Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2018/787 Esas
KARAR NO: 2022/679
DAVA: Tazminat (Haksız Rekabetten Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 05/07/2018
KARAR TARİHİ: 15/09/2022
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Haksız Rekabetten Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA:Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; dava dışı —- süre ile kiraladığını kira sözleşmesi ile taşınmazın her türlü kullanım hakkının davacıya bırakıldığını, davacının kullanım hakkına haiz olduğu akaryakıt istasyonlarında davacı şirket bünyesindeki —- dağıtıcılığını üstlendiğini, bu kapsamda —- dava dışı —- düzenlendiğini — bayilik sözleşmesini —- ihtarı ile süresinden önce ve haksız olarak feshettiğini ve fesihten hemen sonra davalı ——— yaptığını ve davalının bayisi olarak faaliyete başladığını, davacı şirket tarafından davalı şirkete bu kapsamda ——- tarihli ihtarı ile davalıya hukuka aykırı eylemlerine son vermesini istediğini ancak davalının haksız eylemlerine devam ettiğini, davacı şirketin haksız eylemler nedeni ile kiracılık hakkına sahip olduğu taşınmazda—–dağıtım faaliyetini sürdüremediğinden maddi anlama zarara uğradığını davalının eylemlerinin haksız rekabet teşkil ettiğini beyan ederek davalı şirketin hukuki kullanım hakkına sahip olduğu taşınmazda kurulu —– dava dışı —-satış yapmasının engellenmesi ve taşınmazda bulunan davalıya ait tüm görsellerin kaldırılması yönünde ihtiyati tedbir kararı verilmesini, davalı tarafından gerçekleştirilen haksız rekabetin tespitine, men’ine, şimdilik — maddi, —- manevi tazminatın davalıdan tahsil edilerek müvekkili şirkete ödenmesine, hüküm özetinin tirajı en yüksek —– birinde yayınlanmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA :
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davanın husumet bakımından reddi gerektiği, davacıların dava dışı — sözleşmelerin feshettikten sonra dava dışı —- imzaladıklarını, gerekli izinleri aldıktan sonra —yaptıklarını, davacıların —- sayılı ihtarı ile davalı şirkete yakıt ikmali yaptığı —– davacılardan —– kiraladığını,——tarafindan yerin kullanım hakkının diğer davacılardan —- devredildiği, — kullanım hakkını dava dışı —-devrettiği; ancak —-aralarındaki sözleşmeyi feshetmesi sebebiyle —- davalı şirketin fuzuli işgalci olduğunu belirtiğini, davalı şirketin yakıt ikmalini durdurması yönünde ihtar gönderdiğini; bunun üzerine davalı şirketin —- yevmiye sayılı ihtarı ile itirazda bulunduğunu, davalı şirketin davaya konu taşınmazı fiilen işletmediğini, sadece dava dışı —–yakıt ikmali yaptığını, taraflar arasındaki hukuki ihtilafın sorumluluğu davalı şirkete yöneltilemeyeceğini, bu davanın öncelikle husumet bakımından reddini talep ettiklerini, kira sözleşmeleri ve intifa haklarının süresi — yıldan fazla olmayacağını, davacılar ve dava dışı şirketin—– yıllık sözleşme yapmasının rekabete aykırılık oluşturduğunu, şartları oluşmayan ihtiyati tedbir talebinin reddini, davalı şirket hakkında açılan işbu davanın usul ve esas yönünden reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacılara yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, haksız rekabetin tespiti, meni ve haksız rekabet sebebiyle uğranılan maddi ve manevi zararın tazmini talebine ilişkindir.
Davacılar, dava dışı —- kurulu olduğu —taşınmazda haksız işgalinin önlenmesine yönelik —-sayılı dava dosyasında dava açıldığı, davanın halen derdest olduğunu, dava konusu taşınmazda kendilerine ait olarak otogaz satış ve servis istasyonun kurulu olduğu taşınmazın —-yıllığına kiralandığını ve dava dışı —– bayiilik verildiği halde, davalının taşınmazda haksız işgale devam ederek, taşınmazda —– ticari faaliyetine devam ettiğini ve davalının bayiliği varmış izlenimi oluşturacak şekilde de tabela asmak suretiyle ürünlerini sattığını, bu sebeple haksız rekabete sebebiyet verdiğini, davalının eylemleri sebebiyle maddi ve manevi olarak zarara uğradığını, davalının haksız rekabetin tespiti, menini ve haksız rekabet sebebiyle uğranılan zararın davalıdan tazminine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Davanın açıldığı tarihte yürürlükte bulunan usul hükümleri doğrultusunda yazılı yargılama usulüne tabi olarak oluşturulan tensibe istinaden yargılamaya başlanmış yöntemine uygun ön inceleme duruşması açılarak öncelikle dava şartları incelenmiş, yargılama sırasında —- tarihinde kabul edilen—–sebebiyle basit yargılama usulüne geçilmiş, hukuki ihtilaf noktaları belirlenmek suretiyle tahkikat aşamasında deliller toplanmış, —-bilgiler alınmış,—-dava konusu yerin tapu kayıtları celp edilmiş,—— sayılı dosyası uyap üzerinden celp edilmiş, — numaralı ihtarnamesi ve —-numaralı ihtarnamesinin tebliğ şerhini gösterir bir örneğinin celp edilerek dosya içerisine alınıp incelenmiş,—- tarihli bilirkişi heyeti raporu ve —- tarihli bilirkişi heyeti ek raporu ile —-tarihli bilirkişi heyeti 2.ek raporu alınmış ve dava sonuçlandırılmıştır.
— tarihli bilirkişi heyet raporunda özetle,—-Tüm delillerin değerlendirilmesi her türlü hukuki tavsif ve nihai karar tamamıyla —– ait olmak üzere, dosyasına sunulu belgeler ile davacı ve davalı şirketin ticari defter kayıtları üzerinde yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda; Davacı şirketler tarafından ibraz edilen —– göre açılış ve kapanış tasdiklerinin usulüne uygun olarak yaptırıldığı, kayıt nizamı bakımından —- uygun olduğu, dökümü yapılan ticari defterlerin davacı şirketlerin lehine veya aleyhine delil kabiliyetlerinin —– takdirinde olduğu, Davalı taraf olan —– Ticari defter ve belgelerini, inceleme günü olan —– tarihinde ibraz etmemiştir. Bu nedenle davalı şirketin ticari defter ve dayanakları üzerinde gerekli inceleme yapılamadığı, Davacı şirketin kiracı sıfatıyla kullanım hakkına sahip olduğu gayrimenkul üzerinde herhangi bir sözleşmeye ya da hukuki bir ilişkiye dayalı olarak kullanım hakkı olmayan dava dışı —– davalı dağıtım şirketinin bayilik ilişkisine girmesinin —– mevcut ticari teamüle uygun düşmediği, davacının söz konusu ——- kendi markası altında’işletebilmek için gayrimenkulü yedi yıl için peşin—— tutarında ücret karşılığı kiraladığı, davalı dağıtım şirketinin böyle bir maliyete katılmaksızın kendi ürünlerini pazarladığı, Somut olayda iki adet kira sözleşmesi bulunduğu, Bunlarda ilkinin Dava dışı malik —– arsında olduğu, sözleşmenin—– yıl için akdedilmiş ve tapuda şerh edilmiş olduğu; İkinci kira sözleşmesinin —- tarihinde —- Arasında akdedildiği,——– —- tarihinde göndermiş olduğu ihtarname ile otogaz bayilik sözleşmesini feshettiği, bu nedenle mecuru derhal tahliye etmek suretiyle Kiralayana tüm ekipmanlar ve teferruatlarıyla birlikte teslim etmesi gerektiği, TTK m.55/c.e gereğinceve sektör bilirkişisinin görüşleri çerçevesinde davalının başka bir dağıtım şirketinin yatırım yapmış olduğu bir istasyonda dava dışı şirket ile —- akdetmesinin ve kazanç -sağlamasının haksız rekabet olarak değerlendirilmesinin Sayın Mahkemenin takdirinde olduğu, —– maddi tazminata hükmetmesi durumunda dava içeriğinde yer alan belgelerin tazminatın hesaplanmasını mümkün kılmadığı, ek belgelere ihtiyaç duyulduğu, manevi tazminatın takdirinin —– olduğu…” yönünde görüşlerini bildirmişlerdir.
—– tarihli bilirkişi heyeti ek raporunda özetle, “…Tüm delillerin değerlendirilmesi her türlü hukuki tavsif ve nihai karar tamamıyla —– ait olmak üzere, Dosyasına sunulu belgeler ile davacı ve davalı şirketin ticari defter kayıtları üzerinde yapılan inceleme ve değerlendirmeler sonucunda; Taraflar arasından görülen iş bu dava verilen ara karar gereğince, Davalı taraf olan, —- ticari defter ve belgelerini, inceleme günü olan —- tarihinde ticari defterleri ibraz etmemiş olup davalı şirketin ticari defter ve dayanakları üzerinde inceleme ve değerlendirme yapılamadığı, Davacıların ticari defterleri ile ilgili, kök rapordaki açıklamalar aynen korunduğu, —– değişik, —–dağıtım şirketleri bayi ile bağlantılı olmayan maliklerle— aşacak şekilde kira sözleşmesi yapabilmektedir. Dava konusu olay özelinde de dava dışı —- arasında organik bir bağ bulunmadığı anlaşıldığından — yıl süre ile yapılan kira sözleşmesinin anılan —-kapsamında kaldığı, Davacının zararının, eksik yatırılmış ise —- tarihleri arasında eksik yatan kira parası, —– arasında mahrum kalınan kar, ariyet konusu mallara ve alım taahhüdüne ilişkin taleplerolabileceği, ancak bu zararların muhatabının sözleşmenin tarafı olan——- olduğu, zararın haksız rekabet hukuku çerçevesinde davalı ile bağlantısının değerlendirilmesinin —– takdirinde olduğu…” yönünde görüşlerini bildirmişlerdir.
—- tarihli bilirkişi heyeti 2. ek raporunda özetle, “…Kök ve 1. ek rapordaki tespit ve değerlendirmelerin aynen devam ettiği, davalının fiilinin TTK m. 55/I,e bağlamında haksız rekabet niteliği arz ettiği, davalının fiili (hasız rekabeti) neticesi, davacı tarafından ispat edilebilecek, zararların TTK m. 56/I,d uyarınca tazmininin gerektiği…” yönünde görüşlerini bildirmişlerdir.
Kural olarak, bir vakıadan kendi lehine haklar çıkaran/iddia eden taraf, o vakıayı ispat etmeye mecburdur——-
Eldeki davada, davacı tarafından davalının dosyaya konu eylemlerinin haksız rekabet teşkil ettiği ileri sürüldüğünden, anılan iddiaların davacı tarafından yöntemince ispat edilmesi gerekmekte olup, ispat yükü davacı taraftadır.
Mevcut dosyadaki tarafların hukuki ilişkilerinin uyuşmazlığın çözümü bakımından önemli olduğu değerlendirilmektedir. Taraf iddiaları ve alınan bilirkişi raporları dikkate alındığında; somut olayda iki adet kira sözleşmesi bulunmaktadır. Bunlarda ilki dava dışı malik —–arasındadır. Sözleşme —- yıl için akdedilmiş ve kira sözleşmesi tapuda şerh edilmiştir. İkinci kira sözleşmesi ——-arasında akdedilmiştir.
Davacı vekilinin dava ve cevaba cevap dilekçesi dikkate alındığında davacı şirketlerin aynı grup içerisindeki şirketlerden olduğu,—- kullanım hakkını haiz olduğu —- —– davacı— üstlendiğini, bu kapsamda müvekkil şirket —- tarihinde — yıl süreli —- imzalandığı, sözleşmenin —- tarihinde sona ereceği anlaşılmaktadır. Başka bir deyişle, ——dağıtıcılığı işini davacı —- Yapmaktadır. Dava dışı —– tarihinde göndermiş olduğu ihtarname ile sözleşme kapsamında kâr edemediği gerekçesi ile otogaz bayilik sözleşmesinin süresinin sona ermesine— gün kala sözleşme feshedilmiştir. Dava konusu — olup, dava dışı —- en son—- işlem açıklaması ile ——— hesabına gönderdiği görülmektedir.
TTK 554 maddesinde; “Haksız rekabete ilişkin bu Kısım hükümlerinin amacı, bütün katılanların menfaatine, dürüst ve bozulmamış rekabetin sağlanmasıdır. (2) Rakipler arasında veya tedarik edenlerle müşteriler arasındaki ilişkileri etkileyen aldatıcı veya dürüstlük kuralına diğer şekillerdeki aykırı davranışlar ile ticari uygulamalar haksız ve hukuka aykırıdır.” denilmektedir.
Buna göre haksız rekabet kurumu TTK’nın 54 vd. maddelerinde düzenlenmiş, TTK 55. maddesinde de uygulamada sıklıkla karşılaşılan dürüstlük kuralına aykırı davranışlar ve ticari uygulamaları örnekler halinde düzenleme altına almıştır.
Dosyadan elde edilen bilgi ve belgelerden anlaşıldığı üzere, davaya konu ve özel statülü taşınmazın kullanma hakkı ve bu kapsamda o yerde akaryakıt işletmeciliği ve/veya bayilik hakkı verme hakkı davacı şirkete ait, olup akaryakıt ve otogaz piyasası teamülleri de bu yöndedir. Alınan bilirkişi raporları ve dosya kapsamı değerlendirildiğinde, davalının dava dışı —— girdiği bayilik ilişkisinin —- uygun olmadığı, davalının mevcut eylemlerinin TTK m. 55/I,e hükmünde yer alan, “iş şartlarına uymamak; özellikle kanun veya sözleşmeyle, rakiplere de yüklenmiş olan veya bir meslek dalında veya çevrede olağan olan iş şartlarına uymamak” şeklindeki eylem uyduğu ve haksız rekabet niteliğinde olduğu, davalının herhangi bir yükümlüklük altına girmeden, —– teamüllerine aykırı bir şekilde kendi şirketinin amblem ve logolarını kullanmasının davacıların ticari itibarını zedelediği, davacıların haksız rekabet sebebiyle manevi tazminat taleplerinin yerinde olduğu değerlendirilmiş, eylemin ağırlığı, eylem sebebiyle tarafların elde edeceği menfaat ve davacı şirketlerin uğramış olduğu ticari itibar kaybı vb hususular dikkate alınarak davacıların manevi tazminat taleplerinin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Her ne kadar davacı tarafından haksız rekabet sebebiyle maddi zarara uğradığı iddia edilmiş ise de; dosya kapsmaında alınan bilirkişi raporları dikkate alındığında davacının maddi zararını ispatlayamadığı, dava konusu taşınmaz üzerindeki ariyet konusu mallara ve alım taahhüdüne ilişkin taleplerinin dava dışı —— tarafı olan —–ait olduğu, davalının dava konusu taşınmaz üzerindeki ariyet konusu mallara ve alım taahhüdüne ilişkin taleplerden herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığı, davacının sair maddi tazminat taleplerini de yöntemince ispat edemediği anlaşılmış, davacının maddi tazminat talebinin reddine karar verilmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın KISMEN KABULÜNE,
a)Davalının eylemlerinin TTK 55/1-e maddesi gereğince haksız rekabet teşkil ettiğinin TESPİTİNE,
b)Davalının kullandığı ——-üzerindeki akaryakıt faaliyetlerinin ve marka-logo kullanılmasının MENİNE,
c)İş bu kararın kesinleşmesine müteakip hükmün TTK 61. Maddesi gereğince masrafının davalı tarafından karşılanmak üzere—– genelinde ve tirajı —– üzerinde olan ve yurt düzeyinde dağıtımı yapılan bir gazetede YAYINLANMASINA,
2-Davacıların manevi tazminat taleplerinin kısmen kabulü ile —- manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacılara verilmesine,
3-Davacıların fazlaya ilişkin talebinin REDDİNE,
4-Alınması gereken 2.049,30-TL harçtan peşin olarak yatırılan 1.878,53-TL harcın mahsubu ile bakiye 170,77-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
5-Davacı tarafça yapılan 35,90-TL başvurma harcı, 5,20-TL vekalet harcı, 324,80-TL tebligat, müzekkere ve posta gideri, 4.750,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 5.115,90-TL yargılama giderinin yargılama giderinin haklılık oranına göre 1.395,25-TL sinin davalı taraftan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, kalan tutarın davacı üzerinde bırakılmasına,
6-Maddi tazminat talebi yönünden; Dava reddedildiğinden davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T. 13/2 maddesindeki esaslara göre belirlenen 9.200,00-TL nispi vekalet ücretinin davacılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davalıya verilmesine,
7-Manevi tazminat talebi yönünden; Davanın kabul edilen kısmı için davacılar kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T. 10. maddesindeki esaslara göre belirlenen 9.200,00-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
8-Manevi tazminat talebi yönünden; Davanın reddedilen kısmı için davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T. 10. maddesindeki esaslara göre belirlenen 9.200,00-TL nispi vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
9-Taraflarca dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde Hukuk Muhakemeleri Kanununun 333.maddesi uyarınca ilgili tarafa iadesine,
Dair, taraf vekillerinin yüzlerine karşı kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde ————Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 15/09/2022