Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
GEREKÇELİ KARAR
ESAS NO : 2018/477 Esas
KARAR NO : 2019/1165
DAVA : Alacak (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 05/06/2015
KARAR TARİHİ : 10/12/2019
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin … ————— tarihinde —- miktarlı,—- nolu taksitli ticari kredi kullanmdığını, krediyi veren banka, müvekkilden kredi işlemleri sırasında yasal dayanağı olmadığı —- kararlarıyla da sabit olan proje komisyonu, diğer masraf, ekspertiz v.s. nam altında kesintiler yaptığını, ayrıca cari hizmet bedeli adı altında aylık sabit ödemelerden daha fazla tutar tahsil ederek fazla ödeme aldığını, İş bu kredi için müvekkilinden; —- tarihinde proje komisyonu olarak—- tarihinde ekspertiz masrafı olarak —– —- tarihinde yine ekspertiz masrafı olarak —– tarihinde masraf başlığı altında —– tarihinde masraf başlığı altında — — tarihinde ekspertiz masrafı olarak —– tarihinde masraf olarak —- tarihinde ekspertiz masrafı olarak —-olmak üzere toplam — taksit edildiğini,—- hizmeti olarak —- cari hizmeti olarak —dönemi cari hizmeti olarak —– dönemi cari hizmeti olarak — tarihinde—– dönemi cari hizmeti olarak — tarihinde —- dönemi cari hizmeti olarak—– dönemi cari hizmeti olarak —– tarihinde —- tarihinde ——- cari hizmeti olarak—– dönemi cari hizmeti olarak —– dönemi cari hizmeti olarak —-tarihinde—, olmak üzere toplam —- nedensiz fazla ödeme yapıldığını, yine müvekkilimin aylık sabit üdemesinin — olduğu halde; —— tarihinde — —, yine —- tarihinde — tarihinde —- tarihinde — tahsil edilerek toplamda nedensiz olarak 7 aylık dönemde — fazla ödeme alındığını, Yine müvekkilinden ipotek fek masrafı adı altında;—– tarihinde — ödeme alındığını, dolayısıyla müvekkilimden haksız yere tahsil edilen toplam ödeme tutarının —— olduğunu, ancak banka almış olduğu bu bedelleri müvekkilimle müzakere etmemiştir. Banka tarafından tek taraflı olarak ve banka menfaatlerini koruyan, önccden hazırlanmış, içeririne elki edilemeyen, açıkça müvekkilim aleyhine olan ve kredi faizleri haricinde müvekkilimi ayrıca külfete sokan, standart, matbu bir sözleşme amir konumda olan banka tarafından müvekkilinin önüne koyularak imzalattırıldığını, müvekkiline dayatılan niza konusu bu sözleşme Türk Borçlar Kanunun 20. Maddesinde ifadesini bulan genel işlem koşullarına aykırı olduğunu, genel olarak işlem koşulu; çağımızın sosyal ve ekonomik gelişmeleri sonucunda, başta linans ve sigorta şirketleri olmak üzere birçok kişi veya kuruluş, iki taraf arasında bireysel sözleşmenin kurulmasından önce soyut ve tek yanlı olarak kaleme alınmış sözleşme koşullan hazırlamakta, bunlarla gelecekte kurulacak belirsiz sayıda, ancak aynı şekil vc tipteki hukuki işlemleri düzenlemektedirler. Önceden hazırlanan tipik sözleşme koşullan için genel işlem koşullan terimi kullanılmakta; bu tür sözleşmelere de “(tip sözleşme” ya da “formüler sözleşme’ denilmektedir. Konunun uzmanı kişilerce bütün olasılıklar düşünülerek hazırlanan genel işlem koşullan, çoğu kez sadece kendilerini hazırlatarak kullanan kişinin çıkarlarını kollamakta vc korumaktadır. Bireyin “evet, ama” diyerek sözleşmeye müdahale etme şansının olmadığı bu tip sözleşmelerdeki genel işlem koşullarının kanunun emredici hükümleri karşısında yazılmamış sayılmasına karar verilmelidir. Dolayısıyla yukarıda detaylarına yer verilen müvekkilinden haksız olarak tahsil edilmiş olan toplam 11,084,02-TL’nin ödeme tarihlerinden itibaren ticari avans faiziyle birlikle davalıdan tahsiline karar verilmesini, yargılama harç, masraf ve ücreti vekaletin davalıya tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
SAVUNMA: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davacı …, —- tarihinde “arsa” vasfındaki gayrimenkul için bankaları—- Şubesine başvurduğunu, davacı ile Genel Kredi Sözleşmesi ve Ticari Kredi Ödeme Planı imzalanarak kredi kullandırıldığını, bu itibarla davacıdan, ödeme planı kapsamında komisyon, ekspertiz ücretleri, masraflara ilişkin ücretler alındığını, söz konusu krediye ilişkin ödeme planında; davacıya kullandırılan kredi miktarı, toplam burç tutarı, aylık kar oranı, toplam kar, toplam vergi, masraf ve komisyon tutarı ile kredi geri ödeme taksit tutarları açıkça yazılı olduğunu, mahkemece de malumu olacağı üzere, Bankaların, Türk Ticarct Kanununun 12’nci maddesine göre faaliyette bulunan ticarethaneler olduğunu, Türk Ticaret Kanunu’nun “Ücret isteme hakkı” başlıklı 22’nci maddesinde, “Tacir olan veya olmayan bir kimseye, ticari işletmesiyle ilgili bir iş veya hizmet görmüş olan tacir, münasip bir ücret isteyebilir” hükmü bulunduğunu, Bankaların, verdiği her hizmet için bu hükme göre yukarıda belirtildiği şekilde ücret/masraf alma hakkına sahip olduklarını, Bankacılık Kanunu’nun 144. Maddesinin verdiği yetkiye istinaden Bakanlar Kurulu, kredi ve mevduat işlemlerinde faiz ve diğer menfaatleri belirleme yetkisini ———–sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan —— sayılı kararı ile TCMB’ye devrettiğini, — ise, verilen yetkiye istinaden — tarih ve —– tarih ve sayılı Resmi Gazetede yayımlanan — sıra numaralı tebliğinin 4. maddesinde “Bankalarca, reeskont kaynaklı krediler dışındaki kredilere uygulanacak faiz oranlan ile faiz dışında sağlanacak diğer menfaatlerin ve tahsil olunacak masrafların nitelikleri ve sınırları serbestçe belirlenir.” şeklinde düzenleme yaptığını, tebliğin ilgili maddesinde görüldüğü gibi, TCMB gerek kredi kullandırma şartlarını, gerekse de masrafların niteliklerini ve sınırlarını tamamen kredi veren banka ile müşterisinin insiyatifine bıraktığını, Kredi İlişkisinin TTK gereğince ticari bir iş olduğunu, müvekkil bankanın ticari işletme sıfatına haiz olması sebebiyle, davaya konu kredi ilişkisi ticari bir iştir. TTK’ nun 3. ve 4. maddeleri gereğince ticari bir iştir. Türk Ticaret Kanunu 1. Maddesinin 2. fıkrasında, ticari işlere uygulanacak olan hükümlerden bahsedildiğini, taraflar arasındaki ilişkinin ticari iş niteliği sebebiyle, işbu ilişkiye uygulanacak maddi hukuk hükümleri TTK’ da tam karşılığı bulunmaması halinde, ticari örf ve adet kuralları, genel hükümlere nazaran öncelikli uygulanması gerekmektiğini, bu sebeple davacı tarafın dayanmış olduğu genel işlem şartlarının somut olaya uygulanamayacağını, tüm açıklanan hususlar muvacehesinde, davacı tarafın hukuka uygun olmayan ve yasal dayanaktan yoksun tüm taleplerinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava; taraflar arasında düzenlenen genel kredi sözleşmesi kapsamında davacıya kullandırılan kredi nedeniyle davacıdan tahsil edildiği iddia edilen; proje komisyonu, ekspertiz masrafı, ipotek fek masrafı masrafı, cari hizmet bedeli adı altında tahsil edilen miktarlar ile kredi taksit ödemelerinden fazladan tahsil edilen miktarların iadesi istemine ilişkindir.
Mahkememizce — tarihinde, Taraflar arasında imzalanan ticari kredi sözleşmesinden dolayı mahkememizin görevli olduğu davada, davalı bankanın kullandırdığı krediden dolayı faiz dışında tahsil ettiği masrafların sözleşme kapsamında olduğundan, bankacılık usul ve teammüllerine uygun olduğundan, haksız şart niteliğinde bir uygulamadan söz edilemeyeceğinden ve TBK:20 vd. maddelerinde düzenlenen genel işlem koşullarına ilişkin hükümlerin tacirler arasındaki ticari ilişkide uygulanamayacağından, davacının savunmalarının kabulü ile kanıtlanamayan davanın reddine, dair verilen karar, davacı vekilinin istinaf etmesi üzerine, İstanbul BAM —- Hukuk Dairesi, —– Karar sayılı ilamı ile ; öncelikle taraflar arasındaki genel kredi sözleşmesinin tüm sayfalarını içerir tasdikli bir örneğinin celp edilerek; taraflar arasındaki sözleşmede; davalı bankanın davacıdan tahsil ettiği, proje komisyonu, ipotek fek masrafı, ekspertiz masrafı, cari hizmet bedeli, adı altında kesintiler yapacağına ilişkin hükümler bulunup bulunmadığının tespiti, bunlara ilişkin hükümler varsa alınan bedellerin sözleşmeye uygun olarak tahsil edilip edilmediği, sözleşmede alınacağı yönünde hükümler olup da alınacak miktarların ne kadar olacağı hususunda sözleşmede açıklık yoksa aynı tür krediler için başka bankalar tarafından tahsil edilen miktarların diğer bankalardan da sorularak ayrıca geri ödeme planına göre davacının aylık taksidinin—–olmasına rağmen—— aylarında fazla yapılan kesintilerin sebebinin de davalı vekiline açıklattırılarak, tüm deliller toplandıktan ve bankacılık konusunda uzman bir bilirkişiden rapor alındıktan sonra bir karar verilmesi için dosyanın mahkememize gönderilmesine karar verilmiştir.
Dosyanın mahkememize gönderilmesi üzerine, mahkememizce davaya konu Kredi Sözleşmesi celp edilmiş, sözleşmede alınacağı yönünde hükümler olup da alınacak miktarların ne kadar olacağı hususunda sözleşmede açıklık olmayan aynı tür krediler için başka bankalar tarafından tahsil edilen miktarların diğer bankalardan sorulmuş, geri ödeme planına göre davacının aylık taksidinin —- yılı —– — aylarında fazla yapılan kesintilerin sebebinin de davalı vekiline açıklattırılmış ve diğer deliller toplandıktan sonra rapor tanzimi için dosyanın bilirkişiye tevdine karar verilmiştir.
Bilirkişi tarafından tanzim edilen rapor mahkememizce denetime açık hüküm kurmaya elverişli olduğu anlaşılmış olup hükme esas alınmıştır.
Buna göre;—- gereği, müşterinin tüzel kişilik olup olmadığı, gelir durumuna göre belirlenmekte olup bordrolu/ücretli çalışan kişi bireysel müşteri olarak addedilmekte iken, vergi levhası olan gerçek kişiler/tüzel kişiler tacir olduğu tespiti yapılarak müşteri statüsü belirlenir ve bu minvalde kredi limiti tahsis edilmektedir. Somut olayda ise,—– ticari nitelikte iken, muhasebesel olarak kredinin tanımlı olduğu hesap ve —- artışını sağlayan — Kurulu Kararı’nın bireysel nitelikteki krediler için uygulabilir olması nedeniyle genel işlem hükümleri ile birlikte tüketici kredisi niteliği göz önüne alınarak değerlendirilmesi halinde — kesintisi tutarı olan —- davacıya iade edilmesi gerekeceği görüş ve kanaatine varılmış diğer kalemler yönünden taleplerin ise reddi gerektiği anlaşılmış olup davanın kısmen kabulüne dair aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
HÜKÜM : Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
1-Davanın kısmen kabulüne,
—— tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
2- Harçlar Kanununa göre alınması gerekli — harcın, davacı tarafından yatırılan 189,30 TL peşin harçtan mahsubu ile artan —– talep halinde davacıya iadesine,
3- Davacı tarafından yatırılan — harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4- Davacı tarafından tebligat, posta, müzekkere ve bilirkişi gideri olarak sarf edilen — yargılama giderinin davanın kabul oranı göz önünde bulundurularak—–davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5- Kabul edilen dava yönünden —– tarifesine göre davacı lehine takdir olunan —— vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6- Ret olunan dava yönünden——– tarifesine göre davalı lehine takdir olunan —-vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
7- Dosyada mevcut gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde BAM nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere davacı vekilinin ve davalı vekilinin yüzüne karşı verilen karar okundu.