Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

GEREKÇELİKARAR

ESAS NO : 2015/1533 Esas
KARAR NO : 2018/552

DAVA : Menfi Tespit (Ticari İlişkiden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 23/12/2015
KARAR TARİHİ : 15/05/2018

DAVA :
Davacı vekili Mahkememize sunduğu 23/12/2015 havale tarihli ve aynı tarihte harçlandırdığı dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin uhdesinde bulunan ve cirantası olduğu, keşidecisi ………. muhatap bankanın ……….., ……………. lehine keşide edilmiş olan;
………. keşide tarihli ………. numaralı 15.000,00 TL,
……… keşide tarihli ……. numaralı 15.000,00 TL,
……………. keşide tarihli ……… numaralı 15.000,00 TL,
………. keşide tarihli …………. numaralı 15.000,00 TL,
Tutarlı dört adet çekin aralarındaki ticaret gereği davalıya teslim edildiğini, davalıdan anlaştıkları malların tesliminin talep edildiğini ve beklendiğini, davalının çekleri sorduralım beyanına itibar edildiğini, aradaki hukuka istinaden makbuz hükmünde bir belgede alınmadığını, davalının teslim yükümlülüğünü yerine getirmediğini, 30/01/2014 keşide tarihli …………………. numaralı çeki gününde muhatap bankadan, 28/02/2014 keşide tarihli ………… numaralı çeki Bursa………. İcra Müdürlüğünün……… sayılı dosyasından, 30/03/2014 keşide tarihli ………… numaralı ve 30/04/2014 keşide tarihli 1001579 numaralı çekleri Bursa ………. İcra Müdürlüğünün ……. sayılı dosyasından çeklerin keşidecisi olan dava dışı ………….’nden tahsil etmek suretiyle haksız kazanç elde ettiğini, dava dışı ……….. şirketinin ödemek zorunda kaldığı meblağları müvekkilinden ticari ilişkisi gereği geri tahsil ettiğini ileri sürerek müvekkilin yazılı çekler yönünden davalıya borçlu olmadığının tespiti ile yine çekler için ödenen toplam 73.987,84 TL’nın ödeme tarihlerinden itibaren ayrı ayrı hesaplanacak avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davacı vekili Mahkememize sunduğu 11/05/2015 havale tarihli cevaba cevap dilekçesinde özetle: Yetki itirazını kabul etmediğini, reddi gerektiğini, 30/01/2014 tarihli çek ile alakalı olarak müvekkili tarafından açılan davanın davalısının ……… olduğunu, çeki tahsil için bankaya ibraz edenin………….. olduğunu, çeki….. adına tahsil ettiğinin yargılama esnasında öğrenildiğini, Müvekkilinin, ……….., davalının çalışanı olduğunu bilmesi imkanı olmadığı gibi zorunluluğunun da olmadığını, işbu sebeple 30.01.2014 keşide tarihli çek yönünden yapılan derdestlik ve kesin hüküm itirazlarının reddi gerektiğini, müvekkili şirket yetkilisinin, eşine, dava konusu çekleri beyaz ciro ile devrettiğinin doğru olmadığı gibi çok zorlama bir iddia olduğunu, müvekkili şirket yetkilisinin, davalı ile ticaret yapmak istediğini ve bu uğurda çekleri eşi marifeti ile davalıya teslim ettiğini,……… sadece çekleri, müvekkili şirket adına davalıya teslim etmek olduğunu, davalının çekleri teslim aldığını fakat “bir sorduralım, temizse alırız” dediğini, müvekkili şirket yetkilisinin eşi olan ……….e eskiden tanışıklığın verdiği güvenle herhangi bir makbuz hükmünde belge almaksızın oradan ayrıldığını, yapılması istenen ilk ticaretin bu aşamalara gelmesi müvekkili maddi anlamda gerçektende zor durumda bırakmıştır. Çek bedellerini ödemek zorunda kaldığı gibi ticaret hayatında da tutunabilmek adına yara aldığını, davalıdan tedarik edemediği hammadde sebebiyle üretimi aksamış ve kendi müşterilerine karşı mahçup olduğunu beyan etmiştir.
Davacı vekili 15/05/2018 tarihli duruşmada/esas hakkındaki beyanında; Önceki beyanlarını tekrarla davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA :
Davalı vekili Mahkemeye sunduğu 24/03/2015 havale tarihli cevap dilekçesinde özetle: Yetki itirazında bulunulduğunu, istirdatı talep edilen 30/01/2014 tarihli çek için davacı şirket tarafından Bursa ……………. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2014/116 esas 2014/272 karar sayılı dosyası ile açılan istirdat davasının çekin alacaklısı olmadığı gerekçesi ile 18/07/2014 tarihinde reddedildiğini, davacının çeklerin alacaklısı meşru hamili olmadığı mahkemece de sabit olduğundan taraf ehliyeti bulunmadığından davanın reddi gerektiğini, davalı ve davacı şirketler arasında herhangi bir ticari ilişki olmadığını, çeklerin müvekkiline beyaz ciro ile meşru hamil olan ……………. tarafından ortağı olduğu dava dışı …………..nin borcuna karşılık olarak verildiğini, dava konusu çeklerin rızaları ile davacı şirketin yetkilisi………….n eşi……..e ve onun tarafından da müvekkiline verilmiş olduğunu ileri sürerek davanın yetki yönünden reddi ile davanın yetkili İstanbul Anadolu Asliye Ticaret Mahkemesine gönderilmesine, meşru hamil olmayan ve taraf ehliyeti bulunmayan davacının usul ve yasa hükümlerine aykırı şekilde açtığı haksız ve mesnetsiz davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı vekili 15/05/2018 tarihli duruşmada/esas hakkındaki beyanında; önceki beyanlarını tekrarla davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Uyuşmazlık Konusu : Taraflar arasındaki ihtilaf, temelde davaya konu çeklerin avans olarak verilip verilmediği, davalının mal teslimi yapıp yapmadığı ve çeklerin ödenmesi nedeni ile istirdat koşullarının oluşup oluşmadığı noktasındadır.
Davanın Hukuki Niteliği: Dava, davaya konu çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespiti(menfi tespit), ödenen çek bedellerinin tahsili davasıdır.
Davanın Hukuki Sebebi: Menfi tespit davasını düzenleyen 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu(İİK)’nun 72/1. Maddesindeki ” Borçlu, icra takibinden önce veya takip sırasında borçlu bulunmadığını ispat için menfi tesbit davası açabilir.” şeklindeki düzenlemedir.
DELİLLER :
Celp ve tetkik edilen Bursa ………………. İcra Müdürlüğü’nün 2014/6000 Esas sayılı dosyasında; davacı/takip borçlusu hakkında 15/04/2014 tarihli takip talebi ile kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip başlatıldığı, davacı/takip borçlusunun süresinde takibe itiraz etmemesi nedeni ile takibin kesinleştiği anlaşılmıştır.
Celp ve tetkik edilen Bursa …………….. İcra Müdürlüğü’nün 2014/5522 Esas sayılı dosyasında; davacı/takip borçlusu hakkında 16/06/2014 tarihli takip talebi ile kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip başlatıldığı, davacı/takip borçlusunun süresinde takibe itiraz etmemesi nedeni ile takibin kesinleştiği anlaşılmıştır.
Dosyada suretleri bulunan çekler incelendiğinde;
30/01/2014 keşide tarihli…………… numaralı 15.000,00 TL, keşidecisinin ………………………….olduğu,…………….adına tanzim edildiği,
28/02/2014 keşide tarihli ………………… numaralı 15.000,00 TL, keşidecisinin …………………..olduğu, …………… adına tanzim edildiği,
30/03/2014 keşide tarihli …………………. numaralı 15.000,00 TL, keşidecisinin ……………………… olduğu, ……………….. adına tanzim edildiği,
30/04/2014 keşide tarihli …………….. numaralı 15.000,00 TL, keşidecisinin ………………. olduğu,…………………… adına tanzim edildiği anlaşılmıştır..
Bursa ……………… Asliye Ticaret Mahkemesinin …………. e sayılı dosyası incelendiğinde;…………. nolu çekin zayii olduğundan bahisle iptal davası açıldığı, ancak çekin ortaya çıkması nedeni ile davanın reddedildiği anlaşılmıştır.
Bursa kapatılan …………………. Asliye ticaret mahkemesinin 2014/116 e sayılı dosyası incelendiğinde; davacı…………… Tarafından Davalı ……… hakkında 30/01/2014 keşide tarihli, …………………. nolu çek bedelinin istirdadı talebi ile dava açıldığı, mahkemece çekin dava dışı………….. isimli şirkete davacının bilgisi ve iradesi ile verildiği, dava konusu çekin davacının rızası hilafında elinden çıkmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
İstanbul Anadolu ………………..’nin ………….. soruşturma sayılı dosyası incelendiğinde; Müşteki ……………. tarafından şüpheli ………..i hakkında eşi…….. aracılığıyla …….. İsimli firmaya 60.000,00 TL tutarında 4 adet çek verildiği ancak çek karşılığı malzeme gönderilmediği gerekçesi ile güveni kötüye kullanma suçundan soruşturma yapılmak üzere şikayetçi olduğu, şikayetç…………..n 28/01/2014 tarihli ifadesinde iddialarını tekrarladığı, davalı şirket yetkilisi …………… ise ……………..’in 2009 Nisan ve Mayıs aylarında 44.000,00- 45000,00 TL tutarlı malzeme aldığını, ancak malzeme bedellerinin ödenmemesi üzerine Bakırköy ……………… İcra müdürlüğünde icra takibi başlatıldığını, takip nedeni ile faiz ve masraflar ile birlikte alacağın 75.000,00 TL civarında olduğunu, ………………’in borcunu kapatmak için 27/12/2013 tarihinde 60.000,00 TL’lik çekleri verdiğini ve bu çeklerden 15.000,00 TL bedelli olan bir çeki tahsil ettiklerini beyan ettiği, yapılan soruşturma sonunda takipsizlik kararı verildiği anlaşılmıştır.
Bakırköy ………….. İcra müdürlüğünün 2009/18278 e sayılı dosyasında ……………… Tarafından …………. hakkında 44.298,46 TL alacağa dayalı olarak iflas yolu ile adi takip başlatıldığı anlaşılmıştır
Dosyada mevcut imza sirkülerine göre davacı şirketin münferiden yetkili temsilcisinin …………. tarihleri arasında………. olduğu, yine 15/02/2008 tarihinde yayımlanan ticaret sicil gazetesi suretlerine göre ………..i’nin şirket müdürünün 10 yıl süre ile ……. olduğu; davacının yönetim kurulu üyelerinin ise…………- oldukları anlaşılmıştır.
Tarafların ticari defterlerinin incelenmesine karar verilmiş, inceleme gününde Mahkememize ibraz edilen ticari defterler üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Talimat yolu ile alınan mali Müşavir bilirkişinin 14/06/2016 Tarihli raporunda özetle; Davacıya ait ticari defterler üzerinden yapılan inceleme ve tespitler sonucunda; Davacı .. ………………. ………………ne ait inceleme konusu ticari defterlerinin açılış ve kapanış tasdiklerinin yasal sürelerinde yaptırıldığını, davacı …………….nin inceleme konusu ticari defterlerine göre dava dışı…………………………..arasında ticari ilişki bulunduğunu ve 31.12.2014 tarihi itibariyle davacıdan 19.592,29 TL alacaklı olduğunu, davacı……nin ticari defterlerine göre davalı ile her hangi bir ticari ilişkisinin bulunmadığını, davalı tarafından takip konusu yapılan çeklerin, davacı tarafından dava dışı … ….. Ltd.Şti.nden aralarındaki ticari ilişki nedeniyle alınan çekler olduğunun tespit edildiğini, davacı tarafından dosyaya sunulan 2013 yılı cari hesap dökümünden, davacının ticari defterlerinde 31.12.2013 tarih ve ……………… yevmiye numaralı kayıt ile ………………….nden alındığı ve davalı ………..ne ciro edildiğini beyan ve rapor etmiştir.
Mali Müşavir bilirkişi 11/01/2018 Havale tarihli raporunda özetle; Davacı şirket ticari defterleri üzerinde talimat mahkemesinin aldığı bilirkişi raporunda, Davacı . … .’nin inceleme konusu ticari defterlerine göre davalı ile her hangi bir ticari ilişkisinin bulunmadığını, davalı tarafından takip konusu yapılan çeklerin, davacı tarafından dava dışı … . ’nden aralarındaki ticari ilişki nedeniyle alınan çekler olduğu tespit edildiğini, davacı tarafından dosyaya sunulan 2013 yılı cari hesap dökümünden, davacının ticari defterlerinde 31/12/2013 tarih ve……….. yevmiye numaralı kayıt ile …………………. ’nden alındığını ve davalı………..’ye ciro edildiği yönündeki tespitlerinin arz edildiğini, .. ….ticari defter kayıtlarına göre, dava konusu olan çeklerin dava dışı ……….’nden tahsil edilmek üzere 02/01/2014 tarihinde teslim alınmış olduğunu, dava konusu 3 adet çekin toplam tutarı olan karşılıksız çek tutarı olan 45.000,00 TL’nın dava dışı ………………..’ne borç kayıt edilmiş olduğunu, dava konusu çeklerin davacıdan alındığını gösteren herhangi bir kayda rastlanmadığını, dava konusu çeklerin, dava dışı ………… tarafından ………….. adına keşide edildiğini,……………. cirosu ile ……..’ne devir edildiğini, çeklerin ciro sıralamasında … … tarafından ciro edilerek dava dışı …………….ne verildiğini gösteren bir ciro bulunmadığını beyan ve rapor etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE KANAAT :
Yargı yetkisini, Anayasanın 9. Maddesine göre, Türk Milleti adına kullanan Mahkememizce, uyuşmazlık konusu hakkında, yapılan açık duruşmalar ve yargılama sonunda(Ay. m.141); toplanan/sunulan deliller, takip dosyaları, soruşturma dosyası, Bursa…………. Asliye ticaret mahkemesinin 2014/31 e sayılı dosyası, Bursa (kapatılan) …. Asliye ticaret mahkemesinin ………..e sayılı dosyası, ticaret sicil kayıtları, çek suretleri, bilirkişi raporları, ticaret sicil kayıtları, iddia ve savunmalar ile tüm dosya mündericatı incelenip hep birlikte değerlendirildiğinde; Senet borçlusu/Keşideci tarafından keşide edilen kambiyo senetlerinin davacı/lehtar tarafından iktisap edildiği, lehtardan sonra……. nolu çekte….. hamil olduğu ve bu çekin muhatap banka tarafından ödendiği,………….. nolu çekin…………’a cirolandığı, çekin ………. tarafından cirolanması üzerine ……’nin çekte hamil olduğu,…. ve … nolu çeklerin ise lehtar tarafından cirolandıktan sonra ……………’nin çeklere hamil olduğu, ………… nolu çek bedellerinin toplamı 30.000,00 TL yönünden Bursa ………… İcra müdürlüğünün ………………. e sayılı dosyasında kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip başlatıldığı, ……….. nolu 15.000,00 TL bedelli çek yönünden ise Bursa ……… İcra müdürlüğünün …………… e sayılı dosyasında kambiyo senetlerine mahsus haciz yolu ile takip başlatıldığı, çeklerin lehtarı ………………. tarafından çeklerin zayi edildiğinden bahisle Bursa ………………….. Asliye ticaret mahkemesinin 2014/31 e sayılı dosyasında ………….. nolu çeklerin iptaline karar verilmesini talep ettiği ancak çeklerin ortaya çıkması üzerine mahkemece davanın reddine karar verildiği ve kararın 05/08/2014 tarihinde kesinleştiği, menfi tespit davasının icra takibinden sonra açıldığı, genel kuralın aksine senede dayalı borç ilişkilerinde ispat yükünün senet borçlusunda olduğu, çekin mevcut bir borcun ödendiğine karine teşkil etmesi karşısında davacının davalı ile aralarındaki ticari ilişkiyi ve malların teslim edilmediğini ve ayrıca davaya konu çeklerin arada başka herhangi bir tedavül olmadan doğrudan davalıya verildiği hususunun ispatlanması gerektiği, davacı tarafça davaya konu çeklerin avans olarak verildiğine ilişkin dosyaya herhangi bir yazılı delil sunulmadığı, her ne kadar incelenen ticari defter kayıtlarında taraflar arasında ticari ilişki olmadığı yönünde tespitlerde bulunulmuş ise de defterlerde kayıtlı olmayan bir hususun yazılı delil hükmünde olmadığı ve ispat yükünün yer değiştirmeyeceği, aynı şekilde davalı şirket yetkilisinin ceza soruşturması sırasında vermiş olduğu ifadede davaya konu çeklerin davacı şirketin yetkilisi ………… eşinin yetkilisi olduğu ….. borçlarına karşılık verildiğinin beyan edilmesi vasıflı ikrar niteliğinde olup, vasıflı ikrarın bölünemeyeceği değerlendirildiğinde ispat yükünün yer değiştirmeyerek halen davacı üzerinde bulunduğu, kaldı ki davacı tarafın Bursa…………. Asliye Ticaret mahkemesinin 2014/31 e sayılı dosyasına sunmuş olduğu dava dilekçesindeki çeklerin rızaları hilafına ellerinden çıktığına ilişkin beyan ile gerek eldeki dava dosyasındaki çeklerin avans olarak verildiği şeklindeki beyan, gerekse soruşturma dosyasında davacı şirket yetkilisi ….. çeklerin arkasını cirolayarak eşi tarafından ………….. Yetkililerine verildiği şeklindeki beyanlarla çeliştiği, bunun yanı sıra davacı taraf ödenen çek bedellerinin istirdadını da talep etmiş ise de çek bedellerinin keşideci tarafından ödendiği nazara alındığında ve keşidecinin çekten her halükarda sorumlu olduğu değerlendirildiğinde, çeki ödeyen keşidecinin lehtara yaptığı ödeme ile ilgili müracaat / rücu imkanının bulunmadığı, ancak eldeki davada keşidecinin davacı lehtara rücu ettiğine göre bu durumun davacı ile keşideci arasındaki ticari ilişkiye dair olması nedeni ile davalıya karşı ileri sürülemeyeceği, kaldı ki davacının davaya konu çeklerin avans olarak verildiği iddiasını ispatlayamadığı, davacı taraf her ne kadar yemin deliline dayanmış ise de bedelsiz senedi kullanmak TCK’da suç olarak düzenlendiğinden yemin delilinin hatırlatılmadığı, bu hali ile ispatlanamayan davanın yerinde olmadığı sonuç ve vicdani kanaatine(Ay. m.138) varılarak davanın reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda ayrıntılı olarak açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2- Başlangıçta peşin olarak alınan 1.263,53 TL karar ve ilam harcının işin hitamında ödenmesi gereken 35,9 TL harçtan fazla olduğu anlaşıldığından 492 sayılı harçlar kanunun 31. maddesi gereğince fazla alınan 1.227,63 TL harcın karar kesinleştiğinde ve istem halinde davacıya ödenmesine,
3-Davacının yargılama sırasında yapmış olduğu giderlerin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalının yargılama sırasında yapmış olduğu tebligat ve posta gideri 154 TL’nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5- Davalı yargılama sırasında kendini vekille temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan……….. uyarınca 8.488,66 TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Karar kesinleştiğinde, HMK Gider Avansı Tarifesinin 5. Maddesi uyarınca, artan gider avansının davacıya; delil avansının davalıya iadesine,
7-Karar kesinleştiğinde, Bursa………….. İcra Müdürlüğünün 2014/6000 E sayılı dosyasının, Bursa ……….. İcra müdürlüğünün 2014/5522 e sayılı dosyasının ve İstanbul Anadolu CBS’nin ………………….. soruşturma sayılı dosyasının merciine iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzüne karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2(iki) hafta içerisinde mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere bulunulan yer yada başka bir yer Asliye Ticaret Mahkemesine verilecek bir dilekçe ile başvurmak ve istinaf harç ve masraflarını karşılamak koşulu ile İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’ne istinaf yolunun açık olduğu, istinaf dilekçesinde istinaf edilen hususlar ile nedenlerinin belirtilmesinin gerektiği, süresi içerisinde kararın istinaf edilmemesi halinde hükmün kesinleşeceği ve infaz edilebileceği açıklanmak suretiyle açık duruşmada verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. .