Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2015/1011 Esas
KARAR NO: 2021/231
DAVA : Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 02/11/2015
KARAR TARİHİ: 16/03/2021
Mahkememizde görülmekte olan davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
TALEP
Davacı vekili tarafından sunulan dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin ————– kapsamında —- faaliyet gösterdiğini, bu faaliyeti çerçevesinde bizzat belirlediği noktalarda kendi marka ve logosu altında —- standartlarında kurulacak/kurulu akaryakıt istasyonlarında akaryakıt, —- satış faaliyetini gerçekleştirdiğini, müvekkili şirket ile davalı şirket arasında —– bulunan —— kurumsal kimliği altında işletilmesi amacıyla —- tarihli ön protokol ve ——– akdedildiğini, ayrıca davalı tarafça —– tarihli Taahhütname tanzim ve imza edilerek müvekkili şirkete verildiğini, davalının bu bayilik sözleşmesi uyarınca istasyonda —- bayilik lisansı ile faaliyet gösterdiğini, — sözleşmesi süresi sonunda kendiliğinden —- itibariyle sona erdiğini, anılan sözleşmenin süresi sonunda sona erdiği ve davalı ile yeni bir bayilik sözleşmesinin akdedilmediğinin ayrıca —- bildirildiğini, aynı zamanda müvekkili şirket ile davalı şirket arasında — bulunan —- da kurumsal kimliği altında işletilmesi amacıyla — tarihli ön protokol ve—- akdedildiğini, davalı tarafça —- tanzim ve imza edilerek müvekkili şirkete verildiğini, davalının bu — uyarınca da —-bayilik lisansı ile faaliyet gösterdiğini, akaryakıt bayilik sözleşmesi süresi sonunda kendiliğinden —- itibariyle sona erdiğini, anılan sözleşmenin süresi sonunda sona erdiği ve davalı ile yeni bir bayilik sözleşmesi akdedilmediğinin ayrıca ———-bildirildiğini, davalı bayinin birinci adreste faaliyet gösterdiği —— için imzalanmış olan taahhütnamenin —– uyarınca sözleşme süresi içinde anılan istasyonda her yıl için —– müvekkili şirketten satın alınacağının taahhüt edildiğini, ayrıca taahhütnamenin —- göre bu taahhüdün yerine getirilmemesi durumunda her bir yılda eksik alınan ürün bedelinin son cari fiyatı üzerinden hesaplanacak tutarın —- şirkete ceazi şart olarak ödeneceğinin davalı tarafça kabul ve taahhüt edildiğini, öte yandan, davalı bayinin ikicin adreste faaliyet gösterdiği —– için de aynı taahhütte bulunduğunu, taahhütname uyarınca sözleşme süresi içinde anılan istasyonda her yıl için —– yağın müvekkili şirketten satın alınacağının taahhüt edildiğini, bu taahhüdün yerine getirilmemesi durumunda her bir yılda eksik alınan ürün bedelinin son cari fiyatı üzerinden hesaplanacak tutarın—–şirkete cezai şart olarak ödeneceğinin davalı tarafça kabul ve taahhüt edildiğini, müvekkil şirket kayıtlarının incelenmesinde davalı şirketin, —adresindeki bayilik yönünden — taahhüt dönemi, —-Taahhüt dönemi, —taahhüt dönemi,—— Taahhüt dönemi ile—– adresindeki bayiliği yönünden ——Taahhüt dönemi, — Taahhüt dönemi, —Taahhüt dönemi, —–Taahhüt dönemi için tonaj ihlalinde bulunduğunu, taahhütlerini yerine getirmediğinin tespit edildiğini, anılan satış taahhütlerinin ihlali nedeni ile davalı yana ——— tarihli ihtarnamesi ile davalının akaryakıt tonaj taahhütlerinin yerine getirilmemesi sebebiyle tahakkuk eden alacaklarının ödenmesi, aksi halde tahsili amacıyla yasal yollara başvurulacağı hususlarını ihtar ve ihbar edildiğini, ihtarnamenin davalı bayinin her iki adresine de ——tarihinde tebliğ edildiğini, müvekkili şirketin söz konusu satış taahhütlerini yerine getirileceğine olan güven nedeniyle davalı yararına kazandırımlar da bulunduğunu, davalının satmayı vaat ettiği ürünleri satamadığını, yukarıda belirtilen taaahhüt dönemlerine ilişkin satış taahhüdüne göre alması gereken ürün miktarı üzerinden dava tarihine kadar beyaz ürün, madeni yağ almamak suretiyle sözleşme hükümlerine aykırı davranarak müvekkili şirketi zarara uğrattığını belirterek davanın kabulüne karar verilmesini, sözleşmeden sözleşmeden ve kanundan kaynaklanan her türlü zarar ziyanın tazmini hakları saklı kalmak kaydıyla fazlaya ilişkin tüm talep vedava hakları ile ıslah hakları saklı kalmak kaydıyla hesaplanacak kar mahrumiyeti ve cezai şarttan doğan alacaklarının, her iki adreste kurulu bayilik için ayrı ayrı talep edilmek üzere her bir bayilik sözleşmesi için sözleşmelerin başlangıç tarihi olan —- tarihinden bayilik sözleşmelerinin süresinin sona erdiği —- tarihine kadar ki dönem yönünden ———- kısmının taraflar arasındaki bayilik sözleşmesine bağlı olarak aylık —– akdi faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP
Davalı vekili tarafından sunulan cevap dilekçesinde özetle; davacı ile davalı— yıllık ——–sözleşmesi yapıldığını, sözleşme süresinin bittiğini, taraflar arasındaki ilişkinin sona erdiğini, davalının sözleşme süresince her yıl için belirli miktarda akaryakıt satın alma taahhüdünde bulunduğunu, bu taahhüdün yerine getirilmediğini, bu sebeple her bir yıl için cezai şart ödenmesini talep ettiğini, davacının davasının haksız, yersiz ve kötüniyetli olduğunu, ———— Talepte Bulunması Mümkün olmadığını, kötü niyetli olduğunu, taraflar arasında —- başlangıç tarihli——- imzalandığını, müvekkilinin sözleşme doğrultusunda her bir yıl için belirli miktarda akaryakıt satın alma taahhüdünde bulunduğunu, sözleşmenin —– sürdüğünü, bu süre içinde davacı tarafça taahhüde uyulmadığı gerekçesi ile herhangi bir cezai şart talebinde bulunulmadığını, herhangi bir ihtirazi kayıt konulmadan müvekkiline akaryakıt verilmeye devam edildiğini, hal böyle iken davacının sözleşme sona erdikten sonra cezai şart talebinde bulunmasının mümkün olmadığını, bu talebin kötü niyetli olduğunu, taahhüdün yerine getirilememesinin sebebinin davacının sözleşmeye uymamasından kaynaklandığını, taraflar arasındaki —- tarihli ön protokole ———– davacının müvekkiline yapmayı taahhüt ettiği işleri yapmadığını davacının sözleşmedeki bu taahhütlerini yerine getirmemesinin veya eksik yerine getirmesinin ve zamanında yerine getirmemesinin müvekkilinin daha fazla akaryakıt satabilmesine engel olduğunu, müvekkilinin sözleşmeyi yenilemeyeceğini bildirdikten sonra davacının cezai şart talebinde bulunmasının talebinde kötü niyetli olduğunun sabit olduğunu, müvekkilinin sözleşmeyi yenilemeyeceğini bildirdikten sonra davacının cezai şart talebinde bulunmasının talebinde kötüniyetli olduğunuun sabit olduğunu, taraflar arasındaki sözleşmenin sona erme tarihinin —- olduğunu, müvekkilinin ———yevmiye nolu ihtarnameleri ile yeni bir sözleşme yapmayacağını davacıya bildirdiğini, davacının ise bu aşamadan sonra, müvekkilinin sözleşmeyi sona erdirme iradesini gördükten sonra, —— tarihli ihtarnameyi göndererek cezai şart talebinde bulunduğunu belirterek fazlaya dair haklarımız saklı kalmak kaydıyla davacının haksız ve kötüniyetli davasının reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME VE GEREKÇE
Dava, hukuki niteliği itibariyle taraflar arasında düzenlenen bayilik sözleşmesine dayalı kar mahrumiyeti ve cezai şart alacağı istemine ilişkindir.
Usulünce duruşma açılarak; tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri denetlenip ihtilaflı ve ihtilafsız konular ön inceleme duruşmasında resen belirlenerek uyuşmazlığın çözümü doğrultusunda tarafların tüm delilleri tahkikat duruşmalarında toplanıp bilirkişi incelemesi yapılmak suretiyle dava sonuçlandırılmıştır.
Tarafların iddia ve savunmalarının değerlendirilmesi sonucunda; dava konusu uyuşmazlığın, taraflar arasında bayilik sözleşmeleri ve satış taahhütnamesi bulunduğu ve davalının davacıdan belli bir kotadan ürün satın almayı yıl bazında taahhüt etmiş olduğu hususunda uyuşmazlık bulunmadığı, uyuşmazlığın davalı tarafın taahhüdünü ihlal edip etmediği, sözleşmede ve taahhütnamede kararlaştırılan miktarda ürün satın alıp almadığı, eğer sözleşmede kararlaştırılan miktarda ürün satın alınmamış ise davacı tarafın kar mahrumiyeti ve cezai şart talep edip edemeyeceği, davalının eksik ürün almasının tespit edilmesi halinde bu durumun davacının edimlerinden kaynaklanıp kaynaklanmadığı, noktasında toplandığı anlaşılmıştır.
Davacı tarafın ——yıllarına ait ticari defterleri üzerinde — mali müşavir ve bir aktüer bilirkişi tarafından inceleme yapılmak üzere — talimat yazılmış, talimat mahkemesince alınan —arihli bilirkişi heyet raporunun sonuç bölümünde; taraflar arasındaki —- düzenlendiği ve bu sözleşmenin — tarihinde yürürlüğe girdiği ve — tarihinde sona erdiği, sözleşmenin — olup bitiş tarihinin — olduğu, davalı firma tarafından ilk ürünün —- tarihinde satın alındığı, davalı — —- için, protokolde taahhüt ettiği bir yıl için —— şirketten alıp satmayı kabul ve taahhüt ettiği, ———-alıp satmayı kabul ve taahhüt ettiği, davalı tarafından bu taahhüdün yerine getirilmemesi durumunda her bir yılda eksik alınan ürün bedelinin son cari fiyat üzerinden hesaplanacak tutarın %5 (yüzde beş)’i şirkete şartı-ceza olarak ödeneceğinin beyan ve kabul edildiği, ———- sözleşme tarihi —sözleşme bitiş tarihi arası dönemde eksik alınan —- ödenmesi gereken kar mahrumiyetinin —Olduğu, madeni yağ alımında eksik alınan bir tutar olmadığı için ödenecek kar mahrumiyetinin olmadığı, şube —— için — sözleşme tarihi ile — sözleşme bitiş tarihi arası dödnemde eksik alınan beyaz ürün olmadığı için kar mahrumiyeti olmadığı, —– alınması nedeniyle ödenmesi gereken kar mahrumiyetinin —- Olduğu, davalı firmanın davacı firmaya ödemesi gereken toplam — cezai şart bedelinin toplam — olduğu görüş ve kanaatleri bildirilmiştir.
Talimat mahkemesi aracılığı ile bilirkişi heyetinden ek rapor düzenlenmesi istenmiş bilirkişi heyetince düzenlenen —–tarihli ek raporun sonuç bölümünde; taraflar arasındaki —— olarak düzenlendiği ve bu sözleşmenin—– tarihinde yürürlüğe girdiği ve — tarihinde sona erdiği, sözleşmenin — yıl süreli olup bitiş tarihinin — olduğu, davalı firma tarafından ilk ürünün —- tarihinde satın alındığı, davalı ——- protokolde taahhüt ettiği bir yıl için —– alıp satmayı kabul ve taahhüt ettiği, şube —– için, protokolde taahhüt ettiği bir yıl için —– şirketten alıp satmayı kabul ve taahhüt ettği, davalı tarafından bu taahhüdün yerine getirilmemesi durumunda her bir yılda eksik alman ürün bedelinin son cari fiyat üzerinden hesaplanacak tutarın %5 (yüzde beş)’i şirkete —olarak ödeneceğinin beyan ve kabul edildiği, ——- bitiş tarihi arası dönemde eksik alınan —- ödenmesi gereken kar mahrumiyetinin — olduğu, madeni yag alımında eksik alınan —- ödenmesi gereken kar mahrumiyetinin —olduğu, şube ——– için —sözleşme tarihi ile —sözleşme bitiş tarihi arası dönemde eksik alınan — için ödenmesi gereken kar mahrumiyetinin— olduğu, madeni yağ alımında eksik alınan — ödenmesi gereken kar mahrumiyetinin—-Olduğu, davalı firmanın davacı firmaya ödemesi gereken toplam — cezai şart bedelinin toplam — olduğu görüş ve kanaati taşıdıkları bildirilmiştir.
Talimat mahkemesi aracılığı ile bilirkişi heyetinden 2. kez ek rapor düzenlenmesi istenmiş bilirkişi heyetince düzenlenen — tarihli ek raporun sonuç bölümünde; taraflar arasındaki —- düzenlendiği ve bu sözleşmenin —- tarihinde yürürlüğe girdiği —tarihinde sona erdiği sözleşme —yıl süreli olup bitiş tarihinin — olduğu, davalı fımıa tarafından ilk ürünün — tarihinde satın alındığı, davalı — —– protokolde taahhüt ettiği bir yıl için —– satmayı kabul ve taahhüt ettiği, şube — protokolde taahhüt ettiği bir yıl için——alıp satmayı kabul ve taahhüt ettiği, davalı tarafından bu taahhüdün yerine getirilmemesi durumunda her bir yılda eksik alman ürün bedelinin son cari fiyat üzerinden hesaplanacak tutarın —– şirkete —ödeneceğinin beyan ve kabul edildiği, ——- — sözleşme tarihi ile — sözleşme bitiş tarihi arası dönemde eksik alınan —- ödenmesi gereken — Olduğu, — alımında eksik alınan —- ödenmesi gereken —olduğu, şube ——-sözleşme tarihi ile — sözleşme bitiş tarihi arası dönemde eksik alınan —–ödenmesi gereken —— olduğu, —- alımında eksik alınan — ödenmesi gereken —-olduğu, davalı firmanın davacı firmaya ödemesi gereken —cezai şart bedelinin toplam ——olduğu görüş ve kanaati bildirilmiştir.
Mahkememize dosya üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmış bilirkişi heyetince düzenlenen –tarihli raporun sonuç bölümünde; davacının sadece sözleşme sona ermeden evvel keşide ettiği ihtar sebebiyle son dönem ——- kapsamında alım taahhüdüne aykırılık oluşması halinde cezai şart talep edilebileceği; vaki benimseye nazaran, son dönem kapsamında davacının isteyebileceği cezai şart tutarının —- olduğu; davacının bu hesaplanan dönem yönünden her iki sözleşme için talebinin ayrı ayrı —- olduğu; davacının alacağına aylık ——– yürütülmesini talep ettiğinin görüldüğü; taraflar arasındaki sözleşmede bu yönde akdi faiz kararlaştırması bulunduğu; tüm delillerin takdiri ve hukuki değerlendirmenin tamamı mahkememize ait olmak üzere kanaatleri bildirilmiştir.
Talimat mahkemesince alınan tanık beyanları değerlendirilmiştir.
Uyuşmazlığın taraflar arasında taahhütname kapsamında yıllık asgari alım taahhüdüne uymayan davalı bayiden, davacının, son cari fiyat üzerinden %5 cezasi şart isteyip isteyemeyeceği ve miktarı ile alım taahhüdüne aykırılığın davacıdan kaynaklanıp kaynaklanmadığı noktasında topladığı,
Tarafların —- tarihli taahhütname kapsamında —-boyunca almayı ve —oranında cezai şart uygulanacağı, — —- satmayı, ——- cezai şart uygulanacağına dair anlaştıkları,
Yıllık dönem taahhütlerini eksik gerçekleşmesi halinde davacı şirketin ihtarı kayıt koyması gerektiği ancak davacının bunu koymadığı, davacının sözleşmenin sona ermesinden evvel —- tarihli ihtarname çektiği bu nedenle —– devresinde eksik taahhüdü gerçekleştiği buna göre hesap yaptırılmış, alınan rapora göre davacının — — için —- nedeniyle cezai şart bedelinin —- için —–için beyaz ürün cezai şart bedeli —–olmak üzere toplam—- davalıdan alacaklı olduğunun tespit edildiği, bu nedenle davanın kısmen kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-DAVANIN KISMEN KABULÜNE,
2—— cezai şart bedeli —–
3—- şart bedeli —–
4—– olmak üzere toplam — tarihinden itibarin aylık — akdi faiz uygulanmak suretiyle davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Fazlaya ilişkin talebin reddine,
6-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gerekli 1.903,82 TL. harçtan peşin alınan 797,86 TL. harcın mahsubu ile bakiye 1.105,96 TL. harcın davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
7-Davacı tarafından yapılan ilk dilekçe gideri 441,66 TL., bilirkişi gideri ile tebligat ve müzekkere gideri 7.384,30 TL. olmak üzere toplamda 7.825,96 TL. yargılama giderinden red/kabul oranına göre 7.604,59 TL. yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye giderin davacı üzerinde bırakılmasına,
8-Davalı tarafından yapılan 420,90 TL. yargılama giderinden red/kabul oranına göre 11,91 TL. yargılama giderinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, bakiye giderin davalı üzerinde bırakılmasına,
9-Hüküm tarihindeki tarife uyarınca kabul edilen dava yönünden 4.180,54 TL. vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
10-Hüküm tarihindeki tarife uyarınca reddedilen dava yönünden 811,29 TL. vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
11-HMK 333 ve gider avansı tarifesinin 5. maddesi gereğince gider avansının kullanılmayan kısmının kararın kesinleşmesinden ilgili tarafa iadesine,
Kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içinde İstinaf yoluna başvurma yolu açık olmak üzere verilen karar davacı vekili ile davalı vekilinin yüzlerine karşı açıkça okunup anlatıldı. 16/03/2021