Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2018/833 Esas
KARAR NO: 2021/824
DAVA: İtirazın İptali
DAVA TARİHİ: 11/07/2018
KARAR TARİHİ : 07/09/2021
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Taşıma Sözleşmesi Kaynaklı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkilinin dava dışı sigortalısı —-taşınacak ——— akdedildiğini, teslimat sırasında taşınması hususunda anlaşılan emtianın toplam —- hasarlı olarak teslim edildiğinin tespit edildiğini, tamamen kırılmış ve hurdaya atılmış olan bu emtianın nakliyesi sırasında davalıya ait —- plakalı araçta taşınması sırasında ve —-tarihinde meydana geldiğinin tutanak altına alındığını, zarar gören dava dışı sigortalının —- sigorta şirketi nezdinde sigortalı olduğunu ve poliçe kapsamında sigortalının zararının—-karşılandığını,—– sigorta şirketinin sigortalısına ödemiş olduğu tazminat tutarı kadar halef olduğunu, sigortacının ödediği tazminatı zarara sebebiyet verenlerden ve bu fiilden sorumlu olanlardan kendi sigortalısına halef olarak geri alma hakkının tanındığını, müvekkili sigorta şirketinin ödediği meblağın rücuen tahsili amacıyla yasal sürecin başlamasından önce, davalıdan hasar tazminat tutarının ödenmesinin talep edildiğini ancak davalının bu talebi ret ettiğini, işbu nedenle dava dışı sigortalıya ödenen tazminatın sorumlusu olan davalı/borçludan tahsili amacı ile—— dosyası ile takip başlatıldığını ancak davalının icra takibine konu alacağa itirazı ile takibin durdurulduğunu ve kendilerine herhangi bir ödemenin yapılmadığını belirterek davalının icra takibine yapmış olduğu itirazın iptali ile takibin devamına, % 20 den az olmamak kaydı ile icra inkâr tazminatına hükmedilmesine, yargılama giderleri ile vekâlet ücretlerinin de davalı tarafa tahmiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA:Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle öncelikle müvekkili tarafından sağlam bir şekilde malların alıcısına teslim edildiğini, teslim sonrası vaki olmuş olan hasarlardan müvekkilinin sorumlu olmayacağını, malların hasarlı olarak teslim edildiğinin ispat külfetinin davacıya ait olduğunu, davacı tarafından hasar dosyasının sunulması gerektiğini, kusur durumunun varsa tespiti tam olarak yapılmadan davacının vaki talebinin reddinin gerektiğini, zira yükleme sorumluluğunun münhasıran yükün sahibine ait olduğunu, yüklemeden kaynaklanan hasarların taşıyıcı olarak müvekkil firmadan talep edilmesinin açıkça hakkaniyetsiz olduğunu, keza hurda tenziline dair bir değerlendirmenin de yapılmadığını belirterek haksız davanın reddi ile kötü niyetli takip açan davacının tazminata mahkûm edilmesini, yargılama giderleri ile vekâlet ücretlerinin davacı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE: Dava, hukuki niteliği itibari ile; —– sayılı icra takibine davalının yapmış olduğu itirazın İİK 67 maddesi gereğince iptali ile icra inkar tazminatı isteminden ibarettir.
—– dosyası celp edilip incelenmiş, dosyamız davacısı tarafından davalı aleyhine toplam —–tarihli hasar nedeniyle sigortalıya ödenen tazminatın rücusu sebebine dayalı olarak takip başlatıldığı, itiraz üzerine takibin durdurulduğu anlaşılmıştır.
Dilekçeler aşaması tamamlanmakla, ön inceleme duruşması sonrası dava şartları ve ilk itirazlar incelenmiş, tarafların sulh olma imkanının bulunmadığının tespiti ile, uyuşmazlık noktaları belirlenerek tahkikat aşamasına geçilip deliller toplanmış, konunun incelemesi uzmanlık gerektirdiğinden bilirkişi incelemesi yaptırılmıştır.
Bilirkişi kök rapor içeriğine göre; —-esnasında hasar gördüğü öne sürülen emtia için, davacının nakliyat sigortası teminatından dava dışı sigortalısına ——–dosyası üzerinden başlatılan icra takibine, davalı taşıyıcının yaptığı itirazın iptali istemiyle ikame edilmiş olan, bu yönüyle de halefiyet ilkesine dayanan işbu davada, dava dosyasına intikal eden bilgi ve belgelerden;
> Davacı —– tarafından davaya konu hasar ödemesinin yapıldığı —– bağlı olarak hazırlanan poliçenin; —- olarak düzenlendiği, —– alınan kur dâhilinde —- belirtildiği, poliçe üzerine—– bilgisinin yazıldığı, poliçede muafiyet verilmediği, poliçede ürün miktarı, ambalaj durumu, taşınan malın ağırlığı vb. Herhangi bir bilginin yazılı olmadığı, fatura numara bilgisinin verildiği,—— başlığı altında; hasar durumunda sigorta şirketine, ——— kayıt altına alındığı,
> Davaya konu malın ——- belirtildiği,
Depo sevk irsaliyesinde, ürünün; :
– ——sevk edildiği, —
Depo Sevk İrsaliyesinde araç plakalarının ——– edilen camların sehpasında kayma tespit edilmiş olup, tekrar düzeltilmesi için rampaya yönlendirilmiştir. İşbu tutanak gerekli işlemlerin yapılması için düzenlenmiştir.—– imzasına havi olduğu,
—— numaralı depo sevk irsaliyesi ile giriş yapan emtiada aşağıda belirtilen ebat ve miktarlara göre —– tespit edildiği ve —-gönderildiği, bununla ilgili olarak düzenlenen —– tarafından imzalandığının, —- meydana gelen kırılmalar olarak belirtildiği —–
—Davalının dava konusu emtia ile ilgili olarak — araç için düzenleyip————taşınmak üzere teslim alan taşıyıcı olarak — kaşelediği ve imzaladığı —-
—–
—– “kimin ne zaman yazdığı, yazılan bu meşruhattan araç sürücüsünün haberinin olup olmadığı belli olmayan” bir ibarenin bulunduğu, ilgili kişiye, yukarıda belirtilen gönderinin başarıyla teslim edilmediğinin bildirilmek zorunda kalındığı, kırık toplam cam bedelinin —– olduğunun belirtildiği,
> Davacı tarafın delil olarak sunduğu somut olayla ilgili —- yer alan bilgilere göre; —- yukarıda ilgili bölümünden aynen alıntı yapılan ———- olarak belirtilen miktar üzerinden, herhangi bir ekspertiz çalışması yaptırmadan—— —- mahfuz kalmak üzere, sigortacının, mahallindeki —— karşılıklı olarak ve eğer sigortacının orada avarya komiseri yoksa mahalli usul ve adetlere göre tespit edilmelidir. İşbu tesbit muamelesi malların tahliyesini takip eden on beş gün içinde ve herhalde mütesellimine tesliminden evvel yapılmalıdır. Yukarıdaki vecibelerin yerine getirilmemesi sigortacıya tazminat talebini red hakkını verir meğerki bu vecibelerin yerine getirilmeyişinin mücbir sebeplerden ileri geldiği sigortalı tarafından isbat edilmiş olsun” şeklinde düzenlenmiş olmakla birlikte) ——tahsil etmek istediği; davalı firma vekili tarafından —- yapılan itiraz ile takibin durdurulması üzerine de davacının—– harçlandırılmak suretiyle takibe vaki itirazın iptali istemiyle Huzurda görülmekte olan işbu davayı ikame ettiği anlaşılmış, dava dosyasında denetime elverişli herhangi bir veri olmadığından, hasarlı camların bazılarının sovtaj değerinin kalıp kalmadığı, sağlam kısımlarının hurda olarak kullanılıp kullanılamayacağı belirlenememiştir. Bu çerçevede;
RÜCU DURUMU YÖNÜNDEN YAPILAN İNCELEME:
Huzurda görülmekte olan dava nakliyat poliçesi teminatından ödenen hasar bedelinin zarar sorumlusu olduğu öne sürülen taşıyıcıdan rücuen tahsilini teminen başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali istemine ilişkin olduğundan halefiyet ilkesine dayanmaktadır.
Bilindiği üzere sigortacı ——-“geçerli bir sigorta ilişkisi kurulduktan sonra” kural olarak :teminat sağladığı konuyla ilgili rizikolardan sorumludur ve en kısa tarifi ile hasar; —– halinde, sigortacının tazminat ödeme yükümlülüğünün doğması durumudur.
Bu yüzden sigortacı sigortalının/sigorta ettirenin kasti bir eyleminden kaynaklanmadığı sürece, sigorta güvencesi sağladığı rizikoya bağlı olan ancak düzenlediği poliçenin genel ve/veya özel şartları ile çelişmeyen zarar/hasar için —– menfaati zarar gören sigortalısına” tazminat ödeyip, hasarı telafi etmekle yükümlüdür. Sigortacıya tazminat ödeme yükümlülüğü getiren sigorta sözleşmeleri ise, sigortacının bir prim karşılığında, kişinin para ile ölçülebilir bir menfaatini zarara uğratan tehlikenin, rizikonun meydana gelmesi hâlinde bunu tazmin etmeyi ya da bir veya birkaç kişinin hayat süreleri sebebiyle ya da hayatlarında gerçekleşen bazı olaylar dolayısıyla bir para ödemeyi veya diğer edimlerde bulunmayı yükümlendiği sözleşme türüdür ——
Bu bağlamda somut olayda davacının; hasar tarihi —–olarak gösterilmek suretiyle —– yapılan ihbara konu ——– mükellefiyeti altında olmadığı halde yaptığı ödeme” niteliğinde olduğundan; rücu konusu yapılabileceğini söyleyebilmek takdiri Yüce Mahkeme ye ait olması kaydıyla mümkün görünmemektedir.
Diğer yandan—– (yapılan ödeme riziko anında geçerli ve yürürlükte olan bir poliçeye dayansa ve bu dönemde oluşan hasarın nitelik ve niceliği de tahmini olarak değil de; bağımsız bir ekspere tespit ettirilmek suretiyle tazmin edilmiş ve hasar bedeli ödenirken sigortalıdan alınan tazminat makbuzunun içeriğinde temlik beyanı olsa bile) 6102 Sayılı TTK. Md.1472 nazarından sigorta şirketine halef sıfatını kazandırmayacağından, sigortacının halefiyet ilkesinden istifade edebilmesi, sigortadan tazminat alan sigortalının da aynı hasar için (sigortacının selefi olarak) zarar sorumlusuna rücu edebilmesi şartına bağlıdır. Bu nedenle; davalı taşıyıcının somut olayda davacının dava dışı sigortalısına karşı üstlendiği mesuliyet de incelenmiş ve aşağıda Yüce Mahkeme’nin takdirlerine arz edilmiştir.
TAŞIYICININ MESULİYETİ YÖNÜNDEN YAPILAN DEĞERLENDİRME:
Derdest davada tartışılan hasarın—– icra edilen uluslararası karayolu
taşıma sürecinde oluştuğu iddia edildiğinden; somut olayda davalı taşıyıcının davacının dava dışı sigortalısı —– karşısında tazminat bağlamında üstlendiği sorumluluğun tayininde —–belirlenen yerin en az birisinin —- olması halinde, tarafların ikametgâhı ve milletine bakılmaksızın ücret karşılığında yüklerin taşıt ile karadan taşınmasına ait” her mukaveleye uygulanması gerektiğinden) takdiri Yüce Mahkeme ‘ye ait olması kaydıyla —— hükümlerinin öncelikli olarak gözetilmesi yerinde olacaktır.
Olayımızda tartışılan taşıma işinin tabi olduğu—— uygulanması bakımından taşıyıcı çalıştırdığı kişilerin ve taşımanın yapılması için hizmetlerinden yararlandığı diğer kimselerin görevleri sırasında hareket ve ihmallerinden —-keza taşımayı yapmak için kullandığı kusurlu taşıtlardan, bu taşıtı kiraladığı kişinin veya vekilinin yahut ta çalışanlarının hata ve/veya ihmallerinden dolayı —- sanki bu hareket ve ihmalleri kendisi yapmış gibi sorumludur. Ayrıca taşıyıcı, Konvansiyonda öngörülen sorumluluk sistemine göre, taşıdığı———- veya onun temsilcisine teslim borcunu üstlendiği gibi “yükün güzergâh üzerinde yaptığı aktarmalar dâhil olmak üzere” taşıma süresi içerisinde eşyayı gözetim sorumluluğunun da altındadır ve kural olarak yükleme verinden varıs mahalline kadar taşıdığı eşyaya gelecek zararlardan mesuldür —- böyle olmakla birlikte uluslararası taşıma işi sürecinde ortaya çıkan kayıp ya da hasar eğer ki yüke has bir kusurdan yahut da taşımacının önlemesine olanak bulunmayan durumlardan ileri gelmiş ise —– ya da eğer kayıp veya hasar, hasara uğrayan malların ——tarafından alınması, yüklenmesi, yığılması veya boşaltılması yüzünden yahut da kırılma suretiyle kısmen veya tamamen zarar görebilecek malların özelliğinin doğal sonucu olan —– risklerden doğmuş ise, taşımacı zarardan sorumlu tutulamaz —-Taşıyıcının kendisini sorumluluktan kurtarabilecek beyyinelerden istifade edemeyeceği ve hasarın nakliye sürecinde oluştuğunun ——- veya tamamen kaybından dolayı yükün taşınmak üzere kabul edildiği yer ve zamandaki kıymetine” göre tazminat ödemekle sorumlu tutmuş; aynı maddenin —–nakliye sürecinde vuku bulan hasar/kayıp için taşıyıcının ödeyeceği |tazminatın miktarı ise——–göre belirlenen değerin hasar/kayıp nedeniyle azalmış kısmına göre belirlenir ve bunun için de önce eşyanın taşıyıcı tarafından teslim alındığı yer ve zamandaki hasarsız/noksansız değeri bulunur ve bu değere kısmi hasar/noksanlık için ödenen navlun ücreti ile varsa gümrük vergileri ve taşımayla ilgili diğer giderler, münferiden belirlenebiliyorsa aynen, belirlenemiyorsa kıyasen bulunacak miktara göre ilave edilir —–
Bu bağlamda Huzurda görülmekte olan davada uluslararası karayolu taşıma işi icra edilirken hasar gördüğü iddia edilen emtia; birim fiyatı ——Davalının sorumluluğu irdelenmeden tazminat bağlamında mesuliyetinin doğduğu anlamına gelmemesi kaydıyla; nakliye sürecinde hasar gördüğü öne sürülen camların —— herhalükarda derdest davada tartışılan hasar/zarar miktarının çok üzerinde olduğundan ayrıca ——Maddesine göre hak sahibinin alacağına, —–talebin taşıyıcıya yazılı olarak bildirildiği tarihten itibaren maktuen —– işletilmesi de mümkündür.
—- hükümlerine göre taşıyıcının mesuliyeti yönünden hal böyle olmakla birlikte dava dosyasında; dava konusu malın uluslararası karayolu taşıma işi tamamlandıktan sonra alıcısı emrine kısmi hasarlı ve/veya noksan olarak teslim edildiğini gösteren, “taşıyıcıyı temsilen araç sürücüsünün de iştiraki sağlanmak suretiyle düzenlenen hasar tespit tutanağı” mevcut değildir; derdest davada tartışılan hasarın nitelik ve niceliği ise“davalının gıyabında tek taraflı” olarak belirlenmiş ve belirlenen zararın tazmini de doğrudan dava dışı sigortalı gönderen tarafından ——davacıdan talep edilmiş, dava dosyasına intikal eden bilgi ve belgelere göre “davalı taşıyıcıya —- ve/veya gönderen tarafından” herhangi bir talep yöneltilmemiştir.
Bu yüzden işbu davada davalı tarafın taşıyıcı sıfatıyla sorumlu olduğu öne sürülen ve ——— kanıtlanmaya muhtaçtır. Zira Huzurda görülmekte olan davada tartışılan kısmi hasar; alıcısı emrine muteber bir tutanağa bağlanmadan, yük üzerinde zararın tespitine yönelik olarak davacı sigortacının görevlendirdiği bağımsız eksper tarafından yükün tahliye edildiği yerde gerçekleştirilen herhangi bir hasar tespit çalışmasına ya da —- kayıt altına alınan hasar ya da noksanlık durumuna göre değil; taşıyıcının iştiraki sağlanmadan, —- emrine teslim edilen yük için onun gıyabında yapılan tespite göre —- belirlendiğinden——– anlamında taşıyıcının hasardan sorumluluğunu gerektirecek nitelikte bir tutanağa ya da —–ve/veya —- derdest davada tartışılan hasarın nakliye sürecinde oluştuğunu ve davacıya ——– dava dosyası üzerinden söyleyebilmek; takdiri Yüce Mahkeme’ye ait olması kaydıyla mümkün görünmemektedir.” tespitlerine yer verilmiştir.
Tüm dosya kapsamı, denetime elverişli ve hükme esas alınan bilirkişi kök ve ek rapor içeriklerine göre; davacının nakliyat sigortası teminatından dava dışı sigortalısı —- taşınacak cam emtiası nakliye işinin davalı —- akdedildiği, taşıma sırasında meydana gelen hasar nedeniyle ——Sayılı dosyası üzerinden icra takibi başlatıldığı, takibe itiraz üzerine eldeki davanın açıldığı, dava konusu malın uluslararası karayolu taşıma işi tamamlandıktan sonra alıcısı emrine kısmi hasarlı ve/veya noksan olarak teslim edildiğini gösteren, taşıyıcıyı temsilen araç sürücüsünün de iştiraki sağlanmak suretiyle düzenlenen hasar tespit tutanağının mevcut olmadığı, bahse konu hasarın nitelik ve niceliği ise davalının gıyabında tek taraflı olarak belirlendiği, poliçe genel şartları—– edilmeden davacının tazminat talebini ret hakkı olmasına rağmen ödeme yaptığı, davalıdan rücu talebinin koşullarının oluşmadığı anlaşılmakla davanın reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Davalı tarafın tazminat talebinin REDDİNE,
3-Alınması gerekli 59,30 TL karar harcının başlangıçta alınan 212,57 TL peşin harçtan mahsubu ile 153,27 TL fazla harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacı tarafa iadesine,
4-Yapılan yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafça sarfedilen yargılama gideri olmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
6-Davalı kendisini vekille temsil ettirmiş olduğundan karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT uyarınca hesaplanan 4.080,00TL’nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7—– dosyasının karar kesinleştiğinde iadesine,
8-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,
Mahkememizin bu kararına karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren (2) hafta içinde (HMK 345/1), mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine dilekçe verilmek suretiyle,——–Adliye Mahkemesi ilgili hukuk dairesince incelenmek üzere tarafların istinaf yasa yoluna başvuru hakkı bulunduğuna dair davacı vekilinin yüzüne karşı, davalı tarafın yokluğunda verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.
07/09/2021