Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2019/430 Esas
KARAR NO: 2022/379
DAVA: Tazminat
DAVA TARİHİ : 06/07/2019
KARAR TARİHİ: 28/04/2022
—– maddesine göre —— yargılama yetkisini kullanan bağımsız — Mahkemesince, tarafça açılan dava üzerine yapılan yargılama nihayetinde;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
I.İDDİA:
Davacı vekili; dava dilekçesinde, davacının, davalı ile —- tarihinde imzalanan bayilik sözleşmesi ile davalıya ait olan ——– olarak çalışmaya başladığını, davalı şirket ile yapılan —–olduğunu, sözleşme süresinin —-devam ettiğini,—— olarak davacının belirtildiğini, yine sözleşmenin —– kısmında belirtilen kısmın—— maddesi gereğince —– zamanında ve aksaksız olarak sağlama yükümlülüğü altında olduğunu, fakat davalı tarafından mezkur yükümlülüklerine aykırı davranıldığını, davalılar tarafından —, gerektiği gibi davacıya süresinde teslim edilmediğini, davacının davalının fabrikasına kendi aracı ile —— tarihinde giderek —– istemesine rağmen, davalı tarafından davacıya, —–verilmeyeceği yönünde talimat verilmesi sebebiyle —– verilmediğini, mevcut durum üzerine davacı tarafından bu durumun açık bir şekilde kayıt altına alındığını ve yüksek sesle ifade edilerek, bu durumun tespit altına alındığını, buna ilişkin görüntüye dilekçe ekinde yer verildiğini, dolumun zamanında, aksaksız ve hijyenik olarak yapılması hususuna uyulmaması nedeniyle davacının müşteri kaybetmesine ve satış yapamayarak zarara uğramasına kasıtlı olarak sebebiyet verildiğini, davalı şirketin, davacıya karşı olan diğer yükümlülüklerini de sözleşmeye aykırı olarak yerine getirmediğini,——— maddelerindeki yükümlülüklerin yerine getirilmediğini, dolumun zamanında, aksaksız ve hijyenik olarak yapılması hususlarına uyulmadığını, sözleşme gereği, davacının bölgesinde başka bayi bulunmaması gerekirken, davalı şirket tarafından üçüncü bir kişiye aynı bölgeler dahilinde davacının bilgisi dışında bayilik verildiğini, bu hususa ilişkin kayıtların mevcut olduğunu ve bu kayıtların dilekçe ekinde dosyaya sunulduğunu, davacıya gelen şikayetlerin, davalı şirkete iletilmesine rağmen, inceleme sonuçlarının davacıya bildirilmediğini, davalı şirket tarafından sözleşme ile verilen ve taahhüt edilen promosyonların da gereği gibi yerine getirilmediğini, sözleşme gereği, davacının istediği doğrultuda —— oranında ——- emanet olarak verilmediğini, davalı tarafından sözleşmede belirtilen hiçbir yükümlülüğün yerine getirilmediği gibi, bu yükümlülüklere aykırılık teşkil edecek şekilde eylem ve davranışlar içine girildiğini, davacıya —— tedariki yapılmayarak ve üçüncü bir kişiye aynı bölge içinde bayilik verilerek ve — tedariki de bu kişiye yapılarak davacının çalışamaz, satış yapamaz ve müşteri kaybederek zararına olacak eylem ve davranışlar içine girdiğini, böylece sözleşmedeki yükümlülüklerine aykırı davrandığının anlaşıldığını, davalının mezkur ihlalleri nedeniyle ———- davalıya ihtarname gönderildiğini ve sözleşmenin feshedildiğini, davacının, davalı şirketin mezkur yükümlülükleri yerine getirmesi talebi karşısında, davalı şirketçe davacıya —– verilmediği gibi ayrıca davacıya ait bölgede, davacının bilgisi dışında üçüncü kişilere bayilikler verilerek, sözleşmeye aykırılıklarını arttırarak devam ettirdiğini, işbu nedenle sözleşmede belirtilen cezai şartın da davacıya ödenmesinin talep edildiğini, davacının bayi olması sebebiyle, davalıya vermiş olduğu imzalı boş teminat senedinin, davalı tarafından, davacı ile ilgisi ve ticareti bulunmayan bir üçüncü kişinin ———- dosyası ile icra takibinin başladığını ve davacıya haciz işlemi uygulayarak, davacının aracınım yakalanarak yediemine alındığını, bu hususa ilişkin olarak menfi tespit ve bedelsiz senedin işleme konulması nedeniyle gerekli yasal yollara ayrıca başvurulacağını belirtmiş ve davanın belirsiz alacak davası olduğu hususu dikkate alınarak şimdilik gelir kaybına ilişkin olarak — cezai şarta ilişkin olarak — manevi tazminatın ihtarnamenin tebliğ tarihinden itibaren işleyecek olan ticari/avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
ll. SAVUNMA:
Davalı vekili; cevap dilekçesinde, taraflar arasındaki —- Sözleşmenin Feshi başlığı altında, bayinin sözleşmeyi tek taraflı fesih hakkı olmadığının, feshi durumunda —- tazminat ödemeyi kabul ettiğinin açıkça yazdığını, Davacı-Karşı Davalının, —– yevmiye numaralı ihtarı ile sözleşmeyi haksız olarak tek taraflı feshettiğini bildirdiğini, tek taraflı fesih sebebiyle, —– tazminatın davacı tarafından davalıya ödemesi gerektiğini, —— tazminatın davalı tarafa ödenmesini talep etmişseler de davalıya herhangi bir ödeme gerçekleşmediğini, bu nedenle ———-tazminatın Davacı Karşı Davalıdan alınarak davalı tarafa verilmesini talep ettiklerini, —– denildiğini, ayrıca Sözleşmenin özel şartlarının, bayinin şirkete karşı sorumluluğu kısmının ——- denildiğini, ancak Davalı-Karşı Davacı tarafın sözleşmenin ilgili maddelerine uygun olarak hareket etmediğini ve tüm yapılan uyarılara rağmen ikinci bir marka —-satmaya devam ettiğini,——yevmiye numaralı ihtarında ek olarak göndermiş oldukları fotoğraflardan da davacı karşı davalı şirketin farklı bir marka —- sattığının açık bir şekilde anlaşıldığını, davacı-karşı davalı şirketin ikinci bir marka —— yaptığını ve diğer marka suları müşterilere getirdiği için davalı şirket markasının —– satışlarının düştüğünü, Davacı-Karşı Davali şirketin kendi kusuru ile davalı şirket markası suyun satışını düşürdüğünü, ikinci bir marka suyun satışlarını arttırdığını, bu nedenle ilgili şirket veya aynı iş yerinde bulunan farklı bir şirket olarak kurulmuş şirketin ticari defterlerinin incelenerek aynı işlerinden ikinci bir marka —- satışı gerçekleşip gerçekleşmediğinin tespitinin gerektiğini, sözleşmede —– adresinde bulunan iş yerinin fotoğraflarından da Davacı Karşı Davalı şirketin ikinci bir marka —– olan —–marka —- sattığının anlaşılacağını belirtmiş ve davacı-Karşı Davalının davasının ve taleplerinin reddine, Davalı-Karşı Davacı Olarak Davalarının kabulüne, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, Sözleşmeye aykırılıktan dolayı —— tazminatın ödenmesi talep etmektedir.
lll.İNCELEME ve GEREKÇE:
Dava, bayilik sözleşmesinden kaynaklı alacak davasıdır.
Davacı (Karşı Davalı) vekili, ——- imzalandığını, taraflar arasındaki sözleşmeye aykırı olarak davalıca, ——– suların zamanında aksaksız olarak sağlanmadığını, hijyen koşullarına davalı tarafça uyulmadığını, davalı tarafının davacının yetki bölgesinde başkalarına da sözleşmeye aykırı olarak bayiilik verdiğini, davalıca tabela, araç ve cam giydirmenin yapılmadığını, yıllık verilmesi gereken —– olarak verilmediğini, bu sebeplerle davacının zarara uğradığını iddia ederek, — cezai şartın, belirsiz alacak olarak — gelir kaybının ihtar tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile ve— manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı (Karşı Davacı) Vekili, taraflar arasındaki bayilik —– gereğince davacının bayiilik sözleşmesini tek taraflı fesih hakkı olmadığını, bu nedenle davacının sözleşmeyi haksız şekilde feshettiğinden— tazminatı ödemesi gerektiğini, davacı tarafın sözleşme hükümlerine aykırı şekilde işletmede ikinci bir marka olan —– sattığını belirterek, esas davanın reddi ile karşı davalarının kabulünü—– cezai şart tazminatının tahsilini talep etmiştir.
Taraflar arasındaki uyuşmazlık, asıl ve karşı dava yönünden taraflar arasında düzenlenen sözleşmenin feshedilmesinde tarafların kusurlarının belirlenerek feshin haklı olup olmadığının tespiti ile asıl dava yönünden cezai şart, gelir kaybı, manevi tazminat koşullarının oluşup oluşmadığı, karşı dava yönünden cezai şart koşullarının oluşup oluşmadığının belirlenmesi şeklinde tespit edilmiştir.
Mahkememizce yapılan yargılama sırasında taraflarca gösterilen deliller toplanmış ve konunun incelenmesi uzmanlık gerektiren yönleri bulunduğundan bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Mali Müşavir ve Ticaret Hukuku Alanında Nitelikli Hesap Uzmanı tarafından düzenlenen —– ek raporlarda ; Davacının yukarıdaki ticari defter kayıtları ile davalının ticari defter kayıtlarının karşılaştırıldığı; davalı kayıtlarına göre taraflar arasındaki ticari ilişkinin —- tarihinde bittiği ve davalının davacıdan —– cari hesap alacağı görünmekteyse de davalı tarafından davacı adına —— tarihine kadar düzenlenmiş bir çok faturanın davalı tarafından kendi defterlerin kayıt edilmediği ve davacıdan yapılan tahsilatlarında yine kaydedilmediği, başka bir anlatımla davalının kayıtlarının incelemeye elverişli olmadığı, sözleşmenin feshedilmesinde tarafların kusurları, buna göre feshin haklı olup olmadığı hususunda: Dosyaya sunulan belgeler arasında bulunan ve davalı/karşı davacı tarafındanı—- davacı/karşı davalıya gönderilen ihtarnamenin ekindeki fotoğraflar incelendiğinde —— tabelasını içeren ———– sözleşmeye konu edilen davalıya ait ——- dışında başka ——- görüldüğü, bu halde davacı/karşı davalının bu davranışının ——- teşkil edebileceği, bu halde davacı/karşı davalının, davalı/karşı davacının kusuru neticesinde sözleşmeyi sonlandırmadığı, sözleşmenin sona ermesinde davacı/karşı davalının kusurlu sayılabileceği, feshin haklı sayılmayabileceği, ayrıca HMK m. 194 hükmü gereğince davacı/karşı davalının dilekçelerindeki iddialarını somutlaştırmadığı ve anılan iddialar bakımından değerlendirme yapılamadığı, Karşı dava yönünden cezai şart koşullarının oluşup oluşmadığı hususunda: —-maddesinde sözleşme süresinin beş yıl olduğu, sözleşmenin —- kadar ayakta olduğu,—- ise sözleşme süresinden önce bayinin, bayiliği bırakması halinde bayilik veren tarafa —- tazminat ödeyeceği belirlenmekle birlikte kararlaştırılan bu hüküm,—— niteliğinde olup kusur veya zarar şartının, dönme cezasının talep edilebilmesi için kanunen gerekli olmadığı, dolayısıyla dönme/fesih hakkı kullanıldığı için karşı taraf hiçbir zarara uğramamış olsa da dönme cezasına hak kazanılabileceği, dosya kapsamında davacı/karşı davalı bayinin —— tarihinde davalı/karşı davacıya gönderdiği ihtarnamede bozucu yenilik doğuran hak niteliğindeki —– açıkça kullanıldığı anlaşılmakla —– gereğince sözleşme süresinden önce bayinin sözleşmeyi sonlandırması sebebiyle —- cezasını davalı/karşı davacıya ödemesine karar verilebileceği, belirtilmiştir.
——tarafından düzenlenen —- tarihli bilirkişi raporunda; Davalı ——durumu kanıtlar bir belge sunmadığı tespit edildiğinden ilgili bayilik şartının devam ettiği, —- sözleşme feshinde ödenecek tazminat ile ilgili olarak; —- bayiliği bırakırsa, —- zimmetleri tazmin edeceği, ayrıca bayiliğin bırakılması ve devredilmiş olması nedeniyle —- tazminat ödemeyi kabul edeceği, davacı —- davalı ——- ödemesi gerektiği, belirtilmiştir.
Tüm Dosya Münderecatı Kapsamında Yapılan Değerlendirmede;
Taraflar arasında —– imzalandığı, böylelikle taraflar arasındaki ——tarihinde başlamıştır.
Sözleşme ilişkisi devam ederken Davacı – Karşı Davalı tarafından——- tarihli ihtarnamesi ile——— tarihinde —- talep edilmesine rağmen, müvekkille — verilmeyeceği yönünde talimat verilmesi sebebi ile müvekkile —– verilmemiştir. Buna ilişkin görüntü kayıtları da tarafımızda mevcuttur. Ayrıca şirketiniz müvekkile karşı olan yükümlülüklerini sözleşmeye aykırı olarak yerine getirmemiştir. ——— yükümlülükler yerine getirilmemiştir. Dolumun zamanında, aksaksız ve hijyenik olarak yapılması hususuna uyulmamış, müvekkile —– verilmemiştir. Bu durum müvekkilin müşteri kaybetmesine ve satış yapamayarak zarara uğramasına sebebiyet vermiştir. ———gerekirken, tarafınızca üçüncü bir kişiye aynı bölgeler dahilinde müvekkilin bilgisi dışında bayilik verilmiştir. Buna ilişkinde kayıtlar bulunmaktadır. Ayrıca şikayetler dile getirilmesine rağmen, inceleme sonuçları müvekkile bildirilmemiş, promosyonda müvekkilin istediği doğrultuda —— giydirme yapılmamıştır—- —– emanet olarak verilmemiştir. Müvekkilin ——-yerine getirilmesi talebi karşısında tarafınızca müvekkile —– verilmediği gibi ayrıca müvekkile ait bölgede müvekkilin bilgisi dışında üçüncü kişilere bayilikler verilmiştir. İş bu nedenle sözleşmede belirtilen —– belirtilen sebeplerle oluşan zararlarının, ihtarın tebliğinden itibaren—– ödenmesini talep etmekteyiz.” içerikli ihtarnameyi davalı- karşı davacıya tebliğ ettirmiştir.
Bu ihtarname ile Davacı – Karşı Davalıca sözleşme tek taraflı olarak feshedilmiştir. Taraflar arasındaki — davacının bayiilik sözleşmesini tek taraflı fesih hakkı olmadığı düzenlenmişse de, sözleşme özgürlüğünü kısıtlayıcı bu hükmün geçersiz olduğu değerlendirilerek, ——- tarihinde feshedildiği kabul edilmiştir.
Esas Dava Yönünden Yapılan Değerlendirmede;
Öncelikli olarak sözleşmenin haklı mı feshedildiği hususunun değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu kapsamda sözleşmenin haklı mı haksız mı feshedildiği hususunda yapılan değerlendirmede;
Davacı – Karşı Davalı vekili, dava dilekçesi ile ——- suların zamanında aksaksız olarak sağlanmadığını, hijyen koşullarına davalı tarafça uyulmadığını, davalı tarafının davacının ——– sözleşmeye aykırı olarak bayiilik verdiğini, davalıca ——- yapılmadığını, yıllık verilmesi gereken ——-verilmediğini, yine davacının yıllık satışının —– emanet olarak verilmediğini, iddia etmiştir.
——–gereğince davalının suyu zamanında ve aksaksız olarak sağlama yükümlülüğü altında olduğu, davacı tarafın ——-edilmediğine dair dava konusu edilen ——- tarihine ait görüntü kayıtlarını ve dava dosyasına bir delil olarak sunmadığı, bu kapsamda davacı tarafından dava konusu edilen bu madde ile ilgili davalı- karşı davacının sözleşmeye aykırı davrandığına dair iddialarını delillendirip ispatlayamadığı,
Davalı şirket ile davacı şirket arasında yapılan sözleşmenin ————gereğince şirket bayiye belirlediği bölgenin içerisinde başka bayilik vermeyeceği ve müşterinin yazılı şikayetlerini şirket incelemeye alınacağı düzenlenmişse de, davacı tarafından dava konusu edilen bu madde ile ilgili davalı- karşı davacının sözleşmeye aykırı davrandığına dair iddialarını delillendirip ispatlayamadığı,
Bayilik sözleşmesi madde ——- nolu maddeleri ge- reğince ;
——Promosyonda şirketin standardı bayinin isteği doğrultusunda —-
——verilecektir.
—–şirket tarafından bayiye verilir.
——– emanet olarak verilecektir.
Davacı tarafından dava konusu edilen yukarıdaki —– ilgili davalı-karşı davacı tarafından malzemelerin teslimini belgeleyen herhangi bir teslim tutanağı bulunmadığı, dava dosyasında delil niteliğinde bulunan resimlerde dükkan dış cephe ve —- araç bulunduğu, sözleşme konusu —- marka ile ilgili madde —– belirtilen tabela ve araç giydirmeye görülmediği, bu kapsamda davalı-karşı davacının bayilik sözleşmesinin —— aykırı davrandığı, anlaşılmaktadır.
Bu kapsamda taraflar arasındaki sözleşmenin özel şartlar ——- aykırılık sebebiyle, davacı- karşı davalının taraflar arasındaki sözleşmeyi feshinin haklı olduğu değerlendirilmiştir.
Davacı-Karşı Davalının talepleri yönünden ise yapılan değerlendirmede;
Gelir kaybı bakımından : Gelir kaybının hesaplanabilmesi için davacının toplam satışlarının içinde dava konusu—-marka satışlarını ve toplam satışlarını içeren ihtar tarihinden önceki son —— incelemesi gerekeceği, dava dosyasında bununla ilgili somut bir belge sunulmadığı, yine aldırılan bilirkişi raporlarında da gelir kaybı tespiti yapılmadığından, davacının gelir kaybı bulunmadığı anlaşılmakla bu cihetteki davasının reddine,
Cezai şarta ilişkin olarak—- tahsili bakımından; Dosyaya sunulan belgeler arasında bulunan ve davalı/karşı davacı tarafından—– davacı/karşı davalıya gönderilen ihtarnamenin ekindeki fotoğraflar incelendiğinde—– içeren bir —- satış bayisinin camlarında sözleşmeye konu edilen davalıya ait —- başka ——– markalarının da reklamları görüldüğü, bu davranışın taraflar arasındaki —- aykırılık teşkil edeceği, yine —- düzenlenen bir sebepten dolayı davacı – karşı davalının sözleşmeyi feshetmemesi, —— bayiilik veren lehinde düzenlenmiş bir maddde olması karşısında, davacı-karşı davalının cezai şart alacağına hak kazanmadığı anlaşılmakla, bu cihetteki davasının reddine,
— manevi tazminatın tahsili bakımından;——hakkının zedelenmesinden zarar gören, uğradığı manevi zarara karşılık manevi tazminat adı altında bir miktar para ödenmesini isteyebileceği, dosya kapsamında sunulan bilgi ve belgeler incelendiğinde, Davacı -Karşı Davalıya karşı yapılmış bir kişilik hakkı zedeleyici bir unsur tespit edilemediğinden, bu cihetteki davasının reddine, karar verilmiştir.
Karşı Dava Yönünden Yapılan Değerlendirmede;
(Karşı Davacı) Vekili, davacı – karşı davalı tarafın sözleşme hükümlerine aykırı şekilde işletmede ikinci bir marka olan — sattığını belirterek, —-cezai şart alacağına hükmedilmesini talep etmiştir.
Dosyaya sunulan belgeler arasında bulunan ve davalı/karşı davacı tarafından —– tarihinde davacı/karşı davalıya gönderilen ihtarnamenin ekindeki fotoğraflar incelendiğinde —– tabelasını içeren bir —– konu edilen davalıya ait —-dışında başka —- görüldüğü, bu davranışın taraflar arasındaki —maddesine aykırılık teşkil edeceği, ancak karşı davacının yukarıda açıklanan taraflar arasındaki bayilik sözleşmesinin özel şartlar—- hususlara aykırı davrandığı da dikkate alındığında, karşı davacının da sözleşme hükümlerine aykırı davrandığı, bu kapsamda sözleşmenin süresinden önce sona ermesinde etkili olduğu anlaşıldığından, cezai şartın tahsili talebi yerinden görülmeyerek bu cihetteki davasının reddine karar verilmiştir.
IV.HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-ESAS DAVA YÖNÜNDEN;
Maddi tazminat davalarının ve manevi tazminat davasının ayrı ayrı REDDİNE,
2-KARŞI DAVA YÖNÜNDEN;
Davanın REDDİNE,
3-Alınması gereken 54,40 TL maktu karar ve ilam harcının, peşin alınan 1.246,66 TL harçtan mahsubu ile fazla alınan 1.192,26 TL harcın karar kesinleştiğinde istek halinde yatırana iadesine,
4-Davacı – Karşı Davalı, reddedilen karşı davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davalı-karşı davacından alınarak davacı-karşı davalıya verilmesine,
5-Davalı – Karşı Davacı, reddedilen maddi tazminata ilişkin esas davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine,
6-Davalı – Karşı Davacı, reddedilen manevi tazminata ilişkin esas davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 5.100,00 TL vekalet ücretinin davacı-karşı davalıdan alınarak davalı-karşı davacıya verilmesine,
7-Tarafların yaptığı yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
8-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
9-Dava şartı arabuluculuk kapsamında hazine tarafından ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davacı-karşı davalıdan tahsili ile Hazine’ye irat kaydına, 6831 sayılı Kanun’a göre yargılama gideri olarak tahsili için Hazine’ye müzekkere yazılmasına,
10-Taraflarca yatırılan gider avansından artan kısmın HMK. 333.maddesi gereğince karar kesinleştikten sonra yatırana iadesine,
Mahkememizin bu kararına karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren (2) hafta içinde (HMK 345/1), mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine dilekçe verilmek suretiyle,—— Adliye Mahkemesi ilgili hukuk dairesince incelenmek üzere tarafların istinaf yasa yoluna başvuru hakkı bulunduğuna dair davacı ve davalı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.28/04/2022