Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2018/1331 Esas
KARAR NO: 2021/1238
DAVA: Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 08/11/2018
KARAR TARİHİ: 17/11/2021
Mahkememizde görülmekte olan menfi tespit davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekilince verilen dava dilekçesinde özetle; davacı ile davalı arasındaki uzun yıllara dayanan ticari ilişki bulunduğu, ticari ilişki çerçevesinde davacı şirket tarafından sipariş edilen mal bedeli olarak çekler keşide edilerek davalı tarafa çek bordrosu ile verildiği,
1—- bedelli çek,
2—–bedelli çek,
3—- bedelli çek,
4—- bedelli çek,
5— bedelli çek,
6—- bedelli çek,
7—- bedelli çek,
8— bedelli çek,
9—- bedelli çek,
10— bedelli çek,
11— bedelli çek,
12– bedelli çek,
13– bedelli çek,
14– bedelli çek,
15– bedelli çek,
16– bedelli çek,
17– bedelli çek,
18– bedelli çek,
19—- bedelli çeklerin karşılığı mal alınamadığından telafisi imkansız madde ve manevi zarara uğradığı, çeklerin davalı tarafından üçüncü şahıslara ciro edilmesinin önlenmesi gerekliği beyan edildiğini, dava konusu çekler yönünden davalı aleyhine menfi tespit davasının kabulü ile çekler yönünden davalıya borçlu olmadığının tespitine, yargılama gideri ve vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini, talep ve dava etmiştir.
Davalı şirket adına dava dilekçesi, tensip zaptı usulünce tebliğ edildiği halde davalı şirketçe davaya cevap verilmemiştir.
Mahkememizce taraf delilleri toplanmış bilirkişi incelemesi yapılmıştır.
Bu kapsamda, —davalı şirketin vergi kayıtlarının temini sağlanmış, davaya konu her bir çeke ilişkin ibraz ve ödeme kaydı sorulmak üzere—-müzekkereler yazılmış, davaya konu çeklere ilişkin olarak davacı tarafça ödeme yapılmadığı belirlenmiştir.
Mahkememizce taraf ticari defterlerinin incelenmesine dair karar verilmiş, alınan — tarihli rapor ile özetle; davacı ve davalının tacir oldukları, davacının usulüne uygun olarak yasal süresi içinde noter tasdiki ve e-beratlarını oluşturduğu, birbirini teyit eden ticari defter ve kayıtlarına göre —-dava tarihi itibariyle davalıdan — alacaklı olduğu, davacının davaya konu ettiği çekerin —yılında davalı tarafa çek çıkış bordroları ile davalı şirket kaşesi ve imza karşılığı teslim edilmiş olup, çeklerin —cinsinden olup, defter kayıtlarındaki — olduğu, başka bir anlatımla davacının davalıya vermiş olduğu çeklerin bedelinden — cari hesap alacağı bulunduğu, yani davacının davalıya vermiş olduğu çeklerin karşılığı malın alınmadığından çeklerin bedelinin karşılıksız olduğu kanaati bildirilmiştir.
Rapor ibrazı sonrasında Mahkememizin—- tarihli celsesinde, davaya konu çeklerin, taraflar arasındaki mal alımı karşılığı ödeme amaçlı verilip verilmediği, karşılığı hiç mal alımı olmadan bu tutarda çek verilmesinin ticari teamüle uygun olup olmadığı, önceki rapordaki tespite göre davacı şirket, davalı şirketten –tarihi itibariyle —- alacaklı görünürken sonraki tarihli davaya konu çeklerin verilmesinin nasıl izah edildiği yönünden ek rapor alınmasına dair karar verilmiş, alınan —- tarihli ek rapor ile özetle; kök rapordaki kanaat ve sonuçlarla bağlı kalınmakla, dosya kapsamında taraflar arasında mal alım/ satımına ilişkin yazılı sözleşme bulunmadığı, ticaret şirketleri mal alım/ satımında fiyat farklarından ve zamlardan etkilenmemek için avans nakit ve çekle ödemeler yapılabildiği, davacıda, davalıdan demir sac malzemesi alımı yaptığı, demir fiyatlarının günlük belirlendiği bir piyasada, fiyat artışlarından etkilenmemek için avans ödemeler yapılmış olabileceği, ancak — aşkın tutarda avans çeklerinin yazılı bir sözleşme olmaksızın verilmesinin ticari hayatın olağan akışına uygun olmadığı, bu tespitler çerçevesinde —-tarihine kadar davalıdan herhangi bir mal alımı olmadığı halde veya davalı tarafından mal teslimi yapılmadığı halde sürekli çek verilmesinin ve davalıdan havale yolu ile tahsilat yapılmasının ticari teamüllere uygun olmadığı ve izaha muhtaç olduğu, davacı tarafından davalıya verilmiş olan dava dilekçesinde belirtmiş olduğu çeklerin karşılığının bulunmadığının tespitini istemiş olduğu çeklerle ilgili bankaların dosyaya mübrez yazılarından çeklerin tamamının karşılıksız işlemi gördüğü ve/veya ibraz edilmediği, kanaati bildirilmiştir.
Alınan raporlar, dosya kapsamına, delil durumuna uygun, denetime elverişli bulunmuştur.
DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE
Dava; davaya konu —- adet çek nedeniyle, davacının davalıya borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Davacı vekilince istemine gerekçe olarak, taraflar arasındaki ticari ilişki kapsamında, davalı tarafından sipariş edilen mal bedeli olarak davacı tarafından keşide edilen çeklerin, davalı tarafa verildiği halde, davalı tarafça, sipariş edilen malların teslim edilmediği, dolayısıyla çeklerin bedelsiz kaldığı iddiaları ileri sürülmüştür.
Dava dilekçesi ekinde sunulan çek tevdi bordrolarından davaya konu çeklerin —- tarihleri arasında davalı tarafa teslim edildiği belirlenmiştir.
Mahkememizce taraf ticari defterlerinin incelenmesi dair karar verilmiş, davalı tarafça defterleri inceleme için ibraz edilmemiş, ancak davalı şirkete ait vergi kayırlarının celbi sağlanarak bilirkişi incelemesinde gözetilmiş olup, bu kapsamda davacı taraf ticari defterlerinin usulüne uygun tutulduğu, davalı şirkete ilişkin gelen vergi kayıtları ile uyumlu olduğu, davacı şirketin davalı şirketten mal alımı gerçekleştirdiği, ticari kayıtların açık cari hesap şeklinde yürütüldüğü, taraflar arasında —– bulan tutarda mal alım satım gerçekleştiği, bu ticari ilişki kapsamında davacı tarafça ödemelerin vadeli çek ya da banka havalesi ile gerçekleştiği, davaya konu çeklerin de aynı uygulama çerçevcesinde davalı tarafa teslim edilmiş olduğu belirlenmiş, ancak verilen bu çekler karşığı davalı tarafça mal teslimi yapıldığı ortaya konulamamış, davaya konu çeklerin bedelsiz kaldığı tespit edilmiştir.,
Mahkememizce her bir çek yönünden, ibrazı ve ödemeye ilişkin kayıtların gönderilmesi için muhatap bankalara müzekkereler yazılmış, davaya konu çeklerin karşılıksız kaldığı, bir kısmının ise ibraz edilmemiş bulunduğu gelen cevabi yazılar ile tespit edilmiştir.
Davacı vekilince, delilleri içinde yemin deliline yer verilmiş olması itibariyle, Mahkememizce davacı vekiline yemin deliline dayanıp dayanmayacağı sorulmuş, davacı vekilince sunulan—- tarihli beyan dilekçesi ile yemin deliline dayanılacağı bildirilmiş olmakla davalı asil adına yemin ihtarlı davetiye usulünce tebliğ edilmiş, davalı duruşmaya katılmamış, yemini de iade etmemiş olmakla, yemin konusunu ikrar ettiği değerlendirilmiştir.
Tüm dosya kapsamının, alınan raporların, gelen yazı cevaplarının, yemine ilişkin sürecin tetkikinde davaya konu çeklerin, mal bedeli karşılığı avans olarak davalı tarafa verildiği halde karşılığı emtia tesliminin gerçekleştirilmemiş olduğu, davaya konu çeklerin bedelsiz kaldığı sabit olmakla, davanın kabulü ile davacı şirketin davaya konu çekler nedeniyle davalı şirkete borçlu olmadığının tespitine dair aşağıdaki şekilde karar vermek gerekmiştir.
KARAR: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davanın kabulü ile davaya konu,
1—–bedelli çek,
2—- bedelli çek,
3—- bedelli çek,
4—- bedelli çek,
5—- bedelli çek,
6—-bedelli çek,
7—- bedelli çek,
8—- bedelli çek,
9—- bedelli çek,
10—- bedelli çek,
11— bedelli çek,
12—- bedelli çek,
13—-bedelli çek,
14—- bedelli çek,
15— bedelli çek,
16—- bedelli çek,
17—- bedelli çek,
18—bedelli çek,
19—- bedelli çek nedeniyle davacı şirketin davalı şirkete borçlu olmadığının tespitine ,
20-Hüküm altına alınan miktar üzerinden hesaplanan —- harcın davalıdan tahsili ile hazineyi irat kaydına,
21-Davacı davada kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca 121.171,78 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
22-Davacı tarafından yatırılan 35,90 harç ve 55.581,76 TL peşin harç toplam: 55.617,66 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
23-Davacı tarafından yapılan 2.800,00 TL bilirkişi ücreti ve 200,00 TL posta masrafı olmak üzere toplam: 3.000,00 TL’nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
24-Bakiye gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatırana iadesine,
Dair, Davacı Vekilinin yüzüne karşı tebliğden itibaren 2 hafta süre içinde İstinaf yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 17/11/2021