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Gider Avansı Tarifesi 5. Maddesi uyarınca artan gider avansının karar kesinleştiğinde talep edene iadesine,
Dair kısa karar, davacı vekiline yüzüne karşı, 6102 sayılı TTK’nın 392/4 ve 5. Madde ve fıkraları uyarınca istinaf yolu kapalı olmak üzere oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 22/11/2023