Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 9. Asliye Ticaret Mahkemesi 2017/393 E. 2018/769 K. 21.06.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/393 Esas
KARAR NO : 2018/769
DAVA : Alacak (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 06/04/2017
KARAR TARİHİ : 21/06/2018
DAVA :
Davacı vekili Mahkememize sunduğu 06/04/2017 havale tarihli ve aynı tarihte harçlandırdığı dava dilekçesinde özetle; davacı müvekkili şirket, davalı banka şubesinden 18/11/2015 tarihinde kredi ticari kredi kullandığını, kredi açılışı esnasında müvekkili şirketten 18/01/2015 tarihinde kredi kullanma komisyonu adı altında 26.208,00 TL haksız ücret tasil edildiğini, daha sonra ise 31/03/2016 tarihinde müvekkili şirket yetkililerine herhangi bir bilgi verilmeden …. adı altında 1.890,00 TL haksız ücret tahsil edildiğini, davacı müvekkili şirket daha sonra 2016 yılı Haziran ayında söz konusu kredinin kapatılması için davalı banka şubesine başvuru yaptığını ve davalı banka şubesi tarafından erken kapama ücreti adı altında %7 oranında daha fazla miktara gelen 78.940,00 TL masraf talep edildiğini, davacı müvekkili şirketçe söz konusu erken kapama ücretine diğer bankaların en çok %2 oranında erken kapama ücreti alındığı beyanıyla itiraz edildiğini, yapılan bu itiraza karşılık davalı banka şubesince %10′ a kadar erken kapama ücreti alma hakkı bulunduğundan bahisle bu yöndeki taleplerinin reddedildiğini, bunun üzerine davacı müvekkili şirketçe davalı banka şubesinin talep etmiş olduğu tüm bedel hesaba yatırılmış ve 29/06/2016 tarihinde davalı banka şubesince erken ödeme bakiyesi adı altında 78.940,00 TL tahsilat yapıldığını, bu haliyle davacı müvekkili şirketten kredi kullanma komisyonu adı altında 26.208,00 TL pazarlama hizmet komisyonu adı altında 1.890,00 TL ve erken ödeme bakiyesi adı altında 78.940,00 TL olmak üzere toplamda 107.038,00 TL haksız tahsilat yapıldığını beyan ederek anılan tahsilatlara ilişkin şimdilik 10.000,00 TL’ sinin ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili 21/06/2018 tarihli duruşmada esas hakkındaki beyanında; önceki beyanlarını tekrarla davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA :
Davalı vekili Mahkememize sunduğu 03/05/2017 havale tarihli cevap dilekçesinde özetle; davacı şirketin 18/11/2015 tarihli yazılı talimatı üzerine şirkete 48 ay vadeli, %2 komisyon ile 1.248,00 TL’ lik nakit kredi kullandırıldığını, nakit kredi kullandırım talep formu ve davacının yazılı talimat örneği de dosyaya sunulduğunu, bu kredi talep yazısında kredinin faiz oranının aylık %1,40 olduğunu, komisyon oranının %2 olduğu açıkça belirtilmiş ve davacının nakit kredi kullandırım talep formu ve ayrıca yazılı talimatı müvekkili Banka’ ya ulaştırıldığını, bunun üzerine 24.960,00 TL komisyon ve 1.248,00 TL BSMV olmak üzere toplamda 26.208,00 TL tahsil edildiğini, tahsil edilen tutarlar, müvekkili banka tarafından uygulanan hizmet ücreti tarifesine uygun şekilde tahsil edildiğini, eşit taksitli olarak alma bu kredi davacı şirket tarafından vadesinden önce 29/06/2016 tarihinde nakden ödenerek kapatıldığın, erken kapama nedeniyle davacıdan %66 oranında erken kapama komisyonu da alınarak, davacının kredisinin kapatıldığını, eşit taksit halinde bankaların erken ödeme komisyonu almaları tüm bankalarca uygulanan bir uygulama olup, imzalanan kredi sözleşmesinde bu konuda açık hüküm bulunamdığını, davacı bu bedellerin tahsilini kabul etmiş ve herhangi bir itiraz veya ihtizari kayıt yapmadan ödemeleri yaptığını, imzalanan kredi sözleşmelerinde bu konuda açık hüküm bulunmadığını, ayrıca dava dilekçsinde iddia edildiği gibi tahsil edilen kapama komisyonu ücretinin 78.940,00 TL olmadığını, söz konusu tutar müşterinin hesabına alacak geçen (müşteri tarafından baka bir bankadan müvekkil bankadaki hesabına gönderilen) bir bedel olduğu ve tahsil edilen komisyon 66.943,00 TL ve 3.347,15 TL BSMV olmak üzere toplamda 70.290,15 TL olduğunu, kredi anapara borcu 1.115.719,57 TL olan kredinin komisyon tahsil edilmesi hususunda da açık yazılı talimatı mevcut bulunduğunu, müvekkili banka tarafından tahsil olunan komisyon ve masrafların davacı tarafından imzalanmış kredi sözleşmesine uygun olarak tahsil edildiğini, tahsil olunan bu bedellerin %5 oranında BSMV’ de kredi sözleşmesine uygun olarak tahsil edildiğini, davacı bu bedellerin tahsilini kabul etmiş ve herhangi bir itiraz veya ihtirazi kayıt yapmadan ödemeleri yaptığını beyan ederek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili 21/06/2018 tarihli duruşmada esas hakkındaki beyanında; önceki beyanlarını tekrarla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Uyuşmazlık Konusu : Taraflar arasındaki ihtilaf, temelde davacının davalı bankadan kullanmış olduğu ticari kredi nedeni ile alınan kredi kullanma komisyonu ücreti, pazarlama hizmet komisyon ücreti ve erken kapama ücretinin makul olup olmadığı, ayrıca alınan bu ücretlerin sözleşme ve mevzuata uygun olup olmadığı davacıya iadesinin gerekip gerekmediği noktasındadır.
Davanın Hukuki Niteliği: Dava, kullandırılan kredi nedeni ile alınan komisyon/erken kapama ücretinin iadesi davasıdır.
Davanın Hukuki Sebebi: Türk Borçlar Kanunun 77/1 maddesindeki; “Haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen, bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür.” şeklindeki düzenlemedir.
DELİLLER :
Taraflar arasında imzalanan 16/11/2015 tarihli Genel Kredi Sözleşmesi ve ekleri incelendiğinde; davacıya 48 ay taksitli 1.248.000,00 TL bedelli kredi kullandırıldığı anlaşılmıştır.
……bank’ nın 02/08/2017 tarihli yazı cevabı incelendiğinde 18/11/2015 tarihli 1.248.000,00 TL bedelli kredi nedeniyle %2 oranı üzerinden 24.690,00 TL komisyon ve %5 BSMV’ si olmak üzere 26.208,00 TL tahsil edildiği, ayrıca 1.800,00+BSMV olmak üzere 1.890,00 TL pazarlama hizmet komisyonu tahsil edildiği, 29/06/2016 tarihli kredi erken kapatma talebi nedeniyle kalan kredi borcu 1.115.719,57 TL ana parası üzerinden %6 oran itibariyle 66.943,00 TL ve bunun %5 BSMV’ si ile birlikte toplam 70.290,15 TL tahsil edildiği anlaşılmıştır.
Mahkememizce alınan 30/05/2017 tarihli bilirkişi raporunda özetle; davalı banka tarafından davacıdan tahsil edilen komisyonun dayanağını taraflar arasında imzalanan sözleşmenin komisyon, vergi ve masraflar başlıklı 2.10.1 maddesine dayandırdığı, davalı banka tarafından TCMB na bildirilen masraf ve komsiyon tablosnuda taksitli ticari kullandıracağı kredilerden%5 oranında komisyon alınacağının yazılı olduğu, buna karşılık davalı bankanın kredi kullandırımı sırasında ve daha sonra(1.248.000x%2,25) %2,25 oranında(26.208,00+1890,00)=23.098,00 TL komisyon tahsilatında bulunduğu, diğer bankaların almış olduğu komisyon oranlarının ortalamasının %2,13 olaraka tespit edilidiği, dolayısıyla davalı bankanın almış olduğu %2,25 lik oranın diğer banka ortalamalarına göre kamul olduğu, davalı banka tarafından davacıdan tahsil edilen Erken Ödeme komisyonun dayandığı taraflar arasında imzalanan sözleşmenin; komisyon , vergi ve masraflar başlıklı 2.8.1 maddesine dayandırdığı, davalı banka tarafından… na bildirilen masraf ve komisyon tablosunda taksitli ticari kullandıracağı kredilerden %6 oranında erken ödeme komisyon alınacağının yazılı olduğu, buna karşılık davalı bankanın kredinin erken kapsamı sırasında )1.115.719,57x%6x=) %6 oranında 66.943,17 TL erken ödeme komisyon tahsilatında bulunduğu, diğer bankaların almış olduğu komisyon oranlarınnı ortalamsının %50 olardak tespit edildiği, dolayısıyla davalı bankanın almış olduğu %6 lık oranın diğer banka ortalamalarından düşük olduğunu beyan ve rapor etmiştir.
Bilirkişi raporu usulüne uygun olarak taraflara tebliğ edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KANAAT :
Her tacirin, ticaretine ait bütün faaliyetlerinde basiretli bir iş adamı gibi hareket etmesi gerekir (TTK m. 18/2).
Tacir olan veya olmayan bir kişiye, ticari işletmesiyle ilgili bir iş veya hizmet görmüş olan tacir, uygun bir ücret isteyebilir. Ayrıca, tacir, verdiği avanslar ve yaptığı giderler için, ödeme tarihinden itibaren faize hak kazanır (TTK m. 20).
Bakanlar Kurulu, bankaların ödünç para verme işlemleri ve mevduat kabulünde uygulanacak azamî faiz oranlarını, katılma hesaplarında kâr ve zarara katılma oranlarını, özel cari hesaplar dâhil bu maddede belirtilen işlemlerde sağlanacak diğer menfaatlerin nitelikleri ile azamî miktar ya da oranlarını tespit etmeye, bunları kısmen veya tamamen serbest bırakmaya yetkilidir. Bakanlar Kurulu, bu yetkilerini ….Bankasına devredebilir(5411 S.K. Bankacılık Kanunu m. 144).
22/11/2006 tarih ve 26354 Sayılı Resmî Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 16/10/2006 tarih ve 2006/11188 Karar Sayılı Mevduat ve Kredi Faiz Oranları ve Katılma Hesapları Kâr ve Zarara Katılma Oranları ile Özel Cari Hesaplar Dahil Bu İşlemlerde Sağlanacak Diğer Menfaatler Hakkında Bakanlar Kurulu Kararına göre;
Bankaların mevduata ve kredilere uygulayacakları faiz oranları ile katılma hesaplarına uygulayacakları kâr ve zarara katılma oranları ve bu oranların kısmen veya tamamen serbest bırakılması …….. Bankasınca yayımlanacak tebliğlerle düzenlenir(Madde: 3).
Bankaların kredi işlemlerinde sağlayacakları faiz dışındaki diğer menfaatlerin ve tahsil olunacak masrafların nitelikleri ile azami miktar ya da oranları ve bunların kısmen veya tamamen serbest bırakılması ….. Bankasınca yayımlanacak tebliğlerle düzenlenir(Madde: 4/2).
Kredi faiz oranları, açılmış ve açılacak kredi hesaplarına ilan tarihinden itibaren uygulanabilir(Madde: 6/2).
09/12/2006 Tarih ve 26371 Sayılı Resmi Gazete yayımlanarak 09/12/2006 tarihinde yürürlüğe giren ….Bankasının Mevduat Ve Kredi Faiz Oranları Ve Katılma Hesapları Kâr Ve Zarara Katılma Oranları İle Kredi İşlemlerinde Faiz Dışında Sağlanacak Diğer Menfaatler Hakkında Tebliğ(sayı: 2006/1)’e göre;
Bankalarca, reeskont kaynaklı krediler dışındaki kredilere uygulanacak faiz oranları ile faiz dışında sağlanacak diğer menfaatlerin ve tahsil olunacak masrafların nitelikleri ve sınırları serbestçe belirlenir(Madde: 4/1).
Yargı yetkisini, Anayasanın 9. Maddesine göre, Türk Milleti adına kullanan Mahkememizce, uyuşmazlık konusu hakkında, yapılan açık duruşmalar ve yargılama sonunda(Ay. M.141), toplanan/sunulan deliller, ticaret sicil kayıtları, kredi sözleşmesi ve ekleri, dekont, emsal banka uygulamaları, bilirkişi raporu, iddia ve savunmalar ile tüm dosya mündericatı incelenip hep birlikte değerlendirildiğinde; davacı kredi müşterisinin davalı bankadan 48 ay vadeli/taksitli 1.248.000,00 TL bedelli taksitli nakit kredi kullandığı, kullanılan bu kredi nedeni ile %6 komisyon oranı üzerinden BSMV dahil 70.290,15 TL tahsil edildiği, ayrıca kredi kullandırılırken %2 oran üzerinden BSMV ‘si ile birlikte 26.208,00 TL komisyon ve BSMV’ si ile birlikte 1.890,00 TL pazarlama hizmet komisyonu tahsil edildiği, davacının kullandığı krediye ilişkin olarak davalı bankaya hitaben yazdığı 18/11/2015 tarihli dilekçesi ile % 2 oranında komisyon alınmasına ve 28/06/2016 tarihli dilekçesinde ise %6 oranında erken kapama ücreti alınmasına muvafakat ettiğini bildirdiği, ancak her iki davada alınan komisyon oranlarına itiraz edildiği davaya konu kredi yönünden emsal banka uygulamalarına göre uyuşmazlık konusu bedelin kredi müşterilerinden tahsiline dair teamül ve diğer bankalarca uygulanan oranlara göre davalı banka uygulamasının yerinde olup olmadığı hususunun (Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 24/10/2016 Tarih, 2016/6174 Esas ve 2016/8375 Karar; Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 05/12/2016 Tarih, 2016/13077 Esas ve 2016/9331 Karar) denetlenmesinin gerektiği, emsal araştırması yapılan diğer bankalarca aynı mahiyetteki kredi için %2 ile %10 arasında erken kapama ücreti alındığı, her ne kadar bankacı bilirkişi diğer bankalarca bildirilen komisyon oranlarını toplayarak aritmetik ortalamasını almış ise de esasen komisyon oranının makul olup olmadığının tespiti için aritmetik ortalamanın alınmasının gerekli olmadığı, zira mahkemece sorulan banka sayısına göre aritmetik ortalamanın değişme ihtimalinin bulunduğu, alınan komisyon oranının makul olup olmadığı hususunun tespitinde davalı bankanın almış olduğu komisyon oranının diğer banka uygulamalarına göre fahiş olup olmadığının belirlenmesi gerektiği, davalı bankanın … % 6 oranında komisyon alacağını bildirmiş olması ve davacı müşterisinden bu oranda erken kapama ücreti alması ve diğer bankalarca alınan erken kapama oranları dahilinde kalması nedeni ile davalı bankanın davacı müşterisine kullandırdığı kredinin kalan anaparası üzerinden % 6 oranında ve bu oranının %5 BSMV’ si 70.290,15 TL tahsil etmesinin makul ve bankacılık mevzuatına uygun olduğu, emsal araştırması yapılan diğer bankalarca aynı mahiyetteki kredi için %1 ile %3 arasında komisyon alındığı, alınan komisyon oranının makul olup olmadığı hususunun tespitinde davalı bankanın almış olduğu komisyon oranının diğer banka uygulamalarına göre fahiş olup olmadığının belirlenmesi gerektiği, davalı bankanın … %5 oranında komisyon alacağını bildirmiş olması ve davacı müşterisinden bu oranın altında %2 oranında komisyon alması ve diğer bankalarca alınan komisyon oranları dahilinde kalması nedeni ile davalı bankanın davacı müşterisine kullandırdığı 1.248.000,00 TL taksitli kredi nedeni ile %2 komisyon oranı üzerinden 24.960,00 TL ve bu miktarın %5 BSMV’si 1.248,00 TL olmak üzere toplam 26.208,00 TL şeklinde komisyon alındığı, alınan kredi komisyon ücretinin makul ve alınacak ücretin serbestçe belirlenme ilkesine uygun olduğu, her ne kadar bilirkişi raporunda davalı bankanın % 2,25 oranında komisyon aldığı yazılmış ise de % 2,25 lik oran BSMV’ nin dahil edilmesi ile oluşan oran olup esasen davalı bankanın uyguladığı komisyon oranının % 2 olduğu ayrıca aynı şekilde davacı 78.940,00 TL erken kapama ücreti alındığını iddia etmiş ise de bu miktarın davacının hesabına yatan para olduğu, davalı banka tarafından kalan kredi anapara tutarı 1.115.719,50 TL üzerinden % 6 oranı itibariyle 66.943,00 TL ve bu bedelin % 5 BSMV’ si 3.347,15 TL olmak üzere toplam 70.290,15 TL erken kapama ücreti alındığı, bunların yanı sıra davacı taraf her ne kadar uygulanan oranlar ve alınan masraf kalemlerine ilişkin sözleşme hükümlerinin genel işlem şartlarına aykırı olduğunu iddia etmiş ise de gerek davacının komisyon ve erken kapama ücreti ve oranına kendi yazılı beyanıyla muvafakat etmiş olması, gerekse davacının basiretli bir iş adamı gibi davranma yükümlülüğünün bulunması ve gerekse de alınan masrafların ikincil düzeydeki bankacılık mevzuat hükümlerinde düzenleme yeri bulması nedenleriyle genel işlem şartlarına aykırılığın bulunmadığı, kaldı ki sözleşmede hüküm bulunmasa dahi davalının TBK ‘nun 20. Maddesi uyarınca gördüğü iş karşılığında uygun bir ücret isteme hakkının bulunduğu, ayrıca BDK kararı uyarınca tarafların serbest iradeleri ile alınacak ücretlere ilişkin düzenleme yapabilecekleri, sözleşmede oran belirtilmemesi halinde bu oranların emsal banka uygulamalarına göre tespitinin gerektiği, buna göre davalı bankanın aldığı komisyon ve erken kapama ücretinin makul ve bankacılık mevzuatına uygun olduğu, buna karşın davalı bankanın kredi komisyonu almış olmasına rağmen ayrı bir kalemde ” pazarlama hizmet komisyonu” adı altında davacıdan ücret altığı, davalı bankanın 1.890,00 TL tutarındaki bu bedelin alınmasını haklı gösterir herhangi bir ispatı bulunmadığı, pazarlama hizmet komisyonu adı altında alınan bedelin haksız tahsil edildiği sonuç ve vicdani kanaatine(Ay. m.138) varılarak davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE, KISMEN REDDİNE,
2-Dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte 1.890,00 TL nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Başlangıçta peşin olarak alınan 170,78 TL karar ve ilam harcının işin hitamında ödenmesi gereken 129,11 TL harçtan fazla olduğu anlaşıldığından 492 sayılı harçlar kanunun 31. maddesi gereğince fazla alınan 41,67 TL harcın karar kesinleştiğinde ve istem halinde davacıya ödenmesine,
4-Davacının yargılama sırasında yapmış olduğu 300,00 TL tebligat ve posta gideri 700,00 TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.000,00 TL yargılama masrafının davacı davasında kısmen haklı çıktığından dava konusunun toplam değerinin kabulle sonuçlanan kısma oranı sonucu bulunan 189,00 TL yargılama masrafına davacının başlangıçta yatırdığı peşin harç 129,11 TL ilave olunarak toplam 318,11 TL yargılama masrafının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, dava konusunun toplam değerinin redle sonuçlanan kısma oranı sonucu bulunan 811,00 TL yargılama masrafının davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı yargılama sırasında kendini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürülükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca 1.890,00 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı yargılama sırasında kendini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. uyarınca 2.180,00 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Karar kesinleştiğinde, HMK Gider Avansı Tarifesinin 5. Maddesi uyarınca, artan gider avansının davacıya iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, diğerlerinin yokluğunda, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2(iki) hafta içerisinde mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere bulunulan yer yada başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile başvurmak ve istinaf harç ve masraflarını karşılamak koşulu ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’ne istinaf yolunun açık olduğu, istinaf dilekçesinde istinaf edilen hususlar ile nedenlerinin belirtilmesinin gerektiği, süresi içerisinde kararın istinaf edilmemesi halinde hükmün kesinleşeceği ve infaz edilebileceği açıklanmak suretiyle açık duruşmada verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.21/06/2018