Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2020/484
KARAR NO: 2022/328
DAVA: Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkının Kullanılması)
DAVA TARİHİ : 26/10/2020
KARAR TARİHİ: 20/04/2022
Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Bilgi Alma Ve İnceleme Hakkının Kullanılması) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili —-davalı şirket paylarının— hissedarı olduğunu, davalı şirketin aile şirketi olduğunu, müvekkili — şirketin diğer pay sahipleri ve yöneticileri arasında aile içi husumet ve anlaşmazlık bulunduğunu, bu anlaşmazlığın davalı şirket işleyişine de sirayet ettiğini, azlık pay sahibi konumunda bulunan müvekkili —– başta kâr payı olmak üzere temel pay sahipliği haklarının ihlâl edildiğini, müvekkili —–gerçekleşen —- temsilci aracılığıyla iştirak ettiğini, söz konusu —— pay sahibi mevkiinde bulunan—- iştirak eden dava dışı —– gündemde yer alan hususların müzakeresine ilişkin oylama esnasında alınan bir kısım kararlara muhalif kalarak keyfiyeti toplantı tutanağına kaydettirdiğini, müvekkilini temsilen genel kurul toplantısında hazır bulunan —— şirketin işleyişine ve —- ilişkin muayyen bazı sorular yönelttiğini, ——–sorulardan bazılarına tatmin edici ve yeterli yanıtlar alınmış olmakla birlikte, sorulardan bazılarına çelişkili, yetersiz ve tatmin edici olmayan cevaplar verildiğini, bazı sorulara ise cevap vermekten imtina edildiğini, bu nedenle pay sahibi mevkiinde bulunan müvekkili—- bakımından —- şirketlere müteallik —– beşinci fıkrası uyarınca pay sahiplerine tanınmış olan bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılmasına ilişkin işbu davayı açmak zorunda kaldıklarını iddia ederek —- sorularına cevap verilmesi ve müvekkiline davalı — inceleme yetkisi verilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının,—– kapsamında sorduğu soruların tamamının cevaplandığını, davacı tarafa konuya ilişkin belge ve evraklarında teslim edildiğini, buna rağmen haksız ve sırf şirketi taciz etmek maksadı ile davacı tarafın —– maddesi gereğince bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılması için dava açtığını, davacının sorularının şirketin kar dağıtım politikasına ilişkin olduğunu, bu soruya ve bu soruya bağlı devam eden sorularına şirket sırrı kapsamında olanlar hariç cevap verildiğini, ilgili belge ve evrakların davacı tarafa teslim edildiğini, —— olduğu söylenen ——inceleme yetkisi talep etmesi şirket sırrı kapsamında olduğundan red olunduğunu, inceleme talebinde bulunulan belgelerin şirket sırrı taşıdığını, davacı tarafın taleplerinin sırf şirketi tacize yönelik olduğunu, bu durum da ——- dürüstlük kuralına aykırılık teşkil ettiğinden ve şirket sırrı kapsamında olduğundan, yasa ve hukuka aykırı davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
İNCELEME ve GEREKÇE : Dava, hukuki niteliği itibari ile; —- dayalı bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılması istemine ilişkindir. —-bilgi alma ve inceleme hakkı düzenlenmiş olup, aynı maddenin —– bilgi alma ve inceleme istemi cevapsız bırakılan, haksız olarak reddedilen, ertelenen ve bu fıkra anlamında bilgi alamayan pay sahibinin reddi izleyen —— içinde diğer hallerde ise makul bir süre sonra —— bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesine başvurabileceği düzenlenmiştir., yine talebin basit yargılama usulüne göre inceleneceği ve verilecek kararın kesin olduğu da kabul edilmiştir.
Davalı —– getirtilmiş, davacının —-olduğu ve —–itibariyle mahkememiz yetki sınırları içinde kaldığı belirlenmiştir.
Dava —-vekili tarafından — tarihinde açılmış ancak davacı asil yargılama sırasında —– tarihinde vefat etmiştir. Mirasçılarını gösteren nüfus kaydı dosya içine alınmış, HMK 55 m.uyarınca ihtarlı davetiye tebliğ edilerek duruşmaya gelmeleri istenmiştir. Davacı vekili sunduğu —- tarihli dilekçe ile davacının sağlığında yaptığı vasiyetnamenin —–sayılı dosyada açıldığını, mirasçılarından—- çıkarıldığını bildirmiş, mirasçılardan —— vekaletnameleri sunmuştur. Kalan mirasçılar duruşmaya gelmemiş kendilerini vekille de temsil ettirmemişlerdir.
—– tarihinde kesinleştiği, kararın—- ait vasiyetname-mirasçılıktan çıkarma belgelerinin açılıp okunduğu ve mirasçıların haberdar edildiğine ilişkin olduğu görülmüştür. — tarafından —– dosyada —– iptali talebiyle dava açıldığı, yine aynı kişi tarafından miras payına isabet eden değerin tespit ve ödenmesi, geçersiz vekaletle gerçekleştirilen işlemlerin iptali, murisin malvarlığı değerlerinin terekeye iadesi istemiyle—- dava açıldığı, —-tarafından —- aleyhine ——– dosyadan alınan veraset ilamının iptali ve yeniden mirasçılık belgesi verilmesi istemiyle dava açılmış olduğu dava dosyalarında yargılamanın sürdüğü anlaşılmıştır.
TMK 640 maddesi uyarınca mirasçılar arasında iştirak halinde mülkiyet hükümleri geçerli olduğundan mirasçılar tereke üzerinde oy birliği ile hareket edebileceklerinden hali hazırda mirasçı görünen —- davet edildiği duruşmaya katılmadığından TMK 640/3 maddesi uyarınca terekeye temsilci tayin edilmesi gerekmekte olup bu konuda—– dosyasında terekeye temsilci tayini talebiyle açılan davada —- tarihli ara karar —– tereke —- olarak atandığı, karara itiraz edilmesi üzerine —— dosyasında denetim makamı sıfatıyla itirazın reddine dair kesin olarak karar verdiği görülmüştür. —— dava dilekçesi, cevap dilekçesi ve duruşma zaptı tebliğ olmuş, taraf teşkili sağlanmış olmakla HMK 320 maddesi uyarınca yapılan ——- tarihli ön inceleme duruşmasında dava şartları ve ilk itirazlar yönünden inceleme yapılmış, uyuşmazlık noktaları belirlenip tahkikat aşamasına geçilmiştir.
Davacı —–olduğu davalı şirketin —– tarihinde gerçekleşen ——- üyelerine yönelttiği sorulardan bir kısmına çelişkili, yetersiz, tatmin edici olmayan cevaplar verildiğini, bazılarına ise cevap verilmediğini iddia etmiş, davalı yan ise davacının sorularının ve talep ettiği bilgi ve belgelerin şirket sırrı kapsamında olduğunu, bilgi alma ve inceleme hakkının ticari defter ve yazışmaları yönünden ancak sorulan soru ile sınırlı olarak kullanılabileceğini, davacının taleplerinin dürüstlük kurallarına aykırılık teşkil ettiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı şirketin —– tarihli ——tutanağının incelenmesinden davacının vekili vasıtasıyla temsil edildiği, —görüşülürken davacı vekilinin yazılı olarak —- yönelttiği, bu soru metninin tutanak eki yapıldığı, sorulara tek tek cevap verildiği anlaşılmıştır. Davacı —— yönelttiği sorulardan——- ilişkin olarak bilgi alma ve inceleme hakkını kullanmak istediğini yine —– detayına ilişkin olarak ——- inceleme yapma yetkisi verilmesini talep etmiştir. —- tutanağında bu sorulara kısmen cevap verildiği görülmektedir. Yasada bilgi alma ve inceleme hakkının kullanılması için açılacak davalarda 10 gün ve makul süre kavramları getirilmiştir. Talebin genel kurulda reddi halinde reddi izleyen —– içinde dava açılması gerekmektedir. Somut olayda genel kurulda davacının talepleri reddedilmemiştir. Yine yasada diğer hallerde ise makul süre kavramı getirilmiştir. —– tarihinde yapılan —- verilen cevaplar karşısında mahkememizce —— tarihinde açılan davanın makul sürede açıldığı kanaatine varılmıştır.
Bilgi alma ve inceleme hakkı kullanılırken pay sahibinin somutlaştırılmış şekilde talebini ortaya koyması gerekir.——yeterli olmaz, şirketin hangi işleri konusunda bilgi istendiği somut şekilde bildirilmelidir. Şirketin genel mali yapısı ve iş ilişkileri hakkında bilgi verilmesi talebi somut bir talep değildir. Öte yandan davalı yanda bilgi alma ve inceleme talebine konu edilen hususların şirket sırrı niteliğinde olduğunu, bilgi alma hakkının pay sahibi tarafından kötüye kullanıldığını ispat yükü altındadır. Şirketin 3.kişilerle yaptığı sözleşmeler, şirketin müşteri çevresi diğer pay sahiplerinin, yöneticilerin banka hesap nosu ve diğer bilgileri, müşterilere ilişkin bilgiler ticari sır olarak kabul edilmektedir. Bu açıklamalar ışığında davacının talepleri değerlendirildiğinde davacının — tarihli —- kapsamında, şirketin —- olduğunu bildirmiştir. Şirketin yapacağı yatırımlar nedeniyle 3.kişilerle imzalayacağı sözleşmeler, bu konuda etüt çalışmaları, yer bilgilerinin paylaşımı şirket sırrı kapsamında mahkememizce uygun görülmemiş ancak davacı pay sahibinin yapılacak yatırımdan elde edilecek menfaati bilme hakkının olduğu kabul edilerek bu konuyla sınırlı dökümanlar yönünden talebi kabul edilmiştir. Davacının bir diğer talebi ise——–yönelttiği —- soruya ilişkin olup davacı davalı şirketin bağlı ortaklığı olan ve —– bulunan ——- firmaya ait gider detayları ve bu şirketlerle davalı şirketin geçmişe yönelik işlemlerine ilişkin inceleme yetkisi istenmiştir. Davacının bağlı şirketler yönünden geçmişe dönük işlemler üzerinde inceleme talebi somutlaştırılmamış soyut bir talep niteliğinde olduğundan mahkememizce yerinde görülmemiş ancak davalı şirketin bağlı —- olan ilişkisinde—–olarak açıklanan gider kalemine ilişkin olarak davacının bilgi alma ve inceleme hakkının olduğu kabul edilmiştir.
Davacı yan —- tarihli —- davalı şirketin —- ait hasılat ve maliyet detay çalışmalarını incelemek istediğini belirtmiş, davalı yan maliyet tablolarının ticari sır olduğunu bildirmiş ve sorulan hususlara —– soru kapsamında cevap verildiğini ifade etmiştir. Davacının ortak olarak şirketin —- ait hasılat ve maliyet detaylarını bilme ve inceleme hakkının mevcut olduğu, sonucuna varılmıştır.
Davacı yan —- tarihli — yine————ödemeler üzerinde inceleme yetkisi talep etmiş ,şirketin — gelir gider tablosunun ——verdiğini, —– hacminde düşme yaşanırken faaliyet giderlerinin neden arttığı konusunda bilgi sahibi olmak istemiştir.Pay sahiplerinin şirketin işleri, yönetimi ve içinde bulunduğu ekonomik durum hakkında bilgi sahibi olmak istemesi, ——-kullanırken, yöneticileri denetlerken daha sağlıklı karar verebilmeleri açısından önemli olup, pay sahibinin bilgi alma talebine ilişkin kayıtlar finansal tablolarda yer alsa dahi yeterince aydınlatılmayan pay sahibinin bilgi alma ve inceleme hakkının olduğu mahkememize kabul edilmiştir.
Davacı son olarak üst yönetime sağlanan faydanın detayları hakkında bilgi alma ve inceleme talebinde bulunmuş ise de bu talep somut nitelikte olmadığından uygun bulunmayarak davacının aşağıda belirtilen şekilde bilgi alma ve inceleme hakkını kullanmasına karar verilmiştir.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacı yanın TTK 437/5 maddesine dayalı bilgi alma ve inceleme hakkının kullanımına ilişkin taleplerinin TTK 437/3 maddesindeki düzenleme uyarınca şirket menfaatlerini tehlikeye sokmamak kaydıyla;
A—— davacı tarafça yöneltilen — kapsamında —– edilen yatırım planlamasına ilişkin olarak yatırımın sağlayacağı menfaati gösteren dökümanlar üzerinde,
B—- tarihli — davacı tarafça yöneltilen —- kapsamında davalı şirketin bağlı ortaklığı—— şirketlere ait gider detayları üzerinde,
C—– davacı tarafça yöneltilen —- kapsamında davalı şirketin —– hasılat ve maliyet detay çalışması üzerinde,
D–tarihli — davacı tarafça yöneltilen ——ilişkin fatura, sözleşme ve ödemeler üzerinde davalı —– tereke temsilcisi ve davalı şirket —– ——olmak üzere inceleme yapılmasına,
Davalı —- bilgi alma ve inceleme konusunu teşkil eden hususlarda gerçeğe uygun ve tam olarak cevap vermesi gerektiği hususunun iş bu kararın tebliği ile ihtar edilmiş sayılmasına, bilgilerin yazılı olarak verilmesine, inceleme konusu hususlarla sınırlı olarak şirket defter, mizan ve bilgi alınmak istenen işlere ilişkin yazışma ve belgelerin incelenmesine izin verilmesine, İnceleme için —–yer tahsis edilmesi ve uzmanlarca sorulacak sorulara cevap verecek bilgi ve yeterlilikte şirket çalışanlarının da inceleme sırasında şirket merkezinde şirket tarafından hazır bulundurulmasına,
2-Karar harcı 80,70 TL ‘den davacı tarafça peşin olarak yatırılan 54,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 26,30TL harcın davalıdan tahsili ile hazine adına irad kaydına,
3-Davacı tarafından peşin olarak yatırılan 54,40 TL harcın davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
4-Davacı tarafından yapılan 62,20 TL ilk masraf, 168,75 TL tebligat ve müzekkere gideri olmak üzere toplam 230,95 TL yargılama giderinin takdiren tamamının davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
5-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri olmadığından karar verilmesine yer olmadığına,
6-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T. deki esaslara göre belirlenen 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T. deki esaslara göre belirlenen 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Davacı tarafından dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
Dair kesin olarak verilen karar davacı adına tereke temsilcisi ile davalı vekilinin yüzlerine karşı oy birliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 20/04/2022