Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 8. Asliye Ticaret Mahkemesi 2023/20 E. 2023/245 K. 28.03.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/20 Esas
KARAR NO : 2023/245

DAVA : Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 11/04/2016
KARAR TARİHİ : 28/03/2023
Dosya Mahkememize —–.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin —– Karar sayılı görevsizlik kararı doğrultusunda mahkememize tevzi edildiği, mahkememizin —— Esasına kaydının yapıldığı, mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: müvekkili şirket ile davalı arasında 14.04.2015 tarihinde “Ajans Oyuncu Sözleşmesinin” imzalandığını, bu sözleşmenin davalı ile oyuncu ajansının arasında oyuncu için yapılacak çalışmalara esas teşkil edebilmesi ve tarafların arasında genel olarak belirlenen hak ve yükümlülüklerin belirlenebilmesi amacıyla düzenlendiğini, söz konusu anlaşmanın oyuncunun rol alacağı dizi, sinema filmi, reklam filmi gibi her türlü işten ayrıca imzalanacak olan sözleşmelere sadece bir kaynak teşkil ettiğini, oyuncunun rol alacağı projeler için ayrıca bir sözleşmenin imzalanmasının gerektiği durumda iş bu sözleşmenin iş bazında imzalanacak diğer sözleşmelerine dair genel bir metin olması dolayısıyla bir nevi ön anlaşma niteliğinde olduğunu, sözleşmede alenen “oyuncunun her zaman işi ve görüşmeleri reddetme hakkı saklı olup dilediği hususları da sözleşmeye ekletme imkanı bulunduğu” gibi hususlara hali hazırda yer verilerek oyuncunun iş seçme özgürlüğüne sahip olduğu hususunun altının çizildiğini, uygulamada her projede oyuncunun toplam almış olduğu bütçe üzerinden değerlendirme yapılarak davacı ajans tarafından hak edilecek komisyon miktarının taraflar arasında mutabık kalınmak suretiyle projeler için ayrıca imzalanan sözleşmelere eklendiğini, davalının 25.02.2016 tarihinde—-Noterliği vasıtasıyla —–yevmiye numaralı ihtarnameyi müvekkiline göndererek ortada sözleşme veya mevzut gereğince haklı sebep olarak nitelendirilebilecek bir husus yokken sözleşmeyi tek taraflı olarak feshettiğini, bunun akabinde müvekkili tarafından davalıya gönderilen—–Noterliğinin 09.03.2016 tarih ve ——yevmiye numaralı ihtarnamesi ile oyuncunun tek taraflı olarak feshe ilişkin bildiriminin geçerliliği olmadığının belirtildiğini, davalının fesih iradesini bildirmesinin hemen akabinde—–ile oyuncu sözleşmesi imzaladığını, davalının sözlemeyi sırf bu şirket ile sözleşme yapabilmek adına haksız şekilde sona erdirdiğinin aşikar olduğunu, bu nedenle müvekkili şirkete yöneltilen ithamlar ve haksız şekilde yapılan fesih neticesinde gerçekleşen haksız fiil dolayısıyla feshin geçersizliğinin tespit edilmesi ve davacının TBK gereğince zararının tazmininin gerektiğini, tüm bu sebeplerle davalının iddia ettiği şekilde sözleşmenin tek taraflı feshinin geçersizliğinin tespitine, MK 24 ve BK 58.maddeleri gereğince davacı adına 10.000,00 TL manevi tazminat ile TBK 57.madde gereğince şimdilik 300,00 TL maddi tazminatın yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA:
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: davaya konu sözleşmenin müvekkili tarafından haklı ve hukuki gerekçelerle feshedildiğini, davaya konu 14.04.2015 tarihli sözleşmenin davacının müvekkili oyuncuya “kendisi ile ajans sözleşmesini imzalamazsa —–isimli dizide rol verdirmeyeceği” şeklindeki beyan ve zorlaması ile müvekkili oyuncunun imzalamak zorunda kaldığı bir sözleşme olduğunu, davacının davalı müvekkili için herhangi bir medya, basın, piar, ropörtaj gibi tanıtıcı faaliyetlerde bulunmadığını, davacı tarafından müvekkili için—– isimli dizi dışında başka bir iş-hizmet yapılmadığını, müvekkilinin oynadığı bu diziden de davacı şirketin ciddi gelir elde ettiğini, şirketin herhangi bir kazanç kaybı bulunmadığını, TV dizilerinde oyuncuların ücretlerinin ortalama 4 hafta içinde ödenmesine rağmen müvekkilinin oynadığı—— isimli dizinin 03.02.2016 tarihinde bitmiş olmasına karşın alacaklarının Şubat, Mart, Nisan, Mayıs ve Haziran aylarına yayıldığını, dizinin bitiminden itibaren 6 ay geçmesine rağmen son bölüm ücretini dahi alamadığını, davacının ajans servis ücreti adı altında davalının alacağı tüm oyunculuk ücreti üzerinde kendisini de hak sahibi yaptığını, yapımcılardan alacağı hizmet bedelini kötü niyetli şekilde sözleşmeye yazmadığını, davacının davalı oyuncunun kendisi dışında başka bir kişi ile çalışmasının yasaklandığını, sözleşmenin yasaya aykırı olduğunu ve çok ağır hükümler içerdiğini, açılan davanın haksız ve hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, bu sebeplerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE:
Dava taraflar arasında imzalanan “Ajans Oyunculuğu Sözleşmesinin” davalı tarafından tek taraflı gerçekleştirilen fesih işleminin geçersizliğinin tespiti ile maddi ve manevi tazminata ilişkindir.
Dava başlangıçta—–Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin—–Esas sayılı dosyasında açılmış mahkemece 03/05/2018 tarihinde—– Esas—–Karar sayılı kararı ile; “Davanın taraflar arasında imzalanan “Ajans Oyunculuğu Sözleşmesinin” davalı tarafından tek taraflı gerçekleştirilen fesih işleminin geçersizliğinin tespiti ile maddi ve manevi tazminata ilişkin olduğu,
Taraflar arasında 14.04.2015 tarihli Ajans Oyuncu Sözleşmesi imzalandığı, davalı tarafından davacı şirkete keşide edilen—-Noterliği’nin 25.02.2016 tarih ve—– yevmiye numaralı ihtarname ile “M.K.’nun 2. maddesi ile B.K.’nun 20, 21, 25, 27 ve 28.maddeleri gereğince haksız ve aleyhe olan, oyuncuyu ağır çalışma şartlarına mecbur bırakan ve başka bir işte çalışmasını engelleyen, yasaklayan, çalışma özgürlüğünü kısıtlayan sözleşmenin geçersiz ve yok hükmünde olduğu” beyan edilerek sözleşmenin feshedildiği, Davalının taraflar arasındaki Ajans Oyuncu sözleşmesinde icracı sanatçı olarak yer aldığı, FSEK 80. maddesince icracı sanatçıların bağlantılı hak sahibi olarak, sahip olduğu haklarının düzenlendiği, uyuşmazlığın Ajans Oyuncu sözleşmesinin feshinden kaynaklandığı ve 5846 sayıl FSEK 80. madde ile 76. madde gereğince mahkeme görevli olduğundan, görev itirazının reddine karar verildiği,
Davalı tarafça, keşide edilen—– Noterliği’nin 25.02.2016 tarih ve —— yevmiye numaralı ihtarnamesinde, sözleşmenin baskı altında imzalandığı, sözleşme imzalanmaması halinde —– isimli dizide rol verdirilmeyeceğinin söylediği, oyuncunun ücretinin davacı şirket tarafından tahsil edileceğinin sözleşmeye yazıldığı, sözleşme kopyasının verilmediği, tek taraflı fesih hakkının sadece muhatap /davacı şirkete tanındığı, muhatabın sözleşmeyi ihlali halinde cezai şart öngörülmediği, kendisi için 250.000 Amerikan doları, fahiş ve haksız tek taraflı cezai şart yazıldığı, muhatabın ajans servis ücreti adı altında tüm oyunculuk ücreti üzerinde kendisini hak sahibi yaptığı, şahsına vereceği ajans, menejerlik ücreti olarak işveren yapımcılardan alacağı hizmet bedelini “hizmet yüzdesini” kötü niyetli şekilde sözleşmeye yazmadığı, tahsil yetkisini hukuka aykırı şekilde kendisine aldığı, muhatap dışında başka bir kişi ile çalışmasının yasaklandığı, sözleşmenin yasaya aykırı olduğu, sözleşme serbestisi ilkesini ve çalışma özgürlüğünü kısıtladığı, kişilik haklarına aykırı olduğu, genel işlem şartlarından olduğu bildirilerek sözleşmenin fesh edildiği,
Sözleşmenin 14/04/2015 tarihli olduğu, TBK 30 ve devamı maddelerinde düzenlenen “irade bozuklukluğu” sebebiyle fesih hakkının doğup doğmadığı yönünden yapılan incelemede; davalı tarafın sözleşmenin baskı altında imzalandığını ispat yönünden delil sunmadığı, davacı tanıklarının sözleşmenin imzası sırasında birlikte olan veya aynı dizide oynayan yada diziye sonra katılan oyuncular olduğu, oyunculara baskı yapılmadığını, davalının da bu yönde bir beyanı yada şikayetinin olmadığını söyledikleri gözönüne alınarak, irade sakatlığı sebebiyle sözleşmenin feshine yönelik savunmanın yerinde olmadığı kanatına varıldığı,
Davacı tanıklarının ifadelerinden, oyunculara sözleşmenin okunması imkanının verildiği, birer suretinin aynı gün kendilerine teslim edildiği, davalı tarafça sözleşmenin imzalandığı, TBK 22 madde gereğince, sözleşmede genel işlem koşulları bulunması halinde sadece bu koşulları içeren maddelerin geçersiz sayılacağı sözleşmenin tamamının geçersiz olduğunun ileri sürülemeyeceği, diğer hükümlerin geçerli olduğu bu sebeple davalının genel işlem şartları bulunduğunu ileri sürerek sözleşmenin tamamını fesh edemeyeceği tespit edilmekle birlikte, iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerden olan “Ajans Oyunculuk Sözleşmesinin” taraflarca, tek taraflı irade beyanı ile fesh edilebileceği, davalının da taraf olduğu sözleşmeyi tek taraflı olarak fesh ettiği, fesih beyanının davacı şirkete ulaştığı, ulaşma tarihinden itibaren sonuç doğuracağı, davalı tarafça ileri sürülen sebeplerin haklı olup olmadığının sonuca etkili olmadığı, bu sebeple feshin geçersizliğine ilişkin talep yerinde olmadığından, feshin geçersizliğine ilişkin davanın reddine,
Davalının —– Noterliği’nin 25.02.2016 tarih ve —– yevmiye numaralı fesih ihtarnamesindeki beyanlarının davacı şirketin M.K. 24. madde de düzenlenen kişilik haklarını zedeleyici nitelikte olmadığı, davalının yasadan kaynaklanan sözleşmeyi fesih hakkını kullandığı, hakkın kullanılmasının manevi tazminat doğurmayacağı, ihtarname içeriğinde kişilik haklarını zedeliyici ibarelerin bulunmadığı, TBK 58. madde de düzenlenen manevi tazminat koşullarının oluşmadığı, gözönüne alınarak manevi tazminata ilişkin davanın reddine” karar verilmiştir.
Davacı tarafın kararı istinafı sonucu —- Bölge Adliye Mahkemesi —-. Hukuk Dairesi’nin —– Karar sayılı kararıyla; “…Menajerlik sözleşmesinden kaynaklanan davada Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesin görevli olmadığı, görevli mahkemenin 6102 Sayılı Türk Ticaret Kanununun 4/(1)-d. maddesi gereğince Asliye Ticaret Mahkemesi olması sebebiyle davanın, görevsizlikten dolayı dava şartı eksikliği sebebiyle usulden reddine karar verilmesinin gerektiğinin düşünülmemesi…” gerekçesiyle mahkeme kararı kaldırılmış, esastan kaldırma sonucu —-Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin ——- Karar sayılı kararında görevsizlik kararı verilmesi sonucu dosya mahkememize gelmiştir.Tüm dosya kapsamından; davacı tarafın; davalı ile aralarındaki 14.04.2015 tarihli “Ajans Oyuncu Sözleşmesi” nin geçerli ve haklı sebep olmaksızın gönderilen —- Noterliği’nin 25.02.2016 tarih ve ——yevmiye numaralı ihtarnamesi ile tek taraflı olarak feshinin geçersizliğinin tespitini, MK 24 ve BK 58. maddeleri gereğince 10.000,00 TL manevi tazminat ile TBK 57. madde gereğince şimdilik 300,00 TL maddi tazminatın yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ettiği anlaşılmıştır. Davacı vekili daha sonra ıslah dilekçesi adı altında sunduğu dilekçe ile ile maddi tazminat taleplerinden vazgeçilerek yalnızca manevi tazminat talebi yönünden davanın ıslahı şeklinde beyanda bulunulmuş olmakla davacı vekilinden maddi tazminat talepleri yönünden davadan feragat edip etmedikleri hususları sorulmuş, davacı vekili 28/03/2023 tarihli —– nolu celsede imzalı beyanında; maddi tazminat taleplerinden feragat ettiklerini, davanın yalnızca manevi tazminat talebine ilişkin olduğunu beyan etmiştir. Davacı tarafın talebi doğrultusunda maddi tazminat taleplerinden açıkça feragat edildiğinden maddi tazminat talebi yönünden davanın feragat nedeniyle reddine karar vermek gerekmiştir.Tüm dosya kapsamından; taraflar arasında 14.04.2015 tarihli Ajans Oyuncu Sözleşmesi imzalandığı, davalı tarafından davacı şirkete keşide edilen —–.Noterliğinin 25.02.2016 tarih ve——yevmiye numaralı ihtarnamesi ile “Medeni Kanununun 2.maddesi ile Borçlar Kanununun 20, 21, 25, 27 ve 28.maddeleri gereğince haksız ve aleyhe olan, oyuncuyu ağır çalışma şartlarına mecbur bırakan ve başka bir işten çalışmasını engelleyen, yasaklayan, çalışma özgürlüğünü kısıtlayan sözleşmenin geçersiz ve yok hükmünde olduğu” beyan edilerek sözleşmenin feshedildiği, davacı tarafından davalıya keşide edilen —–.Noterliğinin 09.03.2016 tarih ve —– yevmiye sayılı cevabi ihtarname ile feshin geçersiz olduğu bildirilmiştir.
Davalı tarafça, davacı şirkete keşide edilen —-Noterliğinin 25.02.2016 tarih ve —— yevmiye numaralı ihtarnamesinde; sözleşmenin baskı altında imzalandığını, kendisine sözleşme imzalanmaması halinde —– isimli dizide rol verdirmeyeceğini söylediğini, oyuncunun ücretinin davacı şirket tarafından tahsil edileceğinin sözleşmeye yazıldığını, sözleşmenin kopyasının kendisine verilmediğini, tek taraflı fesih hakkının sadece muhatap /davacı şirkete tanındığını, mnuhatabın sözleşmeyi ihlali halinde cezai şart öngörülmediğini, kendisi için 250.000,00 Amerikan doları cezai şart öngörülmesinin fahiş ve haksız tek taraflı cezai şart olduğunu, muhatabın ajans servis ücreti adı altında tüm oyunculuk ücreti üzerinde kendisini hak sahibi yaptığını, şahsına vereceği ajans, menajerlik ücreti olarak işveren yapımcılardan alacağı hizmet bedelini “hizmet yüzdesini” kötü niyetli şekilde sözleşmeye yazmadığını, tahsil yetkisinin hukuka aykırı şekilde kendisine aldığını, muhatap dışında başka bir kişi ile çalışmasının yasaklandığını, sözleşmenin yasaya aykırı olduğunu, sözleşme serbestisi ilkesini ve çalışma özgürlüğünü kısıtladığını, kişilik haklarına aykırı olduğunu beyanla; genel işlem şartlarından olduğunu bildirerek sözleşmeyi fesh ettiği görülmüştür.
Sözleşmenin 14/04/2015 tarihli olduğu, baskı altında imzalandığına yönelik iddianın TBK 30 ve devamı maddelerinde düzenlenen “irade bozuklukluğu nedeniyle fesih hakkının doğup doğmadığı hususunun incelenmesi açısından dinlenen;davacı tanığı —— yeminli ifadesinde; davalı ile sözleşmeyi aynı anda imzaladıklarını, dizinin oyuncularının tamamının birlikte olduğunu, davacı şirket sahibi ile davalının kardeş gibi olduklarını, sözleşmenin okunmasına imkan tanındığını ve bir nüshasının kendilerine verildiğini beyan ettiği,davacı tanığı —–; sözleşmenin imzalanma sürecinde davalı ile beraber olduktlarını, birer örneğinin aynı gün verildiğini, zorlama yada baskı olmadığını, sözleşmeyi okuyup tartışma imkanı verildiğini, sözleşmeyi daha sonra ayrılanlarda da olduğunu, davacı şirket yetkilisi —— ile davalının ilişkisinin çok iyi olduğunu, kardeş gibi olduklarını, davacı şirketin yapımcı şirketten % 20 komisyon aldığını, piyasa koşullarında bu oranın sabit olduğunu, sözleşme imza gününde 45 dakika tartıştığını uzunca bir sözleşme olduğunu, tüm maddeleri okuduğunu söyleyemeyeceğini beyan ettiği,davacı tanığı ——- isimli diziye sonradan katıldığını, 17 bölümden sonra ayrıldığını, dizide oynayan diğer oyunculardan sözleşmenin baskı ile imzalandığını duymadığını, davalıdan da duymadığını, davalının mutsuz olduğunu, başka bir menajerle çalışmak istediğini duyduğunu, davalının somut bir sebep söylemediğini, davacı şirketin % 20 komisyon aldığını, oyuncunun ücretine göre komisyon oranının değiştiğini, ücret yükseldikçe oranın düştüğünü, yapımcı şirketin 90 gün sonra ödeme yaptığı için ücreti geç aldıklarını, ancak oyuncunun ihtiyacı olduğu zaman davacı şirketten avans alabildiğini, davalının kariyer planlaması için başka bir şirkette çalışmak istediğini, bu nedenle sözleşmeyi fesh ettiğini düşündüğünü beyan ettiği,
Her ne kadar davalı taraf sözleşmenin baskı altında imzalandığını ileri sürmüşse de buna yönelik ispat yönünden delil sunmadığı, dinlenen davacı tanıklarının da sözleşmenin imzası sırasında birlikte olan ya da aynı dizide oynayan oyuncular veya diziye sonra katılan oyuncular oldukları, oyunculara baskı yapılmadığını, davalının da bu yönde bir beyanı ya da şikayetinin olmadığını beyan ettikleri gözönüne alındığında sözleşmenin irade sakatlığı nedeniyle feshine yönelik savunmaya itibar edilmemiştir. TBK 20. Maddesine göre; ” Genel işlem koşulları, bir sözleşme yapılırken düzenlenenin ileride çok sayıda benzer sözleşmede kullanmak amacı ile , önceden tek başına hazırlayarak karşı tarafın sunduğu sözleşme hükümleridir. ” TBK 21. Maddesine göre; ” Karşı tarafın menfaatine aykırı genel işlem koşullarının sözleşmenin kapsamına girmesi, sözleşmenin yapılması sırasında düzenleyenin karşı tarafa, bu koşulların varlığı hakkında açıkça bilgi verip, bunların içeriğini öğrenme imkânı sağlamasına ve karşı tarafın da bu koşulları kabul etmesine bağlıdır. Aksi takdirde, genel işlem koşulları yazılmamış sayılır.Sözleşmenin niteliğine ve işin özelliğine yabancı olan genel işlem koşulları da yazılmamış sayılır.”
TBK 22. Maddesine göre; “Sözleşmenin yazılmamış sayılan genel işlem koşulları dışındaki hükümleri geçerliliğini korur. Bu durumda düzenleyen, yazılmamış sayılan koşullar olmasaydı diğer hükümlerle sözleşmeyi yapmayacak olduğunu ileri süremez” hükümleri düzenlenmiştir.
Davalı tarafça sözleşmenin baskı altında imzalandığına yönelik savunmanın ispatlanamadığı, davacı tanıklarının ifadelerinden, oyunculara sözleşmenin okunması imkanının verildiği, birer suretinin aynı gün kendilerine teslim edildiği, davalı tarafça sözleşmenin imzalandığı, TBK 22. Maddesine göre; sözleşmede genel işlem koşulları bulunması halinde sadece bu koşulları içeren maddelerin geçersiz sayılacağı sözleşmenin tamamının geçersiz olduğunun ileri sürülemeyeceğinin belirtildiği, diğer hükümlerin geçerli olduğu, bu nedenle davalının genel işlem şartları bulunduğunu ileri sürerek sözleşmenin tamamını feshedemeyeceği, bunun yanına iki tarafa borç yükleyen sözleşmelerden olan “Ajans Oyunculuk Sözleşmesi’nin” taraflarca, tek taraflı irade beyanı ile fesh edilebileceği, buna bir engel olmadığı, davalının da taraf olduğu sözleşmeyi tek taraflı olarak feshettiği, fesih beyanının davacı şirkete ulaştığı, ulaşma tarihinden itibaren sonuç doğuracağı, davalı tarafça ileri sürülen sebeplerin haklı olup olmadığı hususunun feshin geçersizliğine etkisi olmadığı anlaşıldığından feshin geçersizliğine ilişkin talebin reddine karar vermek gerekmiştir.
Davacı tarafın bir diğer talebi manevi tazminat olmakla, davalının —–.Noterliğinin 25.02.2016 tarih ve ——yevmiye numaralı fesih ihtarnamesindeki beyanlarının davacı şirketin M.K. 24.madde de düzenlenen kişilik haklarını zedeleyici nitelikte bulunmadığı, TBK 58.madde de düzenlenen manevi tazminat koşullarının oluşmadığı, davalının yasadan kaynaklanan sözleşmeyi fesih hakkını kullandığı, hakkın kullanılmasının manevi tazminat alacağı doğurmayacağı, ihtarname içeriğinde kişilik haklarını zedeliyici ibarelerin bulunmadığı anlaşıldığından manevi tazminat talebinin de reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Maddi tazminat yönünden davanın feragat nedeniyle reddine,
2-Bakiye talebin reddine,
3-Karar harcı 179,90 TL’den davacı tarafça peşin olarak yatırılan 175,90 TL harcın mahsubu ile eksik 4,00 TL harcın davacı taraftan tahsili ile hazine adına irad kaydına,
4-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından yapılan 81,00 TL yargılama giderinin davacı taraftan tahsili ile davalı tarafa ödenmesine,
6-Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T’deki esaslara göre belirlenen 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
Dair davacı vekili ve davalı vekilinin yüzüne karşı, kararın taraflara tebliğinden 2 haftalık süre içinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.