Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. İstanbul Anadolu 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/22
KARAR NO : 2023/864

DAVA : İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 10/01/2022
KARAR TARİHİ : 10/10/2023

Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,

GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı şirket, kendisi veya bayi eli ile dağıtımını yaptığı “—–” markalı ve ileride dağıtımını yapabileceği su ürünleri ve gazlı ve gazsız ürünlerin bayiden düzenli ve süreli satın alınması ve hâlihazırda işletmiş olduğu satış noktasından müşterilere yeniden satışının gerçekleştirilmesi maksadı ile davacı şirketin pazarlama faaliyetlerine katılım bedeli yatırımı da yapmış olduğu—– ile ( Miktarlı – Gazlı ve Gazsız Ürün) Bayilik Bölgesi Direkt Satış Noktası Sözleşmesi akdedildiği. Bu sözleşmelerden dolayı taraflar arasında ticari bir ilişki bulunduğu. Taraflar arasında münakit (Miktarlı – Gazlı ve Gazsız Ürün) Bayilik Bölgesi Direkt Satış Noktası Sözleşmesi’nin 1. ve 2. Maddesi ile aleyhinde icra takibi başlatılan ve kendisine davacı şirket tarafından pazarlama faaliyetlerine katılım bedeli yatırımı yapılan —– davacı şirketin bayisinden düzenli ve sürekli olarak ürün tedarik etme yükümlülüğü getirildiği. İşbu (Miktarlı – Gazlı ve Gazsız Ürün) Bayilik Bölgesi Direkt Satış Noktası Sözleşmesinin 3.maddesi gereği; İşletmeci, haksız bir nedenle şirket’e iade etmemek koşuluyla toplam 5.000 (beş bin) kasa/koli miktarında ve özel hükümlerde belirtilen ürünü, BAYİ’den satın almak suretiyle müşterilerine satmayı planladığı. Sözleşme herhangi bir süre sınırlaması olmaksızın iş bu satış miktarının tamamlanması ile birlikte kendiliğinden sona erecektir. Taraflar arasında tedarik edilecek ürün miktarı konusunda da mutabık kalınmış olup davalı borçlu tarafından taahhüt edilen miktardaki alım tamamlanmadan sözleşmeye aykırılık teşkil eden fiiller gerçekleştirildiği. Taraflar arasında Münakit Sözleşme’nin “Özel Hükümler” başlıklı bölümü 1.Maddesinde düzenlenen; bayi, işletmeci’nin Sözleşme hükümlerine süresi boyunca uyacağı inancıyla ve bir defaya mahsus olmak üzere, fatura karşılığında ona aşağıda belirtilen ürün ve malzemeleri promosyon amacıyla, %100 iskontolu olarak verecektir. Ancak işletmeci, sözleşmenin işbu Sözleşme’de öngörülen yükümlülüklerine aykırı davranması neticesinde süresinden önce sona ermesine sebebiyet vermesi üzerine, bu malzeme ve ürünlerin rayiç değerlerinin kıstalyevm usulü belirlenecek olan kısmını KDV’si ile birlikte BAYİ’ye ve/veya ŞİRKET’e derhal iade edecektir. Davalı işletme, sözleşmeye aykırı davranarak ürün alımı yapmayıp davacı şirket ile iletişimini kestiğini ve davacı şirkete hiçbir bildirimde bulunmaksızın satış noktasındaki faaliyetine son verdiği. Yine Genel Hükümler başlığı altında 7. Madde uyarınca; İşletmeci, Şirket’in ve Bayi’nin yazılı onayını almadan, bu sözleme ve olmuşsa eklerindeki hak ve/veya yükümlülüklerini başkasına devir ve temlik etmemeyi sözleşme süresince satış noktası’nda sözleşmenin devam ettirilmesine etki edecek hiç bir değişiklik (satış noktasını kapatmak, devir ve temlik etmemeyi, faaliyet türünü değiştirmek vb.) yapmamayı kabul ve taahhüt eder. Denmek sureti ile davalı, davacı şirketin yazılı onayı almadan sözleşme yahut ekleri sebebi ile doğan hiçbir hak ve yükümlülüğünü başkasına devretmeyeceği, temlik etmeyeceği, sözleşme süresi boyunca satış faaliyetini etkileyecek, sonlandıracak şekilde satış noktasını kapatmak, devretmek, faaliyet türünü değiştirmek gibi faaliyetlerde bulunmayacağı yönünde taahhütte bulunmuş ve müvekkil şirket ile karşılıklı mutabakata vardığı. Davalının davacı şirket ile akdetmiş olduğu sözleşmeye aykırı davranarak —-adresindeki satış noktasının faaliyetlerine son verdiği davacı şirket tarafından haricen öğrenildiği. Ardından bu hususun mahkeme kanalı ile tespiti için—–Asliye Ticaret Mahkemesi’nin —–sayılı dosyası ile delil tespiti talebinde bulunulmuş ve——mahallinde gerçekleştirilen keşif icrası neticesi tanzim olunan bilirkişi raporu ile ilgili adreste satış noktasının faaliyette olmadığı tespit edildiği. Bunun üzerine davacı şirket tarafından sözleşme hükümlerine aykırı davranışlara son verilmesine yönelik ihtarname gönderildiği. Ancak söz konusu ihtar yanıtsız kalarak, davalı tarafından sözleşmeye aykırı fiiller giderilmediği. Ayrıca davalı tarafın sözleşmede yazılı adresine gönderilen ihtarname iade döndüğü. İşbu tespit ve durum ilgili işletmenin işyerini kapatarak ürün alımı yapmama iradesini ortaya koyduğunu ve ayrıca fiilen ürün alımı yapmayarak sözleşmeyi uygulamadığını gösterdiği. Münakit sözleşme ve ihtarname çerçevesinde, müvekkil şirket tarafından (Gazlı ve Gazsız Ürün- Miktar) Bayilik Bölgesi Direkt Satış Noktası Sözleşmesi’ni ve eklerindeki yükümlülüklerine uyulmaması nedeni ile derhal feshetmiş ve Sözleşme’nin Özel Hükümler başlıklı bölümü gereğince davacı şirketin, kendisine sözleşmede belirtilen şekilde bedelsiz ürün alacağının kıstelyevm hesabı ile belirlenen tutarı, sözleşmede yer verilen cezai şart ve tespit dosya masrafları sonucu 7.742,60 TL tutarının ödenmesi amacıyla icra takibi başlatıldığı. Davacı şirketin alacağı, davalı/borçluya verilen borç likit olduğundan davalılar aleyhine icra inkar tazminatına hükmedilmesi gerektiği. Takip konusu alacağın varlığı ve miktarı itibariyle taraflar arasında kesin ve belirli olduğu. Tamamen alacağın tahsilini geciktirmeye yönelik, haksız ve hukuki dayanaktan yoksun itirazların reddedilerek, davalı/borçlu aleyhine, takip konusu alacağın %20’sinden az olmamak üzere İİK 67. maddesi uyarınca icra inkâr tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Bilirkişi tarafından sunulan 11/10/2021 tarihli raporda özetle;
Sözleşmenin 3.maddesi: İŞLETMECİ, haksız bir nedenle BAYİ’ye iade etmemek koşuluyla toplam 5.000 (beş bin ) kasa/koli miktarında ve Özel Hükümlerde belirtilen ürünü, BAYİ’den satın almak suretiyle müşterilerine satmayı planlamaktadır. Sözleşme herhangi bir süre sınırlaması olmaksızın işbu satış miktarının tamamlanması ile birlikte kendiliğinden sona erecektir şeklinde olduğu,Davacı tarafça davalı tarafa 18.05.2021 tarihinde 20.10.2020 başlangıç tarihli Bayilik Bölgesi Direkt Satış Noktası Sözleşmesinin fesih ihbarı ve ihtarı yapıldığı,
Davacı taraftan temin edilen vergi dairesi tarafınca düzenlenen e-yoklama fişi incelendiğinde davacı firma adresteki işini 31.12.2020 tarihinden itibaren terk ettiği ve adresten ayrıldığı mahalinde tespit edildiği,
—-bayisi olan —– davalı —– adına düzenlemiş olduğu 02.04.2020 tarih —-nolu fatura incelendiğinde: —– davalı —– 2.424 TL tutarında bedelsiz ürün verdiği,Davalı firma 2020 yılında işletme defterleri tuttuğu, işletme defterinde gelir ve gider kayıtların olması gerektiğinden davalının ödemeleri ile ilgili bilginin yer almadığı sadece davalının davacının bayisi olan —– aldığı faturaların kayıtlarının olduğu,Davacının bayisi olan—– tarafından davalı tarafa KDV dahil 15.418,60 TL tutarında fatura düzenlediği,Davalının ticari defter kayıtlarında ürün içerikleri ve adetleri belli olmadığından davalının davacının bayisi olan —–tarafından toplam 5.000 (beş bin) kasa/koli miktarında ürün alıp almadığı tespit edilememiş olup bu bilgilerin davacının bayisi olan —– temin edilmesi daha sağlıklı olacağı, sonuç ve kanaatine varıldığı hususları belirtilmiştir.
Bilirkişi tarafından sunulan 17/07/2023 tarihli raporda özetle;
Davacının Alacak Talebi Yönünden; Taraflar arasında (Miktarlı- Gazlı ve Gazsız Ürün) Bayilik Bölgesi Direkt Satış Noktası Sözleşmesi akdedildiği, davalının sözleşmenin 3.maddesine göre 5.000 (beş bin) kasa/koli miktarında ürünü almayı taahhüt ettiği, bu taahhüdünü yerine getirmeden ayrıca sözleşme hükümleri gereğince davacı şirkete ve bayiye haber vermeden faaliyetine son verdiği tüm bu hususların —– Asliye Ticaret Mahkemesi’nin —–sayılı dosyası kapsamında alınan bilirkişi raporunda gidilen adreste bir faaliyetin olmadığının tespit edildiği ayrıca dosya içeriğinde bulunan —– Vergi Dairesi tarafından düzenlenen e-yoklama fişinde davalı firmanın adresteki işini 31.12.2020 tarihinden itibaren terk ettiği ve adresten ayrıldığının tespit edildiği, tüm bu tespitler ışığında davalının sözleşmenin Özel Hükümler başlığı altındaki 7. Maddesine aykırı hareket ettiğinin tespit edildiği bu doğrultuda davacının sözleşmenin “Özel Hükümler” başlıklı 1.Maddesi gereği Takdiri Sayın Mahkemeye ait olmak üzere, raporun 5.bölümünde kıstelyevm alacağı olarak hesaplanan KDV DAHİL 1.119,90 TL ile yine sözleşmenin Özel Hükümler başlıklı 10. Maddesi kapsamında cezai şart olarak belirlenen 29.549 TL’den fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla talepte bulunduğu 5.000,00 TL’yi toplamda (1.119,90+5.000,00) = 6.119,90 TL’yi talep edebileceği değerlendirilmiş olup;Davacının takipte talepte bulunduğu 1.607,70 TL tutarlı tespit dosya masrafı ile 13,00 TL ihtarname /dava masrafı vb masrafların davalıdan talep edilebileceğine dair taraflar arasında akdedilen sözleşmede herhangi bir düzenleme olmadığı, davacının bu talebi yönünden hukuki değerlendirmenin mahkemenin takdirinde olduğu kanaatine varıldığını,

FAİZ: Davacı/alacaklı takip öncesinde faiz talebinde bulunmadığı için taleple bağlılık kuralı gereği bu konuda değerlendirme yapılmayacaktır. Sayın Mahkeme’nin kısmen ya da tamamen Davacı lehine hüküm kurması halinde; tarafların tacir olması, işin ticari iş olması, temerrüt faiz oranının önceden kararlaştırılmamış olması münasebetiyle, takip sonrasında hükmolunacak asıl alacağı için 3095 s.k m.2/2 kapsamında avans faizi talep edebileceğinin değerlendirildiğini,
Mahkemenin gerek savunmalarının tümü ve gerekse faize hasren hüküm kurmak hususunda hiç şüphesiz muhtar bulunduğu, icra inkar tazminatı ve sair hususların mahkemenin münhasır takdiri içinde kaldığı, sonuç ve kanaatlerine ulaşıldığı belirtilmiştir.

DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE; Dava Bayilik sözleşmesi kapsamında —– İcra Müdürlüğünün —— esas sayılı dosyasından takibe konulan alacağa yapılan itirazın iptali ile takibin devamına ve icra inkar tazminat talebine ilişkindir.Davada taraf teşkili sağlanmış bilirkişi raporu ile neticeye ulaşılmıştır.Dava yasal 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılmıştır.İcra Dosyası İncelemesi: Davacı taraf 02.07.2021 tarihinde —– İcra Müdürlüğü —– Esas sayılı dosyasından ilamsız Takiplerde Ödeme Emri ile icra takibi başlatmış, borçlu Ödeme Emri ’ne 26.07.2021 tarihinde, yapılan ilamsız icra takibine ilişkin esas olmak üzere, işbu takip konusu borcu kabul etmediğini, alacaklı şirkete herhangi bir borcunun bulunmadığını belirtmiş olup, açıklanan nedenlerle takibe itiraz etmiştir.Mahkememizce yapılan değerlendirmede; Dava itirazın iptali talebine ilişkindir.
Taraflar arası sözleşme incelendiğinde;
Bayilik Bölgesi Direkt Satış Noktası Sözleşmesinin İncelemesi, Davacı —- (sözleşmede ŞİRKET olarak anılacaktır), —-(Sözleşmede BAYİ olarak anılacaktır) ile —–(sözleşmede İŞLETMECİ olarak anılacaktır) arasında ( Miktarlı – Gazlı ve Gazsız Ürün) Bayilik Bölgesi Direkt Satış Noktası Sözleşmesi akdedildiği, iş bu sözleşmenin;
3.maddesinde; “İŞLETMECİ, haksız bir nedenle BAYİ ‘ye iade etmemek koşuluyla toplam 5.000 (beş bin) kasa/koli miktarında ve Özel Hükümlerde belirtilen ürünü, BAYİ ‘den satın almak suretiyle müşterilerine satmayı planlamaktadır. Sözleşme herhangi bir süre sınırlaması olmaksızın iş bu satış miktarının tamamlanması ile kendiliğinden sona erecektir. Şeklinde düzenlemenin olduğu,Sözleşme’nin “Özel Hükümler” başlıklı bölümü 1.Maddesinde;” BAYİ, İŞLETMECİ’nin Sözleşme hükümlerine süresi boyunca uyacağı inancıyla aşağıda verilme şartları ile birlikte belirtilen ürünleri promosyon amacıyla sözleşme süresi içerisinde %100 iskontolu olarak verecektir. Ancak işletmeci, işbu sözleşmedeki yükümlülüklerine aykırı davranması neticesinde süresinden önce sona ermesine sebebiyet vermesi üzerine, bu ürünlerin rayiç değerlerinin kıstelyevm usulü belirlenecek olan kısmını KDV’si ile BAYİ ‘ye ve/veya ŞİRKET’ e derhal ödeyecektir” Şeklinde düzenlemenin olduğu,
Sözleşmenin Özel Hükümler başlığı altında 7. Maddesinde; “İŞLETMECİ, ŞİRKET’ in ve BAYİ’ nin yazılı onayını almadan, bu sözleme ve olmuşsa eklerindeki hak ve/veya yükümlülüklerini başkasına devir ve temlik etmemeyi sözleşme süresince Satış Noktası’nda sözleşmenin devam ettirilmesine etki edecek hiçbir değişiklik (satış noktasını kapatmak, devir ve temlik etmemeyi, faaliyet türünü değiştirmek vb.) yapmamayı kabul ve taahhüt eder.” Şeklinde düzenlemenin olduğu,
Sözleşmenin Özel Hükümler başlığı altında 10. Maddesinde; “İŞLETMECİ, bu sözleşme ve oluşmuşsa eklerinde yer alan yükümlülüklerinden herhangi birine uymaması halinde, ŞİRKET’ in ve/veya BAYİ’nin önceden kendisine uyarıda bulunması, önel tanıması hüküm alması veya başkaca bir merasim uygulaması asla gerekmeksizin hem iş bu sözleşmeyi tek yanlı olarak feshetmekte (bozmakta) serbest ve yetkili olacaklarını ve hem de 29.549-TL ( yalnız yirmi dokuz bin beş yüz kırk dokuz Türk Lirası) tutarını cezai şart olarak ŞİRKETE’ e ve/veya BAYİ’ ye derhal ve defaten ödemeyi kabul taahhüt eder. Satış Noktasında Başka Marka Gazlı Ürünlerin Satılması Halinde İşbu Madde Kapsamı Dışındadır Ve Bu Durumda Cezai Şart Hükmü Uygulanmayacaktır” Şeklinde düzenlemenin olduğu görülmüştür
Davacı tarafından keşide edilen ihtarnamenin incelemesi: Davacı tarafından davalıya keşide edilen ihtarname içeriğinden özetle; —– Asliye Ticaret Mahkemesi’nin —– sayılı dosyası ile davalının —–mahallinde gerçekleştirilen keşif icrası neticesi tanzim olunan bilirkişi raporu ile ilgili adreste satış noktasının faaliyette olmadığının tespit edildiği, davalının sözleşmenin Özel Hükümler başlığı altında 7. Maddesine aykırı davranması neticesinde yine sözleşmenin Özel Hükümler başlığı altında 10. Maddesi gereğince iş bu ihtarnamenin tebliğ tarihi itibariyle tek yanlı olarak feshedildiği, Sözleşme’nin “Özel Hükümler” başlıklı bölümü 1.Maddesi kapsamında bedelsiz ürün alacağının kıstelyevm hesabı ile KDV dahil 1.119,90 TL tutarlı kısmını, yine sözleşmenin Özel Hükümler başlığı altında 10. Maddesinde kararlaştırılan 29.549 TL cezai şartın fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla 5.000 TL tutarlı kısmını, ayrıca 1.609,70 TL tutarlı tespit dosya masrafı ile 13 TL ihtarname/dava masraf ve vekalet ücretlerinin borçlu muhatap tarafından ihtarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 7 gün içerisinde ödenmesini ihtar ettiği görülmüştür.
Taraflar arasında (Miktarlı- Gazlı ve Gazsız Ürün) Bayilik Bölgesi Direkt Satış Noktası Sözleşmesi akdedildiği, davalının sözleşmenin 3.maddesine göre 5.000 (beş bin) kasa/koli miktarında ürünü almayı taahhüt ettiği, bu taahhüdünü yerine getirmeden ayrıca sözleşme hükümleri gereğince davacı şirkete ve bayiye haber vermeden faaliyetine son verdiği tüm bu hususların —-Asliye Ticaret Mahkemesi’nin —–sayılı dosyası kapsamında alınan bilirkişi raporunda gidilen adreste bir faaliyetin olmadığının tespit edildiği ayrıca dosya içeriğinde bulunan—– Vergi Dairesi tarafından düzenlenen e-yoklama fişinde davalı firmanın adresteki işini 31.12.2020 tarihinden itibaren terk ettiği ve adresten ayrıldığının tespit edildiği, tüm bu tespitler ışığında davalının sözleşmenin Özel Hükümler başlığı altındaki 7. Maddesine aykırı hareket ettiğinin tespit edildiği bu doğrultuda davacının sözleşmenin “Özel Hükümler” başlıklı 1.Maddesi gereği hesaplanan KDV DAHİL 1.119,90 TL ile yine sözleşmenin Özel Hükümler başlıklı 10. Maddesi kapsamında cezai şart olarak belirlenen 29.549 TL’den fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla talepte bulunduğu 5.000,00 TL’yi toplamda (1.119,90+5.000,00) = 6.119,90 TL’yi ve1.607,70 TL tutarlı tespit dosya masrafı ile 13,00 TL ihtarname masraflarını talep edebileceği değerlendirilmiş olup davanın kısmen kabulüne şartları oluşan icra inkar tazminatının kabulüne dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.

HÜKÜM: Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
Davanın KISMEN KABULÜ ile
1—– İcra Müdürlüğün—– esas sayılı icra takip dosyasına davalının yaptığı itirazın iptali ile takibin 6.119,90 TL üzerinden DEVAMINA,
2-6.119,90 TL’nin %20’si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya ödenmesine,
3-1.620,70 TL’nin yargılama gideri olarak davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gerekli 418,03 TL harçtan, davacı tarafça dava açılırken peşin olarak yatırılan 93,52 TL harçtan mahsubu ile arta kalan 324,51‬ TL harcın davalı taraftan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafça dava açılırken peşin olarak yatırılan 93,52 TL harcın davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
6-Davacı vekili lehine karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT göre hesaplanan 6.119,90 TL vekalet ücretinin davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 2.992,50 TL yargılama giderinin davanın kısmen kabul – kısmen red oranına göre hesaplanan 2.991,72 TL’si ile — nolu kararda belirtilen 1.620,70 TL toplamı olan 4.612,42‬ TL’nin davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
8-Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-(13) maddesi ve Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Yönetmeliğinin 26/2 maddeleri ile Arabuluculuk Asgari Ücret Tarifesi uyarınca Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen 1.320,00 TL arabuluculuk ücretinin davanın kısmen kabul – kısmen red oranına göre hesaplanan 1.319,65 TL’sinin davalıdan, 0,35 TL’sinin davacıdan tahsili ile HAZİNEYE GELİR KAYDINA,
9-Dosyada mevcut gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,Dair davacı vekilinin yüzüne karşı miktar itibariyle kesin olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulün anlatıldı.