Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. İstanbul Anadolu 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2016/953 Esas
KARAR NO : 2021/110
DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 01/09/2016
KARAR TARİHİ: 16/02/2021
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı vekilinin,—– tarihli dava dilekçesinde özetle müvekkil şirket, ——– satışını yaptığını, davalının müvekkil şirket ile imzalamış olduğu sözleşmeye aykırı davranması ve bu aykırılığın da ——- sayılı tespit tutanağım ile tespit edilmesi nedeniyle ——— sayılı dosyası ile takibe başladığını, şirketin imzasını içermeyen protokol de incelendiğinde Davalı, ——–bulunan işletmesini —– tarihli protokol ile ——–devir ettiğini, davacı ve davalı arasında yapılan———-Sözleşmede yer alan yükümlülüklerinin devralan tarafından yerine getirilmesini kabul ve taaahüt ettiğini, yine ——- gereğince, işletmeci, devralan tarafından sözleşmeye uyulmamasından müteselsilsen sorumlu ve sözleşmenin her ne sebeple olursa olsun süresinden önce sona ermesi veya herhangi bîr şekilde ihlali durumunda şirket tarafından hukuki işlemlere başlanabileceğini peşinen kabul ve taahhüt ettiğini, buna karşın davalının veya işletmeyi devir alan kişi tarafından şirkete bildirimde bulunmaksızın kapatıldığını, aynı adreste——— unvanlı başka bir işletmenin faaliyette bulunduğu tespit edildiğini, davalı sözleşmenin —- davrandığını, bu nedenle faturaya dayalı olarak ürün alacağının —— usulü hesaplanarak kalan bakiyesi —tespite yönelik olarak harcanan ——— üzerinden ilamsız takibe geçildiğini açıklanan nedenlerle, haksız itirazın iptali ile icra takibi ve itirazın iptali davası konusu olan ——- alacağın işleyecek ticari avans faizi ile birlikte tahsiline ve %20 den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; —— tarihinde dava dışı üçüncü kişi——-tarafından açıldığını, davacı şirket ile sözleşmenin bu dönemde yapıldığını, bilahare aynı sözleşme ile bağlantılı olmak üzere bu şirket tarafından —–gerçekleştirildiğini, bilahare işletmenin davalı tarafından —-tarihinde devralındığını, ——-tarihinde işletme sahibi işyeri açılışı gerçekleştiği görünüyorsa da gerçekte işlemekte olan bir işletmenin devralındığını ve ürün alımına devam edildiğini, davalı tarafından da bu dönem içinde —– gerçekleştirildiğini, işletmenin açılışından önce davacı firma elemanlarının bilgi sahibi olduğunu, davalı ile — sözleşme imzalandığını, işyerinin — kapatılmasına karar verildiğini, davacı firma yetkililerinin kalan ürünün —–olduğu ve bu ürünlerin alınmasının zorunlu olduğunu bildirdiklerini, bunların alımı konusunda ısrarlı olduklarını ve gerektiğinde bu ürünlerin üçüncü kişi tarafından alınması yönünde anlayış göstereceklerini bildirdikleri,bunun üzerine ———tarihinde sözleşme ilişkisinin devri amacıyla —- devir sözleşmesi imzalandığını, böylece — ürün şevkinin başladığını, aynı zamanda soğutucu tesliminin de yapıldığım, böylece ——-yapılan satışlarla söz konusu yükümlülüğün yerine getirildiğini, çok sonra —— yılında yapılan icra takibi durumdan haberder olunduğunu, işletmenin dört yıldır kapalı olduğunun davacı tarafından bilindiğini, davacının iyiniyetli olmadığını bildirerek davanın reddini talep etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE:
Dava, hukuki niteliği itibari ile; İİK.nun 67.maddesinde düzenlenen itirazın iptali davasıdır.
——- takip dosyası getirtilerek dosyamız arasına alınmış, yapılan incelemesinde; davacı tarafça davalı aleyhine takip talebine ———-alacağın tahsili için takip başlatıldığı, takip dosyasında ödeme emrinin tebliği ile davalının süresinde takibe borca ve ferilerine itirazlarını bildirdiği, itiraz dilekçesinin davacı tarafa tebliğ edilmediği, mahkememizde açılan davanın süresinde olduğu tespit edilmiştir.
Dilekçeler aşaması tamamlanmakla, mahkememizin ön inceleme duruşmasında dava şartları ve ilk itirazlar incelenmiş, tarafların sulh olma imkanının bulunmadığının tespiti ile uyuşmazlık noktaları belirlenerek tahkikat aşamasına geçilip, deliller toplanmıştır.
Taraflar tacir olup delil olarak ticari defterlere dayanıldığından her iki tarafın dava konusu talebi kapsayacak şekilde tüm yasal ticari defterleri ve defterlerin bu uyuşmazlığa ilişkin dayanak kayıtları üzerinde mahkememizce resen seçilecek mali müşavir eşliğinde yapılan inceleme sonucunda hazırlanan raporda özetle;Davacı şirket tarafından—– tutarında alacak isteminde bulunulmuş ise de davacının ticari defterlerinde takip tarihi itibariyle—- tutarında alacağının raporlandığının görüldüğü,davalı şirket tarafından, işyerini devraldığı——- ait düzenlenen tüm faturalar ile sevk irsaliyeleri ve cari hesap ekstreleri ve işyerini devrettiği —- ait düzenlenen tüm faturalar ile sevk irsaliyeleri ve cari hesap ekstreleri üzerinde de inceleme yapılması talebi bulunduğundan,bu belgelerin mahkemeye ibraz edilmesi halinde rapor hazırlanmasının mümkün olduğu,ancak davacının incelenen ticari defterlerine göre, davalıdan alacak talebinde bulunabileceğinin kabulü durumda davacının davalıdan takip tarihi itibariyle ——- tutarında alacak talebinde bulunabileceği bildirilmiştir.
Davacı vekili bilirkişi raporuna itiraz ederek açmış oldukları davanın konusunun cari hesap alacağa olmadığı, bilirkişi raporunda da cari hesap alacağının hesaplanması sebebiyle bu hususa itiraz ederek bilirkişiden bedelsiz ürünlerin kıstelyevm usulü hesaplanmış halini talep ettiklerini belirterek bu hususta dosyanın yeni bir bilirkişiye verilmesini talep etmiştir.
Davacı vekilinin dosyanın yeni bir bilirkişiye tevdii talebinin kabulü edilerek dosyadaki tüm iddia ve itirazların ve bilirkişi raporlarının değerlendirileceği şekilde mahkememizce resen seçilen Mali müşavir ve hesap uzmanından oluşan — kişilik bilirkişi heyetinden alınan raporda özetle;——- tarihleri arasındaki işlemleri içeren iki sayfadan oluşan cari hesap dökümünün incelenmesinde davalının——- borçlu olduğunun görüldüğü,icra takibine dayanak oluşturan faturaların cari hesap içerisinde yar aldığının anlaşıldığı,ancak dosyaya rapor sunan önceki blirkişi tarafından yerinde inceleme yapıldığı sırada alınan bir başka cari hesap dökümünde söz konusu—- borcun ödenmek suretiyle tasfiye edildiği,buna bağlı olarak cari hesaptan dolayı borç alacak kaydının bulunmadığının,dava konusu uyuşmazlıkta davacı ve davalı arasındaki sözleşmenin — satın alınacağı ve bunların satılacağı olarak kararlaştırılmış ve bu miktardaki malın satın alınması ile birlikte sözleşmenin sona ereceğinin ortaya konulduğu,davacı defterlerinde yapılan incelemede davalıya yapılan ürün satışlarının ———- tarihleri arasında devam ettiğinin,taraflar arasında yapılan sözleşme hükümleri incelendğinde ——- gerçekleştirilmesi karşılığında davalıya promosyon sağğlandığı ve iskontolara —– faturada rastlanıldığı,söz konusu faturaların hem icra takip dosyasında hem de dava dosyasında davacı tarafından sunulmuş bulunduğu,davacının davalıya karşı promosyon yükümlülüğünü yerine getirdiğini,davalının da ——— ürün alma yükümlülüğünün —– oranında yerine getirmiş olması sebebiyle davalının sözleşmeyi ihlal ettiğinden söz edilemeyeceği,davalının cari hesap dökümü gereği borcunun bulunmadığı bildirilmiştir.
Davacı vekilinin heyet raporuna yapılan itirazda raporda hesaplamada hataya düşüldüğü,sözleşmenin özel hükümlerinin son paragrafında ————ambalajlı ürünler ile ————açıklamasının söz konusu ürünlerin promosyon olarak kabul edilemeyeceğini gösterdiğini,diğer taraftan davalıya promosyon verilmiş bulunan ürünlerinde hesaplamaya katılması suretiyle—- mal alımını gerçekleştirildiğini dolayısıyla sözleşmede yer alan bir kısım ürünlerin satış bedeline dahil edilmemesi gerekirken satış bedeline dahil edildiği,promosyon olarak verilmiş bulunan ürünlerinde satılmış ürün gibi değerlendirildiği bildirilerek itirazda bulunulmuştur.
Davacı vekilinin itirazlarının değerlendirileceği şekilde bilirkişi heyetinden alınan ek raporda özetle;Davacı vekili tarafından sözleşmenin özel şartlarında belirtilen açıklamanın yorumundan önce, davacı vekilinin talebini promosyon verilen ürünlerin iadesine ilişkin sözleşme hükmünün tekrar ele alınması gerekmektedir. İncelenen sözleşmenin 4. Madesi şu düzenlemeyi içermektedir:
İşletmeci herhangi bir nedenle —— iade etmemek koşuluyla gazlı ve gazsız ürünler için toplam—— adet/koli miktarın da ürünü, müşterilere satmayı planmaktadır. Sözleşmenin herhangi bir süre sınırlaması olmaksızın iş bu satış miktarının tamamlanması ile birlikte kendiliğinden sona erecektir.
Bu hüküm taraflar arasında sözleşmenin süresini ve davalının yükümlülüğünü ortaya koymaktadır. Buna göre davalı ——- mal satışı gerçekleştirdiğinde, sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüklerini yerine getirmiş olacaktır. Belirtilen hükmün hemen öncesinde işletmecinin ürün bedellerini, —– peşin ödeneceği —–hemen ardından marka haklarını korunmasına ilişkin hakların korunacağı — düzenleme altına alınmıştır. Diğer bir ifadeyle ——-satımı zorunluluğuna ilişkin hüküm açık bir biçimde düzenlemenin içinde herhangi bir istisna gösterilmeksizin yer almaktadır.
Diğer taraftan —– mal satışının müşterilere yönelik planladığı anlaşılmaktadır. Diğer bir ifadeyle Şirket tarafından işletmeciye yapılan satışlar değil, müşterilere yapılan satışların dikkate alındığı görülmektedir. Müşteriye yapılan satış kavramının davacıya ait ürünlerin üçüncü kişilere satışı olarak anlaşılması gerekmektedir.
Davacı vekili tarafından son sayfası sunulan ve burada itiraz dilekçesinde yer alan,————— ifadesi ile yukarıda incelenen—— arasında bağlantı tarafımızdan kurulamamıştır.
Bu husus itiraz dilekçesinde ——şeklinde ifade edilmiştir. Esasen davacı tarafın sunduğu hesaplama tablosu ile söz sözleşme hükmü ile sözleşmenin 3. Maddesi arasında bağlantı kurduğunu göstermektedir. Bu bağlantının tarafımızdan kurulamadığı tekrar ifade edilmelidir
Kaldı ki, belirtilen özel hüküm sözleşme ekinde yer almakta ve promosyon ve bedelsiz ürünlere ilişkin açıklamaların hemen altında yer almaktadır. Bu haliyle yukarıda incelenen ———- müşterilere satışına ilişkin yükümlülük ile açık bağlantısının kurulmadığı görülmektedir. İncelenen şekilde bir tarafça hazırlanan ve diğer tarafa sunulan, boşlukların el ile doldurulduğu sözleşmelerde yer alan kayıtların yorumlanmasında, hükmü kaleme alan aleyhine yorum esasının uygulanması gerekir. Düzenlemeler arasında açık bir bağlantı kurulamadığından, bir kısım ürünün üçüncü kişilere yapılan ve sözleşmeyle üstlenilen —— ürün kapsamında olmadığına ilişkin açıklamanın, bu tür bir sözleşmede daha açık bir bağlantı ile kurulması gerektiği kabul edilmelidir.
Bu haliyle davalının ———ürün almak suretiyle bunu müşterilere satıp satmadığına ilişkin kök raporda ayrıntılı inceleme yapıldığı görülmektedir. Fatura bazında yapılan inceleme ile promosyonsuz olarak alınan ürün miktarının belirlendiği görülmektedir.
Davacı vekili tarafından promosyonsuz ürünlerin de hesaplamaya katıldığı yönündeki itiraz bakımından, her bir ürün bazında promosyon olarak verilenler dışındaki ürünlerin dikkate alındığı raporumuzda vurgulanmıştır.
Sonuç olarak; Davacının ——-oranında yerine getirmiş olması sebebiyle sözleşmeyi ihlal ettiğinden söz edilemeyeceği, davacı tarafından itiraz ile bildirilen sözleşme hükmü ile satış yükümlülüğü arasında bağlantının tarafımızdan kurulamadığı ancak bu hususun sayın mahkemenin takdir yetkisi kapsamında bulunması ve takdir yetkisine müdahale etmemek adına, davacının itirazı gereği söz konusu sözleşme hükmünün —– bağlantılı olduğu kabul edilirse, davalının——– ürün sattığı, Davacının hesabına esas aldığı sözleşmede bazı satışların ——-konusunda bir düzenleme olmadığından kabul edilemeyeceği, eksik ürün satımının varlığı kabul edilirse davalının ——— miktarlı fazla bedelsiz mal aldığı ve bu bedeli ödemesi gerektiği, itirazın bu miktar ve Noter masrafı dikkate alınarak değerlendirilmesi gerektiği bildirilmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama, toplanan deliller ve alınan bilirkişi raporları, tüm dosya kapsamına göre;Davanın, davalının davacı şirketinin yazılı onayını almaksızın sözleşme süresi içerisinde iş yerini kapatması/devretmesi nedeniyle sözleşmeye aykırı davranıldığı gerekçesiyle davalıya faturaya dayalı olarak bedelsiz şekilde verildiği iddia edilen ürün alacaklarını —— üzerinden başlatılan ilamsız icra takibine yapılan itirazın iptali talebine ilişkin olup, uyuşmazlığın davacının takip tarihinde bu alacağa hak kazanıp kazanmadığı noktasında toplandığı anlaşıldı.
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, davalının davacı ile aralarında yapılan ——–aykırı davranarak davacı şirketin yazılı onayı alınmaksızın sözleşme süresince satış noktasını kapatmamayı ve devretmemeyi taahhüdüne aykırı davranarak işletmesini devrettiğini ve ——-yevmiye sayılı tespit tutanağı ile işletmenin kapandığının tespit edildiğini,davalının sözleşmeye aykırı davranarak yükümlülüklerini yerine getirmediği iddiasıyla davalı tarafa faturaya dayalı olarak verilen bedelsiz ürün alacağının kıstalyev usulü hesaplanarak kalan bakiyesi ——— takibe konularak itirazın iptalini ve kötüniyet tazminatı talebinde bulunulmuştur.
Davalı cevap dilekçesinde ve davalı tarafça borca itiraz dilekçesinde özetle,—–tarafından açılmış olan—- numaralı fatura ile ürün gönderiminin başladığını,——- ürün alımının gerçekleştiği,davalı tarafından —- tarihinde devir alındığını ve ürün alımına devam edildiğini ve —— adet ürün alındığını dolayısıyla davacı şirketin —- tarihinde dava dışı —- davalı tarafça devredildiğini,bu tarihten sonra davacı şirketçe dava dışı — ürün satışının yapıldığını,— firması kayıtları incelendiğinde kalan ürün miktarı olan ——— başlatıldığını ve dolayısıyla sözleşmede kararlaştırılan ——– satışlarının fazlasıyla yerine getirildiğini,sözleşme gereği yükümlülüklerinin yerine getirildiğini, satışı yapılan ürünlerin ödemelerinin ürün satış noktasına geldiği anda peşin olarak yapıldığını bu sebeplerle borcunun bulunmadığı ileri sürülerek takibe yapılan itirazlarının kabul edilmesi talebinde bulunulmuştur.
Dava konusu yapılan ————– tarafların imzasını içerdiği ve tarafların kabulünde olduğu,sözleşme şartları incelendiğinde davalının davacı şirket ürünlerini satmayı,başka şirket ürünlerini satmamayı taahhüt ettiği,davalının kendisine davacı tarafından satılacak ürünlerin bedelini peşin olarak ödeyeceğini,sözleşme süresi içerisinde —-ürünün müşteriye satışını taahhüt ettiğini,ürün bedellerini vadeli alıyorsa gecikme halinde aylık yüzde—— faiz ödeyeceğini, şirketin yazılı onayını almadan hak ve yükümlülüklerini başkasına devir ve temlik etmeyeceğini, şirketin yazılı onayı dahilinde kısmen ve tamamen satın ya da devir alan kimselerin sözleşme hükümleri ile bağlı ve ondan dolayı şirkete karşı sorumlu olmalarını temin etmeyi ve ayrıca kendi sorumluluğunun da onlarla birlikte aynen devam edeceğini taahhüt ettiğini ve sözleşme ekinde yer alan ——- taşıyan davacı tarafından davalıya bir defaya mahsus olmak üzere fatura karşılığı dökümü verilen ürünlerin %100 iskontolu olarak verileceği,sözleşmeye aykırılık halinde söz konusu ürünlerin bedellerinin —- ödeneceği,metnin bu bölümünde el yazısı ile promosyon olarak verilecek ürünlerin açıklandığı ayrıca damla markalı ürünlerde ——— ambalajlı ürünler ——— yazılı olduğu görülmüştür.
Dava konusu uyuşmazlıkta davacı ve davalı arasındaki sözleşmenin —— mal satın alınacağı ve bunların satılacağı olarak kararlaştırılmış olup bu miktardaki malın satın alınması ile birlikte sözleşmenin sona ereceği düzenlenmiştir.Somut olayda davalının restoran işlettiği ve sözleşmeyi bunu konu alarak kurduğu ,davacı defterlerinde yapılan incelemede davalıya yapılan ürün satışlarının ——- tarihleri arasında devam ettiği,davalı tarafından sunulan belgeler incelendiğinde davalının söz konusu işletmeyi —— ek bilirkişi raporunda ——-firmaları ile davacı şirketin herhangi bir çalışmalarının bulunmadığının tespit edildiği,ek rapor ekindeki tutanakta davacı tarafın —- ve elektronik postalar üzerinde yapılan detaylı aramada ——-ilişkin herhangi bir kayıt bulunmadığı ve kayıtlara göre ticari ilişkinin bulunmadığının tespit edildiği,davalı vekilinin sunduğu cevap dilekçesi ekinde —işletmenin —- devrini konu almakla bu sözleşme de davacı şirketin imzasının olmadığı görülmüş olup davalı taraf ,dava dışı ——— davacı arasındaki ticari ilişkinin varlığını ve bu ticari ilişkiye istinaden dava dışı kişi tarafından davacıdan mal alındığı iddiasını ispat edemediği mahkememizce kabul edilmiştir..Davacının dilekçesinde belirttiği ve takip konusu yaptığı faturaların tarihleri itibariyle davalının işletmesini işlettiği dönemlere ilişkin olduğu anlaşılmıştır.Bilirkişi raporunda — faturaya konu ve sözleşmede yer alan ürünlere bağlı diğer ek promosyanların davacı tarafından davalı tarafa verildiği tespit edilmiştir.Taraflar arasındaki sözleşmede —–işletmecinin herhangi bir nedenle şirkete iade etmemek koşuluyla —— müşterilere satılmasının konu alındığını ve dava dilekçesi ekinde sunulan davalı tarafça itiraza uğramayan özel hükümler başlıklı sözleşme ekinde ————– düzenlemesi yer almış olup belirtilen ürün ve miktarları satışa dahil değildir denilerek davalı tarafça müşteriye satılacak —— kapsamında olmadığı davalı tarafından davanın —-celsesinde kabul edilmiş olup bilirkişi heyetinin —– tarihli ek raporunda mahkemece sözleşme ekinde yer alan ve davacı tarafından belirtilen özel şart hükmünün —- satışı ile bağlantılı olduğunun benimsenmesi halinde davalı tarafından satışı gerçekleştirilen metal kutu ve pet miktarının— olduğu,aynı dönemde alınan promosyonlu ürünlerin——- düşüldüğünde davacı tarafından müşterilere satılan ve bedeli ödenerek alınmış olan —- koli olduğunun tespit edildiği,davalı tarafça eksik gerçekleşen satış —- olup davacıya bedelsiz verilen ürün miktarının oranlanması ve —— zorunluluğunun olduğu belirtilmiş olup toplanan deliller uyarınca alınan bilirkişi raporu mahkememizce gerekçeli ve denetlenebilir nitelikte olduğundan hükme esas alınarak davacı tarafın — asıl alacak ve —– mahkememizce kabul edilerek alacak yargılamayı gerektirdiğinden icra inkar tazminatının reddine karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KISMEN KABULÜ ile
1-Davalının — sayılı dosyasına yapmış olduğu itirazın kısmen iptali ile takibin — noter masrafı olmak üzere toplam —- üzerinden devamına, — asıl alacağa takip tarihinden itibaren yıllık ——– oranında ve değişen oranlarda avans faiz işletilmesine, bakiye talebinin reddine,
2-Alacak yargılamayı gerektirdiğinden davacı tarafın tazminat talebinin reddine,
3-Karar harcı 227,87 TL’den davacı tarafça peşin olarak yatırılan 43,79 TL harcın mahsubu ile bakiye 184,08 TL harcın davalı taraftan tahsili ile hazine adına irad kaydına,
4-Davacı tarafından dava açılırken peşin olarak yatırılan 29,20 TL başvuru, 43,79 TL peşin nispi harç olmak üzere toplam 72,99 TL’nin davalı taraftan tahsili ile davacı taraf ödenmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 165,00 TL tebligat ve müzekkere gideri, 2.000,00 TL bilirkişi masrafı olmak üzere toplam 2.165,00TL yargılama giderinin kabul ve ret oranları gözetilerek 1.992,39TL’sinin davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, bakiye giderin davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı tarafından yapılan 41,55TL yargılama giderinin kabul ve ret oranları gözetilerek 3,31 TL’sinin davacı taraftan tahsili ile davalı tarafa ödenmesine, bakiye giderin davalı üzerinde bırakılmasına,
7-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T. deki esaslara göre belirlenen 3.335,89 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
8-Dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair davacı vekilinin ve davalı tarafın yüzüne karşı kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulüne anlatıldı. 16/02/2021