Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2018/1164 E. 2022/371 K. 26.04.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2018/1164 Esas
KARAR NO: 2022/371
DAVA: Alacak (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 01/10/2018
KARAR TARİHİ: 26/04/2022
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Acentelik Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin ——–yılından beri davalının —–yaptığını, davalının —– tarihinden itibaren sözleşmelere aykın olarak yasal ve haklı bir gerekçe göstermeden müvekkilinin ——— siparişini teslim etmediğini, davalı temsilcisi —– ile yapılan —- hiçbir gerekçe göstermeden siparişlerin karşılanmayacağının beyan edildiğini, bu nedenle davalı ——— sayılı ihtarnamesiyle bildirimde bulunulduğunu, davalının, —- altında——- anlaşması yapıldığını,— bölgesinde dağıtımı yapılan —- ile öğrenildiğini,—- bölgelinde görev yaptığmı öne sürerek, fazlaya ilişkin saklı kalmak suretiyle şimdilik ————– tarihinden itibaren ticari faiziyle birlikte davalıdan tahsiline, ayrıca —- tarafından — tarihinde keşide edilen—-. tarafından belirsiz tarihte keşide edilen —– tarafından belirsiz tarihte keşide edilen —- hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkil firmanın, —— markalı —- ürünlerinin ——tarihli — imzalandığını, ilişkinin —— yılına kadar sürdüğünü ve sözleşmenin davacı tarafından ——– yevmiye sayılı ihtarnamesiyle feshedildiğini, davacının —– sözleşmelerinin yakın zamanda sona ereceğinden hareketle birkaç ay öncesinden pazarlıklara başladığını, taleplerinin yerine getirilmemesi durumunda —-devam etmeyeceğini sözlü olarak bildirdiğini, ancak —————- talebinde bulunduğunu, daha sonra talebini —— indirdiğini, ancak bu talebin müvekkilince reddedildiğini, davacının da müvekkil şirket çalışanlarına,—— —- marka———satışına başladığını, davacının bu davranışı üzerine siparişlerinin durdurulduğunu, her ne kadar sözleşmeler müvekkil tarafından imzalanmış ise de davacının,—- siparişlerini, müvekkil şirket üzerinden değil, müvekkil şirketin ——— üzerinden tedarik ettiğini, bugüne kadar ———— nedeniyle müvekkili şirket tarafından davacıya kesilen bir faturanın olmadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE;
Davanın kambiyo senedinden dolayı borçlu olmadığının tespiti ve taraflar arasındaki sözleşme ilişkisinin sona ermesinden dolayı davacıda meydana geldiği iddia edilen maddi zararın giderilmesi istemine ilişkin olduğu, taraflar arasında sözleşme ilişkisi bulunduğu sözleşme ilişkisinin sona erdiği hususunda bir uyuşmazlık bulunmadığı, fakat sözleşmenin feshinden dolayı davacının bir zararının bulunup bulunmadığı, bulunması halinde miktarın ne kadar olduğu, zararın davalı tarafından tazmin edilmesi koşullarının oluşup oluşmadığı, senetlerin taraflar arasındaki sözleşmenin teminatı olarak davalıya verilip verilmediği, senetlerin bedelsiz kalıp kalmadığı, davacıya iadesi koşullarının oluşup oluşmadığı, hususlarının araştırılması gerektiği anlaşıldı.
Davada taraf teşkili sağlanmıştır.
Sözleşmeler:
Davacı ile davalı şirket arasında, —- tarihli ve —— konusu; davacının, ——————davacı ——-, davalı şirketten satın almak suretiyle müşterilere ———-yapılması hizmetini kapsamaktadır.
Davacı ile davalı şirket arasında,——— İmzalanmıştır.——— konusu; davacının, —– bölgesinde, “——- davacı ——, davalı şirketten satın almak suretiyle müşterilere satış ve —— yapılması hizmetini kapsamaktadır.
İhtarnameler:
Davacı tarafından, —– davalı —- keşide edilen ————- —— yapılan sözleşmeler kapsamında —– tarihinden itibaren sözleşmelere aykırı olarak ——– —— —–teslimatının yapılmadığı, faaliyet gösterdiği belgelerde — oluşturulduğu bilgisinin mevcut olduğu, sözleşmeler kapsamında yükümlülüklerin yerine getirilmesi, aksi halde uğranılan zarar ile sözleşmeye aykırı hareket sebebiyle oluşacak tüm zararların tazmini yoluna gidileceği bildirilmiştir.
Davacı—keşide ettiği —– yevmiye sayılı ihtarnamede; —– aykırı olarak —- taleplerinin yerine getirilmediği, ayrıca sözleşme gereği —————— —– yapıldığının öğrenildiği, bu nedenle sözleşmeler ve yasa kapsamında yükümlülüklerin yerine getirilmemesi sebebiyle sözleşmelerin haklı nedenle müvekkil taraflından feshedildiği, muhataba teslim edilen ——teminat senetlerin iadesi gerektiği bildirilmiştir.
Davalı şirket, davacının keşide ettiği ——-sayılı ihtarnameyle cevap vererek; söz konusu sözleşmeler yanlar arasında imzalanmakla beraber, sözleşme; süresinin dolmasına yakın bir tarihte muhatabın, sözleşmelerin yenilenmeyeceğinin ifade edildiği, Davalı şirket merkezi aranarak teminat olarak verilen senetlerin iadesinin istenildiği, yapılan görüşmelerde istediği belirsiz ürünlerin verilmesi halinde sözleşmeyi yenileneceğini beyan ettiği, hatta kendisini ziyarete gelen çalışanlarına ——-böylece ticari ilişkiyi devam ettirme amacında olmadığı anlaşıldığından, çalışmaya devam edilmeyeceğinin kendisine bildirildiği, bu anlamda müvekkil şirketle çalışmak istemediğini defalarca dile getiren muhatabın, sözleşmenin devamına yönelik ihtarda bulunmasının samimi bulunmadığı, bu nedenle iş ilişkisinin muhatap tarafından sonlandınldığı, bu iradenin müvekkil şirket tarafından sözleşmenin feshi olarak yorumlandığı, bu fesih iradesi sebebiyle —– verilmesi işleminin durdurulduğu, ticari ilişkiden çekilmesi nedeniyle o bölgede başka bir —–anlaşma sağlandığı, bu nedenle muhataba —– verilmesine olanak bulunmadığı bildirilmiştir.
Taraf tanıkları dinlenilmiştir.
Davacı tanığı, —– beyanında: Ben davacıyı —– yıldır tanırım. Davacının faaliyet gösterdiği yerde ——yaparım. Davacı davalı ——-bayisiydi.——– yapıyordu. İyi bir şekilde çalışıyordu. Davalı şirket suyu birden kesti. Davacıya su siparişleri verilmesine rağmen biranda siparişleri karşılayamaz duruma geldi. ——– uzaklıkta bir —- bayisi daha açılmıştı. Bu bayi açıldıktan sonra davacıya su verilmemeye başlandı. Davacı şuanda başka bir firmanın dağıtıcılığını yapmaktaqdır. Bu olay nedeniyle —— bir maduriyeti oldu. Yeniden müşterileri toparlamakta zorlandı. Davacı davalı ———- bayisi iken başka bir firmanın suyunu satmadı, dedi.
Bekleme salonunda hazır bulunan tanık duruşma salonuna alındı.
Davacı tanığı —beyanında: Ben —-davalı şirkette dağıtıcı muavin olarak çalıştım. —- ay önce işten ayrıldım. Davacıyı davalı şirketin bayisi olması nedeniyle ve kendilerine su getirmem nedeniyle tanırım. Bizim davalı şirket ile davacı arasındaki bayilik ilişkisinin sona erdiğine dair bir bilgimiz yoktu. Biz dağıtıma çıkacağımız sırada bize biranda davacı ——–su verilmeyeceği söylendi. Biz de davacıya su teslimatı yapmadık.
Davacı vekilinin sorusu üzerine soruldu: Davacının ödemelerinde bir aksilikle karşılaşmadık. Aynı bölgedeki diğer bayilerden satışları yüksekti. Yine davacıyla aynı yerde başka bir bayi açıldığını sonradan öğrendik. Çünkü o bayiye dağıtımı yapan başka şofördü. Ben değildim. Biz davacının dükkanına 2 günde bir su teslimi yapıyorduk ve dükkanın içine giriyorduk. Dükkanın içinde başka bir marka su görmedik. Benim davalıyla aramda herhangi bir husumet ve dava bulunmamaktadır, dedi.
Davalı tanığı —– beyanında: Ben ——- yıldır davalı şirkette satış temsilcisi olarak görev yapmaktayım. Davacıyı eski bayimiz olması nedeniyle tanırım. Davalı şirket ile davacı arasındaki sözleşme süresi dolmuştu. Sözleşme yenilenmesi aşamasında davacı ile davalı arasında ——- olarak verilecek —— miktarı konusunda itilaf çıktı. Ben de ——–satış temsilcisiydim. ——- ilgilenen arkadaşımız davacı ile anlaşamadıklarını bayiliğin fesh olduğunu, benim de ——–şişe vermemem gerektiğini söyledi. Benim bu olaydan bilgim bu şekildedir,ded.
Davacı vekilinin sorusu üzerine soruldu: —- numaralı telefon —— telefon numarasıdır. Fakat davacı vekilinin bahsetmiş olduğu mesaj içeriği hakkında herhangi bir bilgim yoktur. —– sisteminde bayilik olmadığı için ben başkaca bir kişilere bayilik verilip verilmediğini bilmiyorum. —— bayiliği yapılmış ise de bunu —— bilebilir. Ben bilmiyorum,dedi.
Davalı vekilinin sorusu üzerine soruldu: Davacı bizim ürünlerimiz dışında ——- satıyordu. Ben davacının işlettiği dükkana girip çıktığımda bunu görüyordum. Pazarlık görüşmelerinde taraflar arasındaki bedelsiz verilecek———- miktarını bilmiyorum. Şayet —- istenmişse fahiş bir miktardır,dedi.
Davacı vekilin sorusu üzerine soruldu: Ben en azından 2 yıldır davacının —– sattığını görüyorum,dedi.
Tanık —-beyanında: Ben—- tanırım. Ben davalı firmanın —-distribütörüyüm.—–bayilere ——– dağıtırım. Davacıyı da bu nedenle tanırım. Biz davacıyla —— sözleşme yapmıştık. Biz yapmış olduğumuz sözleşme nedeniyle bayilere promosyon ürünler vermekteyiz. Davacıya da promosyon ürünler veriyorduk. Sözleşmenin süresinin sonlarına doğru davacının iş yerinde bize rakip olabilecek başka marka sular sattığı duyumunu aldık. Sözleşme yenileme aşamasında davacı bizden promosyon olarak —- istedi. Fakat bu davacının satış rakamlarına göre mümkün olmadığından isteğini kabul etmedik. Davacının hakkı —– üründü. Ayrıca farklı ürün de sattığını tespit ettiğimizden dolayı sözleşmeyi yenilemedik. Burda aslında zarara uğrayan ben oldum. Davacı ile sözleşme yenilenmeyince biz de yeni bayi aramaya başladık. Fakat davacının yerine bulduğumuz bayi davacının satış rakamlarını yakalayamadı. Biz de bundan dolayı zarara uğradık. Biz başka markalar satmaması için kendisini uyarmıştık. Benim dağıtım yapan elemanlarım mal teslimi için davacının iş yerine gittiğinde başka marka sular gördüklerini hep söylüyorlardı. Sözleşmenin bitmesinden 3 ay öncesinden itibaren çalışanlar bana davacının iş yerinde başka marka sular bulunduğunu söylüyorlardı, dedi.
Davacı vekilinin sorusu üzerine soruldu: —– iş yerinden — yıl önce ayrıldı. Kendisi ile aramızda husumet yoktur.—– su taşıyan——— muavin olarak çalışıyordu. Ben — davacının iş yerinde başka marka sular olduğunu duymadım. Bana böyle bir şey söylemedi. Benim muhatap olduğum kişiler firmamızın —– müdürüdür. — muhatap oluyorum. Bizim su dağıtımına çıkan —– gibi yardımcı eleman olarak —– çalışanımız vardır. Ben davacının iş yerine hiç gitmedim. Davacıdan sonraki bayi ile ne zaman sözleşme yaptığımızı hatırlamıyorum, dedi.
Davalı vekilinin sorusu üzerine soruldu: Davacı ile bayilik sözleşmemiz sona erdikten sonra biz yine aynı mıntıkada başka marka ——— imzaladık. Bayilik sözleşmesi imzaladığımız bu bayi zaten daha evvelden de bu mıntıkada faaliyet gösteren bir bayidir.
Davalı tanığı — beyanında: Ben ——satış müdürlüğünü yapmaktayım. ———— olmasından dolayı tanırım. Kendisi bizim —— bayimizdi fakat bunun haricinde başka bir marka——- suyu satışa hazır halde dükkanında bulundurmakta idi. Bizim sözleşmemiz — yıl sürdü. —- yıllık sürenin bitmesine az zaman kala aramızda anlaşmazlık çıktı. Kendisi ile aramızdaki anlaşmazlık bedelsiz olarak verilecek ürünlerin miktarı yüzündendi. Davacının satış rakamları ile ilgili herhangi bir problememiz yoktu. Davacı bizim bütün ürünlerimizi sattığı için hatırladığım kadarıyla başka bir marka ——satmasını önemsemedik. Bu konuda uyarı yapmadık. Sözleşmenin devam etmemesinin sebebi —— miktarı ile ilgilidir. Ben davacının dükkanına daha evvelden gitmiştim. Kendim başka bir marka——–gördüm fakat çok fazla yoktu. Bir kaç tane vardı. Davacı bizim ——markamızı hem de ——— satmaktaydı. Yanlış hatırlamıyorsam bu markalardan birininin sözleşmesinin bitmesine rağmen ——— olarakta aynı bölgede başka bir bayi ile anlaşma yaptık,dedi.
Davacı vekilinin sorusu üzerine soruldu: Ben davacının dükkanına ——hafta aralıklarla gittim. Başka marka su gördüm ama önemsemedim. Ayrıca benim çalıştığım departman ———– grubu olduğu için benim çok dikkatimi çekmedi. Asıl —– bu durumla ilgilenmesi gerekir. Ayrıca diğer bayilerde de farklı marka su satan olabilir. Ayrıca —– karşılıklı anlaşarak verilen birşeydir. Belli bire miktarı yoktur,dedi.
Dosya 1 haksız rekabet konusunda uzman ticaret hukuku hesap uzmanı bilirkişi ile 1 mali müşavir bilirkişiden oluşan bilirkişi heyetine tevdii edilmiştir.
Bilirkişi heyeti tarafından sunulan —— tarihli raporda neticeten;
Davalı tarafından sözleşmenin -davacını işyerinde farklı markalı sulan satılmasından dolayı değil, istenen bedelsiz ——- konusunda anlaşma sağlanamaması sebebiyle- yenilenmediği,
Davacı tarafından —– tarihinden itibaren sözleşmelere aykırı olarak ——– yerine getirilmediği gerekçesiyle sözleşmenin feshedildiği,
Davacı, başka bir bayiliğe: başladığı tarihe kadar, çalışamadığı —– yapması muhtemel satışların % 4’ü oranında faaliyet kan dlan —– tazminat adı altında davalı şirketten talep edebileceği,
Davacı tarafın bayilik ——– maddesinde yer alan “bayinin, üçüncü kişilerden su ürünlerini satın alamayacağı, sözleşme konusu ürünler dışında hiçbir emtiayı satamayacağı hükmünü ‘ ihlal ettiği konusunda yeterli kanaate ulaşılamadığj,
Davacı tarafından davalıya verilen senetlerin hükümsüzlüğü konusundaki takdirin mahkemeye ait olduğu hususlarında görüş ve kanaat belirtilmiştir.
Bilirkişi heyeti tarafından sunulan — tarihli ek raporda özetle;
Davalı tarafından sözleşmenin davacının iş yerinde farklı markalı suları satılmasından dolayı değil, istenen bedelsiz ——– konusunda anlaşma sağlanamaması sebebiyle yenilenmediği,
Davacı tarafından —- yevmiye sayılı ihtarnamesi ile —– tarihinden itibaren sözleşmelere aykırı olarak su taleplerinin yerine getirilmediği gerekçesiyle sözleşmenin feshedildiği,
Davacı başka bir bayiliğe başladığı tarihe kadar çalışamadığı —- aynı iş kolunda çalışmaya başlandığı tarih arasındaki–dönem için yapması muhtemel satışların — oranında faaliyet karı olan —– tazminat adı altında davalı şirketten talep edebileceği,
Davacı tarafın bayilik ———- maddesinde yer alan “bayinin üçüncü kişilerden su ürünlerini satın alamayacağı, sözleşme konusu ürünler dışında hiçbir emtiayı satamayacağı” hükmünü ihlal ettiği konusunda yeterli kanaate ulaşılamadığı,
Davacı tarafından davalıya verilen senetlerin hükümsüzlüğü konusundaki takdirin mahkemeye ait olduğu hususlarında görüş ve kanaat belirtilmiştir.
Davalı tarafından sözleşmenin davacının iş yerinde farklı markalı suları satılmasından dolayı değil, istenen bedelsiz promosyon miktarı konusunda anlaşma sağlanamaması sebebiyle yenilenmediği, kar mahrumiyet hesabında; sözleşme feshinden sonra bayinin, aynı sektörde ve aynı alanda-başka bir firmayla çalışmaya başlaması,, aynı alan başka bir bayilik kurması halinde, talep edebileceği tazminat, sözleşmenin feshi tarihinden, yeni firma ile ticari ilişki kurduğu tarih arasında kalan süreyle sınırlı olacağı, bu durumda davacı, başka bir bayiliğe başladığı tarihe kadar çalışamadığı —- tarihinden itibaren sözleşmelere aykırı olarak su taleplerinin yerine getirilmediğini iddia etmektedir) ile —- aynı iş kolundia çalışmaya başlandığı tarih arasındaki, —- dönem için; yapması muhtemel satışların — oranında faaliyet karını, davalı şirketten talep edebileceği. Davacının aktif olduğu —– satış kayıtlan baz alındığı takdirde — tutarlı satış yaptığı, buna göre davacının aynı ticari alanda faaliyet göstermediği —- faaliyet kar oranı=—— tazminat talep edebileceği. Dosyaya sunulan senet fotokopilerine göre;
-Davacının, —- düzenleme tarihli, tediye tarihi yazılmamış —-tutarlı senedi, davalı şirket lehine düzenlediği,
-Davacının,—- düzenleme tarihli, tediye tarihi yazılmamış —— tutarlı senedi, davalı şirket lehine düzenlediği.
Dosya kapsamında davalı tarafından sözleşmenin -davacını işyerinde farklı markalı suları satılmasından dolayı değil, istenen bedelsiz——– miktarı konusunda anlaşma sağlanamaması sebebiyle yenilenmediği, bu durumda davalı tarafın bayilik —– maddeye dayanarak——— yenilemediği kanaati oluşmadığından davacı tarafın sözleşmeden kaynaklı bir ihlalinin olmadığı, bu durumda teminat niteliğinde olan ve davalı tarafından da kabul edilen bu senetlerin hükümsüz kaldığı değerlendirilerek, Davacı tarafından keşide edilen —-tanzim tarihli lehtarı davalı şirket olan — olmak üzere toplam —– senetten dolayı borçlu olmadığının tespitine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
Davanın KISMEN KABÜLÜ ile,
1—–dava tarihi olan———- tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine,
2-Davacı tarafından keşide edilen— tanzim tarihli lehtarı davalı şirket olan —— olmak üzere toplam—– adet senetten dolayı borçlu olmadığının tespitine,
3-Fazlaya ilişkin talebin reddine,
4-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gerekli 12.278,65 TL harçtan, davacı tarafça dava açılırken peşin olarak yatırılan 35,90 TL harç ile dava esnasında yatırılan 3.066,57 TL ıslah harcı toplamından mahsubu ile arta kalan 9.176,18 TL harcın davalı taraftan tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
5-Davacı tarafça dava açılırken peşin olarak yatırılan 35,90 TL harç ile dava esnasında yatırılan 3.066,57 TL ıslah harcı toplamı olan 3.102,47 TL davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
6-Davacı tarafından yapılan 2.549,00 TL yargılama giderinin davanın kısmen kabul – kısmen red oranına göre hesaplanan 2.416,97 TL’sinin davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, bakiye kısmın davacı taraf üzerinde bırakılmasına,
7-Davalı tarafından yapılan 71,00 TL yargılama giderinin davanın kısmen kabul – kısmen red oranına göre hesaplanan 3,67 TL’sinin davacı taraftan tahsili ile davalı tarafa ödenmesine, bakiye kısmın davalı taraf üzerinde bırakılmasına,
8-Davacı vekili lehine 2022 yılı AAÜT göre hesaplanan 21.026,16 TL vekalet ücretinin davalı taraftan tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
9-Davalı vekili lehine 2022 yılı AAÜT hesaplanan 5.1000,00 TL vekalet ücretinin davacı taraftan tahsili ile davalı tarafa ödenmesine,
10-Arta kalan gider avansının karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,
Dair davacı vekilinin yüzüne karşı HMK 345/1.maddesi uyarıca tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde—– Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.26/04/2022