Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2018/666
KARAR NO: 2021/713
DAVA : Alacak ( Bayilik Sözleşmesinden Kaynaklanan Kira Alacağı,Temerrüt Faizi, Cezai Şart )
DAVA TARİHİ: 30/11/2017
KARAR TARİHİ: 06/10/2021
Mahkememizde görülmekte olan Alacak ( Bayilik Sözleşmesinden Kaynaklanan Kira Alacağı, Temerrüt Faizi, Cezai Şart ) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİDÜŞÜNÜLDÜ :
İDDİA Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı şirket arasında —— sözleşmesi imzalandığını, davalının —- sözleşmeyi tek taraflı olarak fesh ettiğini, fesih sonrasında tarafların kendilerine ait tüplerin iadesini talep ettiğini ve müvekkilinin davalıya —- ettiğini, davalıya ait —- —– kullanıcılarda kaybolması nedeniyle iade edilemediğini, davalının ise müvekkiline ait —– iade etmediğini, iade edilmesi yönünde davalıya ihtarname gönderildiğini, tüplerin iadesi için —-sayılı dosyası ile dava açıldığını ve müvekkilinin davalıdan —- alacağının bulunduğuna karar verildiğini, kararın temyiz incelemesinden geçerek kesinleştiğini, davalı ile müvekkili arasında imzalanan —- istinaden doğan kira alacağının tahsili için dava açtıklarını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla —- kira anapara alacağının dava tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile davalıdan tahsiline ayrıca—- temerrüt faizi alacağının davalıdan tahsiline ve —- tarihleri arasında teslimde gecikilen her gün için—oranında cezai şart karşılığı şimdilik — davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın görevli ve yetkili mahkemede açılmadığını, davacı taleplerinin zaman aşımına uğradığını, davacı ile imzalanan —- davacının sözleşmeye aykırı davranışları nedeniyle müvekkili tarafından —- sayılı ihtarnamesi ile haklı nedenle ve tek taraflı olarak feshedildiğini, ihtarnamede davacının cari hesap borcunu kapatması ve mülkiyeti müvekkiline ait ve davacı uhdesinde bulunan tüplerin iade edilmesinin bildirildiğini, davacı tarafından müvekkiline gönderilen ihtarname ile kendisine ait —- tüpün iade edilmesinin istendiğini, davacıdan tüplerin maliki olduğuna dair kayıtların talep edildiğini ve ibraz edilmesi halinde gerekli işlemlerin yapılacağının davacıya bildirildiğini, ancak davacının hiçbir belge / evrak ibraz etmediğini, davacının müvekkiline ait —– iade etmemesi üzerine —— dosyası ile dava açıldığını, davacının da karşı dava açarak müvekkili uhdesinde bulunan davacıya ait tüplerin iadesini talep ettiğini, davacının bu dosyada verilen karar için icra takibi başlattığını ancak karara aykırı taleplerde bulunduğunu, ilamlı icra takibinin iptali için açılan davada takibin iptaline karar verildiğini, davacı taleplerinin haksız olduğunu, davacının tüplerini gelip teslim almadığını, tüplerin teslimini istemediğini, mahkeme kararı ile davacıya iadesine karar verilen —yılından bu yana müvekkilinin—depolandığını, davacının herhangi bir kira alacağı bulunmadığını, tüplerin depolanması nedeniyle davacının müvekkiline depolama borcu bulunduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
İNCELEME ve GEREKÇE: Dava, hukuki niteliği itibari ile; bayilik sözleşmesinden kaynaklanan kira alacağı, temerrüd faizi ve cezai şart istemlerine ilişkindir.
Dava ——- kayıtlı olarak açılmış, davalı yan süresinde ibraz ettiği cevap dilekçesiyle öncelikle görev itirazında bulunarak açılan davada Asliye Ticaret Mahkemelerinin görevli olduğunu ileri sürmüştür. Mahkemenin —– tarihinde kesinleşen görevsizlik kararıyla ve süresinde talep ile dosya mahkememize gelmiş ve yargılamaya devam olunmuştur.
Mahkememizin —– günlü ön inceleme duruşmasında diğer dava şartları ve ilk itirazlar incelenmiş, tarafların sulh olma faaliyetinden sonuç alınamadığından uyuşmazlık noktaları belirlenerek tahkikat aşamasına geçilip, deliller toplanarak bilirkişiden rapor alınmak suretiyle sonuca gidilmiştir.
Davalı mahkememizin yetkisine itiraz etmiş, yetkili mahkemenin —– Mahkemeleri olduğunu ileri sürmüştür. Taraflar arasındaki sözleşme —- tarihli olup sözleşmenin imzalandığı tarihte —- geçerli olduğundan ve bu durumda sözleşme ile kararlaştırılan yer dışında genel yetkili mahkemede de dava açılabileceğinden, davalının ikametgahının mahkememiz yetki sınırları içinde olduğu gözetilerek davalının yetki itirazının reddine karar verilmiştir.
Davalı yanın bir diğer itirazı ise zamanaşımına ilişkindir. Davacı mahkememizde açtığı davada —- davalı tarafça tek taraflı olarak feshedilmesi nedeniyle cezai şart, kira alacağı ve faiz talebinde bulunmuştur. —-kanunda aksine hüküm olmadıkça her alacağın — yıllık zamanaşımına tabi olduğu kabul edilmiş, —- yıllık zaman aşımına tabi alacaklar sayılmıştır. Buna göre kira alacakları ile ana para faizleri için — yıllık zamanaşımı süresi öngörülmüştür. Davalı yan sözleşmeyi —- tarihli ihtarname ile davalıdan talepde bulunmuştur. Bundan sonra tüplerin iadesi için —- tarihinde kesinleşmiştir. Davacı iş bu davayı ——- dönem için talepte bulunduğundan kira alacağı ve faiz talebi yönünden zamanaşımı süresinin dolmadığı mahkememizce kabul edilmiştir. —- aşımı süresine tabi olup bu talep yönünden de zaman aşımının dolmadığı anlaşılmıştır.
Davacı, davalı ile aralarında —- tarihli —- imzalandığını, davalının tek taraflı olarak sözleşmeyi — tarihinde feshettiğini, ve kendisine —– iadesini talep ettiğini, —- bulunan —- davalıya iade edildiğini, —- tüpün kaybolması nedeniyle iade edilemediğini, bunun yanında kendisine ait olup davalı uhdesinde bulunan sınai tüplerde olduğundan davalıya ——– iadesinin istendiğini, ancak davalının —- etmediğini, taraflar arasında bu konuda —- esas sayılı dosyada davanın görüldüğünü ve verilen kararın kesinleştiğini, buna rağmen davalı —– iade etmediğinden kira alacağı hakkının doğduğunu, davalının —- ihtarname ile —- düştüğünü, mahkeme onama kararının —- olduğunu, bu süreye ilişkin kira alacağının işleyen temerrüd faizi ile birlikte davalıdan tahsilini istediklerini belirterek — tarihli —- her bir ——- arasında;
—– ana para alacağı aylık kira bedeli —— alacağının doğduğunu beyan etmiştir.
Davalı ise sözleşmenin kendisi tarafından haklı olarak feshedildiğini, fesih ile birlikte cari hesabın kapatılıp davacı elinde bulunan —— iadesinin talep edildiğini, davacının da —- tarihli ihtarnameyi gönderip — istediğini, kendisine —- ihtar gönderilerek, tüplerin maliki olduğuna dair kayıt sunulması halinde gerekli işlemin yapılacağının bildirildiğini, buna rağmen davacının mülkiyeti ispatlayıcı belge sunmadığını, —– kendilerine ait —– aynen iadesi için dava açtıklarını, davacının da karşı dava açtığını, mahkemece verilen kararın davacı tarafça takibe konu edildiğini ancak ilama aykırı talepler içerdiğinden takibin iptal olduğunu, davacının —– için kira talep edemeyeceğini, —- teslim almayanın davacının kendisi olduğunu, olayda alacaklı temerrüdünün gerçekleştiğini, üstelik mahkeme kararına rağmen davacının halen tüplerin teslimini istemediğini, söz konusu tüplerin depoda bekletildiğini, davacının kira bedeli talep edemeyeceğini ileri sürmüştür.
—- dosyası getirtilmiş, davacı/karşı davalı — davalı/karşı davacı —- görülen davada yürütülen yargılama neticesinde davacı/karşı davalıya ait olup halen davalı —- gün içinde davacıya iadesine, bu mümkün olmadığı taktirde ——davalıdan tahsiline, davalı/karşı davacıya ait olup halen karşı davalı — bulunan — davacı/karşı davalı tarafından —- davalı/karşı davacıya iadesine, bu mümkün olmaz ise ——– davacı/karşı davalıdan tahsiline karar verildiği, kararın —denetiminden geçerek — tarihinde kesinleştiği, — davalı —- tebliğ olduğu görülmüştür.
—- dosyasında davacının söz konusu kararı ilamlı icra takibine konu ettiği takip borçlusu —– takibin iptaline karar verildiği, takip alacaklısı durumundaki —- istinaf yoluna gidildiği ve istinaf başvurusu kabul edilip düzenlenmiş icra emrinin iptaline şeklinde karar oluşturulduğu iş bu kararında kesinleştiği anlaşılmıştır.
Taraflar arasında imzalanan —- tarihli sözleşme hükümleri incelendiğinde——- de sözleşmenin sona ermesi ve/veya feshi halinde bayinin —– aynen kullanılır ve sağlam şekilde nakliye masrafları kendisine ait olmak üzere derhal iade ile mükellef olduğu, hususlarının kabul edildiği görülmüştür.———tarafından bayiye teslimi ve boş tüplerin bayi tarafından —- usul ve şartlarının — belirleneceği düzenlenmiştir. —— hiçbir ——– davacıya ait tüplerden bahsedilmemiş, davacıya ait tüplerin davalı tarafından iade edilmemesi halinde kira bedeli talep edilebileceğine ilişkin bir düzenleme yapılmamıştır. Ancak taraflar arasında fiili uygulamada davacıya ait tüplerinde kullanıldığı, sözleşmenin sona erdiği tarih itibariyle davalı uhdesinde davacıya ait tüplerin bulunduğu, davalının davacıya gönderdiği ihtarname ile de kabul edilmektedir.
Bu durumda sözleşmenin feshedildiği an itibariyle davacıya —- davalı elinde kalmaya devam etmesi sebepten yoksun hale gelmiş olup davacıda tüplerin iadesi için davalıya ihtar göndermiş ancak sonuç alamadığından dava açma yoluna gitmiştir.—- davacıya ait tüplerin davalı tarafından —- içinde davacıya iadesine karar verilmiş, karar kesinleşmiş olmasına rağmen davalı tarafından iade edimi yerine getirilmemiştir. Mahkeme kararı ile davalı ——– davacıya verme/iade etme borcu altına girmiş olup iadeyi yapmamakla mutemerrüd durumdadır. Davalının edimini yerine getirmesi/yerine getirmeyi teklif etmesi davacının kabul etmemesi durumunda —- hareket etmesi mümkün iken bunların hiçbirin yapmamıştır. Davalı sözleşmenin feshedilip davacının tüplerin iadesi için gönderdiği ihtarname ile birlikte temerrüde düşmüş durumdadır. İhtarname ile davalıya verilen süre —- dolmuş olup bu tarihten itibaren davacı uğradığı zararı talep edebilecektir.— itibaren başlayarak —- kararının tebliğ edildiği —- kadar zarar karşılığı olarak kira bedeli talep etmiştir. Talebi —-bir talep olduğundan bilirkişi heyetinin—- tarihli ek raporunda yapılan hesaplamaya itibar edilerek davacının —- kira kaybı talep edebileceği mahkememizce kabul edilmiştir.
Davacının bir diğer talebi —- her ay için temerrüd faizi işletilmesi ve davalıdan tahsili istemine ilişkindir. Davacı bu talebini sözleşmenin temerrüd faizini düzenleyen —- bayi tarafından sözleşme gereğince — yapılacak ödemelerin vadesinde ya da talep edilen zamanda yapılmaması halinde muaccel hale geldiği tarihten itibaren alacağa —- belirtilen oranlarda temerrüd faizi uygulanacağı düzenlenmiş, —– aldığı ürün bedellerini ödememesi, geç ödemesi, eksik ödemesi hallerinde ——- talep edebileceği kabul edilmiştir. Söz konusu maddelerde davacının talepleri yönünden yapılmış bir düzenleme bulunmadığından davacının bu madde hükümlerine dayanarak zarar karşılığı olarak hükmedilen kira alacağına aylık —- temerrüd faizi talebi mahkememizce yerinde görülmemiş, söz konusu kira alacağına dava tarihinden itibaren avans faizi işletilmek suretiyle davalıdan tahsili yönünde karar verilmiştir.
Davacı yan açtığı davada aynı zamanda cezai şart talep etmiş olup bu talebini de sözleşmenin —- konusu maddede cezai şart davalı lehine getirilmiş bir düzenleme olup, bayi sözleşmenin feshi yahut sona ermesi hallerinde elinde bulunan tüp, ekipman,—- etmekle yükümlü tutulmuştur. —- içinde malzemeleri iade etmez ise teslim tesellüm tutanağında belirlenen fiyatlar üzerinden tesliminde gecikilen her gün için — tazminatı cezai şart olarak ödeyeceği kabul edilmiştir. Dosya kapsamında alınan kök bilirkişi raporunda davalının tek taraflı olarak hazırladığı —- sözleşme gereği sözleşmenin feshi halinde bayiye —- iade etmeyen davalının da teslim tesellüm tutanağında belirlenen fiyatlar üzerinden hesaplanacak cezai şartı ödemekle yükümlü olduğu kabul edilerek davacının —–cezai şart talebinde bulunabileceği belirtilmiş, ek raporda bu görüşten dönüldüğü görülmüştür. Dayanak sözleşme —tarihli olup davalı tarafından —- tarihinde feshedilmiştir. Sözleşmenin gerek düzenleme gerekse feshi tarihi itibariyle —- işlem koşullarına ilişkin düzenlemelerinin olayda uygulanması mümkün değildir. Öte yandan sözleşmede davacının davalıya —— etmesi yönünde bir düzenleme de bulunmamaktadır. Davalı bu tüplerin davacı tarafından —- doldurulmak üzere getirildiğini beyan etmekte olup davacının da buna bir itirazı bulunmamaktadır. —– istenebilmesi için sözleşmede açıkça cezai şartın düzenlenmiş olması gerektiği kabul edilmiştir. Dolayısıyla sözleşmede davalı yönünden bulunmayan tüp iade yükümlülüğü için davacının davalıdan cezai şart talep edemeyeceği kabul edilerek davanın kısmen kabulüne, —- kira alacağının dava tarihinden itibaren işleyen avans faizi ile birlikte davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, aşan talebin reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-ISLAH EDİLEN DAVANIN KISMEN KABULÜNE,
—-kira alacağının dava tarihinden itibaren işleyen avans faizi ile birlikte davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
Aşan talebin reddine,
2-Karar harcı — davacı tarafça peşin olarak yatırılan — harçtan mahsubu ile bakiye — harç ile davacı tarafça ıslah harcı olarak yatırılan —harcın karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
3-Davacı tarafından peşin olarak yatırılan — harcın davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
4-Davacı tarafından yapılan — bilirkişi ücreti olmak üzere toplam — yargılama giderinden davadaki haklılık oranına göre —- davalıdan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, kalanın davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T. deki esaslara göre belirlenen —- vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davalı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T. deki esaslara göre belirlenen —– vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri olmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
7-Davacı tarafından dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde davacı tarafa iadesine,
HMK 345. Maddesi hükmü uyarınca kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde istinaf yolu açık olmak üzere davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı oy birliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 06/10/2021