Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2023/165 Esas
KARAR NO:2023/873 Karar
DAVA:İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle)
DAVA TARİHİ:13/10/2017
KARAR TARİHİ:28/11/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Haksız Eylemden Kaynaklanan Zarar Nedeniyle) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin, —– tarihinde —- olduğunu, bugüne kadar da —- ödediğini, ancak davalı ———- tarafından müvekkiline tahsis edilen dairenin —– ile değiştirildiğini ve bu dairenin —– satıldığını öğrendiğini, bu nedenle müvekkilinden —– haksız aidat talep etmesi karşısında —- üyeliğinden istifa ederek ——– sayılı dosyası üzerinden dava açtığını, dava sonucunda müvekkilinin —- alacağın olduğu ve bu alacağın 30.08.2013 tarihinde müaccel hale geldiği kararına rağmen davalı —- bu alacağını ödemediğini, alacağın tahsili için —– dosyası üzerinden takibe geçildiğini, itiraz üzerine takibin durduğunu öne sürerek, itirazın iptaline ve % 20 kötü niyet tazminatına mahkumiyetine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.

SAVUNMA:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili ——- tarihli olağan genel kurul toplantısında, çıkan veya çıkarılan ortağa yapılacak geri ödemelerin, ——- mevcudiyetinin tehlikeye girecek olması nedeniyle 3 yıla kadar ertelenmesi kararı verildiğini, müvekkilinin temerrüde düşmediğini savunarak davanın reddini ve % 20 kötü niyet tazminatına mahkumiyetini istemiştir.

İNCELEME ve GEREKÇE:
Dava, hukuki niteliği itibari ile; ———– üyeliğinden istifa eden davacının çıkma payı alacağının tahsili istemine ilişkin başlattığı icra takibine İİK.nun 67.maddesinde düzenlenen itirazın iptali davasıdır.
Mahkememizin———mahkememizce alınan denetlenebilir ve hüküm kurmaya elverişli bilirkişi raporu doğrultusunda davalı —– bilançosunun görüşüldüğü —– tarihi itibariyle, davacının geri ödemesini yapabilecek gelire (likitideye) sahip olduğu hususunun kabulü ile davanın kabulüne, davalının ———–icra takibi dosyasında yapmış olduğu itirazının iptaline, 129.480,00 TL olan asıl alacağa takip tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine, alacak likit olmakla hüküm altına alınan 129.480,00 TL alacağın %20 si oranında inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, davalının kötü niyet tazminatı talebinin reddine…” karar verilmiş, ilgili karar ———–davacının ödediği aidat bedelinin tamamı olan —— davacıya ödenmesi gerektiği tespitine yer veriildiği, masraflar yönünden bir hesaplama yapılmadığı, bu durumda davacının ayrıldığı yıl bilançosuna göre masraf hissesi hesaplanarak, kalan miktar yönünden değerlendirme yapılması gerektiği, ayrıca davanın temelini oluşturan icra takibinde 129.480,00 TL asıl alacak, 43.116,84 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 172.596,84 TL alacak talebinde bulunulduğu, davalı tarafından takibe itiraz edilmesi üzerine duran takibin devamını sağlamak amacıyla iş bu itirazın iptali davası açıldığı, dava dilekçesinin harca esas değer bölümünde 129.480,00 TL alacak gösterilerek bu miktar üzerinden nispi harç yatırıldığı ancak konu ve sonuç kısımlarında “itirazın iptali ile takibin devamı” talep edilerek, işlemiş faizi de kapsayacak biçimde istemde bulunulduğu, mahkemenin ‘Davanın Kabulüne, Davalının——— icra takibi dosyasında yapmış olduğu itirazının iptaline, 129.480,00 TL olan asıl alacağa takip tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesin’ karar verdiği, davacının talebi ve mahkeme kararı işlemiş faizi de kapsamasına rağmen, işlemiş faiz talebi yönünden eksik harç ikmal edilmeden hüküm tesis edilmesinin hatalı olduğu…” gerekçesiyle mahkememizin —– Karar sayılı kararı kaldırılarak dosya —— sayılı kararına uygun şekilde yargılama yapılarak yeniden bir karar verilmek üzere mahkememize iade edilmiştir.Mahkememizce işlemiş faiz talebi yönünden eksik harç ikmal edilmiş, dosya bilirkişiye tevdi edilerek İstinaf ilamı doğrultusunda davacının ———- üyeliğinden ayrıldığı yıl bilançosuna göre masraf hissesinin hesaplanması ve davacının alacak miktarının belirlenmesi için ek rapor aldırılmıştır.Bilirkişinin —— tarihli ek raporunda; Daha önceki kök ve ek rapaorlarda da tespit edildiği üzere, davacı —– üyesi—– tarihinde——- üyeliğinden istifa ettiği ve istifa tarihi itibariyle —– toplam 129.480,00 TL ödediği, kök raporda, davacının, takip tarihi itibariyle davalı —– 129.480,00 TL ana para, 43.116,84 TL faiz olmak üzere toplamda 172.596,84 TL alacağı olduğu hesaplandığı, ——- sayılı kararında; —- ortaklığından ayrılan üyenin, ödemiş olduğu aidatın tamamını değil, 1163 sayılı Kooperatifler Kanununun 17/1 maddesi ve ana sözleşmenin 15/1 maddesi gereğince ayrıldığı yıl bilançosuna göre hesaplanacak olan masraf hissesi düşüldükten sonra bakiyesinin iadesini talep hakkını haiz olup, ayrıldığı yıl sonu bilançosunun genel kurulca kabulü suretiyle kesinleşmesinden itibaren bir ayın sonunda bu olacak temerrüt ihtarına gerek kalmaksızın muaccel olur ve talep edilebilir..” hükmü dikkate alınarak, davacının ayrıldığı —- bilançosuna göre, masraf hissesi hesaplandığında; 2012 yılı bilançosu, —– kurul toplantısının 5 nolu gündem maddesinde kabul edilmiş ve bir ay sonrasına tekabül eden 05.08.2023 tarihinde de kesinleşerek muaccel hale geldiği, davalı—— bilançosu ve detay mizanında, —–yönetim faaliyet giderleri (masraf) toplamının 174.428,12 TL olduğunun tespit edildiği, genel kurul toplanti hazirun cetvelinde—- kayıtlı olup, davacıya isabet eden ayrılma payının; 174.428,12 TL/ 96 – 1.816,96 TL olduğu , buna göre davacının; ana para alacağı: (129.480,00 TL – 1.816,96 TL) 127.663,04 TL, faiz alacağı ise : 127.663,04 TL / 360 x 1364 x 0,09 – 43.533,10 TL olarak hesaplandığı, (davacı talebi 43.116,84 TL olup) davacının takip tarihi itibariyle davalı kooperatiften 127.663,04 TL ana para, 43.116,84 TL faiz olmak üzere toplam 170.779,88 TL alacağı olduğu, bildirilmiştir.——- sayılı takip dosyasında; davacı tarafça 29/05/2017 tarihinde 129.480,00 TL asıl alacak, 43.116,84 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 172.596,84 TL alacağın tahsili için takip başlatıldığı, takip dosyasında ödeme emrinin tebliği ile davalının süresinde takibe borca ve ferilerine itirazlarını bildirdiği, davanın hak düşürücü süre içerisinde açıldığı tespit edilmiştir. Takibe konu alacağın dayanağı —— dosyasında tespit edilen 129.480,00 TL alacak olarak belirtilmiştir. —– sayılı dosyasında; davacı ——- tarafından, davalı——- aleyhine —- tarihinde açılan davada, davacının — üyeliğinden —– tarihinde istifa ettiğini belirterek, kooperatife ödediği 129.480,00 TL’nin iadesini talep ettiği, alınan bilirkişi raporunda davacının 129.480,00 TL aidat ödediğinin tespit edildiği, yapılan yargılama neticesinde——davacı, genel kurulun yapıldığı —- tarihinden 1 ay sonrasına isabet eden —– tarihinde alacağını isteyebileceği, alacağın muaccel olmadan önce —- bu davanın açıldığı anlaşılmakla, —- göre dava şartı oluşmadan açılan bu davanın usulden reddine…” karar verilmiş, —— sayılı ilamıyla onanmıştır. Mahkememizce yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; davacının, davalı ———- eski ortağı olduğu, —– tarihli dilekçesiyle, – üyeliğinden —- tarihinde istifa ettiği, yatırmış olduğu paraların ödenmesi talebinin,——- çıkan veya çıkarılan ortağa yapılacak geri ödemelerin, ———— mevcudiyetinin tehlikeye girecek olması nedeniyle 3 yıla kadar ertelenmesi kararı verildiği ve davalının temerrüde düşmediği savunularak yerine getirilmediği anlaşılmış olup, davacının alacağını talep ettiği —— yılına ilişkin bilançoyu —–yılında tasdik eden genel kurulda alınan kararın, bu genel kurul tarihi itibari ile ayrılan tüm ortaklara yapılacak ödemelerin bu tarih itibariyle ———- mevcudiyetini tehlikeye düşürüp düşürmeyeceği hususu mahkememizce değerlendirilmiştir. Davacının istifasından sonra, kooperatife ortak alınıp alınmadığı sorusu üzerine davalı vekilinin, bu tarihten sonra —— ortak alınmadığına ilişkin beyanda bulunduğu, dolayısıyla bu durumda ———– mali durumunda değişiklik olup olmadığı hususu, ——– mevcudiyetinin tehlikede olup olmadığı hususu bilirkişi raporuyla tespitine çalışılmıştır. 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 10 uncu maddesinde düzenlendiği üzere “Her ortağın kooperatiften çıkma hakkı vardır. Çıkma keyfiyetinin ———— mevcudiyetini tehlikeye düşürmesi halinde ayrılmak isteyen ortağın, muhik bir tazminat ödenmesine dahi hüküm anasözleşmeye konulabilir”.
Kooperatifler Kanununun 17 nci maddesi hükmü aynen —– çıkan veya çıkarılan ortakların kendilerinin yahut mirasçılarının ———- varlığı üzerinde hakları olup olmadığı ve bu hakların nelerden ibaret bulunduğu anasözleşmede gösterilir. Bu haklar, yedek akçeler hariç olmak üzere, ortağın ayrıldığı yıl bilançosuna göre hesaplanır.——– mevcudiyetini tehlikeye düşürecek nitelikteki iade ve ödemeler, anasözleşmede daha kısa bir süre tespit edilmiş olsa bile genel kurulca üç yılı aşmamak üzere geciktirilebilir. Bu durumda ——– muhik bir tazminat isteme hakkı saklıdır. Çıkan veya çıkarılan ortaklar ile mirasçılarının alacak ve hakları bunları isteyebilecekleri günden başlayarak beş yıl geçmekle zamanaşımına uğrar.Çıkan veya çıkarılan ortağın sermaye veya mevduatından kısmen veya tamamen yoksun kalacağı hakkındaki şartlar hükümsüzdür” şeklindedir.Bu yasa hükmü uyarınca ayrılan ortağın hakları, ortaklıktan çıktığı (istifa) veya çıkartıldığı (ihraç) yılın bilançosu çerçevesinde iade edilir. Hakların geri ödenmesi ise bu bilançonun kesinleşmesinden, başka bir anlatımla bilançonun genel kurulca kabulünden itibaren bir ay içinde yapılabilir. Dolayısıyla alacak, bilançonun genel kurulca kabulünden itibaren bir ay sonra muaccel hale gelir.Aynı yasa hükmünün ikinci fıkrası gereğince, ——– mevcudiyetini tehlikeye düşürecek nitelikteki iade ve ödemeler, anasözleşmede daha kısa bir süre tespit edilmiş olsa bile, genel kurulca üç yılı aşmamak üzere geciktirilebilir.Erteleme kararı, kooperatife sadece yapacağı geri ödemeleri üç yıla kadar erteleme hakkı verir. Bu sürenin sonunda ortak, yine aynı yasa maddesi ile tip anasözleşmenin 15/1.maddesi uyarınca, yaptığı ödemelerin iadesini, ayrıldığı yılın bilanço tarihinden itibaren bir ay geçtikten sonraki tarihten itibaren faiziyle birlikte geri isteyebilir. Ancak, davacıya yapılacak geri ödeme, ——- mevcudiyetini tehlikeye düşürecekse, dolayısıyla erteleme kararı geçerliyse ve dava, erteleme süresi dolmadan açılmışsa, zamanından önce açılan davanın reddi gerekecektir.
İstifa eden ortağın geri iade hakkı istifa ettiği tarihe ait bilançonun genel kurulca kabul edilip kesinleştiği tarihten itibaren 1 ay sonra doğar. Somut olayda; davacının ——- yevmiye no.lu ihtarname ile istifa ettiği ve ihtarnamenin —– tebliğ edildiği, istifa ettiği tarihten sonra ilk genel kurulun 06/07/2013 tarihinde yapıldığı anlaşılmakla alacak bir ay sonra muaccel hale gelmiştir. Davalı vekili —– tarihli olağan genel kurul toplantısında çıkan veya çıkarılan ortağa yapılacak geri ödemelerin ———– mevcudiyetinin tehlikeye girecek olması nedeniyle 3 yıla kadar ertelenmesi kararı verildiğini bu nedenle alacağın muaccel hale gelmediğini ileri sürmüş ise de, 3 yıllık erteleme süresi yönünden —— tarihli genel kurulun dikkate alınması gerekmektedir. İcra takibi ise 3 yıllık erteleme süresi dolduktan sonra — tarihinde başlatıldığından, takip tarihi itibariyle alacağın istenebilir olduğu anlaşılmaktadır. Kooperatiften çıkma hakkını kullanan veya çıkartılan ortak, “ayrılma payı” alır. Ayrılma payının “asgari” miktarı, pay sahibinin sermayeye katılma borcu için ödemiş olduğu bedeldir. Fakat ana sözleşmelerle, buna ek olarak, ortakların veya mirasçıların ———– varlığı üzerinde hakları olup olmadığı ve bu hakların nelerden oluştuğu düzenlenebilir. Bu haklar, yedek akçeler hariç olmak üzere, ortağın ayrıldığı yılın bilançosuna göre hesaplanır. Kanundaki “yedek akçe” kelimesi sadece kanuni yedek akçelere inhisar ettirilmelidir——–Ayrılma payının nasıl belirleneceği, Kooperatifler Kanunu’nun 17 nci maddesi ve örnek (tip) ana sözleşmenin 15 inci maddesinde düzenlenmiştir. Kooperatiften ayrılan ortak, ödemiş olduğu aidatın tamamını değil, ayrıldığı yıl bilançosuna göre hesaplanacak olan masraf hissesi düşüldükten sonra bakiyesinin iadesini talep edebilir. Bilançonun genel kurulca kabulü suretiyle kesinleşmesinden itibaren bir ay süre geçtikten sonra bu hak talep edilebilir ———- ———- üyeliğinden ayrılan ortak, ödemiş olduğu aidatların tamamını değil, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 17/1.maddesi ve anasözleşmenin 15/1.maddesi gereğince, ayrıldığı yıl sonu bilançosuna göre hesaplanacak olan masraf hissesi düşüldükten sonra bakiye kalan miktarı talep hakkını haiz olup, ayrıldığı yıl sonu bilançosunun genel kurulca kabulü suretiyle kesinleşmesinden itibaren bir ayın sonunda bu alacak temerrüt ihtarına gerek kalmaksızın muaccel olur ve talep edilebilir hale gelir.Dava önceki yargılamada alınan kök bilirkişi raporu ve kaldırma sonrası alınana 31/08/2023 tarihli ek bilirkişi raporunda tespit edildiği üzere; —– yılı bilançosunda, çıkan veya çıkarılan ortaklara yapılacak geri ödeme toplamının 2.449.500 TL olduğu, aynı yılın ———alacaklar (tahakkuk etmiş olup, henüz üyelerden tahsil edilmemiş geçmiş yıllardan bu yana gelen aidat) tutarının 3.158.078 TL olduğu, ——, üyelerden olan toplam 3.158.078 TL alacak tutarının, —– ortaklığından ayrılmış/ihraç edilmiş üyelere ödenecek 2.449.500 TL borç tutarını aştığı, ——– 2017 yılı itibariyle inşaat imalatı yapmadığı, bu tarih itibariyle tüm konutların imalatının bitirilip ortaklara dağıtılmış olduğu, ———- giderlerinin; cari giderlerden ibaret olduğu,——- değerlendirildiğinde, ortaklardan birikmiş alacaklar tahsil edilmedikçe veya genel kurullarda, çıkan/çıkartılan üyelere özgü bir aidat toplanması cihetine gidilmedikçe çıkan veya çıkarılan ortaklara geri ödeme yapılmasının mümkün olamayacağı, zira ——dönemine ilişkin genel kurul tutanaklarında, çıkan veya çıkartılan ortaklara yapılacak ödemeler için, aidat toplama planlamasının yapılmadığı, rutin giderler için aidat toplandığı, üyelikten ayrılan ortaklara yapılacak geri ödemelerin ise, her yıl 3 yıl süreyle ertelenmesinin sürekli tekrarlandığı görülmüş, davacının ayrıldığı—- yılının bilançosuna göre, masraf hissesi hesaplandığında; —- yılı bilançosu, —– tarihli olağan genel kurul toplantısının 5 nolu gündem maddesinde kabul edilmiş ve bir ay sonrasına tekabül eden —–tarihinde de kesinleşerek muaccel hale geldiği, davalı ———- ——kapanış bilançosu ve detay mizanında, —– giderleri (masraf) toplamının —- olduğunun tespit edildiği, genel kurul toplanti hazirun cetvelinde ——– üyesi kayıtlı olup, davacıya isabet eden ayrılma payının; 174.428,12 TL/ 96 – 1.816,96 TL olduğu , buna göre davacının; ana para alacağı: (129.480,00 TL – 1.816,96 TL) 127.663,04 TL, faiz alacağı ise : 127.663,04 TL / 360 x 1364 x 0,09 – 43.533,10 TL olarak hesaplandığı, (davacı talebi 43.116,84 TL olup) davacının takip tarihi itibariyle davalı kooperatiften 127.663,04 TL ana para, 43.116,84 TL faiz olmak üzere toplam 170.779,88 TL alacağı olduğu anlaşılmış, davanın kısmen kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.

H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KISMEN KABULÜNE,
1-Davalının———- sayılı dosyasına yapmış olduğu itirazın kısmen iptali ile takibin 127.663,04 TL asıl alacak 43.116,84 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 170.779,88 TL üzerinden devamına, 127.663,04 asıl alacağa takip tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesine, bakiye talebin reddine,
2-Alacak likit olmakla, hüküm altına alınan alacağın % 20’si oranında 34.155,97 TL inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Davalının kötü niyet tazminat talebinin reddine,
4-Alınması gereken 8.720,66 TL harçtan davacı tarafından dava açılırken peşin olarak yatırılan 1.348,22 TL peşin harç ile tamamlama harcı olarak yatırılan 736,33 TL harç toplamı 2.084,55‬ TL harcın mahsubu ile bakiye 6.636,11 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
5-Davacı tarafından dava açılırken peşin olarak yatırılan 1.348,22 TL harç ile tamamlama harcı olarak yatırılan 736,33 TL harç toplamı 2.084,55 TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davacı tarafından 1.830,40 TL yargılama giderinin haklılık oranına göre 1.812,09 TL’sinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
7-Davalı tarafından sarf edilen 269,35‬ TL yargılama giderinin haklılık oranına göre 2,66 TL’sinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
8-A.A.Ü.T’ye göre davacı vekili için takdir olunan 27.324,78 TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
9-A.A.Ü.T’ye göre davalı vekili için takdir olunan 1.816,96 TL vekalet ücretinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine,
10- Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair taraf vekillerinin yüzüne karşı, kararın taraflara tebliğinden 2 haftalık süre içinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.28/11/2023