Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C. İstanbul Anadolu 4. Asliye Ticaret Mahkemesi
ESAS NO:2021/62 Esas
KARAR NO:2022/654
DAVA:Ticari Şirket (Şirkete — Tayin Edilmesi)
DAVA TARİHİ:28.01.2021
KARAR TARİHİ:21.09.2022
Mahkememizde görülmekte olan Ticari Şirket (Şirkete— Tayin Edilmesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ, DÜŞÜNÜLDÜ:
1-İddia:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, davacının, davalı şirketin —ortağından biri olduğunu, şirketin — sahibinin—–olduğunu, davacı ile —- arasında —– girişimi sonrası husumet oluştuğunu, davacının şirketin—- sorumlu tutulduğunu, davacının şirketin mali işleyişinden haberdar edilmediğini, davacının bu hususu ön plana çıkarması nedeniyle şirketin—- tarihli olağanüstü genel kurul toplantısında davacının— görevine gerekçesiz olarak son verildiğini ve —-yetkilerinin kaldırıldığını, — şirkette — usulsüzlükler yaptığını, —–gayri resmi — hesabı tuttuğunun tespit edildiğini ve şirketin — el konulduğunu, şirket —- talimatıyla — tutulduğunu beyan ettiğini, şirkette fiilen çalışmayan kişilerin—çalışan olarak gösterildiğini, —- olduğu, davacının da ortak olduğu —-benzer usulsüz işlemler yapıldığını, —- hakkında yine — Numaralı dosyada —- İle ilgili soruşturma yapıldığını,—ortağın fiilen olmayan stokları fire olarak göstermek suretiyle davacıyı zarara uğrattığını, davacı tarafından, davalıya —- yevmiye numaralı ihtarnamesi ile bilgi, belge ve inceleme talep edildiğini, yine davalı şirketin — tarihli olağan genel kurulunda— başlık altında —-inceleme ve denetim yapılmasının talep edildiğini, bu talebin kabul edilmediğini, TTK 420. Madde uyarınca erteleme talep edildiğini, genel kurulun aynı gündemle — tarihine ertelendiğini, açıklanan nedenlerle davalı şirketin —tarihli olağan genel kurul toplantısında bilgi talep edilen mali konulara ilişkin açıklama yapılmadığından, resmi kayıtlardan ayrı olarak gayri resmi — tutulduğundan, resmi kayıtlar ve finansal tablolar gerçeği yansıtmadığından, — ve usulsüz işlemler yapıldığından, genel kurulda inceleme ve denetim yapılması talebi kabul edilmediğinden, TTK m. 440 gereğince sermaye ortağı şeklinde kurulan bağımsız denetim kuruluşunun— olarak seçilmesi suretiyle TTK m.438 uyarınca şirkete —tayin edilmesine ve denetim yapılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
2-Savunma: Davalı vekili —- tarihli cevap dilekçesinde özetle, davacının, davalı şirketin kurucusu —ve kardeşlerinin yakın akrabası olması nedeniyle sonradan davalı şirkete ortak edildiğini, davacının—- sahibi olduğunu, —- hissesinin ise — olduğunu, bu nedenle şirkette — başına hakimiyet oluşturmasının söz konusu olmadığını, davalı şirketin —- yılından beri yasa gereği bağımsız denetime tabi olduğunu, davacının ortakların isteğiyle uzun yıllar—– olarak görev yaptığını, — tarihli genel kurul öncesindeki tüm kararların—-oybirliğiyle alındığını, gerek davacının, gerekse diğer —- hiçbir zaman maaş almadıklarını, ortak olarak aldıkları kârla yetindiklerini, davacının—- ayında şirketten ayrılmak istediğini, ancak ayrılmak için makul olmayan taleplerde bulunduğunu, bu nedenle huzursuzluk olduğundan—-tarihinde yapılan olağanüstü genel kurul toplantısında —görevine son verildiğini, davacının bu azil kararına ilişkin hak düşürücü süre içinde iptal davası açmadığını, davacının — tarihinde—- esas sayılı dosyasında davalı şirketten ayrılma ve ortaklık payının ödenmesi amacıyla dava açtığını, davacının iddiasının tam aksine davacıya bilgi alma hakkının çok ötesinde bilgi alma imkanı tanındığını, davacının, ortaklık payının benzer olduğu diğer şirketlere karşı da aynı istemle dava açtığını, bu davaların —-esas sayılı dosyalarında görüldüğünü, davacının dava ile ilgili olmayan tüm iddialarının doğru olmadığını, davacının amacının, şirketin karar alma sürecini tıkamak olduğunu, davacının istemiyle —- tarihinde yapılan toplantıda toplantının —- ay sonrasına bırakılmasına karar verildiğini ve şirketin —- davacıyı talep ettiği belge ve raporları teslim etmek üzere davet ettiğini, davacının geldiğini ancak teslimden imtina ederek—teslim edilmesini talep ettiğini, — tarihinde genel kurulun aynı gündemle toplandığını, ancak davacının ikinci kez erteleme talep ettiğini, bu talebin kabul edilmemesi üzerine oylama yapıldığını, kararlar alındığını, davacının gerek ilk toplantıda, gerekse ikinci toplantıda özel denetim talebinde bulunmadığını, zaten davacının — yılından — tarihine dek şirketin yetkili —- olduğunu, ayrıca talep ettiği bilgilerin ortaklıktan çıkma talepli olarak açtığı dava dosyasına sunulduğunu, özel denetim yapılması talebinin koşullarının oluşmadığını, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DAVANIN VE UYUŞMAZLIK KONULARININ TESPİTİ, DELİLLER, DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ NEDENLER VE SONUÇ:
3-Davanın ve uyuşmazlık noktalarının tespiti: Dava, davalı şirkete —- atanması istemine ilişkindir.
Ön inceleme duruşmasında, taraflar arasındaki uyuşmazlığın,
A-Öncelikle olarak yukarıda belirtildiği üzere “genel kurula başvurulma zorunluluğu”na ilişkin dava şartının gerçekleşip gerçekleşmediği,
B-Davalı şirket resmi kayıtlardan ayrı olarak gayriresmi şekilde kanuna aykırı olarak —-tutmadığı,
C-Davalı şirketin resmi kayıtları ve finansal tabloların gerçeği yansıtıp yansıtmadığı,
Ç-Davalı şirketin —ve usulsüz işlemler yapıp yapmadığı,
D-Davalı şirkete —atanması gerekip gerekmediği noktalarında toplandığı tespit olunmuştur.
4-“Genel Kurula Başvurulma Zorunluluğu”na ilişkin özel dava şartının incelenmesi: Davalı vekili, yapılan genel kurul toplantısının; şirketin —-yılına ait olağan genel kurul toplantısı olduğunu, bu toplantının önce —– ayında yapıldığını ve davacıya istediği belgelerin hepsinin gönderildiğini, —-tarihli toplantının olağan genel kurul toplantısı olduğunu, davacının bu genel kuruldaki kararların iptali için başka mahkemede dava açtığını, bu davanın derdest olduğunu, davacının iş bu dava açılmadan önce yapması gereken şirket genel kuruluna başvurmadığını, bu nedenle dava şartı yokluğundan davanın usulden reddine karar verilmesini talep etmiştir.Dava, — atanması istemine ilişkindir.Davacı, —hisseli ortağı olduğu davalı —-atanmasını talep etmektedir.TTK’nin 635. Maddesi “—- denetçiye denetime ve özel denetime ilişkin hükümleri — şirkete de uygulanır.” hükmünü haizdir.
TTK’nin “1. GENEL KURULUN KABULÜ” başlıklı 438. Maddesi; “(1) Her pay sahibi, pay sahipliği haklarının kullanılabilmesi için gerekli olduğu takdirde ve bilgi alma veya inceleme hakkı daha önce kullanılmışsa, belirli olayların özel bir denetimle açıklığa kavuşturulmasını, gündemde yer almasa bile genel kuruldan isteyebilir.
(2)Genel kurul istemi onaylarsa, şirket veya her bir pay sahibi — içinde, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinden bir —-atanmasını isteyebilir.” hükmünü,
“2. GENEL KURULUN REDDİ” başlıklı 439. Maddesi ise; “(1) Genel kurulun — istemini reddetmesi hâlinde, sermayenin— şirketlerde — oluşturan pay sahipleri veya paylarının itibarî değeri toplamı en az —-olan pay sahipleri —- içinde şirket merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesinden —- atamasını isteyebilir.
(2)Dilekçe sahiplerinin, kurucuların veya şirket organlarının, kanunu veya esas sözleşmeyi ihlal ederek, şirketi veya pay sahiplerini zarara uğrattıklarını, ikna edici bir şekilde ortaya koymaları hâlinde —–.” hükmünü haizdir.Yukarıya alıntılanan kanun maddelerinden anlaşıldığı üzere, davacının —- atanmasını isteyebilmesi için öncelikle davalı şirketin genel kuruluna başvuruda bulunması gereklidir. Davacı ancak başvurusu genel kurul tarafından reddedildiği taktirde işbu davayı açabilir.Dava şartları, Hukuk Muhakemeleri Kanunu (HMK) 114. Maddede sayılmış ve maddenin 2. Fıkrasında diğer kanunlarda yer alan dava şartlarına ilişkin hükümlerin saklı olduğu belirtilmiştir.
TTK’nin 438-439. Maddelerine göre “Genel Kurula başvurulma zorunluluğu” HMK’nin 114/2. Maddesi uyarınca dava şartıdır.
HMK’nin 115. maddesine göre Mahkemenin dava şartlarının mevcut olup olmadığını davanın her aşamasında kendiliğinden araştırması ve dava şartı yokluğunun tespiti halinde davanın usulden reddine karar vermesi gereklidir.Davacı vekili, dava dilekçesinde; —- defaatle açıklama yapılması ve —-yapılmasının talep edilmiş olduğunu, —- yevmiye numaralı ihtarnamesi ile —- şirketin—vasıtasıyla incelenmesinin talep edildiğini,—- yevmiye numaralı ihtarnamesi ile doğrudan şirkete, —-ve — sorumlularına usulsüz — işlemlerin bildirildiği, olağanüstü genel kurul yapılarak, şirket nezdinde — ile inceleme yaptırılmasının talep edildiğini,—-yevmiye numaralı ihtarnamesi ile şirket —-tespit edilen mali işlemlerin açıklanması için ayrıntılı bilgi ve belge verilmesi, söz konusu işlemlerin aydınlığa kavuşturulması için olağanüstü genel kurulun toplanmasının talep edildiğini,—-yevmiye numaralı ihtarnamesi ile şirketin — tespit edilen —işlemlerin açıklanması için ayrıntılı bilgi ve belge verilmesinin talep edildiğini—- yevmiye numaralı ihtarnamesi ile—- olduğu —– numaralı taşınmaz üzerinde, imal edilen projeye ilişkin kazanımının açıklanması ve kat karşılığı inşaat sözleşmesinin verilmesi, —-aynı zamanda — ile diğer — şirketlerde hisse sahibi olduğu ve muvazaalı işlemleri—– raporlara yansıtmadığı için inceleme yaptırılmasının talep edildiğini, —- yevmiye numaralı ihtarnamesi ile — bilgi ve belge talep edildiğini, Şirket tarafından —-tarihli ihtarnamesi ile —- tarihinde yapılacak olağan genel kurul toplantısına davet yapılmış olup, —- tarihli olağan genel kurul toplantısında,—- adet başlık altında şüpheli gözüken tablolar ve konuların açıklığa kavuşturulmasını, bunlara dair ayrıntılı kayıtların verilmesini , mali inceleme ve denetim yapılmasının talep edildiği, talep konularının gündeme alınarak değerlendirilmesi için TTK 420. Madde doğrultusunda erteleme talep edildiği,Ortaklar Genel Kurulunun, aynı gündemle —–tarihine ertelenmesine karar verildiğini, taraflarınca genel kuruldan açıklanması talep edilen konu başlıklarına dair açıklamaların yapılmadığı ve detay kayıtların verilmediğini,— hesabına ilişkin açıklama, tablolarda tespit edilen şüpheli veriler hakkında açıklamaların yapılmadığını ve —-tarihli genel kurulda ileri sürülen denetleme taleplerinin kabul edilmediğini, yasal düzenleme gereğince ortaklar, talep edilen bilgiye ulaşılamıyorsa ve pay sahipliği haklarını kullanmak için gerektiğinde, — kararı verilmesinde hukuki yararın mevcut olduğunun kabul edildiğini, dilekçe içeriğinde de vurgulandığı gibi şirket nezdinde —bulunduğu ve —işlemlerin resmi kayıtlara yansıtılmadığını, bunların ortaya çıkarılması için Genel Kurula sordukları ve açıklama talep ettikleri konulara ilişkin olarak “kayıtların ve belgelerin şirket merkezinde incelenebileceği” cevabının verilmesi ve açıklama yapılmamasının, dürüst hesap verme ilkelerine uygun hareket edilmediğinin göstergesi olduğunu, bu cihetle, genel kurulda gündem yapılan konulara ilişkin ve şirketin gayri resmi—hesabı tutarak,—- şirketler arasında,—arasında yapılan —- konusunda inceleme yapılmasını, —– atanmasına karar verilmesini talep ettiklerini, genel kurul tutanaklarından da görüleceği üzere, davacı müvekkili tarafından —- hakkı kullanılarak belli başlı konuların aydınlığa kavuşturulması için bir takım soruların sorulduğunu ancak genel kurul tarafından yine tutanaktan görüleceği üzere, bu sorulara yanıtlar verilmediğini, inceleme ve denetim yapılmasına ilişkin talepleri de kabul edilmediğinden; bilgi talep edilen konulara,—- arasında yaptığı kâr transferlerine, kaydedilen — faturalara ve— hesaplarının gerçeği yansıtıp yansıtmadığına ilişkin denetlenmesi için, şirketin ve aynı zamanda ortakların herhangi bir zararının oluşup oluşmadığının da tespit edilmesi için TTK m. 439 düzenlenmesi doğrultusunda —-kararı verilmesini talep ettiklerini bildirmiştir.Buna göre her ne kadar davalı tarafça “davacının —- için müracaatının olmadığı” iddia olunmuş ise de, davacı tarafça davalı şirkete gönderilen ihtarnameler ve genel kurul toplantı tutanaklarından davacının — talep ettiği açıkça belli olduğundan bu dava şartının gerçekleştiği kanaatine varılmış ve davalı vekilinin bu yöndeki talebinin reddine karar verilmiştir.
5—-raporu: Tarafların iddia ve savunmaları doğrultusunda ön inceleme duruşmasında belirlenen ve yukarıya alıntılanan uyuşmazlık noktalarında yeminli —aracılığıyla davalı şirketin ticari defter ve kayıtları ile dava dosyası üzerinde inceleme yaptırılmak suretiyle sonuca gidilmiştir.—- tarafından düzenlenen —raporunda — tarafından dava dosyası üzerinden yapılan incelemeler, daha çok sayın mahkemenin vurguladığı dosyaya sunulu evrakların, davanın görülmesine ışık tutacak şekilde incelenmesine yönelik olarak gerçekleştirilmiştir.
Buna göre;
❖—- Sayılı Dosyaları,
❖ —Sayılı Dosyası,
❖——Dosyası,
❖ —-Raporu,
❖ — Raporları incelenmiş ve değerlendirilmiştir.
1. Davacı Vekilince — Tarihli Şikâyet Dilekçesi Kapsamında Dosya Evrakının İncelenmesi:
a) — davacı vekili tarafından verilen şikâyet dilekçesine istinaden hazırlanan —soruşturma dosyası kapsamında davalıya —- tarihli ifade tutanağı imzalatıldığı tespit edilmiştir.Daha sonra ilgili — kovuşturmaya yer olup olmadığına karar vermek adına, olayı—heyetine sevk etmiş ve akabinde —heyetinden —-Sayılı dosya kapsamında bilatarih — raporu alındığı dosya münderecatı üzerinden tespit edilmiştir.
b) —-raporunun son paragrafında, Özetle; “Şikâyete konu hisse devrinin yapıldığı şirket kayıtları incelendiğinde, hisse devri öncesinde, —-hisse sahibi olması nedeniyle, bu şirket tarafından imal edilen projedeki satışlar üzerinden elde edilecek yaklaşık:—hak sahibi olunacağı, Şikâyete konu hisse devir bedelinin, projenin kapsamı ve toplam tahmini satış değeri ile kıyaslandığında, hisse devir bedelinin gerçeği yansıtmadığı hesap ve takdir edilmiştir”
Görüş ve kanaatine yer verildiği görülmüştür.
c) —raporundaki sonuç bölümünde yer alan görüşten ve olayın şüpheli bulgular taşımasından hareketle olayın kovuşturulmasına karar vererek,— tarihli ve — İddianamesini hazırladığı ve olayı kamu davası şeklinde ele alarak, —tarihinde olayı — sevk ettiği görülmüştür.
Mezkûr mahkemenin,—Sayılı Dosyası kapsamında ve aynı tarihli —– tensip kararında; Kovuşturmaya Başlama Kararı aldığı görülmüştür. Dosya, —-mahkemenin — Dosyasında derdesttir.
2. Davacı Vekilince—Sayılı Sor. Dosyası Kapsamında,—Tarihli İfade Tutanağı Kapsamında Dosya Evrakının İncelenmesi:
a) Olay, davacı vekilinin tanık dinletilmesi kapsamında, — kapsamında, davalı şirket — sorumlusu — Davalı şirket tarafından gayri resmi — tutulup tutulmadığına ilişkin ifade vermesiyle alakalı olup, — Tarihinde — ifade verdiği tespit edilmiştir. Adı geçen tanığın, şirkette gayri resmi — tutulduğuna dair —- detaylı bilgiler sunduğu görülmüştür.
b) —— Dosyası kapsamında tanık ifadesinin alınmasından sonra, davalı şirket –mevcut —dâhil diğer çalışanların tamamının—el konularak,—tutulup tutulmadığına dair incelenme yapılması konusunda — müracaat ve talepte bulunduğu ve akabinde olayın, —Dosyası üzerinden yürütülmesine karar verilmiş olduğu ve—- koyma talebi ile — üzerinde inceleme yapılması konusundaki taleplerinin—kapsamında onanmasına karar verdiği görülmüştür. Alınan karardan sonra, —tarihinde söz konusu — incelenmesi amacıyla el konulduğu, ancak davalı şirkette,—- hesabı tutulup tutulmadığına dair inceleme sonuçları hakkında dosyada herhangi bir bilgiye rastlanılmadığı görülmüştür
3.—Sayılı Dosyasına Ait—-Tarihli —-
— tarihli kararına göre—– de genel kurulda alınan kararları ana sözleşme ve TTK’nın 622 maddesi atfıyla 1-TTK 445 ve 446 maddelerindeki genel kurul kararına ilişkin düzenlemeler dikkate alınarak iptaline veya batıl olduğunun tespiti, 2- TTK 449 maddesi gereği icranın geri bırakılması şartlarının oluşup oluşmadığının,
Tespitinin yapılması talep edildiği ve — bu talebe binaen hazırladıkları raporlarını — mahkemeye sundukları görülmüştür.
Söz konusu raporun sonuç bölümünde —-
– Genel kurul toplantılarının ertelenmesine ilişkin TTK 420 madde hükmünün —şirketlere de uygulanması gerektiği, – TTK 420/2 uyarınca finansal tabloların itiraza uğrayan yönleri hakkında — tarihli genel kurul toplantısında açıklama yapılmadığından, toplantı haricinde bu hususlara ilişkin bilginin davacı tarafa verildiğine ilişkin bir delilin dosyada olmaması nedeniyle davacının ikinci kez erteleme talebini reddinin TTK 420/2 ye aykırı olduğu, – TTK madde 622 nin atfı ile —-şirketlerde uygulanacak olan TTK m. 447/1-b uyarınca, —- tarihli genel kurul toplantısında finansal tabloların itiraza uğrayan kısımlarıyla ilgili yeterli açıklama yapılmadan alınan —nolu kararlar ile bu kararların görüşülmesine geçilmeden önce alınan toplantının ikinci kez ertelenmesi talebinin reddine ilişkin kararın TTK m. 447/1-b uyarınca batıl olduğu, –seçimine ilişkin —tarihli genel kurulda alınan –nolu kararın finansal tabloların müzakeresi ve buna bağlı konularda olmadığı, bu sebeple TTK m, 420 uyarınca görüşülmesinin ertelenmesinin gerekmediği, butlan yaptırımına tabi olmadığı, – —- seçimine ilişkin —tarihli genel kurulda alınan— karara karşı olumsuz oy kullanılmışsa da davacı tarafça bu karar ile ilgili tutanağa muhalefet şerhinin bulunmadığı, bu sebeple TTK m. 446 da sayılan iptal davası açabilme şartlarının sağlanmadığı, —- seçiminin kanuna,esas sözleşmeye ve iyiniyet kurallarına aykırı olduğuna dair herhangi bir iddia ve delile dosyada rastlanmadığı,
Tespitlerde bulunduğu görülmüştür.
—-Tarafından —Raporu’na Ait İnceleme:
Mahkemenin — tarihli yazısına binaen — tarafından — tarihli yazı ekinde; Davalı şirket — hakkında — tarafından—tarihli — Raporunun mahkemeye gönderildiği ve dosyada yer aldığı görülmüştür.Söz konusu rapor tarafımdan incelenerek, tespit edilen hususlar özet olarak aşağıya çıkarılmıştır.— tarihli şirket merkezine yapılan baskında —–Şirketlerine ilişkin işlemlerin kaydedildiği — ele geçirildiği ve ilgili kayıtlarda gelen ve giden nakit paraların takip edildiği tespitlerine binaen;- Söz konusu —- tespit edilen —kontrollerinde, gelen ve giden para açıklamalarının bir kısmının — defterleriyle uyuşmadığı,
İlgili —-şirketlerin ortak harcamaları olduğu veya— şirketlerinde gelen veya — şirketlerine ilişkin harcamaların da takip edildiğinin iş emrinde açıklandığı,İlgili — tarafından yapılan incelemede,—- ait olduğu anlaşılan kayıtlara rastlanıldığının tespit edildiği,Gelen kayıtların kontrol edilmesi sonucunda,—- kayıtlarının uyumlu olduklarının tespit edildiği,Söz konusu para alışverişiyle ilgili kendilerince—– hakkında konuyla sınırlı olarak inceleme yapıldığı,İfadelerine yer verildiği görülmüştür.İlgili —tarafından yapılan incelemeye ait değerlendirme ve sonuç bölümlerinde ise aşağıdaki tespitlerin yapıldığı görülmüştür.
Davada adı geçen Dava dışı —-ilgili değerlendirmede, Özetle;
“Ayrıca —tarafından ilişkili firmadan 102-Bankalar Borç ve 320-Satıcılar Alacak şeklinde kaydedilen tüm banka tahsilatlarıyla ilgili —– ilişkili firma tarafından bir para kullandırma söz konusu olsa bile, — herhangi bir faiz ödemesi yapmaması sebebiyle, transfer fiyatlaması yönünden eleştirilecek bir husus ta bulunmayacaktır. Bu nedenle—-kayıtları sebebiyle— hakkında oluşturulan sınırlı incelemeye istinaden— yapılan araştırma ve incelemelerde eleştirilecek bir hususa rastlanmamıştır.” Açıklamasının yapıldığı görülmüştür.
Raporun sonuç kısmında ise;
“— hesap dönemine ilişkin hesap ve işlemlerinin sınırlı olarak incelenmesi neticesinde;Raporumuzun 4. Bölümünde (değerlendirme) ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, — hesap dönem faaliyetine ilişkin olarak, tenkidi gerektirir herhangi bir husus bulunmadığı kanaat ve sonucuna varılmıştır.”İfadelerine yer verildiği görülmüştür.
— Tarafından Hazırlanan — İnceleme Raporlarına Ait İnceleme:
Mahkemenin — tarihli yazısına binaen — tarihli yazı ekinde; Dava dışı şirket — hakkında— yılında düzenlendiği görülen,—Raporlarının mahkemeye gönderildiği ve dosyada yer aldığı görülmüştür.
Söz konusu raporların tarafımdan incelenmesi neticesinde tespit edilen hususlar özet olarak aşağıya çıkarılmıştır.— Tarafından —İnceleme Raporlarında Özetle;—– dönemlerine ait tam incelemede bulunulduğu, kurumun — barışından yararlanarak —Yönünden matrah artırımlarında bulunduğu için bu yönden incelemeden muaf tutulduğu, ancak —Yılları için incelemeye alındığı tespit edilmiştir.Buna göre ilgili —-Yılları için —-
i- —İncelemesine tabi tutulduğu,
ii- Ve yine söz konusu şirket hakkında;—yılları için — düzenlendiğinin tespit edildiği,
iii- —— için ilgili yıllar itibariyle düzenlenen — Raporlarının incelenmesi sonucunda — ve usulsüzlük cezalarına çarptırıldıkları,
iv- — ile — incelenmesinden ise, –kaçırdıklarının raporlarda tespit edildikleri ve ilgilileri hakkında — duyurusunda bulunulduğu,
Tespit ve Sonuçlarına ulaşıldığı görülmüştür.
3. İNCELEME SONUÇLARI VE DEĞERLENDİRME:
Mahkemenin —tarihli kararında, incelemenin sadece– tayin edilmesi gerekip gerekmediğine dair yakın ispat koşulu ile ilgili olduğu ve dolayısıyla buradan hareketle aşağıdaki değerlendirmelerin bu konuya ışık tutacağı öngörülmektedir.Bu kapsamda sayın mahkemenin —- incelemesini talep ettiği konulardaki değerlendirilmeler ile TTK’nın 635. Maddesi yollamasıyla TTK’nin 440. Maddesi uyarınca — atanması konuların değerlendirilmesi yapılarak, elde edilen sonuçlar hakkındaki tespit ve kanaatler aşağıya çıkarılmıştır.
i- —-Tarihli İfade Tutanağı Kapsamında Dosya Evrakının İncelenmesi Hakkında:
a)— davacı şikâyet dilekçesine istinaden hazırlanan—– Dosyası kapsamında davalı— tarihli ifade tutanağının imzalatıldığı, — kovuşturmasına yer olup olmadığına karar vermek adına, olayı —- heyetine sevk edildiği ve akabinde —heyetinden—Sayılı dosya kapsamında bila tarih —raporu alındığı, raporda özetle; “Şikâyete konu hisse devrinin yapıldığı şirket kayıtları incelendiğinde, hisse devri öncesinde, —-hisse sahibi olması nedeniyle, bu şirket tarafından imal edilen projedeki satışlar üzerinden elde edilecek yaklaşık: —-hak sahibi olunacağı, Şikâyete konu hisse devir bedelinin, projenin kapsamı ve toplam tahmini satış değeri ile kıyaslandığında, hisse devir bedelinin gerçeği yansıtmadığı hesap ve takdir edilmiştir” kanaatine yer verildiğinin görüldüğü, —raporundaki sonuç bölümünde yer alan görüş ve olayın şüpheli bulgular taşımasından dolayı olayın kovuşturulmasına karar vererek,—- tarihli ve —-sayılı—- İddianamesini hazırladığı ve olayı — davası şeklinde —– tarihinde — Mahkemesine sevk ettiği, mahkemenin de —Dosyası kapsamında yer alan — tensip kararında; Kovuşturmaya Başlama Kararı aldığı görüldüğü ve mahkemenin —- Sayılı Dosyasında davanın derdest olduğu,Tespitleri yapılmıştır.
Değerlendirme:
Yukarıda, hakkındaki şikâyet dilekçesine istinaden davalı şirket yetkilisi ve sorumlusu —hakkında, —Dosyası kapsamında alınan — raporuna istinaden iddianame hazırlanarak ilgili ceza mahkemesine sevk edilmesi kararının, adı geçen davalı şirket yetkilisince, şirket kayıtları üzerinde— yapılması ihtimaline dair bir emare teşkil ettiği kanaati tarafımda oluşmuştur.Sonuç olarak; bu konuyla şirket kayıtlarının derinlemesine incelenmesi gerektiğinden, davacının talep ettiği –mümkün görülebilmektedir. Takdir yine de sayın mahkeme heyetine aittir.
ii- Davacı Vekilince — Sayılı Sor. Dosyası Kapsamında, —Tarihli İfade Tutanağı Kapsamında Dosya Evrakının İncelenmesi Hakkında:
– Davacı vekilinin tanık dinletilmesiyle ilgili,— Dosyası kapsamında, davalı şirket —sorumlusu— tutulduğuna dair ifadesiyle ilgili — tarihinde adı geçen —bu konuda detaylı bilgiler sunduğunun görüldüğü, —tanık ifadesinin alınmasından sonra, davalı şirket — mevcut —- ile birlikte diğer çalışanların tamamının—- el konularak, — tutulmadığına dair incelenme yapılması konusunda — ve talepte bulunulduğu, ve akabinde olayın, — İş Dosyası üzerinden yürütülmesine karar verilerek, savcılığın el koyma talebi ile—-üzerinde inceleme yapılması konusundaki taleplerinin—kapsamında onanmasına karar verildiği, alınan karar sonrası, —tarihinde söz konusu — incelenmesi amacıyla el konulduğu ancak, davalı şirkette — tutulup tutulmadığına dair inceleme sonuçları hakkında dosyada herhangi bir bilgiye rastlanılmadığı,Tespitleri yapılmıştır.
Değerlendirme:
Bu konuyla ilgili, —incelemesi tam olarak sonuçlanmadığından ve şirket kayıtlarında oluşabilecek tahrifatın boyutları tam olarak tespit edilemediğinden, şirkete —ataması hakkında herhangi bir görüşte bulunmak mümkün olmamıştır.
iii—-. Sayılı Dosyasına Ait — Tarihli — İncelemesi Hakkında:
Raporun Sonuç Bölümünde —-
Davalı şirketin — tarihli genel kurul toplantısında ağırlıklı olarak, genel kurulun ertelenmesi ile şirkete — yönelik itiraz kararlar hakkında görüş ve tespitlerine yer verildiği görülmüştür.
Değerlendirme:
Yukarıdaki raporda yapılan açıklamalar arasında, davacı tarafça şirkete — hakkında herhangi bir talep söz konusu olamadığından, bu konuyla ilgili herhangi bir görüşte bulunmak da mümkün olmamıştır.
iv- — Raporlarının İncelenmesi Hakkında:
a) —Tarafından Hazırlanan — İnceleme Raporu’na Ait İnceleme Hakkında:
—Şirketi hakkında Mahkemenin — tarihli yazısına binaen— tarihli gönderilen yazı ekinde; — tarafından — tarihli — Raporunun mahkemeye gönderildiği görülmüştür.
– Söz Konusu Raporda;
▪—tarihli şirket merkezine yapılan baskında— ilişkin işlemlerin kaydedildiği —ele geçirildiği,
▪ İlgili kayıtlarda gelen ve giden nakit paraların takip ve tespit edildiği,
▪ Söz konusu — tespit edilen –kontrollerinde, gelen ve giden para açıklamalarının bir kısmının — defterleriyle uyuşmadığı,
▪ İlgili — şirketlerin ortak harcamaları olduğu veya— şirketlerinde gelen veya —şirketlerine ilişkin harcamaların da takip edildiğinin iş emrinde açıklandığı,
▪ İlgili —- tarafından yapılan incelemede,— ne ait olduğu anlaşılan kayıtlara rastlanıldığının tespit edildiği,
▪ Gelen kayıtların kontrol edilmesi sonucunda, — tarafından yapılan kayıtlar ile—-kayıtlarının uyumlu olduklarının tespit edildiği,
▪ Söz konusu para alışverişiyle ilgili kendilerince mükellef kurum hakkında konuyla sınırlı olarak inceleme yapıldığı,
İfadelerine yer verildiği görülmüştür.
Davada adı geçen Dava dışı —- Şirketiyle ilgili değerlendirmede, Özetle; “Ayrıca —tarafından ilişkili firmadan 102-Bankalar Borç ve 320-Satıcılar Alacak şeklinde kaydedilen tüm banka tahsilatlarıyla ilgili — ilişkili firma tarafından bir para kullandırma söz konusu olsa bile, —herhangi bir faiz ödemesi yapmaması sebebiyle, transfer fiyatlaması yönünden eleştirilecek bir husus da bulunmayacaktır. Bu nedenle — kayıtları sebebiyle — hakkında oluşturulan sınırlı incelemeye istinaden müfettişliğimizce yapılan araştırma ve incelemelerde eleştirilecek bir hususa rastlanmamıştır.” açıklamasının yapıldığı ve Raporun sonuç kısmında ise;
“—Şirketinin— hesap dönemine ilişkin hesap ve işlemlerinin sınırlı olarak incelenmesi neticesinde;Raporumuzun 4. Bölümünde (değerlendirme) ayrıntılı olarak açıklandığı üzere, — hesap dönem faaliyetine ilişkin olarak, tenkidi gerektirir herhangi bir husus bulunmadığı kanaat ve sonucuna varılmıştır.” ifadesinin yer aldığı görülmüştür.
Değerlendirme:
—Tarafından —yılı hesap dönemi için hazırlanan —inceleme raporunda yapılan açıklamalar doğrultusunda; tenkidi gerektirir herhangi bir husus bulunmadığı kanaat ve sonucuna varılmış olduğundan, davacı tarafça — talep edilen şirkete, bu olaya özgü olarak — ataması hakkında herhangi bir gereklilik olmadığı kanaatine varılmıştır.
Ayrıca mahkemenin —sorduğu ve cevaplamasını istediği;
—- tarihli — Raporu incelenmek suretiyle, davalı şirket tarafından gayri resmi –tutulup tutulmadığına ilişkin emare olup olmadığı,
— raporunun — Sayfaları ile değerlendirme kısmındaki değerlendirmede belirtildiği şekilde davalı şirketin dava dışı — ayrı — şirketine faizsiz olarak para aktarıp aktarmadığı, hususunda—atanmasını gerektirir bulgu bulunup bulunmadığı,
Sorularıyla ilgili olarak yapılan değerlendirmede ise;
▪ Gayri resmi— ancak bu konuyla ilgili yukarıda ayrıntıları da verildiği üzere, “gelen kayıtların kontrol edilmesi sonucunda,— tarafından yapılan kayıtlar ile — kayıtlarının uyumlu olduklarının tespit edildiği,” ifadesine yer verildiği,
▪ Davalı şirketin, dava dışı — ayrı — şirketine faizsiz olarak para aktarıp aktarmadığı, hususundaki değerlendirmesinde ise, “banka tahsilatlarıyla ilgili — ilişkili firma tarafından bir para kullandırma söz konusu olsa bile, — herhangi bir faiz ödemesi yapmaması sebebiyle, transfer fiyatlaması yönünden eleştirilecek bir husus da bulunmayacaktır.” ifadesine yer verildiği,Görüldüğünden, incelenen rapor kapsamında sonuç kısmında da belirtildiği üzere, — hesap dönem faaliyetine ilişkin olarak, tenkidi gerektirir herhangi bir husus bulunmadığı kanaat ve sonucuna varılmıştır.” ifadesine yer verildiğinden: bu olayla sınırlı kalmak kaydıyla —atanmasını gerektirir bir durumun bulunmadığı kanaatine varılmıştır.— Notu: Yukarıda —— “—” Tarafından —yılı hesap dönemi için hazırlanan sınırlı —- inceleme raporunda yapılan açıklamalar doğrultusunda; —tenkidi gerektirir herhangi bir husus bulunmadığı kanaat ve sonucuna varması değerlendirildiğinde, incelemenin— yılı ile sınırlı olduğu ve dava konusu —yıllarını kapsamaması dolayısıyla —ataması hakkında herhangi bir gereklilik olmadığı hakkındaki kanaatinin, sadece— hesap dönemi için geçerli olduğunun, ancak diğer dönemleri kapsamaması dolayısıyla da bu görüşün, dava konusu dönemlerin tamamı için geçerli olmadığı nın kabul edilmesini daha uygun olacağı düşünülmektedir.)
b) — Tarafından Hazırlanan — İnceleme Raporlarına Ait İnceleme Hakkında:Mahkemenin — tarihli yazısına binaen —tarafından — tarihli yazı ekinde; Dava dışı şirket — hakkında —- yılında düzenlendiği görülen, — Raporlarının mahkemeye gönderildiği ve söz konusu raporların tarafımdan incelenmesi neticesinde tespit edilen hususların özetle;— dönemlerine tam incelemede bulunulduğu, kurumun — barışından yararlanarak —Yönünden matrah artırımlarında bulunduğu için bu yönden incelemeden muaf tutulduğu, ancak — yönünden —- Yılları için incelemeye alındığının tespit edildiği,Buna göre ilgili —–
▪ —- İncelemesine tabi tutulduğu,
▪ Ve yine söz konusu şirket hakkında;—- yılları için— Raporu ile —- Raporlarının düzenlendiği tespit edildiği,
▪—- için ilgili yıllar itibariyle düzenlenen — İnceleme Raporlarının incelenmesi sonucunda —zıyaı ve usulsüzlük cezalarına çarptırıldıkları,
▪ —-Raporu ile—Raporlarının incelenmesinden ise,— kaçırdıklarının raporlarda tespit edildikleri ve ilgilileri hakkında — suç duyurusunda bulunulduğu,Tespit ve Sonuçlarına ulaşıldığı görülmüştür.
Değerlendirme:—- dönemlerine ait tam inceleme sonucunda, — ve usulsüzlük cezalarına çarptırıldıkları, —Raporu ile — Raporlarına göre ise,—kaçırdıklarının raporlarda tespit edildikleri ve ilgilileri hakkında —- suç duyurusunda bulunulduğu, tespit edildiğinden, bu söz konusu şirket hakkında, kayıtlarda tahrifat ve gerçeğe aykırılıklar dolayısıyla—-atanması gerekli olabilirdi. Ancak bu olayın, dava dışı olması ve davacılarca — atanması taleplerinin de olmaması dolayısıyla, bu konuda görüş vermek isabetli olmayacaktır.Dolaysıyla konunun asıl davalı şirket —–açısından ele alınması gerektiğinden ve de konunun şirketin kendisiyle doğrudan bir alakası olmadığından, bu aşama için —atanmasına ait bir görüş bildirmek te yine uygun olmayacaktır.
v- TTK’nın 635. Maddesi Yollamasıyla, TTK’nın 440. Maddesi Uyarınca — Atanması Konuların Değerlendirilmesi Hakkında:
Mahkeme — davadaki talebin TTK’nin 635. Maddesi yollamasıyla TTK’nin 440. Maddesi uyarınca—-atanması talebine ilişkin olduğunun ihtarıyla ve incelemenin bu kapsamda, yani hukuki değerlendirme kapsamında yapılmasını talep etmiştir.Bu konuyla ilgili TTK mevzuatında yer alan tüm hususlar, sayın mahkemenin de bilgisi dahilindedir. Ancak dava konusu olayla ilgili olarak, TTK’nın 437-438-439-440. Maddeleri ilgi tutularak aşağıda bir değerlendirilme yapılmaya çalışılmıştır.
a) TTK 437. Md. Açısından:
Bilgi Alma ve İnceleme Hakkı – TTK 437. Md. Başlığı Altında Düzenlenmiştir.MADDE 437- (1) Finansal tablolar, konsolide finansal tablolar, yönetim kurulunun yıllık faaliyet raporu, denetleme raporları ve yönetim kurulunun kâr dağıtım önerisi, genel kurulun toplantısından en az — gün önce, şirketin merkez ve şubelerinde, pay sahiplerinin incelemesine hazır bulundurulur. Bunlardan finansal tablolar ve konsolide tablolar— yıl süre ile merkezde ve şubelerde pay sahiplerinin bilgi edinmelerine açık tutulur. Her pay sahibi, gideri şirkete ait olmak üzere gelir tablosuyla bilançonun bir suretini isteyebilir. (2) Pay sahibi genel kurulda, yönetim kurulundan, şirketin işleri; denetçilerden denetimin yapılma şekli ve sonuçları hakkında bilgi isteyebilir. Bilgi verme yükümü, 200 üncü madde çerçevesinde şirketin bağlı şirketlerini de kapsar. Verilecek bilgiler, hesap verme ve dürüstlük ilkeleri bakımından özenli ve gerçeğe uygun olmalıdır. Pay sahiplerinden herhangi birine bu sıfatı dolayısıyla genel kurul dışında bir konuda bilgi verilmişse, diğer bir pay sahibinin istemde bulunması üzerine, aynı bilgi, gündemle ilgili olmasa da aynı kapsam ve ayrıntıda verilir. Bu hâlde yönetim kurulu bu maddenin üçüncü fıkrasına dayanamaz. (3) Bilgi verilmesi, sadece, istenilen bilgi verildiği takdirde şirket sırlarının açıklanacağı veya korunması gereken diğer şirket menfaatlerinin tehlikeye girebileceği gerekçesi ile reddedilebilir. (4) Şirketin ticari defterleriyle yazışmalarının, pay sahibinin sorusunu ilgilendiren kısımlarının incelenebilmesi için, genel kurulun açık izni veya yönetim kurulunun bu hususta kararı gerekir. İzin alındığı takdirde inceleme bir — aracılığıyla da yapılabilir. (5) Bilgi alma veya inceleme istemleri cevapsız bırakılan, haksız olarak reddedilen, ertelenen ve bu fıkra anlamında bilgi alamayan pay sahibi, reddi izleyen —-gün içinde, diğer hâllerde de makul bir süre sonra şirketin merkezinin bulunduğu asliye ticaret mahkemesine başvurabilir. Başvuru basit yargılama usulüne göre incelenir. Mahkeme kararı, bilginin genel kurul dışında verilmesi talimatını ve bunun şeklini de içerebilir. Mahkeme kararı kesindir. (6) Bilgi alma ve inceleme hakkı, esas sözleşmeyle ve şirket organlarından birinin kararıyla kaldırılamaz ve sınırlandırılamaz.
– Dava Konusunun, TTK 437. Md. Kapsamında Değerlendirilmesi:
• Dava dosyasında yer alan davacı dilekçesinde, şirketin mali durumu ve faaliyetleri hakkında genel kurulda bilgi talep edildiği, kendilerine yeterli bilgi sunulmadığı iddiasıyla ilgili — şirket yönetimine bilgi verilmesi konusunda farklı tarihlerde farklı ihtarnameler çekildiği,
• Davacı tarafından özellikle — tarafından birçok mali usulsüzlük yapıldığının farkında olunduğu ve bu işlemlerin gizlendiğinin tespit edildiğinden bahisle, söz konusu usulsüzlükleri delilleri ile sayın mahkeme heyetine sırasıyla ibrazda bulunulduğu,
• Mahkemenin söz konusu usulsüzlükleri araştırmak için —atadığı ve araştırma sonuçlarını —bir rapora bağlaması gerektiğinin talep edildiği,
Dosya kapsamındaki evrak ve belgelerden tespit edilmiş ve yukarıdaki açıklanan hususları da kapsayacak şekilde yapılan değerlendirmeler “raporun İnceleme ve Değerlendirme” başlığı altında verilmiştir.
– Dava Konusuyla İlgili Olarak Yukarıda Bahis Konusu Edilen İnceleme ve Değerlendirmelerden Çıkan Sonuçların TTK 437. Md. Kapsamında Değerlendirilmesi:Davacı tarafın, genel kurullarda sordukları sorulara cevap alınmamasıyla sonuçlanan şikâyet ve –kurumlara başvurular daha çok, davacının şirket genel kurullarında talepleriyle ilgili yeterli bilgiyi sağlayamadığı şeklinde olmuş ve bu hususların, adı geçen kurum ve kuruluşların yapıkları derinlemesine incelemelerle yoluyla ortaya çıkarıldıkları görülmüştür. Örneğin; Davalı şirkette— tutulması, bazı usulsüzlüklere ait iddia olunan olaylar ve akabinde— incelemeleri sonucunda — tutulan raporlar ile benzer olaylara ait— incelemesi raporları gibi.Zira bu tür incelemelere ait konular; bir şirket ortağının tek başına çözemeyeceği — gerektiren konular olup bu konular, ya —kurumlarının otoritelerince– ya da— gibi, konusunda — incelenip sonuçlandırılacak konulardır.Sonuç olarak; Davacının — talebinde bulunmasının uygun görüleceği kanaatine varılmıştır. Bu konuda takdir sayın mahkeme heyetine aittir.
b) TTK 438-439-440, Md. leri Açısından:
Özel Denetim İsteme Hakkı – TTK 438-439-440. Md.ler Başlığı Altında Düzenlenmiştir.
Özel Denetim İsteme Hakkı:
1. Genel kurulun kabulü
MADDE 438- (1) Her pay sahibi, pay sahipliği haklarının kullanılabilmesi için gerekli olduğu takdirde ve bilgi alma veya inceleme hakkı daha önce kullanılmışsa, belirli olayların özel bir denetimle açıklığa kavuşturulmasını, gündemde yer almasa bile genel kuruldan isteyebilir. (2) Genel kurul istemi onaylarsa, şirket veya her bir pay sahibi—içinde, şirket merkezinin bulunduğu yerdeki asliye ticaret mahkemesinden bir — atanmasını isteyebilir.
2. Genel kurulun reddi
MADDE 439- (1) Genel kurulun — istemini reddetmesi hâlinde, sermayenin en az— şirketlerde — oluşturan pay sahipleri veya paylarının itibarî değeri toplamı —içinde şirket merkezinin bulunduğu yer asliye ticaret mahkemesinden — atamasını isteyebilir. (2) Dilekçe sahiplerinin, kurucuların veya şirket organlarının, kanunu veya esas sözleşmeyi ihlal ederek, şirketi veya pay sahiplerini zarara uğrattıklarını, ikna edici bir şekilde ortaya koymaları hâlinde –atanır.
3. Atama
MADDE 440- (1) Mahkeme, şirketi ve istem sahiplerini dinledikten sonra kararını verir. (2) Mahkeme istemi yerinde görürse, istem çerçevesinde inceleme konusunu belirleyerek bir veya birden fazla –görevlendirir. Mahkemenin kararı kesindir.
– Dava Konusunun, TTK 438, 439 ve 440. Md. Kapsamında Değerlendirilmesi:
Davacı tarafın, — tarihinde icra edilen genel kurulla ilgili olarak;
Davalı şirket yönetiminden,
• Talep edilen konu başlıklarına dair açıklamaların yapılmadığı ve detay kayıtların verilmediği,
•—ilişkin açıklama ile tablolarda tespit edilen şüpheli veriler hakkında açıklamaların yapılmadığı ve ileri sürülen denetleme taleplerinin kabul edilmediği,
• Şirket nezdinde — hesapların bulunduğu ve mali işlemlerin — kayıtlara yansıtılmadığı, bunların ortaya çıkarılması için Genel Kurula sordukları ve açıklama talep ettikleri konulara ilişkin olarak “kayıtların ve belgelerin şirket merkezinde incelenebileceği” cevabının verilmesi ve gerekli açıklamaların yapılmaması,
• Bu cihetle, genel kurulda gündem yapılan konulara ilişkin ve şirketin — — hesabı tutarak,— arasında, şirket ile — arasında yapılan para transferleri konusunda inceleme yapılması için— atanmasına karar verilmesini talep ettikleri,
• Genel kurulda davacı tarafından bilgi alma hakkı kullanılarak belli başlı konuların aydınlığa kavuşturulması için birtakım soruların ileri sürüldüğü, ancak bu sorulara da yanıtların verilmediği,
• İnceleme ve denetim yapılmasına ilişkin taleplerinin kabul görmemesi nedeniyle; bilgi talep edilen konulara, şirketin — arasında yaptığı kar transferlerine, kaydedilen —–faturalara ve stok ve fire hesaplarının gerçeği yansıtıp yansıtmadığına ilişkin denetlenmesi için, şirketin ve aynı zamanda ortakların herhangi bir zararının oluşup oluşmadığının da tespit edilmesi için TTK m. 439 düzenlenmesi doğrultusunda — atanması kararı verilmesini talep ettikleri,Şeklinde ve ağırlıklı olarak — atanması taleplerinin olduğu tespit edilmiştir.
Değerlendirme:
Davacı Tarafın, TTK 438 ve 439. Maddesi kapsamında Yukarıda Beyan Edilen Talepleri Doğrultusunda Özet Olarak;– İlişkin Olarak; Şirket nezdinde —bulunduğu ve mali işlemlerin –kayıtlara yansıtılmadığı,–arasında, şirket ile — arasında yapılan para transferleri konusunda inceleme yapılmasıyla ilgili konularda, gerekli emarelerin varlığı ve bu konuda—- gerekli tespitlerin yapılmaları dolayısıyla,
ii. Şirketin –arasında yaptığı kar transferleri, şirketler arası faizsiz para aktarımları, kaydedilen —faturalara ve stok ve fire hesaplamalarıyla ilgili olarak; bu söz konusu hesapların gerçeği yansıtıp yansıtmadığına ilişkin denetlenmesinin yapılması ve şirket ortaklarının yapılan bu işlemler dolayısıyla herhangi bir zararının oluşup oluşmadığının da tespiti konularında, gerekli emarelerin varlığı ve bu konuda —- gerekli tespitlerin yapılmaları ve dolayısıyla,
— atanmasının yerinde ve uygun olacağı,
Sonuç olarak; Davacı tarafın yukarıda belirtilen TTK’nın —-atanması konularındaki taleplerinin yerine getirilmesinin uygun görüldüğü kanaatine varılmıştır.Bu konuda takdir sadece sayın mahkeme heyetine aittir.
4. SONUÇ:
Mahkemenin — Sayılı Dava dosyasında, TTK’nın 635. Maddesi yollamasıyla TTK’nın 440. Maddesi uyarınca —atanması talebine ilişkin olarak yapılan inceleme kapsamında ve TTK’nın 437-438-439. Maddelerinin ilgili fıkralarına da uygun olacak şekilde gerçekleştirilen hukuki değerlendirmeye ait elde edilen inceleme sonuçları aşağıdaki gibidir.:
❖ — Tarihli İfade Tutanağı Kapsamında Dosya Evrakının İncelenmesiyle İlgili Değerlendirmede:
Hakkındaki şikâyet dilekçesine istinaden davalı şirket yetkilisi ve sorumlusu — Dosyası kapsamında alınan — raporuna istinaden iddianame hazırlanarak ilgili ceza mahkemesine sevk edilmesi kararı alındığı, söz konusu yetkili tarafından şirket kayıtları üzerinde tahrifat yapıldığına dair emarenin oluştuğu kanaati hasıl olduğundan, davacının talep ettiği — atanmasının mümkün göründüğü,
❖ Davacı Vekilince —Sayılı Sor. Dosyası Kapsamında, — Tarihli İfade Tutanağı Kapsamında Dosya Evrakının İncelenmesiyle İlgili Değerlendirmede:
— incelemesinin tam olarak sonuçlanamaması ve şirket kayıtlarındaki tahrifatın boyutlarının tespit edilememesi dolayısıyla, şirkete — hakkında herhangi bir görüşte bulunulamadığı,
❖—-. Sayılı Dosyasına Ait —–Tarihli — Raporunun İncelenmesiyle İlgili Değerlendirmede:—raporunda yapılan açıklamalar arasında, davacı tarafça şirkete — ataması hakkında herhangi bir talep söz konusu olmaması dolayısıyla, şirkete —ataması hakkında herhangi bir görüşte bulunulamadığı,
❖ — Tarafından Hazırlanan– Raporu’na Ait İncelenmeyle İlgili Değerlendirmede:
—Tarafından — yılı hesap dönemi için hazırlanan –inceleme raporunda tenkidi gerektirir herhangi bir husus bulunmadığı kanaat ve sonucuna varıldığından, –talep edilen şirkete,—yılı ile sınırlı olacak şekilde —ataması hakkında herhangi bir gereklilik olmadığı kanaatine varıldığı, ancak yapılan incelemenin —yılı ile sınırlı olması ve dava konusu dönemler olan —yıllarını kapsamaması dolayısıyla, — ataması hakkında herhangi bir gereklilik olmadığı hakkındaki kanaatinin, sadece —hesap dönemi için geçerli olduğu ve diğer dönemleri kapsamadığı, bu nedenle de dava konusu diğer dönemler için– atanmasının mümkün olabileceği,
❖ — Tarafından Hazırlanan– Raporlarına Ait İncelemeyle İlgili Değerlendirmede:
—dönemlerine ait tam inceleme sonucunda, –ve usulsüzlük cezalarına çarptırıldıkları, — Raporu ile– Raporlarına göre ise, — kaçırdıklarının raporlarda tespit edildikleri ve ilgilileri hakkında — suç duyurusunda bulunulduğu tespit edildiğinden, söz konusu şirket hakkında kayıtlarda tahrifat ve gerçeğe aykırılıklar dolayısıyla —atanmasının gerekli olabileceği, ancak olayın dava dışı olması ve –atanması taleplerinin de olmaması nedeniyle bu aşamayla ilgili —-atanmasına ait bir görüş bildirmenin gerekli olmadığı,
❖ TTK’nın 635. Maddesi Yollamasıyla, TTK’nın 440. Maddesi Uyarınca —Atanması Konuların Değerlendirilmesiyle İlgili:
– TTK 437. Md. Açısından:
– Dava Konusuyla İlgili Olarak yapılan İnceleme ve Değerlendirmelerden Çıkan Sonuçların TTK 437. Md. Kapsamında Değerlendirilmesiyle İlgili:
Davacı tarafın, genel kurullarda sordukları sorulara cevap alınmamasıyla sonuçlanan şikâyet ve—başvuruların daha çok şirket genel kurullarında talepleriyle ilgili yeterli bilgi sağlamadığı şeklinde olduğu, davalı şirkette —tutulması, bazı usulsüzlüklere ait iddia olunan olaylar ve söz konusu kurum ve kuruluşların yaptıkları derinlemesine incelemeler yoluyla bunların ortaya çıkarıldıklarının görüldüğü, aksi halde bu tür girift konuların bir şirket ortağının tek başına çözemeyeceği ve uzmanlık gerektiren konular olduğu, dolayısıyla bu tür konuların çözümünde şirketlerce — talebinde bulunulmasının uygun ve yerinde olduğu, dava konusu olayda da, davacının — talebinde bulunmasının uygun görüldüğü kanaatine varıldığı
– TTK 438-439-440, Md. leri Açısından:
– Dava Konusunun, TTK 438, 439 ve 440. Md. Kapsamında Değerlendirilmesiyle İlgili:
Davacı Tarafın, TTK 438 ve 439. Maddesi kapsamında Yukarıda Beyan Edilen Talepleri Doğrultusunda;
•— İlişkin; Şirket nezdinde — bulunduğu ve mali işlemlerin resmi kayıtlara yansıtılmadığı, —şirketler arasında, şirket ile — arasında yapılan para transferleri konusunda inceleme yapılmasıyla ilgili konularda, gerekli emarelerin varlığı ve bu konuda — gerekli tespitlerin yapılmaları,
• Şirketin—şirketler arasında yaptığı kar transferleri, şirketler arası faizsiz para aktarımları, kaydedilen— faturalara ve stok ve fire hesaplamalarına İlişkin; söz konusu işlemlere ait tutulan hesapların gerçeği yansıtıp yansıtmadığıyla ilgili gerekli denetlemelerin yapılması ve şirket ortaklarının yapılan bu işlemler dolayısıyla herhangi bir zararının oluşup oluşmadığının tespitiyle ilgili konularında, gerekli emarelerin varlığı ve bu konuda— gerekli tespitlerin yapılmalarından hareketle,Davacı tarafça, TTK’nın ilgili maddeleri gereğince— atanması konularındaki taleplerinin yerine getirilmesinin uygun olacağı kanaatine varıldığı,Yukarıdaki görüşlerim hakkındaki takdirin, sadece sayın mahkeme heyetine ait olacağı düşüncesinden hareketle tarafımdan hazırlanan işbu rapor, sayın mahkemenin takdirlerine saygılarımla arz olunur.” şeklinde görüş bildirilmiştir.
— raporu dosya kapsamına uygun,denetime elverişli ve yeterli bulunmakla hükme esas alınmasına karar verilmiştir.
6-Delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi, hukuki nedenler ve sonuç: —raporu ve tüm dosya kapsamından; —Sayılı soruşturma dosyası kapsamından düzenlenen– raporuna istinaden iddianame hazırlanarak ilgili ceza mahkemesine sevk edilmesi kararı alındığı, söz konusu yetkili tarafından şirket kayıtları üzerinde tahrifat yapıldığına dair emarenin oluştuğu kanaatine varıldığından —. Sayılı soruşturma dosyası kapsamında düzenlenen —raporuna konu hisse devir sözleşmesi ile ilgili şirket kayıtlarının incelenmesi için —atanması talebinin kabulüne karar verilmiştir.Davacının, davalı şirketin— tutup tutmadığının incelenmesi talebi ile ilgili olarak, davalı şirketin—tuttuğuna dair yeterli kanıt bulunmaması nedeniyle bu talebin reddine karar vermek gerekmiştir.Davalı şirketle ilgili olarak — tarafından — yılı hesap dönemi için hazırlanan sınırlı –inceleme raporunda — yılı ile ilgili tenkidi gerektirir herhangi bir husus bulunmadığı şeklinde kanaat bildirildiğinden — talep edilen şirkete— yılı ile sınırlı olacak şekilde —konusunda herhangi bir gereklilik olmadığı ancak yapılan incelemenin —yılı ile sınırlı olması ve davamıza konu dönemler olan — yıllarını kapsamaması dolayısıyla –ataması hakkında herhangi bir gereklilik olmadığı hakkındaki kanaatinin, sadece—hesap dönemi için geçerli olduğu ve diğer dönemleri kapsamadığı, bu nedenle de dava konusu diğer dönemler için — atanması gerektiği kanaatine varılmış ve davalı şirketle diğer grup şirketler arasında yapılan kâr transferleri, şirketler arası faizsiz para aktarımları, kaydedilen — faturalar, stok ve fire hesaplamalarının gerçeği yansıtıp yansıtmadığı hususlarının diğer grup şirketlerinin ticari defter ve kayıtları incelenmeksizin sadece davalı şirket kayıtları üzerinde incelenerek TTK’nin 438. Maddesi kapsamında —- raporu hazırlanmak üzere — olarak atanmasına karar vermek gerekmiştir.Sonuç olarak davacının — atanması talebinin kısmen kabulü ile, TTK’nin 439. Maddesi uyarınca,—Sayılı soruşturma dosyası kapsamında düzenlenen —-raporuna konu hisse devir sözleşmesi ile ilgili şirket kayıtlarının incelenmesi, davalı şirketle diğer — arasında yapılan kâr transferleri, şirketler arası faizsiz para aktarımları, kaydedilen — faturalar, stok ve fire hesaplamalarının gerçeği yansıtıp yansıtmadığı hususlarının diğer — şirketlerinin ticari defter ve kayıtları incelenmeksizin sadece davalı şirket kayıtları üzerinde incelenerek TTK’nin 438. Maddesi kapsamında — raporu hazırlanmak üzere — – olarak atanmasına, davacının fazlaya ilişkin davalı şirketin —tutup tutmadığının incelenmesi talebi ve diğer konulardaki inceleme talepleri ile incelemenin —tarafından yapılması taleplerinin reddine,— için takdir olunan — ücretin davacı tarafından yatırılması halinde — derhal göreve başlamasına, TTK’nin 441.maddesi gereğince —, amaca yararlı bir süre içinde ve şirket işleri gereksiz yere aksatılmaksızın yapılmasına, davalı şirketin yönetim kurulu tarafından, şirketin defterlerinin, (yazışmaları dâhil yazılarının, kasa, kıymetli evrak ve mallar basta olmak üzere) varlıklarının —incelemesine sunulmasına, gerektiğinde kurucular, organlar, vekiller, çalısanlar,– ve—önemli olgular konusunda—bilgi vermekle yükümlü olduklarının denetim esnasında dikkate alınmasına, — incelemenin sonucu hakkında, sirketin sırlarını da koruyarak, mahkememize ayrıntılı bir rapor sunmasına, rapor sunulduğunda raporun taraflara tebliğine, yönetim kurulunun, raporu ve buna iliskin degerlendirmeleri ilk genel kurula sunmasına ilişkin aşağıdaki şekilde hüküm ihdas edilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davacının –atanması talebinin KISMEN KABULÜ ile, TTK’nin 439. Maddesi uyarınca,
a)— Sayılı soruşturma dosyası kapsamında düzenlenen — raporuna konu hisse devir sözleşmesi ile ilgili şirket kayıtlarının incelenmesi,
b)Davalı şirketle — şirketler arasında yapılan kâr transferleri, şirketler arası faizsiz para aktarımları, kaydedilen — faturalar, stok ve fire hesaplamalarının gerçeği yansıtıp yansıtmadığı hususlarının diğer — şirketlerinin ticari defter ve kayıtları incelenmeksizin sadece davalı şirket kayıtları üzerinde incelenerek TTK’nin 438. Maddesi kapsamında özel denetim raporu hazırlanmak üzere — olarak atanmasına,
c)Davacının fazlaya ilişkin davalı şirketin— tutup tutmadığının incelenmesi talebi ve diğer konulardaki inceleme talepleri ile incelemenin bağımsız denetim kuruluşu tarafından yapılması taleplerinin reddine,
2— için takdir olunan –ücretin davacı tarafından yatırılması halinde — derhal göreve başlamasına,
3-TTK’nin 441.maddesi gereğince özel denetimin, amaca yararlı bir süre içinde ve şirket işleri gereksiz yere aksatılmaksızın yapılmasına,
4-Davalı şirketin yönetim kurulu tarafından, şirketin defterlerinin, (yazışmaları dâhil yazılarının, kasa, kıymetli evrak ve mallar basta olmak üzere) varlıklarının —incelemesine sunulmasına,
5-Gerektiğinde kurucular, organlar, vekiller, çalısanlar,— önemli olgular konusunda — bilgi vermekle yükümlü olduklarının denetim esnasında dikkate alınmasına,
6—-, incelemenin sonucu hakkında, sirketin sırlarını da koruyarak, mahkememize ayrıntılı bir rapor sunmasına,
7-Rapor sunulduğunda raporun taraflara tebliğine,
8-Yönetim kurulunun, raporu ve buna iliskin degerlendirmeleri ilk genel kurula sunmasına,
9-Davacı tarafından yatırılan — ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
10-Harçlar Kanununa göre alınması gerekli —-harcın davacı tarafından peşin yatırılan –harçtan mahsubu ile bakiye –harcın davalıdan alınarak —
11-Davacı tarafından sarf edilen—yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
12-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca tespit olunan—-vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
13-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca tespit olunan— vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
14-HMK’nin 333.maddesi gereğince bakiye gider ve delil avanslarının karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine, Dair, davacı vekilleri –ile davalı vekilleri —yüzlerine karşı, TTK’nin 440/2.-son cümle maddesi uyarınca KESİN olarak oy birliğiyle karar verildi.