Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 4. Asliye Ticaret Mahkemesi

GEREKÇELİ KARAR
(KISMEN KABUL)
ESAS NO : 2018/1524 Esas
KARAR NO : 2019/574

DAVA : Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ : 10/12/2018
KARAR TARİHİ : 22/05/2019

Mahkememizde görülmekte olan Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız)) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin lehtarı olduğu toplam 610.000,00 TL bedelli 15 adet çekin müvekkili bünyesinde iken kaybolduğunu, ilgili çeklerin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
DAVANIN VE ÇEKİŞMELİ KONULARIN TESPİTİ, DELİLLER, DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ NEDENLER VE SONUÇ:
1-Davanın ve çekişmeli konuların tespiti: Dava, zayi nedeniyle çek iptali istemine ilişkindir.
Davanın dayanağı, 6102 sayılı TTK’nin 818. maddesi delaletiyle aynı Kanunun 757, 762, 763, 764. Maddeleridir.
Bu davalar, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardandır.
Ön inceleme duruşmasında, uyuşmazlığın; “davacının davaya konu çekleri kaybedip kaybetmediği, çeklerin iptaline karar verilip verilemeyeceği” noktalarında toplandığı tespit olunmuştur.
2-Deliller, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi, hukuki nedenler ve sonuç: Zayi nedeniyle kıymetli evrakın iptalini isteyebilmek için gerekli olan şartlardan birisi de, çekte mündemiç olan hakkın varlığını sürdürmesidir.
Somut olayda, davacı tarafından dava konusu çeklerin kaybedildiği ileri sürülmüş ve anılan çeklerin tarih ve numarası sunulmuştur.
Esasen hasımsız olarak açılan ve kesin hüküm niteliği de taşımayacak olan bu türden davalarda, davacının mahkemeye olumlu bir kanaat verecek kadar delil sunmasını yeterli saymak gereklidir. Aksinin kabulü ile davacının daha fazlasını ispata zorlanması, çeklere de uygulanacak olan TTK’nin 757 ve devamı maddelerindeki zayi nedeniyle kıymetli evrak iptali hükümlerinin uygulanmasını imkânsız hale getirecektir. Kaldı ki, dava sırasında yapılacak olan ilanlar sonucunda, hak sahipleri varsa ortaya çıkabilecek ve kendilerine karşı istirdat davası açılabilecek ya da hak sahipleri tarafından hasımlı olarak açılacak bir dava ile, çek iptali kararının iptali talep edilebilecektir. Dolayısıyla mahkemeyi tereddüte sevk eden hususlar, esasen anılan davalarda tartışılacaktır.
Çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Hasımsız olarak açılan davalarda, üçüncü kişilerin davaya müdahaleleri halinde davanın çekişmeli duruma gelmesi mümkün ve gerekliyse de, çek iptali davalarında yukarıda açıklanan prosedür gereğince, kararda üçüncü kişilerin hakkı zedeleyen hükümler bulunsa dahi karar onun bakımından kesin hüküm teşkil etmeyeceğinden, hasımsız açılan davaya üçüncü kişilerin asli ya da fer’i müdahale imkanı yoktur (Yargıtay———. HD 29.02.2016 tarih, 2015/7488 ; 2016/2170 E.K ilamı).
Davacı tarafından zayi edildiği bildirilen çeklerle ilgili olarak 6102 sayılı TTK. 757. madde hükümleri gereğince ödemekten men kararı verilmek suretiyle muhatap banka şubelerine bildirilmiş ve ayrıca TTK 761. ve 762. maddeleri hükümleri gereğince dava konusu çekleri bulanların veya herhangi bir nedenle ellerinde bulunduranların ilk ilan tarihinden itibaren 3 aylık süre içinde mahkememize ibraz etmeleri veya bir bildirimde bulunmaları, aksi takdirde çeklerin iptaline karar verileceği konusunda Ticaret Sicil Gazetesinde 1. İlan ———-tarihinde, 2. İlan —– tarihinde, 3. İlan — tarihlerinde olmak üzere, birer hafta ara ile üç kez ilan yapılmış, kaybolduğu iddia olunan çeklerle ilgili olarak dava konusu——— ait; —- çek numaralı çekler—– elinde bulunmuş, —– Şubesine ait; ———–numaralı çekler———-elinde bulunmuş, dava konusu ————- Şubesine ait;——- numaralı çekler —. tarafından İstanbul Anadolu ———– İcra Müdürlüğünün —–Esas sayılı dosyasından icra takibine konulmuş, dava konusu diğer çekler bulunamamış, Bankaya veya Mahkemeye de ibraz edilmemiştir.
Davacı tarafa —————– bulunduğu iddia olunan çeklerle ilgili istirdat davası açması konusunda ihtarname tebliğe gönderilmiş, davacı tarafından ———– elinde bulunan ———ait; —- çek numaralı çekler yönünden İstanbul Anadolu——Asliye Ticaret Mahkemesi —– Esas sayılı dava dosyası ile,———. elinde bulunan ————- Şubesine ait; ——- numaralı çekler yönünden İstanbul Anadolu ———– Asliye Ticaret Mahkemesi —–Esas sayılı dava dosyası ile istirdat davası açılmış,———– Şubesine ait —– çek numaralı çek yönünden İstanbul Hukuk Mahkemeleri Ön Bürosunun —— Muhabere Sayılı dosyası ile istirdat davası açıldığını bildirmiştir.
Tüm bu nedenlerle, davanın kısmen kabulü ile bankaya ibraz edilmeyen ve bulunamayan çekler yönünden davanın kabulü ile 6102 sayılı TTK’nın 818/1-s maddesi yollamasıyla 764/1. maddesi uyarınca davaya konu çeklerin zayi nedeniyle iptaline, müdahale talep edenlerin elinde bulunan ve istirdat davası açılan çekler hakkında karar verilmesine yer olmadığına, alacaklı ——-. elinde bulunan ve icra takibine konu edilen çekler yönünden davanın reddine karar vermemk gerekmiştir.
Her ne kadar, davaya asli müdahale talebinde bulunulmuş usi de, çek iptali davaları, özelliği itibari ile hasımsız açılan davalardan olup, yapılan yargılama sırasında çek hamilinin ortaya çıkması durumunda, çek iptali davasını açan davacıya, mevcut çek hamiline karşı çek istirdadı davası açması konusunda süre verilmeli, istirdat davasının açılması halinde, çek iptali davasının konusuz kaldığından bahisle karar verilmesine yer olmadığına, açılmaması halinde ise çek iptali davasının reddi yönünde hüküm kurulmalıdır. Hasımsız olarak açılan davalarda, üçüncü kişilerin davaya müdahaleleri halinde davanın çekişmeli duruma gelmesi mümkün ve gerekliyse de, çek iptali davalarında yukarıda açıklanan prosedür gereğince, kararda üçüncü kişilerin hakkı zedeleyen hükümler bulunsa dahi karar onun bakımından kesin hüküm teşkil etmeyeceğinden, hasımsız açılan davaya üçüncü kişilerin asli ya da fer’i müdahale imkanı yoktur (Yargıtay —-. HD 29.02.2016 tarih, 2015/7488 ; 2016/2170 E.K ilamı). Bu nedenle çeki elinde bulunduranların müdahale taleplerinin reddine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurmak gerekmiştir.
H Ü K Ü M : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1- Davanın KISMEN KABULÜ ile;
6102 sayılı TTK’nin 818/1-s maddesi yollamasıyla 764/1. maddesi uyarınca;
Bankaya ve mahkemeye ibraz olunmayan dava konusu;
– ——– şubesi, Keşide Tarihi: —-, Miktar: 50.000,00 TL, Keşideci:———- Çek Seri No: —– olan,
———-şubesi, Keşide Tarihi:—–, Miktar: 50.000,00 TL, Keşideci: ——-, Çek Seri No: —- olan,
– ——— Sanayi şubesi, Keşide Tarihi: —- Miktar: 50.000,00 TL, Keşideci: ————, Çek Seri No: —- olan,
– ——— Tarihi: —- Miktar: —-, Keşideci: ——, Çek Seri No: ———olan,
– —–Sanayi şubesi, Keşide Tarihi: ——, Miktar: —-, Keşideci: ————-, Çek Seri No: —— olan,
– —– şubesi, Keşide Tarihi: —— , Keşideci: ——–, Çek Seri No:—- olan çeklerin ZAYİ NEDENİYLE İPTALİNE,
2- Müdahil ——bulunan ve istirdat davası açılan;
– ———- şubesi, Keşide Yeri:——Tarihi: —, Miktar: —, Keşideci : —————— Çek Seri No: —- olan,
– ——–şubesi, Keşide Yeri: İstanbul, Keşide Tarihi: —-, Miktar:—- Keşideci : ———– Çek Seri No: — olan,
– ———– şubesi, Keşide Yeri: —-Keşide Tarihi:—- Miktar: — Keşideci : —————- Çek Seri No: —–olan,
Müdahil ————- bulunan ve istirdat davası açılan;
– ————–Sanayi şubesi, Keşide Tarihi:—, Miktar–, Keşideci: ——, Çek Seri No:—- olan,
——Sanayi şubesi, Keşide Tarihi:—, Miktar: 40.000,00 TL, Keşideci: ————, Çek Seri No: —–olan,
– ———şubesi, Keşide Tarihi: —-, Miktar: 40.000,00 TL, Keşideci:—– Çek Seri No:—- olan,
———– şubesi, Keşide Tarihi: —- Miktar:—- Çek Seri No:—- olan çekler yönünden KARAR VERİLMESİNE YER OLMADIĞINA, ilgili çeklerle ilgili verilen ödemeden men kararının kaldırılmasına,
3- ———–. tarafından İstanbul —. İcra Müdürlüğü’nün — Esas sayılı dosyası ile takibe konulan;
—————- şubesi, Keşide Tarihi:—-, Miktar: 40.000,00 TL, Keşideci: ————, Çek Seri No:——— olan,
– ——– şubesi, Keşide Tarihi: —, Miktar: 40.000,00 TL, Keşideci:————— Çek Seri No:—————– olan çekler bakımından davanın REDDİNE, ilgili çeklerle ilgili verilen ödemeden men kararının kaldırılmasına,
4- Harçlar yasasına göre alınması gereken 44,40 TL harcın peşin alınan 35,90 TL harçtan mahsubu ile bakiye 8,50 TL harcın davacıdan alınarak hazineye gelir kaydına,
5- Davacı tarafından yapılan harç ve giderlerin üzerinde bırakılmasına,
6- Karar kesinleştiğinde bakiye gider avansının ve teminatın talep halinde davacı tarafa iadesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne karşı, kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi’nin ilgili Hukuk Dairesine istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar okundu, ana hatlarıyla anlatıldı.