Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 9. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/643 E. 2020/131 K. 13.02.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2018/643
KARAR NO: 2020/131
DAVA : Menfi Tespit (Taşınır Kira Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/06/2018
KARAR TARİHİ: 13/02/2020
DAVA:
Davacı vekili Mahkememize sunduğu ——-havale tarihli ve aynı tarihte harçlandırdığı dava dilekçesinde özetle; müvekkil davacının inşaat ve müteahhitlik işleri ile uğraşmakta olduğunu, iş yaptığı şantiyelerde kullandığı kule vinçleri kiralama yoluyla temin ettiğini, davalı şirketin ise vinç kiralama işi ile iştigal ettiğini, müvekkil şirketin davalı şirketten —————- bulunan şantiyesinde kullanılmak üzere ———tarihinde————-başlıklı sözleşme ile bir adet vinç kiraladığını, söz konusu kiralamada kiralama süresinin —— olarak kararlaştırıldığını ve — aylık kira bedeli olarak ——TL üzerinden olarak anlaştıklarını, sözleşmenin 6.maddesine göre kira bedelinin bir ay peşin, kalan tüm aylar için sıralı çek olarak aylara ayrı ayrı düzenlenmiş ve kiracı tarafından keşide edilmiş sıra çeklerle yapılacağının kararlaştırıldığını, müvekkil şirketin sözleşmede belirlendiği gibi peşinatı ödedikten sonra kalan kısmı için aylara bölünmüş şekilde toplam ——— TL tutarlı beş adet çeki ———— tarihinde davalı şirkete teslim ettiğini, bakiye tutar için çek yapraklarının bitmesi nedeniyle bankadan çek alınınca değiştirilmek üzere ———TL tutarlı senedi aynı gün davalı şirkete verdiğini, söz konusu bono lehtar hanesi davalının adı ve senet miktarı yazılmış ve diğer tarafları boş olarak davalı tarafa verilmiş olduğunu, müvekkil şirketin senedin düzenlendiği anda fotokopisini alarak fotokopisi üzerine “yukarıda yazılı miktar uygun zamanda çeke dönüştürülecektir” diye yazılıp imzalatarak davalı şirket yetkilisine teslim edildiğini, müvekkil şirketin çek karnesi gelince kararlaştırılan şekilde eksik aylara ait toplam —— TL tutarlı beş adet çeki ——— tarihinde davalıya teslim ettiğini, ancak davalının çeşitli bahaneler ileri sürerek bonoyu iade etmediğini, bedelsiz kalan ve anlaşmaya aykırı doldurulan senedin iki yıl sonra ——- İcra Müdürlüğü’nün —— Esas sayılı dosyasından takibe konu edildiğini, takibe konu borca karşın değil, ileride verilecek çeklerle değiştirilmek şartı ile verildiğinin sabit olduğunu, tarafların ticari defterleri incelendiğinde müvekkil davacıların davalıya borçlu olmadıklarının tespit edileceğini belirterek müvekkillerinin ——– İcra Müdürlüğü’nün ———Esas sayılı dosyasında takibe konu edilen bono nedeniyle borcu olmadığının tespitine, haksız takip nedeniyle en az %20 kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili ———— tarihli celsede/esas hakkındaki beyanında; talepleri gibi davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA :
Davalı vekili Mahkememize sunduğu——— havale tarihli cevap dilekçesinde özetle: taraflar arasındaki uyuşmazlığın kira sözleşmesinden kaynaklandığını, davacının kira alacağının teminatı için verdiği ve ancak bedelsizliğini iddia ettiği kambiyo senetlerine dayalı olarak başlatılan icra takibine ilişkin iş bu davada görevli mahkemelerin Sulh Hukuk Mahkemeleri olduğunu, müvekkil şirket ile davacı şirket arasında kule vinç kiralanması konusunda —— tarihli makine kira sözleşmesi imzalandığını ve sözleşme konusu kule vincin çalışır vaziyette davacı şirkete teslim edildiğini ve de davacı tarafından teslim alınarak kullanılmaya başlandığını, sözleşme gereği davacıya makine kiralaması nedeniyle faturalar kesildiğini, davacı tarafından da işbu fatura borçlarına istinaden çek ve senet olmak üzere kısmi ödemeler yapıldığını, ancak davacının ——– İcra Müdürlüğü’nün ———– Esas sayılı dosyasına konu borcunu ödemediğini, sözleşmenin 4.12 maddesinin not başlıklı hükmünde kule vincin maksimum yüksekliğinin değişmesi, kule vincin ve mastların kullanım sürelerinin uzaması durumunda ortaya çıkacak ilave ücretlerin ayrıca kiracı tarafından ödeneceği kararlaştırıldığını, işin bitiminde ——–vinçten daha büyük olan ——-kule vincin kullanılarak aradaki fiyat farkının davacıya yansıtıldığını, ———- tonluk kule vinç için dava dışı————- unvanlı firmadan vinç hizmeti alındığını, bu hizmete ilişkin ——– nolu fatura bedelinin davacıya yansıtıldığını, dava dilekçesinde belirtilen iddiaların haksız ve dayanaktan yoksun ve de borcu ödememek için zaman kazanma amacına yönelik olduğunu, icra takibine konu edilen ————- tanzim, ———– vade tarihli, ——–TL bedelli bononun kambiyo niteliğine sahip olduğunu, takibe konu bono incelendiğinde TTK.776 maddesi uyarınca bonoda yer alması gereken bütün zorunlu hususların yer aldığını, takibe konu bononun davacılar tarafından düzenlendiği hususunda herhangi bir itiraz ve ihtilaf bulunmadığını, kambiyo vasfını taşıyan, illetten mücerret olan icra takibine konu bononun, davacıların iddiasını kabul etmemek kaydıyla ileride çek ile değiştirilmek şartı ile teminat olarak verildiğini, neyit teminatı olduğunu, bedelsizliğini davacıların yazılı delille ispatlaması gerektiğini, davacılar tarafından bono fotokopisi üzerinde yer aldığı iddia edilen “yukarıda yazılı miktar uygun zamanda çek ile değiştirilecektir” kaydının tek başına davacının iddiasını ispatlamaya yararlı olmadığını beyanla öncelikle görev yönünden davanın reddine karar verilmesini, olmadığı takdirde haksız ve hukuki dayanaktan reddine, kötü niyetli olarak açılan dava nedeniyle davacıların % 20 ‘den az olmamak üzere tazminata mahkum edilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili ——— tarihli celsedeki esas hakkındaki/beyanında; davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Uyuşmazlık Konusu: Taraflar arasındaki ihtilaf, temelde kule vinç kiralama sözleşmesi nedeniyle ödemelerin peşin, çek ve bono verilmek suretiyle ödenip ödenmediği, davaya konu bono yerine ———— TL tutarlı çek verilip verilmediği, bu nedenle bononun bedelsiz kalıp kalmadığı, sözleşme uyarınca davacıya bir kısım masrafların yansıtılıp yansıtılmayacağı, davaya konu bononun cari hesaptan mahsup edilip edilmediği, davaya konu bono nedeniyle davacının borçlu olup olmadığı ve mahkememizin görevi noktasındadır.
Davanın Hukuki Niteliği: Dava, bono ve icra takibinden dolayı borçlu olmadığının tespiti(menfi tespit) davasıdır.
Davanın Hukuki Sebebi: Menfi tespit davasını düzenleyen 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu(İİK)’nun 72/1. Maddesindeki ” Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir.” şeklindeki düzenlemedir.
DELİLLER :
Celp ve tetkik edilen ————İcra Müdürlüğü’nün ——-Esas sayılı dosyasında; davacı/takip borçlusu hakkında ——— tarihli takip talebi ile kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile ——– TL asıl ve—– TL takip öncesi işlemiş faiz ile ——–TL ——– olmak üzere toplam ——— TL alacağın tahsili için takip başlatıldığı anlaşılmıştır.
Dosyaya sunulan ——– tarihinde ——- sureti incelendiğinde; kiraya verenin ————olduğu, sözleşme konusunun ————– —————-şase ölçülü kule vincin kiralanmasına ilişkin olduğu, vincin kullanılacağı yer olarak Yenibosna olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Dosyaya sunulan ——- tarihinde ——– sureti incelendiğinde; kiraya verenin ———-olduğu, sözleşme konusunun———- yüksekliğinde,— uzunluğunda, — maximum kapasiteli ————– kule vincin kiralanmasına ilişkin olduğu, vincin kullanılacağı yer olarak ————- olarak belirlendiği anlaşılmıştır.
Dosyaya sunulan —————- tanzim tarihli ——– bono incelendiğinde, keşidecisinin ———– lehdarının ———————-.olduğu, bononun tediye tarihi ile — karşılığı kısmının boş olduğu, bono üzerinde “Yukarıda yazılı miktar uygun zamanda çeke dönüştürülecektir” şeklinde şerh düşüldüğü, ——— tarihinde bononun ———— tarafından teslim alındığının yazılı olduğu anlaşılmıştır.
Dosyaya sunulan———– tarihli —————– sıra nolu fatura incelendiğinde, ————-.tarafından————–adına ve ————–TL bedelli düzenlendiği anlaşılmıştır.
Dosyaya sunulan ———- tarihli————- sıra nolu fatura incelendiğinde, —————–tarafından —————-adına ve —————TL bedelli düzenlendiği anlaşılmıştır.
Tarafların ticari defterlerinin incelenmesine karar verilmiş, inceleme gününde Mahkememize ibraz edilen ticari defterler üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Mali Müşavir bilirkişi ————- Havale tarihli raporunda özetle; tarafların ticari defterleri üzerinde yapılan inceleme sonucunda, taraflar arasında ———– mutabakatsızlığa sebebiyet verenin, davalı şirketçe davacı şirket adına düzenlenen ——— düzenlenme tarihli,——————– kullanılan———– içerikli —————- TL tutarlı yansıtma faturası ile davacı şirketçe davalı şirket adına düzenlenen ——- düzenlenme tarihli —————- içerikli —————- tutarlı iade faturasının düzenlenip düzenlenemeyeceği, düzenlenen aleyhine borç külfeti getirip, getirmeyeceği, hususlarının hukuki değerlendirmeyi gerektirdiği beyan ve rapor edilmiştir.
Bilirkişi raporu taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
Davalı şirket yetkilisi ———– tarihli yemin beyanında; “yemine konu ———TL bedelli iade faturası kesilmesi ile ilgili bizim davacı tarafla herhangi bir anlaşmamız yoktur, bahsi geçen fatura bizim bilgimiz dahilinde değildir, bu fatura ayrıca bize ulaştırılmadı, bizim davacıya yemine konu edilen——— TL bedelli fatura yönünden borcumuz yoktur, ayrıca davacı tarafa başkaca herhangi bir borcumuz bulunmamaktadır, aksine alacaklı bulunmaktayız, ” şeklinde beyanda bulunmuştur.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KANAAT :
Yargı yetkisini, Anayasanın 9. Maddesine göre, Türk Milleti adına kullanan Mahkememizce, uyuşmazlık konusu hakkında, yapılan açık duruşmalar ve yargılama sonunda(Ay. m.141); toplanan/sunulan deliller, vinç kiralama sözleşmeleri, bono sureti, faturalar,——— takip dosyası, yemin, iddia ve savunmalar ile tüm dosya mündericatı incelenip hep birlikte değerlendirildiğinde; davacının davaya konu bononun vinç kiralama sözleşmesi için verildiğini, davalı ise bononun ———— kiralanmasından dolayı davacıdan olan alacak nedeniyle davacı tarafından cari hesaba mahsuben verildiğini beyan ettikleri, ancak tarafların bilirkişi aracılığı ile incelenen ticari defterlerine göre davaya konu bononun cari hesap bakiyelerinden mahsup edilmediği, taraf defterlerinin davalıya düzenlenen ———- TL bedelli iade faturasının davalının ticari defterlerinde yer almadığı, yine davalı tarafından davacıya düzenlenen ———- bedelli yansıtma faturasının da davacının ticari defterinde kayıtlı olmadığı, bunun dışında tarfların ticari defterlerinin mutabık olduğu, davacı tarafça taraflar arasında iade faturası kesileceğine ilişkin bir anlaşma olduğu veya iade faturası kesilmesini haklı gösterecek herhangi bir durum bulunduğu iddia ve ispat edilemediği, bu konuda davalı tarafa teklif edilen yeminin davalı şirket yetkilisince usulüne uygun olarak yerine getirildiği, bu nedenle davacı şirketin ——— yönünden davalıya borçlu olduğu, taraflar arasındaki mutabakatsızlığa konu ———— bedelli olarak davalı tarafından davacı şirket hakkında düzenlenen yansıtma faturası yönünden ise davalının cevap dilekçesi ekinde sunduğu – göre, ———— olduğu, sözleşmenin beşinci maddesinden önceki ————–iddiası ile dava dışı ———.tarafından davalıya ————– açıklaması ile kesilen ———-tarihli ve ———–TL bedelli faturanın fatura bedelinin tamamı olacak şekilde davacı şirket tarafından —— tarihinde ———– TL bedelle davacıya yansıtma faturası kesildiği, gerek davalının sunduğu ——— tarihli sözleşmeye konu ——–tipi vinç yönünden kira sözleşmesine göre vincin kurulacağı/kurulduğu ——— gerekse davacının sunduğu ——-tarihli sözleşmeye konu —————— kurulacağı/kurulduğu yerin —————– olduğu nazara alındığında taraflar arasındaki sözleşme sona erdikten sonra davalının her iki vinç yönünden de kira bedeli ve bakım bedeli açıklamaları ile ———- kestiği, bu kapsamda ——-tarafından vinç hizmet bedeli açıklaması ile davalı tarafından ——————— kesilen fatura tarihlerinden sonra ——— tarihinde davalıya kesilen faturanın taraflar arasındaki sözleşmenin sona ermesinden sonra demontaj işlemi yapıldığı ve bu faturanın demontaj işlemine ait olduğu, ayrıca sözleşmenin ——düzenlemesine göre — vincin yetersiz gelmesi nedeniyle ——–vinç kullanıldığı ve bu nedenle yansıtma faturasının ——— vinç arasındaki fiyat farkına ilişkin olduğu hususlarının ispatlanamadığı, bu nedenle davacı tarafın yansıtma faturasından dolayı davalıya borçlu olmadığı, davaya konu bononun taraflar arasındaki temel ilişkiye ait olduğu hususunda ihtilaf bulunmadığı da nazara alındığında davacı tarafın netice itibariyle davalıya ———— TL borlu olduğu, bu miktarı aşan ——– TL bono bedeli yönünden davacı tarafın davalıya borçlu olmadığı, bononun takibe konulduğu icra dosyası yönünden ise —————-işlemiş faiz talebinden borçlu olunan miktara tekabül eden———- TL faiz mahsup edildiğinde ——-TL işlemiş faiz yönünden — komisyon bedeli talebinden borçlu olunan miktara tekabül eden — TL mahsup edildiğinde ———- yönünden davacı tarafın davalıya borçlu olmadığı, sonuç olarak davacı tarafın ——— TL bedelli bononun takibe konu edilen asıl alacağa ilişkin ———TL ‘den yalnızca ——— TL’si yönünden borcun devam ettiği, bu miktarı aşan kısım ile takibe konu edilmeyen bono miktarı itibariyle davacı tarafın borcunun bulunmadığı, kabul edilen kısım itibariyle takip haksız olmakla birlikte davalı/alacaklının kötü niyetli olduğu ispatlanamadığından kötü niyet tazminatı talebinin yerinde olmadığı(İİK m. 72/5), sonuç ve vicdani kanaatine(Ay. m.138) varılarak davanın kısmen kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,
2-Davacının, ——— tarafından ——– tarihinde ———–lehine —— vadeli olarak —TL bedel ile keşide edilen bononun——— bu bononun takibe konu edildiği ————— İcra Müdürlüğünün——— Esas sayılı dosyası bakımından ——TL takip alacağının——-TL’ si ile ——— TL işlemiş faiz ve——– TL komisyondan dolayı davalıya BORÇLU OLMADIĞININ TESPİTİNE,
3-Davacının şartları oluşmayan kötü niyet tazminatı talebinin reddine,
4-Başlangıçta peşin olarak alınan 843,07 TL harcın tamamlama harcı 529,13 TL ile birlikte alınması gerekli olan 4.551,04 TL harçtan mahsubu ile bakiye 3.178,84 TL karar ve ilam harcının davalı ‘dan alınarak hazineye irat kaydına,
5-Davacı tarafın yargılama sırasında yapmış olduğu posta ve tebligat gideri 86,70 TL, bilirkişi ücreti 700,00 TL olmak üzere toplam 786,70 TL yargılama masrafının, davacı yan davasında kısmen haklı çıktığından dava konusunun toplam değerinin kabulle sonuçlanan kısma oranı sonucu bulunan 652,00 TL yargılama masrafına, peşin harç 843,07 TL, tamamlama harcı 529,13 TL ile birlikte, eklenerek sonuç olarak 2.024,20 TL’nin davalı ‘dan alınarak davacı tarafa verilmesine, dava konusunun toplam değerinin redle sonuçlanan kısma oranı sonucu bulunan 134,70 TL yargılama masrafının davacı yan üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı taraf yargılama sırasında kendini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T uyarınca 9.461,03 TL avukatlık ücretinin davalı ‘dan alınarak davacı tarafa verilmesine,
7-Davalı taraf yargılama sırasında kendini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T uyarınca 3.400,00 TL avukatlık ücretinin davacı taraftan alınarak davalı ‘a verilmesine,
8-Karar kesinleştiğinde, HMK Gider Avansı Tarifesinin 5. maddesi uyarınca artan gider avansının davacı tarafa iadesine,
Dair, taraflar vekillerinin yüzüne karşı, diğerlerinin yokluğunda, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2(iki) hafta içinde Mahkememize veya Mahkememize gönderilmek üzere bulunulan yer yada başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile başvurmak ve istinaf harç ve masraflarını karşılamak koşulu ile————Adliye Mahkemesi’ne istinaf yasa yolunun açık olduğu, istinaf dilekçesinde istinaf yoluna başvuru konusu edilen hususlar ile nedenlerinin belirtilmesinin gerektiği, istinaf yoluna başvurulmasının İİK’nın 36. maddesi saklı kalmak kaydıyla kararın icrasını durdurmayacağı, süresi içerisinde karara karşı istinaf yoluna başvurulmaması halinde hükmün kesin hüküm ve kesin delil oluşturacağı açıklanmak suretiyle açık duruşmada verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 13/02/2020