Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 6. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/138 E. 2022/664 K. 27.09.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2018/138 Esas
KARAR NO: 2022/664
DAVA : Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 31/01/2018
KARAR TARİHİ: 27/09/2022
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Sözleşmeden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkili şirketin —- ettiğini, müvekkiline davalı—– —-muhatabı müvekkili olan —–bedelli kesin —– düzenlediğini, —-tarihinde müvekkilinin—- tazminini talep ettiğini, davalı bankanın cevabi yazısında ise “bahsi geçen teminat mektubunun aslının —– tarihinde —- iade edildiğini, durumun bir geri bildirim yazısıyla taraflarına bildirdiğini, teminat mektubunun aslının şubede bulunduğunu, talep ekinde gönderilen belgelerin ise sahte/renkli fotokopi olduğunu, bu nedenle taleplerinin yerine getirilemeyecekleri” anlatımının olduğunu, müvekkilinin —–olayda bankanın sorumluluğunun bulunduğu savıyla zararları bankadan talep haklarını saklı tuttuğunu bildirdiğini, davalının bu ihtarnameye karşı ihtarname gönderdiğini, müvekkilinin teminat mektubuna itibar ederek dava dışı şirkete mal sattığını, bu mektubun kesin ve şartsız olduğunu, şekle tabi olmadığını, teminat mektubunun —– iadesinin tek başına sözleşmeyi sona erdiremeyeceğini, sona ermenin ancak müvekkilinin ibrasıyla mümkün olabileceğini, —- muhatap yerine lehtara teslim edilmiş olmasının ve —-önce müvekkilinden ibra alınmamış olması sebebiyle davalının sorumlu olduğunu, dava dışı şirket için ise —–suç duyurusunda bulunulduğunu belirterek, zararlarının tespitine, fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla—— tazmin talep tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini arz ve talep etmiştir.
SAVUNMA: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, davacının orijinal olmayan/ sahte belgelere dayanarak talep ettiği tazminatın ödenmesinin mümkün olmadığını, ——– iade edilmiş olduğunu, müvekkilinin yükümlülüğü yok iken davacıya bu hali bildirdiği, ——– sayılamayacağını, bunlar için ödemede bulunulamayacağını,—– olmakla birlikte, —- belgeler sebebiyle davacı ile müvekkili arasında bir sözleşmenin bulunduğunun söylenemeyeceğini, bir an için sözleşme bulunduğu düşünülse bile davacının kendisine verilen belgelerin orijinal/ sahte fotokopi olup olmadığını inceleme yükümlülüğü bulunduğunu, böyle bir inceleme yapmadan kabul etmiş olduğu belgelerin sorumluluğunun da kendisinde olacağını, işi gereği davacının kendisine verilen belgenin ——– mi olduğunu tespit edecek basirete sahip olması gerektiğini, dolayısıyla bu inceleme olmadan yapılan belge kabulünün sorumluluğunun da kendisinde olacağını, kaldı ki belgeler için teyit alma yükümlüğünü de yerine getirmediğini, yazılı olarak müvekkiline belgelerin gerçekliğini sormuş olsaydı belgelerin sahte olduğunun ortaya çıkacağını, bu noktada teyit almayan davacının kusurlu olduğunu, bu konuda — bulunduğunu, davacıya ibraz edilen belgeler orijinal olsaydı, —— haksız ve kötü niyetli olduğunu, müvekkili bankanın işlemlerinin tamamının hukuka, —–olduğunu, müvekkiline yöneltilen iddiaların —– olan bankanın itibarını sarsabilecek iddialar olduğunu beyanla davanın reddine karar verilmesini arz ve talep etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE: Dava hukuki niteliği itibariyle; teminat mektubunun muhatap görünen davacı tarafça davalı bankadan tazminine davalı bankanın asıl teminat mektubunun bankaya lehtar tarafından iade edildiği gerekçesiyle davacının lehtar 3. Kişi firmadan satış bedelini tahsil edememesi nedenine dayalı tazminat davasıdır.
Taraflar arasındaki uyuşmazlığın; davacı —– muhatabı olduğu davaya konu ——, davacı şirket yerine dava dışı —- teminat mektubunun davalı bankaya iadesinin sağlanıp sağlanmadığı ve bundan sonraki süreçteki işlemlerin yapılmasında davalı bankaya izafe edilebilecek kusur bulunup bulunmadığı, var ise bundan dolayı davacının meydana gelen zararının bulunup bulunmadığı ve var ise zararının miktarı, davalı bankanın bu zararı tazmin sorumluluğunun bulunup bulunmadığı, davacı şirketçe bedelinin tazmini için sunulan teminat mektubu ve teyit formunun sahte olup olmadığı şeklinde olduğu belirlendi.
—– dosyası celp edilmiş incelenmesinde; müşteki olarak dosyamız davacısı —— yer aldığı, sanıkların davalı banka çalışan olmadıklarından ceza dava dosyasının bekletici mesele yapılmasına gerek görülmediği, şüpheli —- adına hareket ettiği, diğer şüpheli —- dava dışı şirket müdürü olarak hareket ettiği, savcılık dosyasında şüpheli—- ifadesinde; —– şirketin asıl sahibi olan şüpheli—- tamamen ——- kendisine verdiğini ayrıca bankalardan temin edilen teminat mektuplarının zarfın içerisine konularak kendisine verildiğini, müştekilere verilen teminat mektuplarının —– daha üstün üzerinde —- belgeler olduğunu tespit ettiğini, müşteki şirket ile tüm görüşmeleri kendisinin gerçekleştirdiğini, teminat mektuplarını şirket müdürü —- kendisine verdiğini beyanla üzerine atılı suçlamayı kabul etmediği, şüpheli —— kendisine sormadan müşteki şirkete teminat mektubu verdiğini beyanla üzerine atılı suçlamayı kabul etmediği, ceza mahkemesince davacı şirket kayıtlarında yaptırılan inceleme sonucu düzenlenen bilirkişi raporunda; davacı firmadan dava dışı sanıklarla ilişkisi bulunan şirketin—- satın aldığı, bu malların karşılığında müştekiye ait şirkete sunulan teminat mektuplarının sahte olduklarının anlaşılması üzerine müştekinin herhangi bir tahsil işleminde bulunamadığı, müştekiye ait şirketin tahsil etmesi gereken toplam tutarın —- olduğunun tespit edildiği, —– tarafından davacı adına düzenlenen kesin teminat mektubunun adli inceleme ve bankacı bilirkişi raporuna göre özetle; —– getirildiği, sahte olarak düzenlendiği ve aldatma kabiliyetine haiz olduğu bildirilmiştir.
Taraf teşkili sağlanmış, yargılamaya devam olunmuş, taraf delilleri toplanılmış, uyuşmazlığın çözümünde konunun uzmanlık gerektirmesi nedeniyle dosya bilirkişiye tevdi edilmiş, tarihli bilirkişi raporunda özetle; dava konusu teminat mektubunun bir yıl süreli olarak düzenlendiği ve konusunun mal alım bedelinin teminatına yönelik olduğu, davacı şirketin —tarihinde —- tazmini için davalı bankaya tazmin talebinde bulunduğu, banka tarafından bilâ tarihli cevap yazısı ile ——iade edildiği ve risk düşümlerinin yapıldığı belirtilerek ödeme yapılamayacağının belirtildiği, dava dosyasında yer alan ihtarname dikkate alındığında davacı şirketin —– tazminini vadesi içerisinde—— tutarındaki tazmin talebinin usulüne uygun gerçekleştiği kanaati oluştuğunu, mahkeme kasasında bulunan teminat mektubu olarak belirtilen belgelerin incelendiği, davalı bankaya orijinal mektupların dava dışı lehtar tarafından iade edildiği, bankanın iade sonrası mektubu iptal ettiği, dava dışı lehtarın orijinal teminat mektubu ve teminat mektubu teyidi konulu belgeleri renkli fotokopi olarak kopyaladığı, kopya belgelerin üzerine bankanın —- olan üç boyutlu hologram yapıştırılarak belgenin sahte olduğunun anlaşılmasını zorlaştırmaya çalıştığı, düzenlenen sahte teminat mektubuna dikkatli bir şekilde bakıldığında ıslak imzalı olmadığı ve kopya olduğu anlaşılabildiği, bununla birlikte muhatap tarafından mektubunun —— olduğu anlaşılsa bile; beraberinde bulunan —— farklı olmadığı ve bu haliyle davalı bankanın iradesini yansıttığı, davalı bankanın teyit amaçlı aranması ve mektubun teyit edilmek istenmesi halinde aynı sayı, tarih ve tutarda gerçek asılları olduğundan davacı muhatap tarafından mektubu veren bankaya fiziki olarak sunulmadığı sürece sahte olduğunun anlaşılması imkan dahilinde görülmediği, teminat mektubunun doğrudan davacı muhataba teslim edildiğine ilişkin bir belge de dosyada bulunmadığı, mektup iade edilirken davacı muhataptan ibra yazısı veya mektubu muhatabın iade ettiğine yönelik belge de alınmadığı, teminat mektuplarının düzenleyen banka tarafından muhataba teslim edilmesi gerekirken esasen lehtara teslim edildiği ve yine vadesinden önce mektup iade edilip risk kapatılırken muhatap davacı şirketten teyit alınmadığının anlaşıldığı, teminat mektuplarının ve ilgili teyit yazılarının esasen düzenleyen banka tarafından muhatabına iletilmesi gerektiği, uygulamada bankalar teminat mektubu ve teyit yazısını lehtara teslim etmekte ve söz konusu belgeler lehtarı tarafından muhataba iletildiği, aynı şekilde teminat mektubu ile işi biten muhatapların bankaya iade edilmek üzere—— lehtara verdiği, uygulamada rastlanan bu işleyişin dava konusunda olduğu şekilde veya farklı bir takım risklerin doğmasına yol açabildiği, bu tür riskleri ortadan kaldırmak için muhatapların bankadan teyit yazısını doğrudan——- ulaştırmasını talep ettikleri görülmekte, bankalar ise muhataplardan ibra yazısı düzenlemesini talep ettiği, ek olarak, risk düşümünü yapmadan ve kredi teminatlarını serbest bırakmadan önce bankaların muhatabı telefonla arayarak ibra yazısını ayrıca teyit ettirdiğine rastlandığı, davalı bankanın ——muhatabına iletmek üzere lehtara teslim etmesini, ayrıca——- muhatabın düzenlediği ibra yazısını lehtardan talep etmemesi yada muhataptan iade ile ilgili ibra yazısı almamasının ağır ihmal olarak değerlendirilebileceğini, —–hukuki niteliği incelendiğinde, bunların mevzuatta açıkça düzenlenmediğinin görüldüğünü,—- esas olarak üçüncü kişinin fiilini taahhüt niteliğinde olması sebebiyle bir tür—- olduğunu,—— teminat mektubunun mahiyeti itibariyle —— sözü edilen üçüncü kişinin fiilini taahhüt niteliğinde bir —— olduğu kabul edildiği, banka teminat mektubu ile garanti eden banka, kayıtsız ve şartsız bir ödeme yükümlülüğü altına girmediği, aksine üçüncü kişi durumunda bulunan lehtarın edimini ifa etmemesi ya da sair rizikoların ortaya çıkması halinde muhatabın uğrayacağı zararları teminat altına almayı amaçladığı, —— kıymetli evrak olmamakla birlikte, lehtarın muhataba karşı olan yükümlülüğü —– çerçevesinde banka tarafından garanti edildiği, banka ile muhatap arasındaki garanti sözleşmesinin kurulması için bankanın garanti verme iradesinin muhataba ulaşması ve muhatabın bunu kabul etmesinin gerekli ve yeterli olduğu ifade edilmediği, davalı bankanın düzenlediği asıl teminat mektuplarının içeriği ile lehtar tarafından davacı muhataba iletilen kopya-sahte teminat mektuplarının içeriğinin aynı olduğu dikkate alındığında sözleşmeyi kuran bu öneri ve kabul sürecinin gerçekleştiği anlaşıldığı, davalı bankanın orijinal teminat mektuplarını düzenlemesi ve lehtarına teslim etmesi garanti sözleşmesi kurmak için iradesini beyan ettiği anlamına geldiği, lehtarın kopya metinleri muhataba vermesinin davalı bankanın garanti sözleşmesi kurma yönündeki iradesini ortadan kaldırmayacağı kanaatinde olduğu, garanti sözleşmesi yazılı geçerlilik şartına da tabi olmadığı, bu sebeple bankanın sözleşme kurmaya yönelik iradesini muhataba kopya metin üzerinden beyan etmiş olmasının garanti sözleşmesini etkilemeyeceği, davalı banka ile davacı muhatap arasındaki teminat mektubu —– ilişkisinin kurulmuş olduğu, asıl —— metinlerinin muhatabın haberi olmadan dava dışı lehtar tarafından bankaya iade edilmesinin garanti sözleşmesini sona erdirmeyeceği, muhatabın—– sona erdirme iradesini yansıtan ibra yazısı olmadan sözleşmenin muhatapça sona erdirildiğinin kabul edilemeyeceği, dosyaya sunulan bilgi ve belgelerle sınırlı olmak ve her türlü hukuksal değerlendirme Mahkememize ait olmak üzere, davalı bankanın bankacılık teamülleri ve teminat sözleşmesi şartlarına göre gerekli dikkat ve özeni göstermediğini, davacıyı bilgilendirme ve ibra yazısı alma gibi şartları yerine getirmediğinden tam kusurlu olduğunu, teminat sözleşmesi ile bağlı bulunduğu ve davacının —- tutarındaki zararlarından sorumlu olabileceği kanaatinin oluştuğu bildirilmiş, rapor taraflara usulüne uygun tebliğ edilmiştir.
Tüm dosya kapsamı gözetildiğinde; davalı bankanın — düzenlendiği iddia olunan, lehtarı dava dışı — tarihine kadar geçerli —– tarihinde davacının teminat mektubunun tazminini talep ettiği, davalı bankanın yazı cevabında “bahsi geçen teminat mektubunun aslının—– tarihinde lehtar firma tarafından şubelerine iade edildiği, durumun bir geri bildirim yazısıyla davacı tarafa bildirdiği, teminat mektubunun aslının ——bulunduğu, talep ekinde gönderilen belgelerin ise ——-şeklinde ifadelere yer verildiği, davacıya orijinal olmayan teminat mektubunun ve banka teyit yazısının dava dışı lehtar şirket tarafından verildiğinin anlaşıldığı, —- yazısının süresi içerisinde yine dava dışı lehtar şirket tarafından davacının tazmin talebinden önce bankaya iade edildiği, davacının ceza mahkemesi içeriğine göre de davacıya verilen teminat mektubunun orijinal olmadığı, ancak davacının basiretli tacir olarak kendisine lehtar tarafından verilen teyit yazısı ve teminat mektubundan kuşkulanmaması ve —– gerçek olup olmadığını araştırmasının gerektiği,—— teyit açısından muhatap davacının kendisine tevdi edilen teminat mektubunu düzenleyen şubeye tevdi ederek arkasına teyit alabileceğinin teyitte güvenilir çözüm olduğu fakat davacının inceleme, teyit ve tespit yükümlülüğünü yerine getirmediği, bu nedenle bilirkişi raporuna itibar edilmediği, davacının talebinde haklı olmadığı kanaatiyle davanın reddine karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacının davasının REDDİNE,
2-Alınması gereken 80,70 TL maktu karar ve ilam harcından peşin alınan 6.472,38 TL harcın mahsubuna, bakiye 6.391,68 TL fazla harcın davacıya iadesine,
3-Davalı kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden karar tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
4-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
6-Taraflarca yatırılan ve arta kalan avansın karar kesinleştiğinde iadesine,
Mahkememizin bu kararına karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren (2) hafta içinde (HMK 345/1), mahkememize veya mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine dilekçe verilmek suretiyle,——– Adliye Mahkemesi ilgili hukuk dairesince incelenmek üzere tarafların istinaf yasa yoluna başvuru hakkı bulunduğuna dair davacı vekili ile davalı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı. 27/09/2022