Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/774
KARAR NO: 2020/511
DAVA : Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/07/2018
KARAR TARİHİ : 14/10/2020
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili —- tevzi tarihli dava dilekçesinde özetle; müvekkili satıcı ————– davalı —- dava dışı—- arasında—- tarihinde taşınmaz satış sözleşmesi imzalandığını, imzalanan sözleşme ile —– ait —- mevkiinde yapılmakta olan—- isimli siteden toplam —- adet bağımsız bölümün satışı için anlaşmaya varıldığını ve anlaşma bedeli olarak — tutarın kararlaştırıldığını, davalı alacaklı tarafından sözleşme gereği teminat olarak —tarihli —- bedelli çekin ———– sayılı dosyası ile takibe konulduğunu, müvekkili şirket ve şahsın alacaklı tarafa böyle bir borcu bulunmadığından icra takibinde ödenen bedeller için istirdat, kalan bedel için menfi tespit davası açılmasının zaruri hale getirdiğini, takibe konu edilen çekin imzalanan satış sözleşmesinin teminatı niteliğinde olduğunu, evrakın doğrudan icra takibine konu edilmesinin hukuk ve yasaya aykırı olduğunu, bu konuda ———— bulunduğunu, davalı takip alacaklısı tarafından sözleşme gereği düzenlenen teminat çeki ile takibe geçilmesi ve çek bedeli kadar alacak olduğunun iddia edilmesinin hukuka aykırı olduğunu, satış sözleşmesinin niteliği gereği müvekkil satıcının satışa arz edilen bedel kadar alacaklı olması gerekirken bu ilişkide borçlu konuma düşemeyeceğini, müvekkili şirket ve aval veren müvekkili şahsın çek bedeli kadar borçlu olmasının mümkün olmadığını, taraflar arasında imzalanan satış sözleşmesi ile tarafların karşılıklı olarak yükümlülük altına girdiklerini, icra takibi çıkan manzaraya dışarıdan bakıldığında müvekkili şirketin sözleşme konusu edimlerini yerine getirmediği ve takibin bu sebeple açılmış olduğunun anlaşıldığını, maddi gerçeklerin böyle olmadığını, müvekkili şirketin sözleşme gereği —– bağımsız bölümü tamamlayıp davalıya devrettiğini, kalan bağımsız bölümler içinde karşı yanla iletişime geçildiğini, müvekkili şirketin TBK.117 md.gereği temerrüde düşmediğini, yine davalı alacaklının TBK.125 md. gereğince sözleşmeden caymakta ise eğer varsa başvuru hakkını kullanmamış olduğundan teminat senedini tüm borca hasren takibe konu etmesinin hukuka aykırı olduğunu belirterek icra takibinin durdurulmasını, takibe konu çekin kambiyo vasfını taşımadığının tespitini, tahsil edilen bedellerin istirdadını, kalan bedel için menfi tespit davalarının kabulü ile davalı alacaklıya borçlu olmadığının tespitini, takip miktarının % 20 ‘sinden az olmamak üzere haksız takip tazminatı ödemeye mahkum edilmesini talep ve dava etmiştir. .
CEVAP: Davalı vekili —- havale tarihli cevap dilekçesinde özetle; davacıların ileri sürdüğü talep ve itirazların tamamının İcra Hukuk Mahkemelerinin görev alanına girdiğini, ayrıca derdestlik itirazlarının bulunduğunu, hali hazırda taraflarının aynı olduğu, dava sebebi ve taleplerinin de aynı olduğu —— sayılı derdest bir dava bulunduğunu, mevcut durumda davanın dava şartı yokluğu sebebiyle reddi gerektiğini, davacı tarafın harç ikmali yapması gerektiğini, huzurdaki davanın —- harca esas değer gösterilmek suretiyle açıldığını, takip çıktısının — olduğunu, davanın — tarihinde açıldığını, bu tarihte—- olup harca esas değerin — olması gerektiğini, davanın esası ile ilgili olarak —– mukim müvekkiller ile davacı/borçlu arasında —— projeden/siteden — adet bağımsız bölümün satışına dair ——– tarihinde ——-imzalandığını, sözleşmede ödeme koşulları, taksitlendirme, teminat senetleri ve bağımsız bölümlerin teslimat şartlarının açıkça belirlendiğini, müvekkilleri tarafından sözleşme kapsamındaki —- tapuya karşılık gelen bedeller ödenmiş olmasına rağmen davalı tarafından sadece—- tapu devri yapıldığını, kalan tapuların kooperatifle yaşanan birtakım sorunlar ileri sürülerek tapu devirlerinin yapılamayacağının bildirildiğini, taraflar arasında —- tarihinde ———yapılarak sözleşme kapsamında davacının edimlerini yerine getirmediği, dairelerin henüz müvekkili adına tescilinin sağlanmadığı, müvekkili davalı/alacaklının tüm hukuki haklarının tutulduğunun taraflarca kabul ve taahhüt altına alındığını, dava ve takip konusu çekin kayıtsız ve şartsız bir bedelin ödenmesi vaadini içeren müvekkili tarafından davacıya ödemesi yapılan bedele karşılık davacıdan alınan ve teminat fonksiyonu bulunmayan kıymetli evrak olduğunu, çekin borca karşılık olarak teslim edildiğinin tartışmadan uzak olduğunu, teminat çeklerinde çekin teminat çeki olduğunun açıkça çek metninde belirtilmesi gerektiğini, alacağa konu edilen çek üzerinde teminat çeki olduğuna dair herhangi bir kayıt bulunmadığını, teminat vasfını belgeleyen herhangi bir sözleşmede bulunmadığını, çekin tahrif edildiği ve senedin kambiyo vasfına haiz olmadığı iddiasının gerçek dışı olduğunu, davacının kesinlikle imza itirazında bulunmadığını, taraflar arasında imzalanan ve dosyaya ibraz edilen protokollerde ve makbuzlarda açıkça görüleceği üzere tüm ticari çerçevede ——- olarak belirlendiğini ve ödemelerin —- cinsinden yapıldığını, muhatap bankanın çekin yasal unsurları taşıdığı gerekçesi ile dava konusu çekle ilgili olarak karşılıksızdır işlemi uyguladığını, tamamen davacı borçlunun isteği ve yeni süre talebiyle keşide tarihinin ötelendiğini ve yine davacı tarafça paraflandığını, somut olayda çekte tahribat değil davacı tarafından yapılan bir düzeltmenin söz konusu olduğunu, borçluların faize yönelik itirazlarının da yerinde olmadığını, İİK,72/4 md. uyarınca menfi tespit davası ve olası ihtiyati tedbir kararı dolayısıyla dava sonunda uğrayacağı zararın alacağın %20 ‘sinden az olmamak üzere müvekkiline ödenmesine karar verilmesini talep ettiklerini belirterek öncelikle görevsizlik kararı verilmesini, mahkeme aksi kanaatte ise derdestlik itirazları göz önüne alınarak dava şartı yokluğundan davanın reddini, haksız ve kötü niyetli davanın esastan reddini, müvekkilinin uğradığı zararlar dolayısıyla İİK.72/4 madde uyarınca alacak tutarının % 20 ‘sinden aşağı olmamak üzere tazminata karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE :
Dava, çek nedeni ile borçlu olunmadığının tespiti istemine ilişkin olup İİK 72 ve devamı maddelerine dayanmaktadır.
Tarafların tüm delilleri celp olunarak dava dosyası ve davacı şirkete ait tüm ticari defter kayıt ve dayanak belgeleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılarak rapor alınmıştır. Alınan raporun dosyadaki verilere uygun gerekçeli ve denetime açık bulunduğu anlaşıldığından hükme esas alınmıştır.
Dosya kapsamına sunulan ve celp olunan delillerden ;
—– sayılı takip dosyasının incelenmesinde; dosyamız davalısı —– tarafından dosyamız davacıları aleyhine — çek alacağı, —- işlemiş faiz — karşılıksız çek tazminatı ,——alacağı olmak üzere toplam —— alacağın kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile tahsili için takip yapıldığı,
Tarafların kabulünde olan —- tarihli ——–başlıklı sözleşmenin ——– olarak düzenlendiği, sözleşme ile davacı şirketin dava dışı —- ait arsa üzerinde———- yaptığı, bu sözleşme doğrultusunda davacıların kendilerine tanınan satış hakkından bahisle bu sözleşmede belirtilen taşınmazların satışı için düzenlendiğinin belirtildiği, taşınmaz satış sözleşmesinin taraflarının davacı şirket ile davalı —- dava dışı —- arasında —- tarihinde imzalandığı, sözleşmenin konusunun 2. Maddesinde; ——- nolu parseldeki —–projeden yapılmakta olan; aşağıda nitelik ve vasıfları belirlenmiş olan —-bağımsız bölümü ———————–bağımsız bölümlerin işbu sözleşme ekleri ve teknik şartname kapsamında öngörüldüğü şekilde alıcılara her türlü takyidattan ari şekilde satışı, 6. Maddede belirtilen kat irtifak tapularının devri ve dairelerin teslimine ait genel şartların tespitidir” şeklinde düzenlendiği, sözleşmenin 3. Maddesinin satış bedeli, teminat ve ödeme şeklinin; ——bloklarda bulunan toplam — adet bağımsız daire toplam alanı ———- birim satış fiyatı —- olarak anlaşılmıştır. —- adet bağımsız bölümün toplam satış bedeli——– bu bedel sözleşme ile satımı vaad edilen bağımsız bölümlerin arsa payı, sözleşme uyarınca yapım, malzeme, işçilik bedelleri, ——- sözleşmenin 7. Maddesinde gösterilen vergi, resim ve harçlar, gayrimenkul sigortalanması halinde sigorta primleri, iskan ruhsat bedelleri ve masrafları satış bedeline dahil olup, ferağ anında tahsil edilecek olan tapu harcının alıcı tarafa düşen %2 lik payı ve sözleşmenin 6.5. Maddesinde belirtilen elektrik, su, doğalgaz, telefon ile ilgili abone işlemleri ve bu işlemlere ait giderler, katılım payları, sözleşme bedelleri ve masraflar hariçtir. Toplam satış rakamının %50 si satıcıya ödeyecektir. Alıcı tarafından kaparo bedeli olarak —- ödenmiştir. —- kaparo bedeli olarak ödenen —- olmak üzere toplam ——- peşin bedel olarak ödenecektir. Kalan ödemeler 3 taksit halinde satıcı müteahhit firmanın inşaatın devamı ile iligli vermiş olduğu terminler yerine getirildiği müddetçe gerçekleştirilebilecektir. Bu terminler aşağıda yazıldığı gibidir…” denilerek,——-tarih başlıkları altında inşaatın hangi oranda bitirileceklerinin hüküm altına alınarak belirtilen tarihler vade tarihi yapılarak her biri —– olmak üzere toplam ——– tutar yönünden 3 adet senedin düzenlendiği ve senet bordrosu ile senetlerin davacı satıcıya verildiği, sözleşmenin 4. Maddesinde taksit miktarının belirlenme esasının düzenlendiği, 5. Maddesinin ———-başlığını taşıdığı ve——– tarihinde alıcılara sözleşme ve teknik şartnameye uygun olarak teslim etmediği takdirde , bu tarihi takip eden her ay için ———- tutarı cezai şart olarak ödemeyi kabul, beyan ve taahhüt eder,…” şeklinde düzenlendiği,
Yine tarafların kabulünde olan —- tarihli ek protokolün —- başlığı ile düzenlendiği, protokolün davacı satıcı şirkte ve davalı ile dava dışı —- faaliyet göstererek———–arasında– tarihinde imzalanmak sureti ile düzenlendiği, protokolde ;——————- parseldeki —– satışı taahhüt edilen — adet bağımsız bölüm satışına dair——- halinde taşınmaz satış sözleşmesi imzalanmış, (Ana sözleşme ile anılan satış sözleşmesi uyarınca satıcı tarafından alıcılar adına tescili yapılacak —–adet tapunun tüm satış bedel ve tapu masrafları zamanında satıcıya ödenmiştir. B)—- tarihinde imzalanan ana sözleşme gereğince ödenecek 2. Taksit tutarı olan —— hali hazırda ödenmiştir. Anılan tutarın —— nakden ödenmiştir.Kalan ——– kadar satıcı firmanın münferit imza yetkilisi —- lehine bloke çek keşide etmek sureti ile ve ——– işbu çeki satıcı şirket adına Ana sözleşme ile belirlenen 2. Taksit kapsamında aldığının gayrikabili rücu kabulü onayıyla alıcılar tarafından satıcıya ödenecektir. C)Bugün itibari ile gelinen aşamada ve taraflar arasında imzalanan ana sözleşme kapsamında tapu masrafları ile birlikte satış bedeli önceden ödenen —- adet daireden sadece—– dairenin alıcılar lehine tescili sağlanmış kalan tapunun ise henüz tescili sağlanmamış olup bu konuda alıcıların tüm hukuki hakları saklıdır. Aynı şekilde ana sözleşme kapsamında bugün itibari ile ödemesi yapılan 2. Taksit tutarının karşılığı olan —-adet tapunun da alıcılar lehine tescili sağlanmamıştır. D)işbu sözleşme tarihi itibari ile ana sözleşme kapsamında , tapu masrafları da dahil olmak üzere ödemesi yapılan ve satıcı firma tarafından henüz tescili sağlanamayan —- adet tapu en geç — tarihi itibariyle alıcılar lehine tescil edilecektir. Söz konusu eksik kalan tapuların tescili sağlanmadan satıcı taraf alıcılardan ana sözleşme kapsamında 3. Taksit tutarını talep edemeyecektir…” şeklinde düzenlendiği,
— tarihli makbuzdur başlıklı belgenin de;—-tarihli ana protokole ve — tarihli ek protokole istinaden —– alıcılar tarafından satıcı —— adına olmak üzere satıcının münferit imza yetkilisi —— işbu tutarı —— adına aldığının gayrikabili rücu kabulü ile ödenmiş bulunmaktadır —–şeklinde düzenlendiği ve şirket kaşesi ile üzerinde imza bulunduğu,
— tarihli makbuzdur başlıklı belgenin de ; ——davalı ve dava dışı — imzalanan satış sözleşmesine istinaden bugün itibari ile satıcı firmanın imza yetkilisi —- yapılan —– birlikte alıcı taraf vadesi gelmiş ödemelerini tamamlamış olmaktadır, bugün itibari ile ana sözleşme ve ek protokol kapsamında ödemeler zamanında tamamlanmıştır. Yapılan ödemeler ile birlikte satıcıya teslim edilen senetler elden iade alınmıştır.—— “şeklinde düzenlendiği ve şirket kaşesi ile üzerinde imza bulunduğu,
Bila tarihli düzenlenerek davacı şirketin kaşe ve imzasının bulunduğu alıcılar ile satıcı şirketin isminin yer aldığı belgede; “işbu protokol alıcı tarafın isteği üzerine ödemelerde gecikme olmadığı, satıcı tarafın alıcılara beyanıdır. ——— tarihinde imzalanan sözleşmede alıcıların ödemesi gereken ödemelerde gecikme olmadığını kabul ederiz…” şeklinde düzenlendiği,
Görülmüştür.
Taraflar arasında yukarıda ilgili maddeleri de yazılarak açıklanan sözleşmelerin her iki tarafın kabulünde olduğu davacıların davalılara toplamda —- adet bağımsız bölümün satışını yaparak tapudan davalılar adına tescilini sağlamayı yükümlendikleri, satış bedeli olan —- yarısının peşin olarak davacı şirkete ödendiği, kalan——-kısım için inşaatın —— tarihlerindeki tamamlanan kısımlarına göre peyderpey ödeneceği ki bunlardan ilk taksidi olan —– davacı şirkete ödendiği, taraflar arsında düzenlenen ——— protokole göre davalı alıcının —adet dairenin bedelini ödemiş olmasına rağmen sadece — teslim edildiği, bedeli ödenmiş olan —-adet dairenin alıcılar adına tapuda tescilinin sağlanmadığı, ek protokolün düzenlendiği tarih itibari ile bedeli alıcılar tarafından ödenmiş olan —- dairenin henüz alıcılar adına tescilinin sağlanamadığı, işbu —– adet dairenin alıcılar adına tescilinin en geç ——- tarihinde sağlanması gerektiği halde işbu dava tarihi itibari ile de henüz bu yükümlülüğün yerine getirilmediği tespit edilmiştir,
Davaya konu edilen çek aslı mahkememize ibraz edilmiştir. Dava konusu çekin davacı şirket tarafından —— hesabından — tarihinde keşide edildiği, —– çek nolu olup —- olarak düzenlendiği, üstteki rakam ile ve yazılan kısımda maktu olarak—- ibaresinin bulunduğu, bu ibarenin alttaki —– kısmı okunacak şekilde üstüne tek çizgi çekilip yanına —- ibaresinin elle yazıldığı ancak altta yazı ile ——- ibaresinin bulunduğu, çekin alt kısmında keşideci imzası yanında —— isim ve imzasının bulunduğu, çekin ön yüzünde teminat olarak verildiğine dair herhangi bir ibarenin bulunmadığı, çekin arka yüzünde ——— isim ve imzasının bulunduğu, —-tarihinde bankaya ibraz edildiği, banka tarafından çekin keşide edildiği banka hesabının —– olarak belirtildiği görülmüştür. Davacı taraf çek tarihinin ve çek bedelinin keşidecinin rızası hilafına tahrif edildiğini iddia etmiş ise de; kambiyo senedinde bedel konusunda yazı ile yazılan miktar ile rakam ile yazılan miktar arasında çelişki bulunduğunda yazı ile yazılan miktarın esas alınması gerektiği ilke olup dava konusu çekinde miktarlar arasında fark bulunmadığı gibi sadece paranın birimi üzerindeki ihtilafta çekin davacını — hesabından düzenlenmiş olması nedeni ile çekte —- nin matbu olarak yazılı olduğu, üzerinin çizilerek —- dönüştürüldüğü, yazı ile yazılan kısımda da hiçbir tahrifat ya da çizgi olmaksızın miktarın —– olarak yazıldığı görüldüğünden davacının bu yöndeki iddiasına ve çekteki keşide tarihinin iradesi dışında değiştirildiği yönündeki iddianında ispatlamadığından mahkememizce itibar edilmemiştir.
Davacı şirketin —— yıllarına ilişkin ticari kayıt ve defterlerinin incelenmesi için ibrazı istenilmiş ise de—- yılı defterlerinin vergi incelemesine sunulduğu tutanak ile tespit edilmiş ise de ——– yılı ticari defterleri incelemeye ibraz edilmemiştir. Kaldı ki mahkememizce tespit edilen tarafların uyuştuğu ve uyuşmadığı noktalar nazara alındığında davacı şirketin ticari defterlerinin incelenmesinin sonucu etkilemeyeceği kanaati hasıl olmuştur.
Yapılan yargılama sonucunda yukarıda irdelenen deliller, alınan bilirkişi raporu tüm halinde değerlendirildiğinde; —— tarihli sözleşmeler kapsamında davacının sözleşme konusu toplam —adet bağımsız bölümün——tarihine kadar davalıya tapuda tescili sağlanarak teslim edilmesinin yükümlenildiği, davalının da — adet taşınmaz karşılığında toplam —– bedeli ödemeyi yükümlendiği, davalının sözleşme bedelinin —-tarihinde ödenmesi gereken ——- ödediği, toplam bu ödemeler karşılığında sadece ——- dairenin alıcılara teslim edilerek adlarına tapuda tescilinin sağlandığı, ancak ek protokolün yapıldığı tarih itibariyle davacının alıcılar adına tapudan tescilini sağlayarak teslim etmesi gereken — adet daireyi teslim de geciktiği —– davaya konu edilen ——— keşide tarihli çekin sözleşme ve protokolde teminat çeki olarak verildiğine ilişkin yazılı bir delil bulunmadığı gibi çekin üzerinde de bu yönde bir ibare bulunmadığı açık ise de, bu çekin bedeli ödendiği halde alıcılara teslimi ve tapudan da tescilini sağlama yükümlülüğü bulunan ———dairenin bedeli karşılığında ya da —-adet dairenin alıcılar adına tapuda tescilini sağlamak borcunun teminatı olarak verilmesi hayatın olağan akışına uygun bir durum olduğu, yani bu çekin davacıların iddia ettiği gibi teminat çeki olduğu kabul edilse dahi davacı taraf –adet dairenin alıcılar adına tapuda tescilini ek protokolde vaat ettiği gibi en geç ———- tarihinde gerçekleştirmemiş, dolayısıyla da ek protokolde üstlenmiş olduğu borcu ifa etmemiş olduğundan dolayı bu borcun ifasında temerrüde düştüğünden davalının elindeki çeki takibe koymaya hak kazandığı, dolayısıyla teminat çekinin takibe konulması için gerekli olan akdi ve yasal koşulların gerçekleştiği vicdani kanaatine varılarak aşağıdaki şekilde davanın reddi gerekmiştir.
HÜKÜM : Yazılı gerekçe ile,
1.DAVANIN REDDİNE,
2.Başlangıçta peşin olarak alınan 71.611,07TL harç ile tamamlama harcı 25.687,65TL harç toplamı 97.298,72 TL karar ve ilam harcının işin hitamında ödenmesi gereken 54,40 TL harçtan fazla olduğu anlaşıldığından 492 sayılı Harçlar Kanunun 31. maddesi gereğince fazla alınan 97.244,32 TL harcın karar kesinleştiğinde ve istem halinde davacılara ödenmesine,
3.Davacı tarafça yapılan yargılama masraflarının kendi üzerlerinde bırakılmasına,
4.Davalı yargılama sırasında kendini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca 145.599,75 TL avukatlık ücretinin davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
4.Karar kesinleştiğinde, HMK Gider Avansı Tarifesinin 5. Maddesi uyarınca, artan gider avansının davacılara iadesine,
Dair, davacılar vekili ve davalı vekilinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere bulunulan yer yada başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile başvurmak ve istinaf harç ve masraflarını karşılamak koşulu ile ——– Adliye Mahkemesi’ne istinaf yolunun açık olduğu, istinaf dilekçesinde istinaf edilen hususlar ile nedenlerinin belirtilmesinin gerektiği, süresi içerisinde kararın istinaf edilmemesi halinde hükmün kesinleşeceği ve infaz edilebileceği açıklanmak suretiyle oy birliği ile verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.14/10/2020