Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2014/318 Esas
KARAR NO: 2021/709
ASIL DAVADA
BİRLEŞEN DAVADA
DAVA: Menfi Tespit
DAVA TARİHİ: 18/07/2014-14/05/2015
KARAR TARİHİ: 06/07/2021
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ
DAVA:
Asıl davada davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin, davalı — uğramış olduğu zarar nedeniyle yaptığı ödeme nedeniyle —-esas sayılı dosyasında müvekkiline icra takibi başlatıldığını, müvekkili şirket ile —- aleyhine başlatılan icra takibine alacağın dayanağı davacı —- sigortalılarından ——— dalgalanmalar nedeniyle oluşan yangın nedeniyle kendilerince ödenen tutarın rücuen tazmini olduğunu, meydana gelen hasardan müvekkilinin sorumlu olmadığını, meydana gelen yangının voltaj dalgalanması nedeniyle meydana geldiğini, müvekkilinin kusurunun bulunmadığını, bu nedenle müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine, vekalet ücreti ve yargılama giderinin davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
Birleşen davada davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı —-şirketinin müvekkili aleyhine —-değişiminden kaynaklı hasar nedeni ile —– sayılı dosyası ile icra takibi yaptığını, borca ve yetkiye itiraz ettiklerini, gecikme sebebiyle itirazlarının kabul görmediğini, müvekkilinin ——- aldığı orta gerilim seviyesindeki enerjiyi herhangi bir işleme tabii tutmadan —- dağıttığını, davalının sigortalısı—— müvekkilinin —- kullandığını, ancak müvekkilinin orta gerilim seviyesinde dağıttığı—– dönüştürüp tesisini beslemek üzere dava dışı şirketin kendisine —– bulunduğunu, söz konusu hasar —— herhangi bir arza kaydına rastlanılmadığını belirterek müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA :
Asıl ve birleşen davalarda davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; icra dosyasının diğer borçlusu olan —tarafından aynı icra takibine dayanarak müvekkili aleyhine Mahkemenin —- sayılı sırasında kayıtlı dava ile borçlu olmadığının tespitini talep ettiğini, her iki dosya arasında hukuki ve fiili irtibat bulunduğunu belirterek —gereği iş bu davanın—- sayılı dava ile birleştirilmesine karar verilmesini, sigortalı iş yerinde —- voltaj dalgalanması neticesi çıkan yangında davacı/ borçlu konumunda bulunduğunu, dava dışı sigortalı —-yerlerine davacı/ borçlu tarafından iletildiğini, dava dışı iş yerinde çıkan yangın ile davacı/ borçlu fiili arasında illiyet bağının olduğunu, hasar elektrik voltajındaki dalgalanmadan kaynaklandığını, hasar günü aynı bölgede—-yerinde aynı arızanın ve hasarın oluştuğunu ve bu nedenle hasarın davacı/ borçlu şirketlerin sorumluluğunda olduğunu, alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere borçlunun tazminat ödemesine karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE:
Asıl ve birleşen dava hukuki niteliği itibariyle menfi tespit istemine ilişkin olup, her iki davanın da davalısı — sigortalısı dava dışı — iş yerinde meydana gelen —- tarihli yangın nedeniyle oluşan hasarın sigortalı şirkete ödendiği ve —- kaynaklandığı iddiasına dayalı olarak asıl ve birleşen dosyanın davacıları hakkında ödenen bedelin rücuen tazminine ilişkin —- sayılı dosyasında takip başlatılmış olup, asıl ve birleşen dosyanın davacıları tarafından sorumluluğun bulunmadığı iddiasıyla ayrı ayrı menfi tespit davası açılmış, her iki dava dosyası da ——– önünde bulundurularak ilk açılan—-birleştirilmiş, yargılamaya anılan dosya üzerinden devam edilmiştir.
Her iki davanın da açıldığı tarihte yürürlükte bulunan usul hükümleri doğrultusunda yazılı yargılama usulüne tabi olarak oluşturulan tensibe istinaden yargılamaya başlanmış, yöntemine uygun ön inceleme duruşması açılarak öncelikle dava şartları ve ilk itirazlar incelenmiş, hukuki ihtilaf noktaları belirlenmek suretiyle tahkikat aşamasında deliller toplanmış, bu doğrultuda icra dosyası celp edilerek mahkememiz dosyası arasına alınmış,—-yazılarak müzekkere cevapları dosya içine alınmış, iki farklı heyetten kök ve bir ek rapor ile elektrik mühendisi bilirkişiden rapor alınmış, yargılama sırasında —- değiştirilmesi sebebiyle basit yargılama usulüne geçilerek dava sonuçlandırılmıştır.
Menfi tespit istemine konu,— sayılı takip dosyasının incelenmesinde; —- tarihinde başlatılan takibin alacaklısının——- alacağın fer’ileriyle birlikte tahsiline yönelik genel haciz yoluyla yapılan icra takibi olduğu görülmüştür.
Taraflarca bildirilen deliller toplanmış, akabinde uyuşmazlığın çözümü teknik inceleme ve değerlendirmeyi gerektirmekle, dosya bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, heyet içerisinde yer alan elektrik mühendisi bilirkişi tarafından —- tarihli rapor düzenlenmiş, düzenlenen raporda özetle,—— meydana gelen hasarın tesis dışı elektriksel dalgalanmalardan oluşma ihtimalini belirtmesinin doğru olduğu, fakat —– bakıldığında yangının çıkış yerinin —– sistemi olduğunun açıkça görüldüğü, nedeninin ise —–fabrikadaki —— neden olduğu———- —-olduğu, ayrıca diğer nedenler arasında kondansatörün gerilim seviyelerinin düşük ve koruma sigortalarının da gecikmeli seçilmesi olduğu, iki davacının vermiş olduğu yazılı belgelerde olayın meydana geldiği tarihte herhangi bir arıza kaydına rastlanılmadığını belirttiği, iki ayrı yerde daha meydana gelen hasarların da benzer nedenlerden kaynaklandığı, davalının dayanak olarak sunduğu ——-kararın bu olayla bir ilgisinin olmadığı, yangının oluştuğu —– eksik tasarımından doğan olayın sorumluluğunun davalıya ait olduğu, davacıların bu konuda bir kusurlarının olmadığı” yönünde kanaat belirtilmiş, akabinde yerinde inceleme yapılarak ve heyet olarak düzenlenen rapor —- tarihinde mahkememize ibraz edilmiştir. Düzenlenen ilk bilirkişi heyet raporunda özetle,— olup ——- tesisi bulunduğu, dolayısı ile yangının çıkmış olduğu firmada kurulan alçak gerilim tesisi, firma tarafından—– edilmiş olup işletme sorumluluğu da ilgili firmaya ait olduğu, davacı —-,— olup katılımcıların ihtiyacı olan enerjiyi ulusal şebekeden karşıladığı,—- seviyesinde—- teslim alınarak—–olarak dağıtıldığı,—— —- —- olmadığı, dolayısı ile arızalara ve yangınlara sebebiyet verebilecek—– mümkün bulunmadığı, ayrıca — yani ulusal şebekeden kaynaklanabilecek hasarlar için —– —- belirtilen hükümlerinde dikkate alınması gerektiği,—- kalitesinde oluşabilecek dengesizlikler ——— olduğundan, bağlı olduğu ring sistemde bulunan üretim ve tüketim tesislerinde oluşacak herhangi bir istenmeyen/olağanüstü arıza durumunda sistemin bu durumdan etkilenmesinin olağan olduğu, bu durum dikkate alınarak—– kullanıcıların tesis ve/veya teçhizatının yukarıdaki tabloda belirtilen minimum süre kadar —– bağlı kalarak çalışacak şekilde tasarlanmasının zorunlu olduğu, firmada bahsedildiği gibi bir gerilim dalgalanması veya frekans kayması sonucu meydana geldiği belirtilen yangının yukarıda belirtilen teknik aralıklar içerisinde kalmasının da mümkün olduğu, arızanın olduğu zaman içerisinde şebekede herhangi bir değişiklik olup olmadığı bu değişikliğin şebeke yönetmeliğinin izin verdiği değerler içerisinde kalıp kalmadığının belirlenmesi gerektiği, söz konusu firmada meydana gelen yangımn dağıtım şebekesinden kaynaklanması firmanın gerekli tedbirleri alması ve şebeke gerilim ve frekansının yönetmelikçe belirlenen aralıklar dahilinde olması durumunda teknik olarak mümkün olmadığı, öncelikle firmaya ait tesiste yukarda bahsedilen tedbirlerin alınıp alınmadığı kontrol edilmesi gerektiği, konu sorumluluk alanları dikkate alınarak yönetmelikler çerçevesinde ve teknik olarak değerlendirildiğinde dağıtım şebekesinden kaynaklanmadığı sonucuna varılacağı, kaldı ki iletim ve dağıtım şebekelerinde oluşabilecek arızalardan dolayı meydana gelebilecek can ve mal kayıplarının oluşumunu engellemek için gerekli tüm tedbirlerin alınması trafolu bir tüketici olarak yönetmelikte de belirtildiği üzere kullanıcının sorumluluğunda olduğu, bu nedenlerle; sigortalı—- olması—- panolarını besleyen hatların sorumluluğu tesise ait olması, —- —- dağıtım şebekesinde herhangi bir elektrik kesintisi veya ariza meydana gelmediğinin tespitleri nedeniyle davacı —– oluşan yangın ve hasar bedelinden dolayı sorumlu olmayacağı” yönünde tespit ve değerlendirme yapılmıştır.
Bilirkişi heyet raporuna davalı vekilinin itirazı üzerine ve talebi de dikkate alınarak,—- oluşan teknik bilirkişi heyetine dosya tevdi edilmiş, bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen — tarihli raporda özetle,—-yaptığına dair herhangi bir lisans belgesine rastlanılmadığı, ancak—- verilmiş olan—- bilirkişi raporunda yerinde tespit esnasında yapılan tespitler, davacı —-onaylı sınırlan içerisinde dağıtım faaliyeti yürüttüğü, enerjiyi —– kullanıcılarına dağıttığı ve bu konudaki tek yetkili mercii olduğunu , hasarın meydana geldiği sigortalı şirketin serbest tüketici olmadığı, ihtiyacı olan enerjiyi kendisine ait bir—– ait dağıtım sistemine bağlanarak sağladığı sigortalı şirketin —— meydana gelen hasarın nedeni konusunda kesin bir kanaat beyan edilememekle birlikte —– tespit raporunda belirttiğine benzer olası ihtimaller üzerinde durulabileceği, bunların —– işyerindeki elektrik panolarında kısa devreye neden olması sonrasında yangına ve hasara sebep olması ii. İşyeri içerisindeki —– yönetmeliklere uygun yapılmaması sonucunda kısa devrenin meydana gelmesi ve oluşan kısa devrenin panolarda yangına —-sebep olması olabileceği,—- bulunduğu bölgede, —- hariç dağıtım lisansı sahibinin — olduğu, davacı — dağıtım faaliyetinde bulunurken—– belirtilmiş olan ilgili yönetmelik maddesinin verdiği hakka binaen —- hizmet alımına gidebildiği, fakat davaya konu olan hasar meydana geldiği sıralarda, bu hizmet alımının gerçekleştiğine dair herhangi bir bilgi veya bulguya rastlanılmadığı, davacı ——- sürekli olarak —– vekilinin mahkemeye sunmuş olduğu dilekçelerde hem de yerinde tespit raporuna yansıdığı, dolayısıyla eğer sigortalının tesisi dışında aşın bir gerilim dalgalanması oluşmuşsa müteselsil sorumluluk ilişkisi ancak dava dışı —- arasında kurulabileceği, —- atfedilemeyeceği, hasarın meydana geldiği —- hasarın boyutu ve sigorta tazminatının belirlenmesi konusunda en önemli deliller arasında sayılabileceği ancak başka deliller ile desteklenmezse yanıltıcı bile olabileceği, söz konusu hasarın sorumluları ile ilgili kanaat beyan edilirken başvurulması gereken en önemli ve objekıif delil kaynağı dağıtım şirketi olan davacı —–olduğu, şimdiye kadar hazırlanmış olan bilirkişi raporlarının eksik incelemeye dayalı olduğu, kusurluların ve kusur derecelerinin tespiti hususunda sağlıklı bir kanaat belirtilebilmesi için öncelikle olay tarihine ait gerilim kayıtlarının incelenmesinin önem arz ettiği, bu kayıtların ve havai hatlara veya yakınına yıldırım düşüp düşmediği bilgisinin —- yönünde tespit ve değerlendirme yapılmıştır.
Mahkememizce bilirkişi raporu doğrultusunda—- tarihli yazı cevabında kayıtların tetkik edildiği ancak ——-düşmesine sebep olabilecek hava olaylarının gerçekleşmediği bildirilmiş, —- cevabı beklenmeksizin dosya ek rapor tanzim edilmek üzere aynı bilirkişi heyetine tevdi edilmiş, — tarihli ek rapor düzenlenmiştir. Düzenlenen ek raporda özetle, —-Dosyaya intikal etmiş olan —-tarihinde — neden olabilecek hava olaylarının gerçekleşmediğinin belirtildiği, bu durumda ——yürüyen dalgaların mevcut olmadığı ve dolayısıyla tüketicilere zarar verebilecek birgerilim dalgalanmasının meydana gelmediği, yani bu durumda —- meydana gelen zarar ile herhangi bir bağının olmadığı, hasarın ——– aranması gerektiği, fotoğraflardan yangının çıkış —–sistemi olduğunun açıkça görüldüğü, bunun nedeninin ise ——— nedeniyle gerilim değişikliklerine uyum sağlayamaması olduğu, ayrıca diğer nedenler arasında —- düşük ve koruma sigortalarının da gecikmeli seçilmesinin olduğunun anlaşıldığı, davacıların vermiş olduğu yazılı belgelerde olayın meydana geldiği tarihte herhangi bir arıza kaydına rastlanılmadığım belirtildiği, iki ayrı yerde daha meydana gelen hasarların da benzer nedenlerden kaynaklandığı dikkate alındığında bunların meydana gelen yangın olayı ve hasar durumu ile örtüşür mahiyette ve aynı sebeplerden kaynaklanmış olmasının imkansız olduğu, zira diğer yerlerde kullanılan alet ve cihazlar ile elektriksel yük durumlarının birebir aynı olmasına imkan olmadığı, sadece zikredilen durumların benzerlik taşıdığı, fakat bu benzerliklerin sonuca erişilmesinde rasyonel bir çözüm olmadığı, netice itibariyle gerilim dalgalanması meydana getirebilecek bir doğa olayının oluşmadığı, —- bilindiğinden, —- oluşan olayla ilgili herhangi bir bağının bulunmadığı, —— neden olabilecek ani elektriksel yük değişimlerinin olmadığı, yani büyük bir yükün devreye girmesi veya çıkması gibi olayın gerçekleşmediği dikkate alındığında—- oluşan yangın ve hasar ile ilgili kendilerinin illiyet bağlarının kesik olduğu, yani kusursuz olduğu, ——- yönünde tespit ve değerlendirmede bulunulmuştur.
Düzenlenen ek rapor sonrası, davalı tarafından raporu itiraz edilmiş ve üniversiteden oluşacak yeni bir heyetten rapor alınması talebinde bulunulmuş , mahkememizce gerilim kayıtlarının celbi için—- yeniden müzekkere yazılmış, yine —- yazılmış,—- tarafından mahkememize verilen—– tarihinde herhangi bir arızanın meydana gelmemiş olduğu, netice itibariyle de gerilim kaydının bulunmadığı bildirilmiş, yine —- cevabında da belirtilen tarihte kesinti yahut arıza kaydına rastlanılmadığı, firmanın kendine —- bulunduğu, gerilim kaydının bulunmadığı, ayrıca belirtilen tarihlerde —- yararlanan diğer abonelerde de herhangi bir arıza kesinti kaydı—- gelen bir arıza ihbarının bulunmadığı belirtilmiş, gelen müzekkere cevaplarının incelenmesi ve benzer nitelikteki —– göz önünde bulundurularak ek rapor alınmasını gerektirir bir durumun mevcut olmadığı anlaşılmakla, gerilim kayıtlarının gelmesinden sonra ek rapor alınması yönündeki ara karardan rücu edilmiş ve yargılamaya son verilmiştir.
Yapılan yargılama, toplanan deliller, alınan bilirkişi kök raporları ve ek rapor ile taraf iddia ve savunmaları birlikte değerlendirildiğinde , öncelikli her iki dosyada da davalı şirketin dava dışı firmanın sigortacısı olduğu ve —- tarihinde yangın meydana geldiği—– yangın neticesinde hasarın davalı ——tarafından sigortalısına ödendiği hususu uyuşmazlık konusu olmayıp, ihtilaf yangının meydana gelmesinde davacı şirketlerin yahut dava dışı sigortalı firmanın sorumlu olup olmadığı noktasında toplanmaktadır. Davanın niteliğinin menfi tespit davası olduğu ve davalı şirketin alacaklı olduğunu iddiası karşısında yapılan değerlendirmede, davalı şirketin iddiasını düzenlenen elektrik arıza tespit raporu sonrası düzenlenen eksper raporuna dayandırdığı , arıza tespit raporunun incelenmesinde ise —–bir kısmında tesis içi elektrik hatlarındaki —— kaynaklı olduğu veya aynı —– sıkıntının meydana gelmesinden ötürü tesis dışı hatlarda ortaya çıkabilecek yüksek dalgalanmalardan kaynaklı olabileceği belirtilmiş ise de somut bir bilgi ve belge ortaya konmaksızın varsayıma dayalı olarak raporun hazırlandığı anlaşılmıştır.—– raporu hazırlanırken de elektrik voltajındaki yüksek dalgalanmaya neden olan sebebin bildirilmesi hususu dava dışı sigortalı şirkete mail yolu ile sorulmuş, anılan şirket tarafından ——- bu hususun temin edilmesi gerektiğinin bildirildiği görülmüştür. —- arıza tespit raporunda gerekse davalı vekilinin yargılama sırasında sunmuş olduğu dilekçelerinde aynı tarihte iki farklı iş yerinde de benzer sıkıntıların yaşandığı belirtilmiş ise de bu hususa ilişkin yargılama süresince bilgi ve belge sunulmadığı gibi duyum olduğu yönünde ifadelerin raporlarda yer aldığı görülmüştür. Mahkememizce bu hususta yazılan müzekkereye istinaden verilen——-cevabında da belirtilen tarihlerde orta gerilim dağıtım şebekesinden yararlanan diğer abonelerde de herhangi bir arıza kesinti kaydı yahut müdürlüğe gelen bir arıza ihbarının bulunmadığı anlaşılmıştır. Aksi durumda da son alınan bilirkişi ek raporunda bu hususta değerlendirilmiş olup, benzerliklerin sonuca ulaşılmasında —– olmayacağı belirtilmiştir. Mahkememizce gerek yerinde inceleme sonucu hazırlanan bilirkişi raporlarında gerekse —–oluşan bilirkişilerin düzenlemiş olduğu raporlarda davalının dayandığı arıza tespit raporu da dikkate alınarak, yangının çıkış sebebi hususunda farklı ihtimaller üzerinde durulmuş, —– tarihli raporda olay tarihine ilişkin gerilim kayıtları ile hava olaylarına ilişkin kayıtların önem arz ettiği belirtilmiş olup, esasen benzer nitelikteki olaylarda da —– incelendiğinde olay tarihine ilişkin gerilim ——- yararlanan diğer abonelerde hasarın gerçekleştiği tarihte benzer bir durum gerçekleşip gerçekleşmediği hususunun araştırılması yalnızca tarafların yazılı beyanları ile yetinilmemesi yönünde kararlar verdiği görülmüş olup, mahkememizce de bu hususta araştırma yapılmış,—- —- yazıları sonrası belirtilen tarihte —- neden olabilecek hava olayının mevcut olmadığı —– bağlı trafoda da bir kaydın mevcut olmadığı, gerilim kaydının bulunmadığının belirtilmesi yine aynı tarihlerde başkaca firmalar tarafından arıza ihbar kaydının bulunmadığının belirtilmesi yine en son düzenlenen ek raporda da —- şebekesi içinde gerilim dalgalanmasına neden olabilecek ani elektriksel yük değişimlerinin olmadığı, yani büyük bir yükün devreye girmesi veya çıkması gibi olayın gerçekleşmediği dikkate alındığında —-oluşan yangın ve hasar ile ilgili davacı şirketlerin illiyet bağlarının kesik olduğu yangın olayının —— sistemindeki —- elemanlarından kaynaklandığı belirtilmiş olup, mahkememizce de yapılan tespitler yerinde bulunmuş, fabrikanın —-olduğu da göz önünde bulundurarak, davacıların bir sorumluluğunun bulunmadığı anlaşılmış olup, toplanan deliller ve yapılan yargılama sonucu davalının ödediği hasar bedelini davacılara rücu etmesinde yasal koşulların oluşmadığı, her iki davacının da dava konusu —–sayılı dosyası yönünden davalı şirkete bir borcunun bulunmadığı anlaşılmakla, asıl ve birleşen davanın kabulüne karar verilmiş ve aşağıdaki gibi hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
A-Mahkememizin —-asıl davasında davanın kabulü ile,
1-Davacı .—– sayılı icra dosyası yönünden davalıya borçlu olmadığının tespitine,
2-Alınması gereken karar harcı—- harcın davalı taraftan tahsili ile hazine adına irad kaydına,
3-Davacı tarafça yatırılan —- peşin harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T. deki esaslara göre belirlenen —- vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan —– yargılama giderinin davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
B-Mahkememiz dosyası ile birleşen—– sayılı dosyada davanın kabulü ile,
1-Davacı —— sayılı icra dosyası yönünden davalıya borçlu olmadığının tespitine,
2-Alınması gereken karar harcı —– harcın davalı taraftan tahsili ile hazine adına irad kaydına.
3-Davacı tarafça yatırılan 501,80-TL peşin harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı taraf kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde geçerli A.A.Ü.T. deki esaslara göre belirlenen 4.407,17-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 25,20-TL başvuru harcı, 115,00-TL tebligat ve müzekkere gideri ile 975,00-TL bilirkişi ücreti olmak üzere toplam 1.115,8‬0-TL yargılama giderinin davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
C-Taraflarca dosyaya yatırılan ve sarf edilmeyen gider avansının karar kesinleştiğinde Hukuk Muhakemeleri Kanununun 333.maddesi uyarınca ilgili tarafa iadesine,
İlişkin olarak; davalı tarafın yokluğunda, Asıl dosyada davacı ile birleşen dosyada davacı —–vekillerinin yüzlerine karşı kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde ———– Adliye Mahkemesine istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı. 06/07/2021