Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 9. Asliye Ticaret Mahkemesi 2016/223 E. 2019/900 K. 26.09.2019 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2016/223
KARAR NO: 2019/900
DAVA : Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 28/01/2014
KARAR TARİHİ: 26/09/2019
DAVA:Davacı vekili Mahkemeye sunduğu ———- havale tarihli ve aynı tarihte harçlandırdığı dava dilekçesinde özetle; Davalı şirket ile müvekkili şirket arasında düzenlenen bayilik sözleşmesi uyarınca sözleşmeye konu ürünler ile ilgili satış noktalarına dağıtımı yapıldığını söz konusu sözleşmenin sona ermesi nedeni ile davalı şirket tarafından müvekkiline —— Noterliği’nin——— yevmiye nolu ihtarnamesi ile —– tarihli cari hesap mutabakatı gönderildiğini, cari hesap mutabakatının müvekkili şirkete ——- tarihinde tebliğ edildiğini, ancak söz konusu cari hesap mutabakatında müvekkili şirketin kayıtlarında yer almayan faturaların mevcut olduğunu, fatura bedellerinin toplamda ——– TL olduğunu, müvekkilinin bu miktar kadar davalı şirketten alacaklı olduğunu belirterek davanın kabulü ile —- TL’nin ——- tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili Mahkememize sunduğu ——- havale tarihli cevaba cevap dilekçesinde özetle: davalı şirketin gönderilen ihtarnameye olumlu ya da olumsuz bir cevap vermediğini, dava konusu faturalarda yer alan ürünlerin müvekkili şirkete teslim edildiğine dair bir belgenin mevcut olmadığını, ibraz edilen taşıma irsaliyelerinin davalı şirket ile ——————— arasındaki taşıma sözleşmesinin taraflarını bağladığını, zarar bulunması halinde davalı şirketin taşıyıcı kooperatife rücu etme imkanının bulunduğunu, ürünlerin teslim edildiğine dair iddianın yazılı delille ispatlanması gerektiğini beyanla davalı tarafın cevap dilekçesindeki itirazlarının reddi ile davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekili ——- tarihli duruşmada/esas hakkındaki beyanında; celse arasında sunmuş oldukları yazılı beyanlarını tekrarla davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA:Davalı vekili Mahkemeye sunduğu —— havale tarihli cevap dilekçesinde özetle: Davalı vekilinin ——–tarihli cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin tüm bayilerin olduğu gibi davacının da merkezi bilgisayar stok sistemi üzerinden stoklarını izlenebildiğini, bir malın bayi stoklarına girip girmediğinin görüldüğünü, bu bağlamda dava konusu iki adet faturanın bağlı olduğu irsaliyelere ait ürünlerin davacı stoklarına girdiğini, malllara ilişkin kesilen faturaları defterlerine işlenmediğini, davacının teslim edilmediğini iddia ettiği — nolu irsaliyedeki malların taşınması için———- tarafından kesilen —– tarih ve ———- nolu taşıma irsaliyesi ile … adlı sürücüye taşıttırıldığını, yine —— nolu sevk irsaliyesindeki ürünlerinde ——- nolu taşıma irsaliyesi ile ——- tarihinde———- adli sürücüye taşıttırıldığını, malların davacıya teslim edildiği hususunda tanık beyanlarına başvurulması gerektiğini, davacının bayilik sözleşmesinin müvekkili tarafından iptal edilmesi ve müvekkili şirkete olan borçlarından dolayı teminat mektubunun paraya çevrilmesi ve müvekkiline zarar verme amacıyla davanın açıldığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili Mahkememize sunduğu ———- havale tarihli ikinci(2.) cevap dilekçesinde özetle: davalı şirketin stok sisteminden ürünlerin takibini yapabileceğini, ürünlerin teslim edilmediğine dair iddianın gerçeği yansıtmadığını beyanla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili ——— tarihli duruşmada/esas hakkındaki beyanında; celse arasında sunmuş oldukları yazılı beyanlarını tekrarla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İskenderun 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (ATM Sıfatı ile) ‘nin ——- tarih ve—— Esas – —— karar sayılı ilamı ile yetkisizlik kararı verilmesi üzerine dava dosyası mahkememize tevzi edilerek yukarıdaki esası almıştır.
Uyuşmazlık Konusu: Taraflar arasındaki ihtilaf, temelde cari hesap sözleşmesine teslim edilmeyen malların faturasının dahil edilip edilmediği noktasındadır.
Davanın Hukuki Niteliği: Dava, fazla ödenen bedelin iadesi davasıdır.
Davanın Hukuki Sebebi: Türk Borçlar Kanunu(TBK)’nun 77/1 maddesindeki; “Haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen, bu zenginleşmeyi geri vermekle yükümlüdür.” şeklindeki düzenlemedir.
DELİLLER :
Dosyaya mübrez ——. Noterliği’nin —-tarih ve —— yevmiye nolu ihtarnamesi incelendiğinde, keşidecisinin ——– muhatabının ——– olduğu, ihtarname konusunun ——- tarihli —–TL bedelli ——— irsaliye nolu fatura ile ——–tarihli —— TL bedelli —— irsaliye nolu faturalarda belirtilen ürünlerin teslim edilmemesi sebebiyle ——— TL’nin ödenmesine ilişkin olduğu, ihtarnamenin ise ———- tarihinde muhatabına tebilğ edildiği anlaşılmıştır.
Davalı vekilince dosyaya sunulan fatura ve sevk irsaliyeleri incelendiğinde; davalı tarafça davalı hakkında —- tarih ve———– nolu ———TL bedelli fatura tanzim edildiği ve bu fatura ile ilgili ———- nolu taşıma irsaliyesinin düzenlendiği;——-tarih ve —- nolu ——– TL bedelli fatura tanzim edildiği ve bu fatura ile ilgili———– nolu taşıma irsaliyesinin düzenlendiği, taşıma işinin ———– tarafından yapıldığı anlaşılmıştır.
———tarih ve —————– sayılı yazı cevabı incelendiğinde;—— nolu —– tarihli ————— nolu irsaliyenin ——- tarihli—- nolu fatura ekinde—— firmasına gönderildiği, —— nolu ——- tarihli ———— nolu sevk irsaliyesinin ise olmadığı ve taşımanın kendilerine ait olmadığı belirtilmiştir.
Davacı tanığı … talimat yolu ile alınan ——– tarihli yeminli beyanında ” Ben kamyon şoförü olarak çalışıyorum. Bağlı olduğum koop. davalı şirketten taşıma işi alır. Üyesini olan bizlere bu işi dağıtır. Ben taşımacılık yaparım. ——– tarihinde kamyonum ile —————————— şişelerini irsaliyesi ile aldım. Teslim aldığım mal irsaliyede yazılı mal ile aynıydı. Aldığım malı İskederun’daki davacı şirkete teslim ettim. Davacı şirket işçisi beni karşıladı. Malları boşalttım. İrsaliyeyi imzalattım. İskenderun’daki depodan boş şişelerle dolu kasalarla paletleri yine irsaliye karşılığı aldım.—– götürüp yine imza karşılığı teslim ettim. Daha sonra aldığımı irsaliyeyi koop. verdim. —– parayı tahsil edip benim hakkımı ödedi. Tüm teslimatlar imza karşılığı yapıldı. Belgeler koop. e verildi. Evrakların hepsi koop. te mevcuttur, ayrıca bir sureti de bende mevcuttur. İstenirse verebilirim.” şeklinde beyanda bulunmuştur.
Tarafların ticari defterlerinin incelenmesine karar verilmiş, inceleme gününde ibraz edilen ticari defterler üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Mali Müşavir Bilirkişi talimat mahkemesine sunduğu ——- Havale tarihli raporunda özetle; davacı tarafın belirttiği fatura ve sevk irsaliyelerinin bilgilerinin bulunmadığını, ——-TL ve ——–TL tutarlı belgelerin cari hesap ekstresinde bulunduğu, davalı tarafından yazı ve eklerinde, dava konusu olan faturaların veya içeriği malların davacı tarafa teslimine ilişkin belge bulunmadığı, ———– irsaliye nolu malların taşınmak üzere ——- tarih ve——- nolu taşıma irsaliyesi ile … isimli sürücüyle,—– irsaliye nolu malların —— nolu taşıma irsaliyesi ile ——- tarihinde —— isimli sürücüyle taşıttırıldığı, bu belgelerde davacı tarafın kabul veya onayının bulunmadığı beyan ve rapor edilmiştir.
Mali Müşavir Bilirkişi ——– Havale tarihli raporunda özetle; incelenen davalı ticari defter ve kayıtlarına göre davalının davacıdan ——- tarihi itibariyle ——- TL tutarında alacaklı göründüğü, dava konusu uyuşmazlığın iki adet davalı faturasına konu malların davacıya teslim edilip edilmediği noktasında toplandığı, cari hesaba konu faturaların içeriğindeki malların teslimine ilişkin dosyaya sunulan sevk irsaliyelerinde teslim alan bölümde davacı şirkete ait herhangi bir kaşe ve imzanın bulunmadığı, ———– ait taşıma irsaliye listelerinde ——- tarihli ——– nolu ——– nolu sevk irsaliyesine ilişkin ürünlerin davalı şirkete tesliminin yapıldığının beyan edildiği, ——– tarihli ——— fatura nolu——— sevk irsaliyesine ilişkin ürünlerin ise teslimine ilişkin herhangi bir kayda rastlanılmadığının beyan edildiği beyan ve rapor edilmiştir.
Mali Müşavir Bilirkişi ——— havale tarihli ek raporunda özetle; ek rapor aşamasında da herhangi bir belge ibraz edilmediği, kö raporda ulaşılan görüşün korunduğu beyan ve rapor edilmiştir.
Bilirkişi rapor ve ek raporları taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KANAAT :
Ticari Defterlerin Delil Kabiliyeti
Ticari uyuşmazlıklarda mahkeme, yabancı gerçek veya tüzel kişi bile olsalar, tarafların ticari defterlerinin ibrazına, resen veya taraflardan birinin istemi üzerine karar verebilir. Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun, yargılamayı gerektiren davalarda hazırlık işlemlerine ilişkin hükümleriyle senetlerin ibrazı zorunluluğuna dair olan hükümleri ticari işlerde de uygulanır. ———
Uyuşmazlık konusu vakıaları ispata elverişli yazılı veya basılı metin, senet, çizim, plan, kroki, fotoğraf, film, görüntü veya ses kaydı gibi veriler ile elektronik ortamdaki veriler ve bunlara benzer bilgi taşıyıcıları bu Kanuna göre belgedir. (HMK m. 199)
Taraflar, kendilerinin veya karşı tarafın delil olarak dayandıkları ve ellerinde bulunan tüm belgeleri mahkemeye ibraz etmek zorundadırlar. Elektronik belgeler ise belgenin çıktısı alınarak ve talep edildiğinde incelemeye elverişli şekilde elektronik ortama kaydedilerek mahkemeye ibraz edilir. Ticari defterler gibi devamlı kullanılan belgelerin sadece ilgili kısımlarının onaylı örnekleri mahkemeye ibraz edilebilir. (HMK m. 219)
İbrazı istenen belgenin, ileri sürülen hususun ispatı için zorunlu ve bu isteğin kanuna uygun olduğuna mahkemece kanaat getirildiği ve karşı taraf da bu belgenin elinde olduğunu ikrar ettiği veya ileri sürülen talep üzerine sükut ettiği yahut belgenin var olduğu resmî bir kayıtla anlaşıldığı veya başka bir belgede ikrar olunduğu takdirde, mahkeme bu belgenin ibrazı için kesin bir süre verir. (HMK m. 220/1)
Ticari defterlerin, ticari davalarda delil olarak kabul edilebilmesi için, kanuna göre eksiksiz ve usulüne uygun olarak tutulmuş, açılış ve kapanış onayları yaptırılmış ve defter kayıtlarının birbirini doğrulamış olması şarttır. İkinci fıkrada belirtilen şartlara uygun olarak tutulan ticari defter kayıtlarının sahibi ve halefleri lehine delil olarak kabul edilebilmesi için, diğer tarafın aynı şartlara uygun olarak tutulmuş ticari defterlerindeki kayıtların bunlara aykırı olmaması veya ilgili hususta hiç bir kayıt içermemesi yahut defter kayıtlarının aksinin senet veya diğer kesin delillerle ispatlanmamış olması gerekir. Bu şartlara uygun olarak tutulan defterlerdeki sahibi lehine ve aleyhine olan kayıtlar birbirinden ayrılamaz.Taraflardan biri tacir olmasa dahi, tacir olan diğer tarafın ticari defterlerindeki kayıtları kabul edeceğini belirtir; ancak, karşı taraf defterlerini ibrazdan kaçınırsa, ibrazı talep eden taraf iddiasını ispat etmiş sayılır. (HMK m. 222/2-3-5)
Temerrüt
İfa zamanı taraflarca kararlaştırılmadıkça veya hukuki ilişkinin özelliğinden anlaşılmadıkça her borç, doğumu anında muaccel olur(TBK m. 90).
Karşılıklı borç yükleyen bir sözleşmenin ifası isteminde bulunan tarafın, sözleşmenin koşullarına ve özelliklerine göre daha sonra ifa etme hakkı olmadıkça, kendi borcunu ifa etmiş ya da ifasını önermiş olması gerekir(TBK m. 97).
Muaccel bir borcun borçlusu, alacaklının ihtarıyla temerrüde düşer. Borcun ifa edileceği gün, birlikte belirlenmiş veya sözleşmede saklı tutulan bir hakka dayanarak taraflardan biri usulüne uygun bir bildirimde bulunmak suretiyle belirlemişse, bu günün geçmesiyle; ( …. ) borçlu temerrüde düşmüş olur. Ancak sebepsiz zenginleşenin iyiniyetli olduğu hâllerde temerrüt için bildirim şarttır(TBK m. 117/1,2).
Aksine sözleşme yoksa, ticari bir borcun faizi, vadenin bitiminden ve belli bir vade yoksa ihtar gününden itibaren işlemeye başlar(TTK m. 10).
Faiz
Bir miktar paranın ödenmesinde temerrüde düşen borçlu, sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça, geçmiş günler için 1 inci maddede belirlenen orana göre temerrüt faizi ödemeye mecburdur(3095 s.y. M. 2/1).
—————- önceki yılın ———– günü kısa vadeli avanslar için uyguladığı faiz oranı, yukarıda açıklanan miktardan fazla ise, arada sözleşme olmasa bile ticari işlerde temerrüt faizi bu oran üzerinden istenebilir. Söz konusu avans faiz oranı, ——- günü önceki yılın —— günü uygulanan avans faiz oranından beş puan veya daha çok farklı ise yılın ikinci yarısında bu oran geçerli olur(3095 s.y. M. 2/2).
Borçlanmadığı edimi kendi isteğiyle yerine getiren kimse, bunu ancak, kendisini borçlu sanarak yerine getirdiğini ispat ederse geri isteyebilir. (TBK. m.78/1)
Yargı yetkisini, Anayasanın 9. Maddesine göre, Türk Milleti adına kullanan Mahkememizce, uyuşmazlık konusu hakkında, yapılan açık duruşmalar ve yargılama sonunda(Ay. m.141); toplanan/sunulan deliller, ticaret sicil kayıtları, faturalar ve sevk irsaliyeleri, taşıma irsaliyesi, ihtarname, bayilik sözleşmesi, cari hesap ekstresi, bilirkişi rapor ve ek raporları, tanık beyanı, Taşıma kooperatifi müzekkere cevabı, iddia ve savunmalar ile tüm dosya mündericatı incelenip hep birlikte değerlendirildiğinde; taraflar arasında ———- tarihlerin arasında geçerli olmak üzere bayilik sözleşmesi imzalandığı, taraflar arasındaki ticari ilişki sona erdikten sonra davalı tarafça —— tarihli cari hesapta yer alan alacak bakiyesinin ödenmesinin talep edilmesi üzerine davacı tarafça borcun ödendiği ve ——– tarihi itibariyle cari hesap bakiyesinin—— olduğu, daha sonra davacı tarafça davacı muhatap ———- cari hesap ekstresinde yer alan ——– tarih ——nolu ve—— TL tutarlı ———irsaliye nolu fatura ile ——- tarih—— nolu ve —– TL bedelli ——- irsaliye nolu faturaların davacı kayıtlarında yer almadığı bildirilerek cari hesap ekstresine bu faturalar yönünden itiraz edildiği, itiraza konu faturaların sevk irsaliyelerinde ürünlerin davacı tarafından teslim alındığına ilişkin herhangi bir kayıt ve imza bulunmadığı, davacının ticari defterlerinde ihtilaf konusu faturaların kayıtlı olmadığı, ticari defter ve kayıtların usulüne uygun tutulmuş olması yanında defterlerde yer alan kayıtların dayanağının da usulüne uygun olması gerekmektedir. Davalının usulüne uygun tutulan ticari defterlerinde kayıtlı olan faturanın dayanağının da usulüne uygun olduğunun ispatlanması gerektiği, fatura düzenlenmesi ve dayanağı kanıtlanamayan bu faturanın davalı defterlerinde kayıtlı olması ve faturaya itiraz edilmemiş olmasının tek başına akdi ilişkinin kanıtı olamayacağı——– davada ispat külfeti faturalar nedeniyle alacaklı olduğunu iddia eden davalının üzerinde olduğu, davalının faturalara konu malları davacıya teslim ettiğini usulüne uygun delillerle ispatlaması gerektiği——–fatura düzenlenmesi ve tebliğ edilen bu faturaya süresinde itiraz edilmemesinin tek başına alacağın varlığını göstermeyeceği, fatura muhteviyatı malın teslim edildiğinin ispatının davalı/alacaklıya ait olduğu——— nolu sevk irsaliyesine konu —– tarih,—– nolu ve ——- TL bedelli faturada yazılı ürünlerin davacıya teslim edildiğine dair herhangi bir belge bulunmadığı, ——– nolu sevk irsaliyesine konu —— tarih, —— nolu ve ——– TL bedelli faturada yazılı ürünlerin teslimi ile ilgili olarak tanık olarak dinlenen taşımayı yapan … ürünlerin davacıya teslimi yapılarak irsaliyenin imzalattırıldığını beyan etmiş ve taşımayı yapan kooperatif tarafından mahkememize verilen müzekkere cevabında irsaliyenin —– nolu fatura ile davalı———— gönderildiğini bildirmiş ise de, davalı tarafından dosyaya sunulan taşıma irsaliyesinde bu beyanların aksine malların teslim alındığına dair herhangi bir beyan ve imza bulunmadığı gibi, taşımayı yapan kooperatif tarafından da teslime ilişkin herhangi bir belgenin gönderilmediği, bu nedenle ürünlerin teslim edildiği ve taşıma irsaliyesine davacının imzasının alındığı şeklindeki tanık beyanı ile davalı tarafından dosyaya sunulan taşıma irsaliyesinin çelişkili olması sebebiyle teslim hususunda tanık beyanına itibar olunmadığı, belgeleme ve kaydın belgeye(evrak-ı müsbiteye) dayanması ilkesi[“belge yoksa kayıtta yoktur” ilkesi]’ne(TTK’nın 64/2. Maddesi ve gerekçesinden) göre davalının ticari defterlerine, kaydın belgeye dayanması ilkesine uygun olmaması nedeni ile itibar olunamayacağı, faturalara konu mal/hizmetin davalıya teslimi/sunulduğu ispatlanamadığı, davalının cari hesap ekstresine dahil ettiği ve davacı tarafça davalıya çekin ihtarname ile itiraza konu edilen faturalarla birlikte —— tarihi itibariyle taraflar arasındaki cari hesap bakiyesinin ——– olması karşısında davacı tarafça itiraza konu fatura bedellerinin davalıya ödendiği, davalı tarafın cari hesap ekstresinde itiraza konu faturaların yer alması karşısında davalı iyi niyetli kabul edilerek davalıya çekilen ihtarnamenin tebliğ tarihi olan —- tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte sebepsiz yere ödenen iki adet fatura bedeli toplamı ——-TL’nin davacıya iadesinin gerektiği, ancak temerrüt tarihi ile ilgili olarak kısa kararda sehven——— tarihi yazıldığı, maddi hatanın her zaman giderilebilecek olması nedeniyle gerekçeli kararda temerrüt tarihinin ——- tarihi olarak düzeltilmesi gerektiği, sonuç ve vicdani kanaatine(Ay. m.138) varılarak davanın kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere;
1-Davanın KABULÜ ile; ——- TL’ nin ——– tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2-Başlangıçta peşin olarak alınan 446,00 TL harcın alınması gerekli olan 1783,80 TL harçtan mahsubu ile bakiye 1.337,80 TL karar ve ilam harcının davalı ‘dan alınarak hazineye irat kaydına,
3-Davacının yargılama sırasında yapmış olduğu peşin harç 446,00 TL, posta, talimat ve tebligat giderleri 459,85 TL, bilirkişi ücreti 1.000,00 TL olmak üzere toplam 1.905,85 TL yargılama masrafının davalı ‘dan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalı tarafça yapılan yargılama masraflarının kendi üzerlerinde bırakılmasına,
5-Davacı taraf yargılama sırasında kendini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T uyarınca 3.133,60 TL avukatlık ücretinin davalı ‘dan alınarak davacı tarafa verilmesine,
6-Karar kesinleştiğinde, HMK Gider Avansı Tarifesinin 5. maddesi uyarınca artan gider avansının davacı tarafa; artan delil avansının davalı ‘a iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, diğerlerinin yokluğunda, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2(iki) hafta içerisinde mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere bulunulan yer yada başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile başvurmak ve istinaf harç ve masraflarını karşılamak koşulu ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’ne istinaf yolunun açık olduğu, istinaf dilekçesinde istinaf edilen hususlar ile nedenlerinin belirtilmesinin gerektiği, süresi içerisinde kararın istinaf edilmemesi halinde hükmün kesinleşeceği ve infaz edilebileceği açıklanmak suretiyle açık duruşmada verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 26/09/2019