Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. İstanbul Anadolu 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2023/205
KARAR NO : 2023/631

DAVA : Ticari Şirket (Şirkete Özel Denetçi Tayin Edilmesi)
DAVA TARİHİ : 20/03/2023
KARAR TARİHİ : 12/07/2023

Mahkememizde görülmekte olan ticari şirket (şirkete özel denetçi tayin edilmesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilince sunulan dava dilekçesinde özetle; davalı şirketin 1990 yılında —ve oğulları —-tarafından kurulmuş bir aile şirketi olduğu, kardeşler arasında anlaşmazlıklar çıkması nedeni ile müvekkillerinin murisi — 2006 yılında hissesini kardeşine devretmek sureti ile ortaklıktan ayrıldığı, —- 2007 yılında vefat etmesi sonucunda müvekkillerinin murisi — TTK 596. madde hükümleri gereğince şirkette tekrar pay sahibi olduğu, müvekkillerin murisi —– 27.02.2021 tarihinde vefatı ile müvekkillerin TTK 569. madde hükmü gereğince davalı şirkette paydaş oldukları, — vefat etmesinin ardından muris — mirasçılarından oluşan azınlık pay sahiplerinin, aynı zamanda şirket müdürü olan kardeşleri —-hak ihlallerine ve hukuka aykırı işlemlerine maruz kaldığı, olan şirket müdürünün, babası —- vefatından sonra davalı şirketi kendi çıkarları ve istekleri doğrultusunda keyfi olarak yönettiği, kar payı dağıtımı yapmadığı, 614. maddenin gerekçesinde de açıklandığı üzere Türk Ticaret Kanunu limited şirket ortaklarına modern şirketler hukuku anlamında geniş bilgi alma hakkı tanıdığı, bu çerçevede her ortağın müdürlerden şirketin bütün işleri ve hesapları hakkında bilgi vermelerini isteyebileceği ve belirli konularda inceleme yapabileceği, Türk Ticaret Kanunun bu maddesinin uygulamasının şirket müdürünün kötü niyetli ve despot tutumu nedeni ile davalı şirket nezdinde mümkün olamadığı, azınlık ortaklar tarafından her genel kurul öncesinde davalı şirketten; ekte detaylandırılan konular hakkında bilgi talep edildiği, talebe istinaden toplantıdan bir gün önce bağımsız denetçi raporunun sadece birkaç sayfasının müvekkillerine gönderilmiş, sonrasında talep edilmesine rağmen raporun tamamının paylaşılmasından imtina edilmiş olduğu, müvekkillerine talep edilen sair hususlar ile ilgili ise 20.12.2022 tarihinde yapılan toplantı esnasında yazılı olarak bilgi verilmiş, toplantı esnasında sorulan sorulara Kişisel verilerin korunması kanununa aykırılık teşkil edeceği ve yahut bilgi istenen konuların şirket sırrı niteliğinde olduğu, rakip şirketlerin eline geçmesi halinde şirketin zarara uğrayacağı iddiası ile yeterli bilgi verilmemiş olduğu, gerek finansal tablolar, gerek toplantı öncesi bilgi talep edilen hususlar, gerekse toplantıda gündeme getirilen sair konular ile ilgili 20.12.2022 tarihli toplantıda bilgi talep eden azınlık pay sahiplerine şirket müdürü tarafından yeterli cevap verilmediği, bunun üzerine azınlık pay sahipleri tarafından TTK’ nun 438. maddesi hükmü gereğince özel denetçi atanması talep edildiği, yapılan oylamada sadece hakim ortak/şirket müdürü tarafından olumsuz oy kullanılmış olup oylama sonucunda özel denetim talebinin red edildiğinden bahisle;
Şirketin artan borçlanma oranının şirket stoklarına ve şirketin satış rakamlarına ve faaliyet karına aynı oranda neden yansımadığı;
Şirketin hangi satıcı yada satıcılara, ne şekilde, hangi şartlar ile borçlandığı hususunun özel denetim marifeti ile incelenmesi
Şirketin hangi alıcı yada alıcılardan, ne şekilde, hangi şartlar ile sipariş avansı aldığı,
Yapılan satışların karlılık oranı ve alınan sipariş avansı neticesinde davalı şirketin zarara uğrayıp uğramadığı,
Sipariş avanslarının artmasının nedeninin yeterli stok bulundurulmamasından mı kaynaklandığı hususunun özel denetim marifeti ile incelenmesi
Sektör bilirkişisinin de dahil edilmesi sureti ile şirketin fiili stokları ile muhasebe kayıtlarının eşleştirilerek özel denetim marifeti ile kontrol edilmesi
Şirketi düzenli ödeme yükümlülüğü altına sokan kira, leasing vb sözleşmelerin detayları, sözleşme şartları, sözleşme bedelleri ve süreleri
Davalı şirketin; şirket müdürü, 1. Derece akrabaları, bu kişilerin ortak olduğu şirketler ile şirketi düzenli ödeme yükümlülüğü altına sokan herhangi bir sözleşmenin olup olmadığı,
Şirket müdürü tarafından bu sözlemeler neticesinde bir menfaat sağlanıp sağlanmadığı ya da imzalanan bu sözleşmeler ile şirketin zarara uğratılıp uğratılmadığı hususunun özel denetim marifeti ile incelenmesi,
Davalı şirket ile —- ürünleri arasındaki ticari faaliyet neticesinde 2021 yılında oluşan cironun miktarının,
Davalı şirket ile —-arasındaki çalışma şartlarının,Davalı şirket tarafından — herhangi bir imtiyaz tanınıp tanınmadığının,
Davalı şirket tarafından —- arasında yapılan ticaret sonucu oluşan karlılık oranının,
—-sipariş avansı verilip verilmediğinin,
—- mal alıp alınmadığı, alınıyor ise satın alınan malların piyasadan daha uygun şartlarla alınıp alınamayacağının
Yapılan ticaret ile şirket müdürünün rekabet yasağı ve bağlılık yükümlülüğünü ihlal edip etmediğinin tespiti, incelenmesi ve açıklığa kavuşturulması amacı ile TTK 438. ve 635. madde hükmü gereğince özel denetçi tayin edilmesi talep ve dava edilmiştir.
Davalı vekilince sunulan cevap dilekçesinde özetle; davacıların davalı müvekkili şirkette sermayenin en az onda birine sahip pay sahipleri olmadığından işbu davada aktif husumet ehliyetlerinin bulunmadığından özel denetçi isteme hakkının olmadığını, özel denetim isteminin ön şartının özel denetim istenen konuda bilgi alma veya inceleme hakkının kullanılmış olduğu, davacılar tarafından ön şart yerine getirilmeden işbu davayı ikame ettikleri, bilgi alma ve inceleme hakkı TTK.437.maddesinde düzenlenmiş olup, bilgi alma hakkının genel kurulda kullanılması gerektiğini, bu davanın anılan madde hükmünde yazılı hak düşürücü süre içerisinde ikame edilmemiş olduğunu, bu nedenle de davanın dava şartı noksanlığı bakımından reddi gerektiğini, davacıların genel kurul toplantısında talep ettiği bilançoya ilişkin bilgiler bağımsız denetçi raporları ile dönemsel olarak tüm ortaklara sunulduğunu, dolayısıyla davacıların genel kurul toplantısında talep etmiş oldukları bilançoya ilişkin verilere bağımsız denetçi raporları ile muktedir olduklarının aşikar olduğunu, pay sahibi davacıların davalı müvekkili şirket ile aynı iş kolunda faaliyette bulunmakta olan —– inşaat hissedarları olduğundan bilgi alma ve inceleme gayesi dışında açıkça kendi şirket menfaatleri kapsamında kullanılmak üzere talep ettiklerinden davalı şirketin menfaatlerinin tehlikeye düşebileceğini, davacıların özel denetim talebinin kötüye kullanılacağının aşikar olduğundan hukuki yarar yoksunluğundan talebin reddinin gerektiğini, cevap dilekçesindeki ayrıntılı açıklamalar kapsamında davacıların özel denetimi haklı kılacak zarar iddialarının tamamen soyut olup hiçbir somut delil ile ispatlanamadığını, tüm ortaklara ciddi bir ortak payı dağıtımı yapıldığını ve yine 2023 yılında kar dağıtımı kararı alındığını, davacıların salt üstünlük sağlama amacı ile işbu davaları ikame etmekte olduğunu, davacıların hukuki yararlarının bulunmadığını, açıklanan nedenlerle davacıların hukuki yarardan yoksun, asılsız ve mesnetsiz iddialara dayalı olarak ikame etmiş olduğu işbu davanın reddine karar verilmesini; talep etmiştir.Dava hukuki niteliği itibariyle TTK’nun 635. maddesi atfı ile TTK’nun 438. ve devamı maddelerinde düzenlenen özel denetçi tayini istemine ilişkindir.Davacı vekilince dava dilekçesi ekinde sunulan deliller tetkik edilmiş; davalı şirketin 2021 yılına ilişkin 20/12/2022 tarihli olağan genel kurul toplantı tutanağı tetkik edilmiş, gündemin 9. maddesi ile azınlık pay sahiplerinin bilgi alma hakkı kapsamında, taraflarınca sorulan sorulara yeterli bilgi verilmediği bildirilerek TTK 438 ve 635. maddeleri gereğince özel denetçi atanmasını talep ettikleri, talebin oylanarak reddine karar verildiği belirlenmiştir.Yine ekte sunulan hazirun cetvelinden davacıların, davalı şirkette kayıtlı 437.000 (…) + 437.000 (—-) + 292.000 (…)= 1.166.000 pay ile, davalı şirketin toplam 20.000.000 TL sermaye payının, %10’u olan 2 milyon TL pay oranını sağlamadıkları belirlenmiştir.TTK’nun 439. maddesi gereğince, genel kurulun özel denetim isteminin reddetmesi halinde, sermayenin en az onda birini, halka açık anonim şirketlerde yirmide birini oluşturan pay sahipleri ve paylarının itibari değerinin toplamı en az bir milyon TL olan pay sahipleri üç ay içinde şirket merkezinde bulunduğu yer Asliye Ticaret Mahkemesinde özel denetçi atanmasını isteyebilir. Dilekçe sahiplerinin kurucuların veye şirket organların kanunu ve esas sözleşmeyi ihlal ederek şirketi veya pay sahiplerini zarara uğrattıklarını ikna edici bir şekilde ortaya koymaları halinde özel denetçi atanır.Düzenlenen üç aylık süre, hak düşürücü süredir. Dava, genel kurul tarihinden 3 ay sonra 20/03/2023 tarihinde, süresi içinde açılmıştır.Sunulan dava dışı yargılamalara ilişkin kayıtlardan, ayrıca Mahkememizde derdest —- esas sayılı dosya içeriğinden, davacıların davalı şirketteki hisse adetlerinin ihtilaflı olduğu belirlenmiş, keyfiyete ilişkin kesinleşmiş bir karar bulunmadığı anlaşılmıştır.Mahkemenin azlığı talebi üzerine özel denetçi atayabilmesi için TTK’nun 438. maddedeki şartların somut olayda var olup olmadıklarını incelemesi yanında ikinci fıkrada yer alan şartın da aranması gerekir. Söz konusu ek şart kanunun veya esas sözleşmenin ihlal edilmesi suretiyle şirketin veya pay sahiplerinin zarara uğratılmış olmasıdır. İhlal anonim şirketler hukukunun yazısız kurallarına aykırılığı da kapsar. Bu ek şartın usul hukuku anlamında muteber delillerle ispatı şart koşulmamış, ikna edici olgularla veya inandırıcı bir şekilde ortaya konulması yeterli görülmüştür. Zarar ile borçlar hukuku anlamında mal varlığı eksilmesi kast edilmiştir. TTK’nun 438. ve devamı maddelerinde özel denetim istemi hakkı ve şartları düzenlenmiş, aynı yasanın 440. maddesinde ise, mahkemenin şirketi ve istem sahiplerini dinledikten sonra kararını vereceği düzenlenmiştir.
Davacılar vekilince dava dilekçesinde daha ziyade kar payı dağıtılmaması hususu vurgulanmış, ayrıca hakim ortağın bilgi vermekten kaçındığı, azınlık haklarını gasp edildiği ileri sürülerek;Şirketin artan borçlanma oranının şirket stoklarına ve şirketin satış rakamlarına ve faaliyet karına aynı oranda neden yansımadığı;Şirketin hangi satıcı yada satıcılara, ne şekilde, hangi şartlar ile borçlandığı hususunun özel denetim marifeti ile incelenmesi Şirketin hangi alıcı yada alıcılardan, ne şekilde, hangi şartlar ile sipariş avansı aldığı, Yapılan satışların karlılık oranı ve alınan sipariş avansı neticesinde davalı şirketin zarara uğrayıp uğramadığı,
Sipariş avanslarının artmasının nedeninin yeterli stok bulundurulmamasından mı kaynaklandığı hususunun özel denetim marifeti ile incelenmesi
Sektör bilirkişisinin de dahil edilmesi sureti ile şirketin fiili stokları ile muhasebe kayıtlarının eşleştirilerek özel denetim marifeti ile kontrol edilmesi Şirketi düzenli ödeme yükümlülüğü altına sokan kira, leasing vb sözleşmelerin detayları, sözleşme şartları, sözleşme bedelleri ve süreleri Davalı şirketin; şirket müdürü, 1. Derece akrabaları, bu kişilerin ortak olduğu şirketler ile şirketi düzenli ödeme yükümlülüğü altına sokan herhangi bir sözleşmenin olup olmadığı,
Şirket müdürü tarafından bu sözlemeler neticesinde bir menfaat sağlanıp sağlanmadığı ya da imzalanan bu sözleşmeler ile şirketin zarara uğratılıp uğratılmadığı hususunun özel denetim marifeti ile incelenmesi,Davalı şirket ile —- ürünleri arasındaki ticari faaliyet neticesinde 2021 yılında oluşan cironun miktarının,
Davalı şirket ile —- arasındaki çalışma şartlarının,Davalı şirket tarafından — herhangi bir imtiyaz tanınıp tanınmadığının,
Davalı şirket tarafından —-‘ arasında yapılan ticaret sonucu oluşan karlılık oranının,
—-sipariş avansı verilip verilmediğinin,
—-mal alıp alınmadığı, alınıyor ise satın alınan malların piyasadan daha uygun şartlarla alınıp alınamayacağının
ile incelenmesi,Davalı şirket ile —- ürünleri arasındaki ticari faaliyet neticesinde 2021 yılında oluşan cironun miktarının,
Davalı şirket ile —– arasındaki çalışma şartlarının,Davalı şirket tarafından —- herhangi bir imtiyaz tanınıp tanınmadığının,
Davalı şirket tarafından —– arasında yapılan ticaret sonucu oluşan karlılık oranının,
—sipariş avansı verilip verilmediğinin,
—– mal alıp alınmadığı, alınıyor ise satın alınan malların piyasadan daha uygun şartlarla alınıp alınamayacağının
Yapılan ticaret ile şirket müdürünün rekabet yasağı ve bağlılık yükümlülüğünü ihlal edip etmediğinin tespiti, incelenmesi ve açıklığa kavuşturulması amaçlarıyla özel denetçi atanması talep edilmiştir.Mahkememizde yapılan yargılama kapsamında ve sunulan deliller çerçevesinde; davalı şirket kurucularının veye şirket organlarının, kanunu ve esas sözleşmeyi ihlal ederek şirketi veya pay sahiplerini zarara uğrattıkları yönünde Mahkememizde kanaat oluşmamakla, bundan başka, davacı taraf isteminin konusu itibariyle, özel denetçinin, belirli olayların açıklığa kavuşturulmasına yönelik olduğu şeklindeki sınırlamanın ötesinde, şirketin genel denetlenmesini sağlamaya yönelik olduğu, yasanın amacının dışına çıkılmak istendiği değerlendirilmekle, koşulları oluşmayan özel denetçi tayini isteminin reddine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.

HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli 269,85 TL karar ve ilam harcından peşin olarak alınan 179,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 89,95‬ TL harcın davacılardan tahsili ile hazineyi irat kaydına,
3-Davacının yaptığı yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafından yapılan bir yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
5-Davalı davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacılardan tahsili ile davalıya verilmesine,
6-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana iadesine,
Dair, Davacı vekilinin ve Davalı vekilinin yüzlerine karşı kesin olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.