Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO:2023/315 Esas
KARAR NO:2023/747
DAVA Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ:02/05/2023
KARAR TARİHİ:07/09/2023
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: müvekkilinin ——-seri nolu boş çekin zilyedi olduğunu, müvekkilinin iş bu çeki kaybettiğini, kaybettikten sonra şikayette bulunduğunu ve muhatap bankaya gerekli talimatı verdiğini, ancak çekin tahsil edilme riskinin bulunması nedeniyle çek hakkında ödeme yasağı konulmasını ve çekin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE: —— müzekkere yazıldığı görüldü.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME VE GEREKÇE:
Dava, kıymetli evrak (çek) iptaline ilişkin davadır.
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 818/1-s maddesi uyarınca “Poliçeye ait aşağıdaki hükümler çek hakkında da uygulanır: (…) s) İptal hakkındaki 757 ilâ 763 üncü maddelerle 764 üncü maddenin birinci fıkrası. (…)”
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 757. maddesi uyarınca “(1) İradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir. (2) Mahkeme, ödemeyi meneden kararında muhataba, vadenin gelmesi üzerine poliçe bedelini tevdi etmeye izin verir ve tevdi yerini gösterir.”
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 759. maddesi uyarınca “(1) Poliçeyi eline geçiren kişi bilinmiyorsa, poliçenin iptaline karar verilmesi istenebilir. (2) İptal isteminde bulunan kişi, poliçe elinde iken zıyaa uğradığını inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür.”
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 760. maddesi uyarınca “(1) Mahkeme, dilekçe sahibinin, poliçe elinde iken zıyaa uğradığına dair verdiği açıklamaları inandırıcı bulursa, verilecek ilanla, poliçeyi eline geçireni, poliçeyi belirli bir süre içinde getirmeye davet ve aksi takdirde poliçenin iptaline karar vereceğini ihtar eder.”
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 761. maddesi uyarınca “(1) Poliçeyi getirme süresi en az üç ay ve en çok bir yıldır. (2) Vadesi gelmiş poliçelerde zamanaşımı, üç ayın geçmesinden önce gerçekleşirse, mahkeme üç aylık süre ile bağlı değildir.”
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 762. maddesi uyarınca “(1) Poliçenin getirilmesine ilişkin ilan, 35 inci maddede yazılı gazete ile üç defa yapılır. (2) Özellik gösteren olaylarda, mahkeme, uygun göreceği daha başka ilan önlemlerine de başvurabilir.”
6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun 764. maddesi uyarınca “(1) Elden çıkan poliçe, verilen süre içinde mahkemeye sunulmazsa, iptaline karar verilir. “(2) Poliçenin iptaline karar verilmiş olmasına rağmen, dilekçe sahibi kabul edene karşı poliçeden doğan istem hakkını ileri sürebilir.”
——-sayılı ilamında “çek hesabının davacıya ait olduğunun anlaşıldığı, TTK hükümlerine göre çek keşidecisinin zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı bulunmadığı, zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteme hakkının TTK 651/2. maddesi uyarınca iptal davasını açmakta hukuki menfaati bulunan kişi olan hamilde olduğu, keşidecinin iptal kararı almakta hiç bir hukuki yararı bulunmadığı, yine, HMK 114/e maddesi uyarınca davacının dava takip yetkisinin bulunması dava şartı olduğu, davacı keşidecinin, hamil adına bu davayı açma yetkisi, yani dava takip yetkisi olmadığı gerekçesiyle dava şartı gerçekleşmediği” değerlendirmesi yapılmıştır.Mahkememizce yapılan değerlendirmede, davanın kıymetli evrak (çek) iptaline ilişkin olduğu, dava konusu senedin çek niteliğinde olduğu, toplanan deliller sonucunda çek hesabının davacıya ait olduğunun anlaşıldığı, çek iptali kurumunun çekin yetkili hamiline, çeke dayalı hakkın senetsiz de kullanılabilmesi imkanı sağladığı, bu sebeple çek iptalini talep etme sıfat ve yetkisinin yalnızca yetkili hamile ait olduğu, yine aynı sebeple -çek iptali kurumunun açıklanan niteliği dikkate alındığında- davacının çekin iptalini istemekte hukuki yararının bulunmadığı kanaatine varılmış tüm bu gerekçelerle hukuki yarar yokluğu nedeniyle davanın dava şartı yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi açıklandığı üzere,
1-6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 114/1-h ve 115/2 maddeleri uyarınca davanın hukuki yarar yokluğu nedeniyle USULDEN REDDİNE,
2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken harç dava açılırken peşin olarak alındığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
3-Davacı tarafça yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Artan gider avansının HMK’nun 333. maddesi uyarınca hükmün kesinleşmesinden sonra resen ilgilisine iadesine,
Dair, davacı şirket yetkilisinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren iki hafta içinde mahkememize verilecek veya mahkememize gönderilmek üzere başka yer mahkemesine sunulacak dilekçe ile——– Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 07/09/2023