Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2020/713 Esas
KARAR NO : 2022/71
DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle)-Hisse senetlerinden doğan hakların ileri sürülmesinin davacıya ait olduğunun tespiti
DAVA TARİHİ : 30/12/2020
KARAR TARİHİ : 02/02/2022
Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Zayi Nedeniyle)-Hisse senetlerinden doğan hakların ileri sürülmesinin davacıya ait olduğunun tespiti istemlerine ilişkin davanın açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ, DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA: Davacı vekili, hasım göstermeksizin düzenlediği 30/12/2020 tarihli dava dilekçesinde özetle; davacının —– — senetlerinin zayi olduğunu, davacının bu hisse senetlerini kaybettiğini, kimin elinde olduğunu bilmediğini, bu nedenle —- olan nama ve hamiline yazılı hisse senetlerinin kaybolması nedeniiyle iptaline, bu hisse senetlerinden doğan hakların ileri sürülmesinin davacıya ait olduğunun tespitine ve hisse senetleri hakkında teminat aranmaksızın ödeme yasağı konulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
07/04/2021 tarihli duruşmada, “hisse senetlerinden doğan hakların ileri sürülmesinin davacıya ait olduğunun tespitine” ilişkin talep hasımlı görülmesi gerektiğinden, ancak hasımsız olarak görülmesi gereken hisse senetlerinin zayi olması nedeniyle iptali talebinin— sonucunun hisse senetlerinden doğan hakların ileri sürülmesinin davacıya ait olduğu olacağı anlaşıldığından, davacı ———- senetlerinden doğan hakların ileri sürülmesinin davacıya ait olduğunun tespitine” — bulunduğu taktirde davayı —yöneltmesi için kesin süre verilmiş, davacı vekili, bu talebinin bulunduğunu bildirerek davayı 21.4.2021 tarihli dahili davalı dilekçesi ile —-yöneltmiştir.
SAVUNMA: Dava dilekçesi ve dahili dava dilekçesi dahili davalı—- usulünce tebliğ edilmiş, davalı şirket davaya süresi içinde cevap vermemiştir.
Ancak, dahili davalı— tarihli beyan dilekçesinde, özetle; davacının davalı şirket kayıtlarındaki — hisse sahibi göründüğünü, davalı şirket kayıtlarına göre davacı — bir—— yoluyla edindiğini, ilgili devre ilişkin hisse senetleri defterlerinde kaydın bulunduğunu, bununla beraber davacı tarafından dilekçesi eklerinde de sunulan tabloda da görüldüğü üzere, —- değerli hissesinin bulunduğunu bahsi geçen hisse senetlerinin halen geçerli olduğunu, davacı tarafından kayıp olduğu ileri sürülen hisse senetlerinin müvekkili şirket tarafından çıkarılmış olan hisse senetleri olma ihtimalinin ve müvekkili şirket kayıtlarına göre davacı şirket nezdinde hisse sahibi olarak göründüğünden, dava konusu hisse senetlerinin müvekkili şirket tarafından ihraç edilmiş pay senetleri olma ihtimalinin mevcut olduğunu, davalı şirket tarafından temettü dağıtımı mümkün olduğu durumlarda davacının hisse sahibi olduğunu tevsik ettiği durumlarda hisse değerleri doğrultusunda ödeme yapıldığını, kalana ilişkin yapılacak olası ödemenin ancak davacının hak sahipliğini hisse senetlerinin tamamının davalı şirkete ibrazı veya Sayın Mahkemenin davacının dava konusu hisse senetlerinden doğan haklarının sahibi olduğu yönünde vereceği bir karar ile mümkün olabileceğini, dava konusu hisse senetlerinin iptaline yönelik talebe karşılık bir diyeceklerinin bulunmadığını, dava konusu hisse senetlerinden doğan hakları tespitine yönelik talebin kabul edilip edilmeyeceği hususunun münhasıran Sayın Mahkemenin taktir ve tensiplerinde olduğunu, vekalet ücreti taleplerinin bulunmadığını ancak yapılması lazım gelebilecek olası yargılama giderlerin ise davacı taraftan talep ve tahsiline karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
DAVANIN VE ÇEKİŞMELİ KONULARIN TESPİTİ, DELİLLER, DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ NEDENLER VE SONUÇ:
1-Davanın ve çekişmeli konuların tespiti: Dava, —– nama ve hamiline yazılı hisse senetlerinin zayi olması nedeniyle iptali, hisse senetlerinden doğan hakların ileri sürülmesinin davacıya ait olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
Hamiline yazılı senetlerin iptali istemine ilişkin davanın dayanağı TTK’nin 661. Maddesidir. Nama yazılı senetlerin iptali istemine ilişkin davanın dayanağı TTK’nin 657. Maddesi yollamasıyla TTK’nin 661. Maddesidir.
Buna göre; Mahkememizce çözülmesi gereken uyuşmazlığın,
a-Davacının—- nama ve hamiline yazılı hisse senetlerini kaybedip kaybetmediği,
b-Davacının, dahili davalı şirkete ait ———- hamiline yazılı hisse senedi olup olmadığı,
c-Davacının davayı kanıtlaması halinde hisse senetlerinden doğan hakların ileri sürülmesinin davacıya ait olduğuna karar verilip verilemeyeceği noktalarında toplandığı tespit olunmuştur.
2-Hukuki açıklama: 6102 Sayılı TTK’nun 663. maddesinde “Mahkeme, dilekçe sahibinin senedin zilyedi bulunmuş ve onu zayi etmiş olduğuna dair yaptığı açıklamaları inandırıcı bulursa belli olmayan— belirli bir süre içinde ibraz etmeye çağırır ve aksi takdirde senedin iptaline karar verileceğini ihtar eder…” şeklindedir.
Hisse senedinin ziyaı, doğal bir ——– veya bir insan fiiliyle (—–.) elinde bulunduranın iradesi dışında senedin elinden çıkması, veya elinde bulunmakla beraber—nedenlerle artık kullanılamaz hale gelmesidir. Zayi olduğu ispat edilen hisse senetleri için, mahkemeden iptal talebinde bulunulabilir.
Senedin kimin elinde bulunduğunu bilmiyorsa, senedin elinde isteği dışında çıktığını iddia eden kimsenin, senedin Türk Ticaret Kanunu hükümleri dahilinde ‘‘iptalini’’ istemekten başka çaresi kalmaz. İptal davası,—— kazaya girer ve hasımsız açılır.
Türk Ticaret Kanunun 651-653’ üncü maddelerinde, kıymetli evrakın zayi ve iptali konuları, genel bazı esaslara bağlanmıştır. Buna göre, Kıymetli evrak zayi olduğu takdirde, mahkeme tarafından iptaline karar verilebilir. Kıymetli evrakın zayi olduğu, yahut ziyanın meydana çıktığı zamanda senet üzerinde hak sahibi olan şahıs senedin iptaline karar verilmesini isteyebilir.
İptal kararı üzerine, hak sahibi, hakkını senetsiz olarak da ileri sürebilir veya yeni bir senet düzenlenmesini isteyebilir. Bunun dışında, iptal usulü ve hükümleri hakkında, kıymetli evrakın çeşitli türlerine — hükümler uygulanır. Çeşitli kıymetli evraka ilişkin hükümler saklıdır.
Kanunda kıymetli— hamiline yazılı oluşuna göre iptal —- tabi tutulmuştur. Bununla birlikte,— iptal —- birbirine son derece benzemektedir. Bu nedenle, hamiline yazılı senetler için öngörülen iptal — aşağıda yer verilmektedir.
İptal Davasının Şartları:
Senedin Zıyaı: Senedin zıyaı, senedin hamilin elinden iradesi hilafına çıkmış olduğunu ve kimin elinde bulunduğunun bilinmemesidir.
Senedin İçerdiği Hakkın Varlığının Devam Etmekte Bulunması: Senedin Zıyaı Sırasında Veya Senedin Zıyaı Öğrenildiği — Taşımak: Senedin—–üzerinde hak sahibi olan kimse tarafından talep edilmesi gerekmektedir.
Kaybedilmiş ——- Olmaması: Senedin kaybının geçici olmaması gerekir. Böyle bir durumda, iptal davası açılamaz. Senedin kimin elinde bulunduğu biliniyorsa, iptal davası değil ‘‘ istirdat’’ davası açılabilir.
İptal İstenen Senedin İptalinin Mümkün Olması: Senet iptali mümkün bir senet olmadıkça iptali mümkün değildir. Kanunun bu husustaki hükümleri emredici niteliktedir. ————- yazılı bir senet olan——— mümkün değildir.
Dilekçe sahibinin senedin zilyedi bulunduğu ve onu zayi ettiği yolundaki iddialarının mahkemece inandırıcı bulunması gerekir. Söz konusu hüküm gereğince mahkemenin iptal kararı verilebilmesi için mahkemece yaklaşık ispatın aranması yeterlidir.
———Sayılı ilâmı; “…Ancak; 6102 sayılı TTK’nın 661/3. maddesinde yer alan ”Dilekçe sahibinin senedin zilyedi bulunduğu ve onu zayi ettiği yolundaki iddialarının mahkemece inandırıcı bulunması gerekir” hükmü uyarınca, iptal kararı verilebilmesi için mahkemece yaklaşık ispatın aranması yeterlidir. Somut olayda, davacının sunmuş olduğu belgelerde iptali istenen hisse senetleri ile ilgili yeterli bilgilerin bulunduğu, yapılan yazışmalarla da davacının senetlerin maliki olduğunun anlaşıldığı, buna göre TTK’nın 661/3. maddesindeki yaklaşık ispat koşulunun gerçekleştiği, diğer koşulların da gerçekleşmesi halinde iptal kararı verilmesi gerektiği hususu gözetilmeksizin, yazılı şekilde tam ispat şartı aranarak davanın ispatlanamadığından bahisle reddine karar verilmesi doğru olmamış, hükmün bu nedenle temyiz eden davacı yararına bozulması gerekmiştir…’’ şeklindedir.
Mahkeme, dilekçe sahibinin, senedin ——- onu zâyi etmiş olduğuna dair yaptığı açıklamaları —- ——- yoluyla, senedi belirli bir süre içinde ibraz etmeye çağırır ve aksi takdirde senedin iptaline karar verileceğini ihtar eder. Sürenin en az altı ay olarak belirlenmesi gerekir; bu süre ilk ilan gününden itibaren işlemeye başlar.
Senedin ibrazına ilişkin—— yapılması gerekir. Mahkeme gerek gördüğü takdirde, ayrıca uygun göreceği diğer şekillerde de—- yapılmasına karar verebilir. Mahkeme, belirlenen süre içinde ibraz edilmeyen senedin iptaline karar verir veya gerekli görürse başka önlemler de alabilir. Hamile— hakkındaki karar, derhâl ——- mahkeme gerek görürse başka araçlarla da ilan edilir.
Hisse senedi mahkeme tarafından iptal edildiğinde hak ile senedin arasındaki —-ve senedin verdiği haklar senetsiz de talep edilebilir. Hisse senedinin bir mülkiyet senedi olması ve vade taşımaması nedeni ile, zamanaşımı söz konusu değildir. Ancak,—–pay alma hakkı—- itibaren 10 yıllık zamanaşımına, kar payı hakkı ise 5 yıllık zaman aşımına tabidir.
Nama Yazılı Senetlerin İptali: Belli bir kişinin adına yazılı olup da onun emrine kaydını içermeyen ve kanunen de emre yazılı senetlerden sayılmayan kıymetli evrak nama yazılı senet sayılır. Aksine özel hükümler bulunmadıkça—- senetler, hamile yazılı senetlere ilişkin hükümlere göre iptal olunur.
3-Deliller, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi, hukuki nedenler ve sonuç: 6102 Sayılı TTK’nun 663. maddesinde “Mahkeme, dilekçe sahibinin senedin zilyedi bulunmuş ve onu zayi etmiş olduğuna dair yaptığı açıklamaları —– belli olmayan —–yoluyla, senedi belirli bir süre içinde ibraz etmeye çağırır ve aksi takdirde senedin iptaline karar verileceğini ihtar eder…” şeklinde yer alan düzenlemeye göre dava dilekçesinde yer almadığından, davacının hisse senetlerini ne şekilde zayi ettiğine ilişkin açıklamada bulunması, zayi olduğu iddia edilen ——- hamiline yazılı senetlerin—— veya ayırt edici özelliklerini bildirmesi, bu hisse senetlerinin zayi olduklarına dair delillerini göstermesi için davacı vekiline iki haftalık kesin süre verilmiş, davacı vekilince delilleri gösterildikten sonra yukarıda hukuki açıklama bölümünde belirtilen ilgili kanun hükmü uyarınca ——- yaptırılmıştır.
Yukarıda tespit edilen uyuşmazlık konuları kapsamında, dosya, mali müşavir bilirkişiye tevdi edilmiş ve bilirkişi tarafından yukarıda belirlenen uyuşmazlık konuları üzerinde inceleme yapılarak kök rapor, eksikliklerle ilgili mahkememiz ara kararı uyarınca ek rapor hazırlanmak suretiyle uyuşmazlığın çözümü yoluna gidilmiştir.
Bilirkişi heyetince dahili davalı —-pay defterinin incelenmesinde—– defterinin tasdiklerinin TTK hükümlerine göre zamanında yapıldığı tespit edilmiştir. Davalı şirketin pay defterinin davacı .—– olan kısmının incelemesinde, pay defterinde ———— ——” şeklinde belirtildiği görülmüştür.
Dahili davalı —– —— kararları kapsamında aşağıdaki—— çıkarıldığı, bu tarih dahil— senetlerinin —–ortaklara dağıtıldığı, bu tarihten — sermayesinin sırasıyla ——- çıkarıldığı davacı ….— bedelli sermaye artışına iştirak etmediği, davalı şirket tarafından bu sermaye artışlarından dolayı herhangi bir hisse basılmadığının ve ortaklara hisse dağıtımının yapılmadığının, davacı ..—- toplam—- olacak miktarda ve tutarda hamiline hisse senedi verildiği beyan edildiğinden davacının davalı şirkette———– hisse payının bulunduğu , davacıya ait olduğu anlaşılan toplam hisse senedinden ——– kısmının davacının elinde bulunduğu, —kısmının ise davacıya ait olmasına rağmen elinde bulunmadığı anlaşılmıştır.
Sonuç olarak; somut olayda, davacı tarafından iddia edilen hususların —– onaylandığı ve bu şekilde dava konusu iddiaya ilişkin yaklaşık ispatın gerçekleştiği, bu sebeple tespit edilen davacıya ait — hamiline ve nama yazılı hisse senetlerinin iptali şartlarının oluştuğu, davacının işbu hisse senetlerinin iptalini ve bu hisse senetlerinden doğan hakların ileri sürülmesinin kendine ait olduğunun tespiti isteyebileceği kanaatine varılmış ve davanın kabulü ile davacı —ait olduğu tespit edilen ….—hamiline ve — yazılı hisse senetlerinin iptaline, iptaline karar verilen —–değerli nama ve hamiline yazılı hisse senetlerinden doğan hakların ileri sürülmesinin davacılar—ait olduğunun tespitine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜ ile,
A)Davacı ———- olduğu tespit edilen—hamiline ve — yazılı hisse senetlerinin İPTALİNE,
B)İptaline karar verilen —– — değerli nama ve hamiline yazılı hisse senetlerinden doğan hakların ileri sürülmesinin davacılar .— olduğunun TESPİTİNE,
C)Kararın derhal—- ilânına, bu hususta ——– yazı yazılmasına,
2-Harçlar Kanununa göre alınması gerekli 80,70 TL harcın davacı tarafından dava açılırken peşin yatırılan 54,40 TL harçtan mahsubu ile bakiye 26,30 TL harcın davalıdan alınarak— gelir kaydına,
3-Davacı tarafından dava açılırken peşin olarak yatırılan 54,40 TL harcın davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
4-Davacı tarafından sarf edilen 4.553,70 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
5-Davacılar kendilerini vekille temsil ettirdiğinden ve davalı şirket davaya muhalefet etmemiş ise de, ilk celseye kadar davayı kabul ettiğini bildirmediğinden karar tarihinde —- uyarınca tespit olunan —- vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
6-Karar kesinleştiğinde bakiye gider avansının davacı tarafa iadesine,
Dair, davacılar vekili ve davalı vekilinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nin ilgili Hukuk Dairesine istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.