Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/138 Esas
KARAR NO : 2020/548
DAVA : Alacak (Ticari Nitelikteki Eser Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 21/07/2016
KARAR TARİHİ : 30/09/2020
Mahkememizde görülen davanın yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
İDDİA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı ile davalı yüklenici arasında, ——- yapım işi için sözleşme imzalandığını, davalının sözleşme konusu sinema koltuklarını ürettiğini ve montajını yaparak teslim ettiğini, ancak bir süre sonra koltuklarda ciddi hasarlar oluşmaya başladığını, sözleşme gereğince ürünlerin garanti süresi —– yıl olduğundan defalarca davalı ile ürünlerin garanti kapsamında tamirinin yapılması, tamiri mümkün olmayan ürünlerin ayıpsız misli ile değişimi konusunda görüşüldüğünü, ihtarname keşide edildiğini, ancak hiçbir şekilde davalı tarafça olumlu bir geri dönüş olmadığını, davacı tarafından, davalının ürettiği koltukların eksik, hatalı veya hiç yapılmayan hususların tespiti, eksik ve ayıplı yapılan ürünlerin eski haline getirilebilmesi için yapılması zorunlu masrafların ne kadar olabileceğinin tespiti için ——–sayılı dosvası ile tespit davası açtıklarını, bilirkişi raporunda görüleceği üzere davalının bütün koltukları sözleşmeye aykırı olarak eksik, hatalı ve ayıplı olarak ürettiğini, koltukların yerinde tamiri ve onarımının mümkün olmadığını, bütün koltukların tamamen sökülerek atölye ortamına alınarak tamirinin mümkün olduğu yönünde rapor düzenlendiğini, ancak, bütün koltukların sökülüp atölyeye alınması halinde davacının sinema salonlarının bu sürede kapalı kalmasından dolayı ciddi maddi zarara uğramasının söz konusu olacağının belirtildiğini, bu sebeple davalının, koltukların sözleşmeye tamamen uygun ayıpsız misli ile koltukları yeniden üretmesi ve şuan mevcut durumda kullanılan ayıplı koltukların, yeni koltuklar gelince sökülerek, davalı tarafından iade alınması ve ayıpsız koltukların montajının yapılmasının gerektiğini, bu işlemin yapılması esnasında sinema salonlarının kapalı kalmasından dolayı davacının uğrayacağı zararlar için de dava ve talep haklarını saklı tuttuklarını, bu hususta davalıya, bilirkişi raporunu ve talepleri içerir ihtarname gönderdiklerini, ancak talepleri ile ilgili olarak yine davalı tarafından olumsuz bir cevap aldıklarını, davalının ürettiği koltukları sözleşmeye aykırı surette, ayıplı, eksik ve hatalı olarak ürettiğini, bu hususun tespit dosyası ile ispat olunduğunu, sinema salonunda bulunan —–adet koltuğun hepsinin sözleşme hükümlerine aykırı, eksik, hatalı ve ayıplı olarak üretildiği göz önüne alındığında, bütün koltukların sökülüp atölye ortamında tamir, bakım ve onarımının yapılmasının zorunlu olduğunu, davacı müvekkilinin işleteni bulunduğu —– günü açık olduğunu ve sinema salonlarının da her gün hizmet vermekte olduğunu, sinema salonlarının tamamen kapatılmasının müvekkili açısından ciddi bir kazanç kaybına neden olacağını belirterek, davanın kabulü ile —- içerisinde bulunan — adet sinema salonlarında bulunan —–adet koltuğun tamamının, üretimini ve montajını sözleşmeye aykırı olarak eksik ve ayıplı yapılan ve hiç yapılmayan işler nedeniyle öncelikle bedelsiz ve sözleşmeye uygun yapılacak ayıpsız misli ile değiştirilmesine, bu mümkün olmadığı takdirde sözleşmeden dönme hakkını kullanarak, ayıplı koltukların davalı tarafından iade alınmasına ve bedelinin davacı müvekkiline iadesi ile davacı tarafından ödenen fazlaya ilişkin dava ve talep haklarının saklı kalması kaydıyla——- bedelin dava tarihinden itibaren faizi ile davacıya geri ödenmesine, davacının işlettiği sinema salonlarının değişim ve tadilattan dolayı kapalı kalmasından doğacak kazanç kaybı nedeniyle maddi tazminat hakkının saklı kalmak kaydı ile yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesi talep edilmiştir.
SAVUNMA : Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının iddiasının TBK m. 223 hükmünce zamanaşımına uğradığını, açılan dava ve tüm taleplere karşı zamanaşımı itirazında bulunduklarını, davacının huzurdaki davasını——-sayılı dosyasından yaptırdığı tespit raporuna dayandırmakta olduğunu, ancak raporun hukuken değerlendirilebilir tarafı bulunmadığını, tespitin davalının gıyabında yapılmış olması ve bilirkişinin hatalı şekilde tespiti nedeniyle belirtilen dosyada tanzim olunan raporun tümden hatalı, usul ve yasaya aykırı olduğunu, hor kullanım, yıllarca ve milyonlarca kişinin, kamuya açık alanda bu ürünleri kontrolsüz şekilde kullandığı hususlarının beyan edilemediğini, tespit konusu iddia ile ilgili olarak, makine mühendisi, hukukçu, işletme mühendisi, tekstil mühendisi gibi meslek kişilerinin heyete alınarak rapor düzenlenmesi gerekmekte iken sadece iç mimar ile düzenlenmiş olan raporun hukuki ve fiili geçerlilik ve yeterliliğinin bulunmadığını, birçok hususun gözardı edildiğini, teknik ve hukukun dışında değerlendirmeler yapmak suretiyle ağır hata içerecek şekilde işbu davaya dayanak yapılan rapora itiraz edildiğini, davacı şirkete satılan ve montajı yapılan ürünlerin herhangi bir eksik yada ayıbı söz konusu olmayıp, ürünlere dair servis hizmetlerinin de aksamaksızın verildiğini, ürünlerin kullanıldığı mekanın kamuya açık olup, yıllarca milyonlarca insanın kullanımına maruz kaldığını, olağan kullanım ve hor kullanımdan kaynaklı eskimeler varsa dahi bundan müvekkili şirketin sorumlu olmadığını, zira yasal sürede herhangi bir ürün eksiği, ayıp iddiası yapılmamış olup yıllar sonra karşılarına yasal zemini olmayan iddialar ile çıkılmasının hiçbir haklı ve yasal yönü olmadığını, kaldı ki davacı ile davalı arasında iddia olunan mahiyette sözleşme ve garanti süresine ilişkin taahhüdün hiçbir zaman olmadığını, diğer taraftan koltuk kumaşlarının temini davacı tarafından yapıldığından, renk ve firma seçiminin de yine davacının kendince gerçekleştirildiği vaki iken ileri sürülen müvekkili şirkete sorumluluk yükleme çabalarının iyiniyetle, hak ve adaletle bağdaşmadığını, hor kullanımın yanı sıra, imal ve montaj konusu emtianın, müvekkili şirketin dışındaki, mekana, zemine, davacı tarafından yapılan bakımlara, ürünün temizlenmesinde kullanılan uygunsuz malzemelere, temizlikçilerin amatör oluşuna, kamuya açık alanda aşırı darbeye maruz kalan kullanımlara, genel olarak kullanıcı hatalarına dayalı nedenlerle oluşabilecek hasarların müvekkilinden talep edilmesine imkan olmadığını, ürünlerin, hareketli ve yatarlı sisteme haiz mekanizmalar içerdiğinden zeminin aşırı derecede yeterli ve sağlam olması gerekmekte iken, yine bunun sorumlusunun da davacı olması gerekir iken davacının ısrarı ile montaj aşamasında ahşap panellere sabitlenmek zorunda kalınan ürünlerin, zemindeki bu mukavemet eksikliğinden dolayı zarar görmesinin, simetrinin bozulmasının mümkün olduğunu, usul ve esas yönünden haksız, mesnetten yoksun davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesi talep edilmiştir.
İhbar olunan —— vekili ise sunduğu davaya yönelik cevap dilekçesinde özetle; taraf sıfatının bulunmadığını belirtmiş, zamanaşımı, ayıp ihbarının süresi içinde yapılmamış olması ve ürünlerin ayıpsız olması nedeniyle davanın reddini, davanın ——ihbar edilmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin taraflara yükletilmesini talep etmiştir.
Dava, ihbar olunan — tarafından —– ihbar edilmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE: Dava hukuki niteliği itibariyle, taraflar arasında imza edilen bileşik (eser ve vekalet) sözleşmesi gereği üstlenilen yükümlülüklerinin davalı yüklenici tarafından ayıplı olarak yerine getirildiği iddiasına dayalı olarak sözleşmeden dönme bozucu yenilik doğuran irade beyanı kapsamında ödenen bedelin işin yapılmayan kısmına karşılık gelen tutarının iadesine yönelik alacak davasıdır.
Dava yazılı yargılama usulüne tabi olup, dilekçeler teatisi tamamlandıktan sonra usulüne uygun olarak ön inceleme duruşması yapılarak hukuki ihtilaf noktaları belirlenmiş, tahkikat ile taraf delilleri toplanmış ve taraf iddia ve savunmalarının karşılandığı bilirkişi raporu alınmak suretiyle dava sonuçlandırılmıştır.
Taraflarca dosyaya sunulan deliller ile ——- sayılı dosyası ile dosya içerisine giren tüm evraklar incelenmiştir.
Yargılama safhasında davalı yanın bildirdiği tanığın dinlenmesi için ilgili Nöbetçi Mahkemeye talimat yazılmış, davalı tanığı —– beyanında özetle; davalı işyerinde en az —- yıldır sürekli olarak çalıştığını, proje sorumlusu olduğunu, davacı işyerine ait sinema salonunun koltuk işlerini ve montajını yaptıklarını, teslim ettiklerini, mimarları tarafından bir kumaş seçimi yapıldığını, ancak kendilerinin bu kumaşın koltuğa uymayacağını söylediklerini, seçilen kumaşın oto koltuğuna uygun olacağını belirtmelerine rağmen davacı yanın istemesi üzerine kumaşı kapladıklarını, buna ilişkin mail yazışmalarının bulunduğunu, daha sonra bu kumaşların yıprandığını, ürünlerinin garantili olduğunu, davalı işyerinden kaynaklı ve sözleşme kapsamında yükümlenilen işlerle ilgili defalarca kez ekiplerince gidilerek gerekli bakım ve servis hizmetini gerçekleştirdiklerini, ancak kumaş konusunda ise seçimi davacı şirketin yapmış olması nedeni ile çalıştığı şirketin sözleşme kapsamında bir sorumluluğunun bulunmadığını, problemin kumaş seçiminden kaynaklandığını, sorunun koltuk imalat ve montajı ile ilgili olmadığını beyan etmiştir.
Tarafların iddiaları ve savunmaları kapsamında belirlenen hukuki ihtilaf noktalarında konunun incelenmesi teknik bilirkişi incelemesi yapılmasını gerektirdiğinden dosya hukukçu bilirkişi ——- oluşan bilirkişi heyetine tevdi edilerek rapor alınmış, anılan bilirkişilerden oluşan heyet tarafından sunulan —- tarihli bilirkişi raporunda özetle; —– hepsinin bu alanda demonte bir şekilde sökülmüş ve tek bir alanda üst üste yığılmış olarak depolandığı, koltukların bu alanda tek tek sayılması ve monte edilerek fonksiyonellik incelemesi yapmanın mümkün olmadığı, ancak koltuğu oluşturan elemanlarda malzeme ve imalat yöntemlerinin sözleşme hükümlerine uygunluk incelemesi yapıldığı, dava konusunu oluşturan sorunların teknik olarak kullanım hatasından mütevellit kusurlar olmadığı, tamamen koltuklardaki tasarım ve konstrüksivon seçimi hatasından kaynaklandığı, Sözleşme Bakımından; a.Davacı (işsahibi) ile davalı (yüklenici) arasında —– tarihinde adi yazılı olarak geçerli imzalanan sözleşmenin niteliğinin TBK m. 19/1 hükmünce değerlendirildiğinde TBK m. 470 vd. düzenlenen “eser sözleşmesi” olduğu, b.Uyuşmazlıkta teknik değerlendirme uyarınca gizli ayıba rastlandığı, c.Teknik değerlendirmeye dayalı olarak gizli ayıbın varlığı kabul edilecek olursa tüm açıklamalar ve yerleşik —— uyarınca yüklenici davalının, imal etmeyi taahhüt ettiği eseri sözleşmeye uygun şekilde imal etmediği ve ayıbın sözleşmede kararlaştırılan beş yıllık garanti süresi içerisinde sonradan ortaya çıktığından bahisle gizli ayıp olduğu, sözleşmede garanti süresi kabul edildiğinden işsahibi davacının TBK m. 474/1 ve 478 hükümlerinde öngörülen sürelerle bağlı olmayıp ayıp ihbarını garanti süresi içinde her zaman yapabileceği, yüklenicinin ayıp ihbar sürelerine bakılmaksızın garanti süresinde meydana gelen ayıpları gidermekle yükümlü olabileceği, garanti süresi içinde ayıp ihbarında bulunma zorunluluğu olmaksızın işsahibinin ayıpların giderimi için yükleniciye süre verme ve ayıpların yüklenici tarafından giderilmesini öncelikle isteme ve onun onarım yapmasına izin verme zorunluluğu bulunmadığı, d.Davacının ayıpsız misli ile değişim yönündeki talebinin satım sözleşmesi bakımından uygulama alanı bulacak olan TBK m. 227(4) hükmünde düzenlendiğini ve fakat uyuşmazlıkta eser sözleşmesi mevcut olduğundan ayıptan sorumluluğun düzenlendiği TBK m. 475/1 hükmünde işsahibine tanınan seçimlik hakları arasında satım sözleşmesinde alıcıya tanınan ayıpsız misli ile değişim hakkı tanınmadığından işsahibi davacının bu talebinin TBK m. 475/1 hükmüne uygun olmadığı, e.Davacının sözleşmeden dönmeye yönelik talebinin ise; TBK m. 475/1 hükmünde sayılan seçimlik haklardan olduğu, Yargıtay kararı gereğince davacının eser imalatı kapsamında sözleşme uyarınca davalıya ödediği bedelin davacının talebi doğrultusunda dava tarihinden itibaren faiziyle ödenmesinin davalıdan talep edilebileceği; mali açıdan yapılan inceleme gereğince —–davalıya ödendiği; —- Davacı şirketin incelenen ticari defterlerine göre —- dava tarihi itibariyle davalıya borç ve alacağının raporlanmadığı, başka bir deyişle bakiyenin sıfır olduğu, davacının davalıya — ödediği, b.Davalı şirketin incelenen ticari defterlerine göre davacıdan — dava tarihi itibariyle — tutarınca alacağının raporlandığı, davacının davalıya —- ödediği, c.Davalı tarafın davacıya hitaben düzenlediği — tarihli, —- tutarındaki fatura davalı şirketin ticari defterlerinde kayıtlı olup davacı şirketin ticari defterlerinde kayıtlı olmadığı, bu fatura hariç tarafların ticari defterlerinin birbirini teyit ettiği, d.Dava ve değişik iş dosyası içerisinde —– tutarındaki ——nolu faturanın bulunmadığı görülüp faturanın davacı tarafa teslim edildiği ile ilgili yazılı delil bulunmadığı” yönünde görüş bildirilmiş ve HMK 282 maddesi uyarınca bilirkişi raporu denetime elverişli görülerek hükme esas alınmıştır.
Davacı —– tarihinde davasını ıslah etmiş, buna yönelik harcını ikmal etmiştir.
Tüm dosya kapsamı, taraf iddia ve savunmaları ve denetime elverişli görülerek hükme esas alınan bilirkişi raporunda yapılan tespitler kapsamında, taraflar arasında davacı tarafça işletilen —- kurulu sinema salonlarına —- imalat ve montajının yapımı konusunda ——- tarihinde sözleşme imzalandığı, sözleşmenin eser sözleşmesi niteliğinde olup, davalı tarafça koltukların imal ve montajı yapıldıktan sonra koltuklarda bir süre sonra hasarlar oluşmaya başladığı, bu hasarların yaptırılan tespit bilirkişisi görüşü ve mahkememizce yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu verilen teknik bilirkişi raporuna göre kullanım hatasından kaynaklı olmayıp, tamamen koltuklardaki tasarım ve —— seçimi hatasından kaynaklandığı, bu haliyle eseri imal eden davalının kusurlu imalatına dayalı olduğu ve zamanla ortaya çıkmakla gizli ayıp mahiyetinde olduğu, davacının TBK m. 475/1 maddesi uyarınca; “Eser işsahibinin kullanamayacağı veya hakkaniyet gereği kabule zorlanamayacağı ölçüde ayıplı ya da sözleşme hükümlerine aynı ölçüde aykırı olursa sözleşmeden dönme” seçimlik hakkı mevcut olup, davacının bu yöndeki hakkını dava konusu ettiği, belirtilen yasa hükmü ve Yargıtay’ın konuya ilişkin kararları gereğince davacının, eser imalatı kapsamında sözleşme uyarınca davalıya ödediği bedelin davacının talebi doğrultusunda dava tarihinden itibaren faiziyle ödenmesinin davalıdan talep edilebileceği; davacının bu bağlamda koltukların bedeli olarak ödediği —— faiziyle birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Açılan davanın KABULÜ İLE:
-Taraflar arasında yapılmış olan —- tarihli sözleşmenin ayıplı imalat nedeniyle feshi ile sözleşmeye konu davalı tarafça imar ve montajı yapılan—- adet koltuğun davalı ya iadesi karşılığında — bedelin — dava tarihi olan — tarihinden, —- ıslah tarihi olan —– tarihinden itibaren işleyen yasal faizil ile birlikte davalı şirketten alınarak davacıya verilmesine,
2-Karar ve ilam harcı tutarı 26.869,94-TL’nin davacı tarafça peşin olarak yatırılan 6.547,00-TL.’lik kısmının mahsubu ile bakiye 20.322,94-TL harcın davalı taraftan tahsili ile hazine adına irad kaydına,
3-Davacı tarafından yapılan 496,60-TL tebligat ve müzekkere gideri, 3.000,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 3.496,60-TL yargılama gideri ile 6.547,00 TL peşin harç olmak üzere toplam 10.043,60 TL.’nin davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
5-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendisi üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T.’deki esaslara göre belirlenen 35.984,71-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Taraflarca dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde talep halinde ilgili tarafa iadesine,
Dair; taraf vekillerinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içinde —– Mahkemeleri İstinaf yasa yolu açık olmak üzere. Açıkça okunup, usulen anlatıldı. 01/09/2020