Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2021/472 Esas
KARAR NO: 2022/458 Karar
DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 07/07/2021
KARAR TARİHİ: 26/05/2022
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkil şirket —- kuruluş amacı ve çalışma şeklini kısaca özetlemek gerekirse ; — faaliyet gösteren —- maliyet giderlerini azaltmak, farklı bir iş alanı oluşturmak vb kendince sebeplerden dolayı taşımacılık işlerinin bir kısmını —– ismi verilen; mülkiyeti ve çalıştırılması bazı esaslara göre belirlenmiş gerçek kişilere de yaptıra bilmekte olduğunu,—- adı verilen araçlar ile taşımacılık faaliyetine katılan gerçek kişilerin artması sonucu—- sahipleri olan gerçek kişilerin her bir tanesi ile finansal ve idari ilişkiler kurmak yerine —- şirketleşmesini, tüzel kişilik kurarak—- şekilde muhatap olunmasını; —- sahibinin birleşmesi ile tüzel kişilik kurula bileceğini; muhatap olarak bu tüzel kişilerin dikkate alınacağını — bildirdiği, —- yönlendirmesi ve mecburiyeti sonrası birleşerek — kişilik oluşturulmuştur. Müvekkil şirkette bu kapsamda kurulmuş tüzel kişilerden biri olduğunu, Müvekkil — kuruluş amacı — olan finansal ve idari temsiliyet sağlamak amacı olduğunu —- baskısında —– kuruluş amacının ” şirket gerek kendi toplu taşıma araçlarının gerekse şirket ortağı olan araçların toplu taşımacılık işleri ile ilgili usul ve esasları düzenlemek ve—— kurulduğu, müvekkil şirketin aracı kurum olarak—– şeklinde kurulmuş olduğu çalışmalarına devam etmekte ancak alım-satım vb ticari faaliyetler yürüten bir şirket olmadığını, bilindiği üzere muhasebe alanında kullanılan programlardan biri —- program olduğunu, programa yüklenen e defter kayıtlarının zip dosyası olarak indirilip ve muhafaza edildiğini, TTK gereği muhafaza etme yükümlülüğü müvekkil şirkette olmasına rağmen bilgisayar sistemlerine bulaşan virüs sebebi ile —– yıllarına ait e defter kayıtlarının hata verdiğini, daha önceki yıllarda yaşanan virüs sorunu çözülmeye çalışılmış ve başarılı olunmasına rağmen ——– tarihinde tekrar eden problem üzerine teknik destek alınmasına rağmen problemin çözülemediğini, müvekkil şirketin ilgili tarihlerde ve devam etmekte olan — ile çalışması bulunduğunu dava konusu —- yıllarına ilişkin denetlemede —-numarası ile kayıtlı —- tarafından yapıldığını, ilgili döneme ait —- delil olarak dosyaya sunulacağını, —- ilgili denetleme kurumlarının denetlemesinde herhangi bir cezai müeyyide ile karşılaşılmaması için iş bu zayi davasını açma zarureti hasıl olduğunu, açıkladığımız nedenlerle öncelikle dava sonuçlanıncaya kadar yaşana bilecek herhangi bir denetleme için tedbir kararı verilmesine; davanın kabulüne, —— kayıtlarının Müvekkil şirketin elinde olmayan sebepler ile zayi olduğuna karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, TTK 82/7 maddesi uyarınca açılan zayi belgesi belgesi istemine ilişkindir.
Davacı, bilgisayar sistemlerine bulaşan virüs sebebi ile —- yıllarına ait e defter kayıtlarının hata verdiğini, daha önceki yıllarda yaşanan virüs sorunu çözülmeye çalışılmış ve başarılı olunmasına rağmen —– tarihinde tekrar eden problem üzerine teknik destek alınmasına rağmen problemin çözülemediğini belirterek zayi belgesi verilmesini talep etmiştir.
Davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan usul hükümleri doğrultusunda basit yargılama usulüne tabi olarak oluşturulan tensibe istinaden yargılamaya başlanmış yöntemine uygun ön inceleme duruşması açılarak öncelikle dava şartları ve ilk itirazlar incelenmiş, hukuki ihtilaf noktaları belirlenmek suretiyle tahkikat aşamasında deliller toplanmış,—- müzekkere cevabı celp edilmiş, — tarihli bilirkişi raporu alınmış ve dava sonuçlandırılmıştır.
—- tarihli bilirkişi raporunda özetle, “…yapılan inceleme sonucunda, Davacının Davayı —hak düşürücü süre içerisinde açtığı,—– kayıtlarını muhafaza ederken yeterli güvenlik önlemlerini almadığı tespit edilmiştir. Ayrıca —— üzerine yeni sistem yüklendiği ve o tarihten beri aktif olarak kullanıldığı için geçmişe yönelik ——olup olmadığına dair bir tespit mümkün olmamaktadır…” yönünde görüşlerini bildirmişlerdir.
TTK.m.82/7 uyarınca; tacirin saklamakla yükümlü olduğu defter ve belgelerin yangın, su baskını, yer sarsıntısı gibi bir afet nedeniyle ziyanı halinde, ziyanın öğrenildiği tarihten itibaren 15 günlük hak düşürücü sürede zayi belgesi istenmesi mümkündür.
Tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler (tacir tüzel kişi ise); yevmiye defteri, defteri kebir, envanter defteri ve karar defteridir.
TTK’nın 82/7 maddesine göre zayi belgesi verilebilmesi için bu maddede belirtilenler gibi olağanüstü hallerden ve önlenemez nedenlerden birinin olmasının yanında tacirin saklamakla yükümlü olduğu ticari defter ve kayıtlarını özenle muhafaza etmesi, basiretli bir tacir olmanın gerektirdiği özeni göstererek defter ve belgelerini saklaması ve zayi olmaması için üzerine düşen bütün yükümlülükleri özen ile yerine getirmesi gerekmektedir.
Madde içeriği dikkate alındığında özellikle bir tabi afet veya hırsızlık gibi kişinin iradesi dışında bir olay nedeniyle defterlerin zayi olması ve bunun talepte bulunan tarafından ispat edilmesi gerekmektedir. Eldeki dava da davacı, bilgisayar sistemlerinde bulunan ticari defterlerin virüs sebebi ile zayi olduğu ileri sürülmektedir.
TTK’nın 82/7. maddesinde, zayi belgesi verilmesini gerektirecek zayi olma durumları sınırlı olarak sayılmamış ise de tacirin zayi belgesi isteyebilmesi için, defterlerin zayi olmasında kusur ve sorumluluğunun bulunmaması, tedbirli bir tacir gibi davranmasına rağmen zayi olayına engel olamamış durumda olması gerekir.
Somut olayda, her ne kadar davacı vekili tarafından bilgisayar ortamında bulunan dava konusu ticari defter ve kayıtların virüs sebebiyle zayi olduğu beyan edilmiş ise de; dosya kapsamında alınan bilirkişi heyet raporu dikkate alındığında davacı tarafından dava konusu defter kayıtların bir kopyasının ayrı bir bilgisayar sisteminde saklamadığı, ve virüs bulaştığı beyan edilen defter kayıtların bulunduğu ——atılması sebebiyle kayıtlara ulaşmanın mümkün olmadığı belirtilmiştir. Başka bir deyişle, somut olaydaki durumun TTK 82/7. Maddesinde sayılan bir afet veya davacının önleyemeyeceği bir sebep olarak değerlendirilmesi mümkün görülmemektedir.
Tüm dosya kapsamı, taraf iddia ve savunmaları, alınan bilirkişi raporları ve bütün deliller birlikte değerlendirildiğinde; davacı tarafından, kanunda sayılan yangın, su baskını, yer sarsıntısı gibi bir afete eşdeğer veya benzer etkiye sahip bir olayın vuku bulduğunun iddia edilmediği, bu itibarla kanunda aranan bu şartın yerine gelmiş sayılamayacağı, tacirin basiretli bir iş adamı gibi davranmaması ve ihmalinden kaynaklı zayi olma durumunun mevcut olduğu ve bu hususun TTK’ya göre zayi belgesi verilmesi için yeterli sebep sayılamayacağı dikkate alınarak, açıklanan gerekçelerle hukuken yerinde görülmeyen talebin reddine dair aşağıdaki gibi karar vermilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Karar harcı 80,70-TL ‘den davacı tarafça peşin olarak yatırılan 59,30 TL harcın mahsubu ile artan 21,40-TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halide davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,
4-Taraflarca dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde Hukuk Muhakemeleri Kanununun 333.maddesi uyarınca ilgili tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde —— Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 26/05/2022