Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 8. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/521 E. 2020/644 K. 19.11.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

KARAR
ESAS NO : 2019/521 Esas
KARAR NO : 2020/644

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 29/08/2019
KARAR TARİHİ : 19/11/2020

Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA :
Davacı dava dilekçesinde özetle; şirketlerinin —– tarihinde yaşanan ——nedeniyle iş yerinin tamamen sular altında kaldığını, söz konusu felaket nedeniyle iş yerinde bulunan 2017 yılına ait yevmiye defteri, defter-i kebir ve envanter defteri 2017 ve 2018 yıllarına ait tüm gelir gider belgeleri, alış faturaları satış faturaları, irsaliye ve muhasebe evraklarının zayi olduğunu, TKK madde 82/7 numaralı fırka uyarınca 2017-2018 yıllarına ait tüm fatura ve sari belgeler ile 2017 yılına ait yevmiye defteri, defter’i kebir, envanter defterlerinin zayi olduğuna dair taraflarına zayi belgesini verilmesinin talep etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE :
Dava; zayi belgesi verilmesi istemine ilişkindir.
TTK m. 82/7’de düzenlenen “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler yangın su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebi ve kanuni saklama süresi içinde Ziyaa uğrarsa tacir ziyaı öğrendiği tarihten itibaren on beş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir.” hükmü çerçevesinde davanın on beş günlük kesin süre içinde açıldığı anlaşıldı.
HMK m. 382/(1)-e-1’de ”ticari defterlerin zıyaı halinde belge verilmesi”nin çekişmesiz yargı işleri arasında sayıldığı; HMK m. 385/1’de ”çekişmesiz yargı işlerinde, niteliğine uygun düştüğü ölçüde, basit yargılama usulü uygulanır” şeklindeki amir hükmünü içerir.
213 sayılı VUK ile Tutulan defterlerle aynı kanunun üçüncü kısmında yazılı vesikaların saklanması zorunlu tutulmuştur (VUK.253) VUK’a göre tutulan defterler, işletmelerce tutulması zorunlu defterlerle diğer kanuni defterlerdir.
TTK’ da ise; İşletmelerin tutmaya mecbur oldukları defterlerle ihtiyari olarak tutmuş oldukları defterleri saklamakla yükümlü olmuştur. İşletmelerin yine işlemleriyle ilgili aldığı mektup, yazı telgraf, fatura, senet ve belge ve kâğıtlarla, ödemelerini gösteren belgeleri ve yazdığı mektup, yazı ve telgrafların kopyalarını ve sözleşmeleri, taahhüt ve kefalet v.s. teminat senetleri ve mahkeme ilamları gibi belgeleri düzenli bir şekilde dosya halinde saklamaları zorunlu tutulmuştur. (TTK.64/2)
6102 sayılı TTK’nın 82. Maddesi uyarınca; Defter tutmak mecburiyetinde bulunan kimse ve işletmeye devam eden halefleri defterleri son kayıt tarihinden ve saklanması mecburi olan diğer hesap ve kâğıtları tarihlerinden itibaren on yıl saklamaya mecburdurlar.
213 sayılı VUK’un 253. Maddesi uyarınca; Defter ve belgelerin, ilgili bulundukları yılı takip eden takvim yılı başından itibaren beş yıl süre ile saklanması öngörülmüştür.
TTK. 82/7 hükmünden yararlanabilmek için bir yandan defterlerin korunması amacıyla gerekli dikkat ve özeni göstermesi, diğer yandan da ziya uğramanın onun iradesi dışında, elinde olmayan bir nedenle meydana gelmesi zorunludur.
Zayi belgesi talep edebilecek defterlerin noter tasdiklerinin yapılmış olması gerekmektedir, tasdiki zorunlu olup da, tasdik işlemleri notere yaptırılmamış defterler için zayi belgesi istenilemez.
Tüm dosya kapsamından; davacının ——gelir ve gider belgeleri, alış faturaları, satış faturaları, irsaliye ve muhasebe evrakları zayi olduğundan bahisle söz konusu belgeler için zayi belgesi verilmesini talep ettiği, davacı şirkette 15/08/2019 tarihinde meydana gelen su baskını nedeniyle hasar dosyasının dava dışı ———— celp edildiği, hasar dosyasında bulunan ekspertiz raporunda hasarın oluş açıklama kısmında davacı işyerinde bulunan çalışma masasınını, dolap gibi mobilyaların ıslanmak suretiyle zarar gördüğünün belirtildiği, hasar tarihinin — tarihinde açıldığı, davanın 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde açıldığı, Kartal ——.Noterliği yazı cevabında; davacı şirkete ait —- nolu defter-i kebir defterlerinin tasdik olduğunun belirtildiği, ——-; davacı hakkında soruşturma, vergi incelemesi bulunmadığının belirtildiği, ilgili matbaa yazı cevabında; davacı şirkete —– imza sirkülerinde adı geçen —– teslim edildiğinin belirtildiği, davacı şirket yetkisili ——–olduğu, davacı şirket yetkilisinin duruşmadaki beyanında;——– yalnızca bir kere fatura bastırdıklarını, zaten şirketin kuruluşundan itibaren yalnızca bir kez fatura bastırıldığını, 2017 yılına ait ayrıca bastırılan bir fatura bulunmadığını, —– yazı cevabının doğru olduğunu, senelik bazda fatura ve sevk irsaliyelerini kopyaladıklarını,— belgeler kopyalanmadığından zayi belgesi talep ettiklerini beyan ettiği, sonuç olarak davacı şirketin — irsaliyelerinden —- yıllarına ait olanların su nedeniyle zarar gördüğü anlaşılmakla, söz konusu belgelerin zayi nedeniyle iptaline karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KABULÜNE,
Davacı ——
1-Kartal —–.Noterliği tarafından — tarihinde tasdik edilen——- yevmiye nolu yevmiye defteri,
2-Kartal —.Noterliği tarafından —- yevmiye nolu envanter defteri,
3-Kartal —.Noterliği tarafından —- yevmiye nolu defter-i kebir,
4——- sıra nolu—– cilt sevk irsaliyelerinden — yıllarına ait fatura ve sevk irsaliyelerinin,zayii olduğuna ilişkin davacıya ZAYİİ BELGESİ VERİLMESİNE,
5-Karar harcı 54,40 TL’den davacı tarafça peşin olarak yatırılan 44,40 TL harçtan mahsubu ile eksik 10,00 TL harcın davacı taraftan tahsili ile hazine adına irad kaydına,
6-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
7-Davacı tarafından dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde davacı tarafa iadesine,
Dair davacı şirket yetkilisinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden 2 haftalık süre içinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.