Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2020/77
KARAR NO : 2023/142
TALEP : Zayi Belgesi Verilmesi
TALEP TARİHİ : 05/03/2020
KARAR TARİHİ : 16/02/2023
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi talebinin yapılan açık yargılaması sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İlgili/ talep eden vekili talep dilekçesinde özetle; müvekkili ——– tarihinde —— müvekkil şirketin belirtilen adresinde yangın çıktığını, bu yangın sonucunda müvekkili şirket adresinde bulunan birçok evrakın, taşınır eşyanın ve hammadde ürünlerinin yandığını, …—- sevk irsaliyesinin kullanılan — arasındaki kullanılmamış tüm nüshalarının, .—– irsaliyesinin kullanılan—–sayfalara ait nüshalarının, …—kullanılan — sayfalara ait nüshalarının, ….——– faturalarının, …— yılına ait alış ve satış sevk irsaliyeleri, tahsilat ve ödeme makbuzları, çek ve senet fotokopileri ve ödeme belgeleri, banka dekontları,— bilgileri ve ekleri, ücret bordrolarının, ..—- —- defterinin, … ———- dosyaları, —- belgeleri, ——————- yazışmaları,——– belgesi,—- yazışmaları— vergi inceleme ve karşıt inceleme evrakları, tüm resmi kurumlara ait belge ve yazışmaların , ———- ait ——- yandığını, taraflarınca—–numaralı dosyası kapsamında delil tespiti talepli olarak dava açıldığını, müvekkili şirket yetkilisinin olay ile ilgili herhangi bir şüpheli durum tespit edilmesi ihtimaline binaen şüpheli şahıs ya da şahıslardan şikayetçi olduğunu beyan ederek söz konusu defter ve belgeler için zayi belgesi verilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkememizce——- dosyasının celbine karar verilmiş olup , dosyanın incelenmesinde yangına ilişkin delil tespitine ilişkin olarak bilirkişi incelemesi yapıldığı görülmüştür.
Mahkememizce—– soruşturma sayılı dosyası celp edilmiş olup, incelenmesinde meydana gelen yangın olayı ile ilgili takipsizlik kararı verildiği görülmüştür.
Mahkememizce davacı vekiline dava konusu faturaların basıldığı———- ismini ve adresini mahkememiz kalemine sunmak üzere 2 haftalık süre verilmesine karar verilmiş olup, davacı vekilince bu yönde beyanda bulunulması üzerine ilgili —-işletmelerine müzekkere yazılmış ve gelen müzekkere cevapları dosya içerisine alınmıştır.
Mahkememizce——- yazılarak ——- tarafından düzenlenen———- numaralı—– içerisine alınmıştır
Mahkememizce —–müzekkere yazılarak davacının vergi ilişiği bulunup bulunmadığı, zayi belgesi verilmesi istemine konu faturaların vergi incelenmesi için istenip istenmediği ve ibrazdan kaçınılıp kaçınılmadığının sorulmasına karar verilmiş olup , gelen müzekkere cevapları dosya içerisine alınmıştır.
Mahkememizin —- tarihli duruşmasında dinlenen talep eden şirket yetkilisi —– “Davacı —– —— kayıtladır, şirketin adresinin bulunduğu, — çıkmıştır, çıkan yangın neticesinde ———— tarihine kadar olan ticari defter ve belgelerim yangın nedeni ile zarar görmüştür, bu konuda —– amirliğinde ifade verdim, ——— tarafından yangın raporu düzenlenmiştir, savcılık tarafından yapılan soruşturmada takipsizlik kararı verilmiştir, bilgim ve görgüm bundan ibarettir, tanıklık ücreti istemiyorum” şeklinde; tanık —- yılından beri davacı şirkettin mali müşavirlik işlerini takip etmekteyim, —– kendi —– açtım, şirketin adresinin bulunduğu, —– yangın çıkmıştır, çıkan yangın neticesinde —– yılının yangın tarihine kadar olan ticari defter ve belgelerim yangın nedeni ile zarar görmüştür, bu konuda—-merkezi amirliğinde ifade verdim, yangının çıkış nedenine ilişkin bilgim yoktur, —göre yangın ——- çıkmamıştır, davacı şirket hakkında herhangi bir vergi incelemesi yoktur, —-defter asılları ve kayıtların asılları istendiğinden zayi belgesi verilmesi gerekmektedir ” şeklinde beyanda bulunmuşlardır.
Mahkememizce dosyanın mali müşavir bilirkişiye tevdine karar verilmiş olup, alınan — tarihli bilirkişi raporunda TTK m.82/7. maddesi uyarınca “..yangın su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içerisinde ziya uğrarsa tacir ziyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir..” hükmü gereği davacının işyerinde —–tarihinde meydana gelen yangın için zayi belgesi davasının 05/03/2020 tarihinde hak düşürücü süre geçmeden açıldığı, zayi talebinde bulunan davacı şirketin, işyerinde yaşanan yangının somut delillere dayanması karşısında bu konuda kastının olamayacağı, “..—– sayfaları arasındaki kullanılmamış tüm nüshaları” için zayi belgesi verilemeyeceği, “…’—- arasındaki ——- ” için dava dışı —– sunulan—- tarihli cevabi yazıda da davacı adına basıldığı belirtilen davacı yan tarafından dolu olduğu beyan —– numaraları arası sevk irsaliyelerinin VUK maddelerince 5 yıllık ve TTK hükümlerine göre —–süresine tabi olduğu, bu belgeler için —–sevk irsaliyeleri) davacı yan tarafından zayi belgesi talep edilebileceği (ticari defter ve kayıtlardan irsaliyenin dolu yada boş olduğunun tespitinin mümkün olmadığı ), “.—– yılına ait tüm —— faturaları ” için —– faturalarının tespiti için davacı yanın ticari defterleri üzerinde (muhasebe kayıtları üzerinde) öncesi ve sonrasını kapsayacak şekilde —-incelemesi yapılması gerektiği, “…’—– ait alış ve satış sevk irsaliyeleri, tahsilat ve ödeme —- çek ve senet fotokopileri ve ödeme belgeleri,—- ekleri, ——-”—- sevk irsaliyeleri için——— belirtilmesi halinde zayi belgesi talep edilebileceği, tekrar çıkartılabileceği anlaşılan diğer belgeler için zayi belgesi verilemeyeceği , “..—– tasdikli —- defteri ” için tasdik edildiği—— dosyaya sunulması gerektiği, açılış tasdikinin yapıldığı yani defterin tasdik edildiğinin görülmesi halinde de davacı yanın VUK maddelerince 5 yıllık ve TTK hükümlerine göre 10 yıllık saklanma süresine tabi olan—– zayi belgesi talep edilebileceği, “..—– belgeleri—- ——-dosyası, —– kurumlara ait belge ve yazışmalar” için ilgili kurumlardan——- çıkartılabileceği yada yenisi alınabileceği, zayi belgesi verilemeyeceği , “..———- ait ————- ilgili kurumlardan——–çıkartılabileceği yada yenisi alınabileceği, anlaşılan belgeler için zayi belgesi verilemeyeceği bildirilmiştir.
Mahkememizce dosyanın önceki bilirkişiye tevdii ile bilirkişiden talep eden vekilinin bilirkişi kök raporuna itirazlarını karşılayacak şekilde davacı tarafa ait ———-yıllarına ait ticari defterlerini yerinde inceleme yetkisi de verilerek ek rapor aldırılmasına karar verilmiş olup , alınan —- bilirkişi ek raporunda “.———numaralı sayfaları arasındaki kullanılmamış tüm nüshaları ” için kullanılmayan (boş) fatura ve irsaliyeler için zayi belgesi verilemeyeceği, “..—- arasındaki sayfalara ait nüshaları ” için dava dışı— Tarafından dosyaya sunulan —– tarihli cevabi yazıda da davacı adına basıldığı belirtilen, davacı yan tarafından dolu olduğu beyan edilen —-numaraları arası sevk irsaliyelerinin VUK maddelerince 5 yıllık ve TTK hükümlerine göre 10 yıllık saklanma süresine tabi olduğu, bu belgeler için — sevk irsaliyeleri) davacı yan tarafından zayi belgesi talep edilebileceği , “..— yılına ait tüm alış ve satış faturaları ” için aşağıda zikredilen satış faturaları için zayi belgesi verilebileceği, — Başlangıç- —-tarihli —- İrsaliye Fatura, alış faturaları için ise ticari defterlerde yeterli açıklama yer almadığı , takdirin Mahkemeye ait olmak üzere “Davacı — düzenlenen tüm alış faturaları” için zayi belgesi verilebileceği, “—- ödeme makbuzları, çek ve senet fotokopileri ve ödeme belgeleri, —– yanın bu belgeler için ise (işçi alacakları vb. davalarında) hak kaybı yaşamamak adına tekrar çıkartılabilecek belgeler için ise zayi belgesi verilmemesi halinde başvuru yapılamayacağı ya da zikredilen belgenin tekrar alınamayacağı beyan edildiği, somut olayda davacı yanın yangında kusurunun olmadığının, talep konusu belgelerin işyerinde bulunması gereken yangında belge bütünlüğü bozularak, zayi olabilecek belgeler olduğunun sabit olduğu, hak kaybı yaşanmaması adına düzenlenecek zayi belgesine bu kalemde talep edilen evrakların eklenip-eklenmeyeceği noktasında nihai takdirin Mahkemeye ait olduğu, “…’—– zayi belgesi talep edilebileceği , “… kuruluş dosyaları,— belgeleri ve yazışmaları, —– dosyası,———— kapasite raporu, —- belgesi, —- dosyası, —- ve yazışmalar” için bu belgelerin ilgili kurumlardan tekrar çıkartılabileceği yada yenisi alınabileceği anlaşılan belgeler olduğu, somut olayda davacı yanın yangında kusurunun olmadığının, talep konusu belgelerin işyerinde bulunması gereken yangında belge bütünlüğü bozularak, zayi olabilecek belgeler olduğunun sabit olduğu, hak kaybı yaşanmaması adına düzenlenecek zayi belgesine bu kalemde talep edilen evrakların eklenip-eklenmeyeceği noktasında nihai takdirin Mahkemeye ait olduğu, “…—-sirküleri” için bu belgelerin İlgili kurumlardan —- çıkartılabileceği yada yenisi alınabileceği anlaşılan belgeler olduğu, somut olayda davacı yanın yangında kusurunun olmadığının, talep konusu belgelerin işyerinde bulunması gereken yangında belge bütünlüğü bozularak, zayi olabilecek belgeler olduğunun sabit olduğu, hak kaybı yaşanmaması adına düzenlenecek zayi belgesine bu kalemde talep edilen evrakların eklenip-eklenmeyeceği noktasında nihai takdirin Mahkemeye ait olduğu bildirilmiştir.
Mahkememizce dosyanın daha önce rapor sunan bilirkişiye son kez tevdii ile zayi belgesi talep edilen belgelere ilişkin davacı tarafça sunulan itiraz dilekçesi ve itiraz dilekçesi ekinde sunulan bilirkişi raporu değerlendirilerek ek rapor tanzimine karar verilmiş olup, alınan — tarihli bilirkişi ek raporunda Kanaat; Davacı yanın zayii talebine konu “.— arasındaki kullanılmamış tüm nüshaları” için VUK maddelerince 5 yıllık ve TTK hükümlerine göre 10 yıllık saklanma süresine tabi belgeler olduğu göz önünde bulundurularak bu belgeler için davacı yan tarafından zayi belgesi talep edilebileceği ,“.—- numaraları arası sevk irsaliyelerinin VUK maddelerince 5 yıllık ve TTK hükümlerine göre 10 yıllık saklanma süresine tabi olduğu— davacı yan tarafından zayi belgesi talep edilebileceği , — tarihli —- verilebileceği, davacı adına— Düzenlenen tüm alış faturaları için” zayi belgesi talep edilebileceği, “..— ödeme makbuzları, çek ve senet fotokopileri ve ödeme belgeleri, —-ekleri, — kaybı yaşanmaması adına düzenlenecek zayi belgesine bu kalemde talep edilen evrakların eklenebileceği, — yılına ait tasdikli envanter defteri ” için zayi belgesi talep edilebileceği , “…—- yazışmaları, ——– yazışmaları,—– dosyası ve ——vergi inceleme ve karşıt inceleme evrakları, tüm resmi kurumlara ait belge ve yazışmalar” için hak kaybı yaşanmaması adına düzenlenecek zayi belgesine bu kalemde talep edilen evrakların eklenebileceği , “.—- imza sirküleri ” için hak kaybı yaşanmaması adına düzenlenecek zayi belgesine bu kalemde talep edilen evrakların eklenebileceği bildirilmiştir.
Talep eden vekili talep dilekçesinde; müvekkili şirketin adresinde meydana gelen yangın nedeniyle defter ve sair belgelere ilişkin zayi belgesini verilmesini talep etmiş olup, —— kararında da belirtildiği üzere TTK 82/7 maddesinde “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgeler ; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde ziyaa uğrarsa tacir ziyaı öğrendiği tarihten itibaren 15 gün içinde ticari işletmenin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir.” —- sürenin hak düşürücü süre olduğu, davanın görülebilirlik şartı olduğu, hak düşürücü sürenin haklarında zayi kararı istenen belgelerin kurtarılması için yapılan çalışmalardan bir sonuç alınamayacağının, başka bir deyişle ziyaın kesin olarak öğrenildiği tarihten itibaren başlatılması gerektiği, buna göre davanın 15 günlük süre içerisinde açıldığı Mahkememizce kabul edilerek davanın esasına girilmiştir.
Dava, TTK 82/7 maddesi uyarınca Zayi Belgesi verilmesi davasıdır.
Yapılan yargılama sonucunda dosya kapsamındaki tüm delillere ve alınan bilirkişi kök ve ek raporuna göre, talep eden —– adresinde meydana gelen yangın nedeniyle —– arasındaki sayfalara ait nüshalarının, —- arasındaki——– tasdikli—— ————- —- kurumlara ait belge ve yazışmaların, mali mühür, ——- tahsilat ve ödeme makbuzları, çek ve senet fotokopileri ve ödeme belgeleri, banka dekontları, —- ve hizmet bilgileri ve ekleri, ücret bordrolarının, —— numaralı sayfaları arasındaki kullanılmamış tüm nüshalarının, —- yılına ait alış ve satış sevk irsaliyelerinin ———– Fatura) zayi olduğunun tespiti ile TTK 82/7 maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesinin şartları oluştuğu sonucuna varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yazıldığı üzere;
1-Talebin KABULÜ ile
Talep eden …’—-sevk irsaliyesinin kullanılan —-arasındaki sayfalara ait nüshaları,..——sevk irsaliyesinin kullanılan—–sayfalara ait nüshaları, talep eden ..—–yılına ait tasdikli — defterinin, talep eden … kuruluş dosyaları, —— belgeleri ve yazışmaları, ————– dosyası, vergi inceleme ve karşıt inceleme evrakları, tüm resmi kurumlara ait belge ve yazışmaların, talep eden …’— ait mali mühür, Şirket yetkilisi —- —— sirkülerinin, talep eden ..—- tahsilat ve ödeme makbuzları, çek ve senet fotokopileri ve ödeme belgeleri, banka dekontları, —- .—- arasındaki kullanılmamış tüm nüshalarının, —— sevk irsaliyeleri —– zayi olduğunun tespiti ile TTK 82/7 maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesine,
2-Harçlar Yasası uyarınca alınması gereken 179,90 TL karar ve ilam harcının davanın başında peşin alınan 54,40 TL harçtan mahsubu ile bakiye kalan 125,50 TL harcın talep edenden alınarak Hazineye irat kaydına
3-Talep eden tarafından yapılan yargılama giderlerin üzerinde bırakılmasına,
4-Talep eden tarafça dava açılışında yatırılan gider avansının kullanılmayan kısmının karar kesinleştiğinde ve istemi halinde davacıya iadesine,
Dair, talep eden vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2(iki) hafta içinde Mahkememize veya Mahkememize gönderilmek üzere bulunulan yer yada başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile başvurmak ve istinaf harç ve masraflarını karşılamak koşulu ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’ne istinaf yasa yolunun açık olduğu, istinaf dilekçesinde istinaf yoluna başvuru konusu edilen hususlar ile nedenlerinin belirtilmesinin gerektiği, istinaf yoluna başvurulmasının İİK’nın 36. maddesi saklı kalmak kaydıyla kararın icrasını durdurmayacağı, süresi içerisinde karara karşı istinaf yoluna başvurulmaması halinde hükmün kesin hüküm ve kesin delil oluşturacağı açıklanmak suretiyle açık duruşmada verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.