Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/865
KARAR NO: 2021/842
DAVA : Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan)
DAVA DEĞERİ : 1.434.445,02 Euro
HARCA ESAS DEĞER : 5.947.353,49 TL
DAVA TARİHİ : 01/08/2017
KARAR TARİHİ: 29/12/2021
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ, DÜŞÜNÜLDÜ:
1-İddia: Davacı vekili, dava dilekçesinde özetle; davacı —- dava dışı işveren—- düzenlendiğini, — sonrasında yeni unvanının —- düzenlendiğini, düzenlenen bu poliçenin müteahhit ve taşeronlarını kapsadığından davacı şirketin de sigortalı sıfatına haiz olduğunu, sözleşme konusu işe ait —-tarafından imal ve inşa edildiğini ve — sonucu kullanılamaz hale geldiğini,— durumun sigorta şirketine bildirildiğini, —hasar dosyası açıldığını, ihtar tarihi olan — – davalı tarafından bir işlem yapılmadığını, ardından— tarihli ikinci ihtarın gönderildiğini, davalı tarafından cevaben gönderilen ——-yapılan çalışmalar sonucunda hasarın sebebinin ——- sebebiyle ibraname sunulması halinde poliçede belirtilen —- ödeneceğinin belirtildiğini, davalının ihtarına konu bedelin zararlarını karşılamadığını, işveren — tarafından da sözleşme konusu işleri sebebiyle—- teminat mektubunun nakde çevrildiğini, akabinde işveren — davacı arasında düzenlenen —- anılan kubbenin sökülmesi, istiflenmesi korunması ve benzer giderler için olmak üzere toplamda —- bedelin müvekkili şirket tarafından fatura mukabilinde ödendiğini, müvekkili şirket tarafından paraya çevrilmiş teminat mektubundan alınmasına muvafakat edildiğini, —şirketince alacağa ilişkin hakların müvekkili şirkete temlik edildiğini, hasar, uzatılmış bakım döneminde gerçekleşmiş ise de esasında bu sürecin inşaat sürecine ilişkin olduğunu, taraflarınca —– yapılan delil tespitinde dosyaya sunulu raporda uzman bilirkişi heyetinin de tasarım, malzeme ve işçilik kusuruna dayalı olarak hasarın meydana geldiği yönünde görüş bildirildiğini, yargı kararlarında inşaat süresi içinde meydana gelip de sonuçları bakım devresi içinde oraya çıkan kayıp ve zararların — teminatına dahil olacağı şeklinde olduğunu—- göre bakım devresinin — tarihleri arasında kaldığını, davalının hasar sebebiyle ödenebileceği belirtilen —- sınırlandırmış ise de, poliçede olay başına tazminat limitinin işbu davaya konu zarardan daha fazla olarak belirlendiğini, anılan hasar dosyasının bildiriminin — mail ile bildirildiğini, — tarihinde dolduğunu ve davalının bu tarih itibariyle temerrüde düştüğünü, aksi halde davalının —dışında ödeme yapmayacağını dediği tarih olan — tarihi itibariyle mütemerrit olacağını, tüm bu nedenlerle — olmak üzere toplam —- tarihinden itibaren — hesabına uyguladıkları en yüksek faiz oranı ile birlikte davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
2-Savunma: Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle, müvekkili sigorta şirketi ile dava dışı — aralarından düzenlenen sözleşme kapsamında — inşaatında oluşabilecek rizikolara karşı sigortalandığını, —- süresinin — tarihleri arasında inşaat rizikolarını kapsayan — tarihleri arasında da geçici kabulün yapılmasından —– olduğunu, —- geçici kabulün onaylanmasına kadar geçen sürede oluşabilecek zararları kapsadığını, — bakım devresi teminatı sağlandığını, bakım devresi sigortasının — daraltılmış koşullarla sağlandığını, dava dışı — tarafından işlerin neredeyse tamamının alt yüklenicilere dağıtıldığını, —- de dava dışı— verdiğini, geçici kabulün davacı ile — onaylandığını, — tarihinde bina kullanıma başlandıktan sonra ve bakım devresi teminatına tabi iken —tarafından imal edilen ——–çöktüğünü, oluşan hasarın poliçe ile sağlanan teminatın dışında olmasına rağmen iyi ilişkilere binaen poliçeye ekli ——olarak ödenebileceğinin bildirilmesine karşın—-etmediğini ve sigorta kapsamında olduğu iddia edilen taleplerini davacı ile arasındaki sözleşme hükümleri doğrultusunda davacıdan tahsil ettiğini, davacının sigorta sözleşmesinin tarafı olmadığı gibi sunulan temliknamenin de geçersiz olması sebebiyle davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığını, davacının aktif husumet ehliyeti bulunmadığından hukuki yararının da bulunmadığını, bakım devresi teminatının inşaat süresince yürürlükte bulunan risklerinden farklı olarak tüm zararlardan ziyade kesin kabul yapılana kadar yüklenicinin veya çalışanlarının yapacakları ek çalışmalar esnasında verebilecekleri zararlar ile inşaat döneminde yüklenicinin sorumlu olduğu sebebe bağlı olarak doğan zararları poliçede öngörülen koşullarda teminat altına aldığını, dava konusu zararın sebebinin —-oluşturan mafsallı bağlantıların montajı esnasında kullanılan somunların gereği gibi sıkılmaması nedeniyle kusurlu işçilikten kaynaklandığını, bu hususun— dosyası ve müvekkili şirket tarafından — — gereği talebin —- teminatına dahil olmadığı veya olmayacağının açık olduğunu, davalının sulh görüşmeleri sırasında—– ödeme teklifinin HMK’nin 188/3. maddesi gereğince davalıyı bağlamayacağını, davacının talep konusu yaptığı —- fahiş olduğunu, davacının somut belgelerini sunması gerektiğini, ayrıca davacının zarar gören çelik kubbenin yapımına ilişkin sunduğu sözleşmede proje dahil bedelin — olduğunu, çökme sonrası tamamı kullanılmaz hale —- gösterildiğini, —tarafından incelemeler esnasında kubbenin nihai yüklenici — görüşmeler sonucunda hasarlanan parçaların yeniden üretilme maliyetinin —- tarafından onarım için verilen —–yapılabileceğinin bildirildiğini, — — hakkında bir beyanda bulunulmadığını,—- teklifte bulunulduğunu, kabul anlamına gelmemek üzere davacının faiz başlangıç tarihinin doğru olmadığını, talep edilen tazminata faiz işlemesi gereken en erken tarihin ihtarda belirtilen — günlük sürenin bitim tarihi olan — olduğunu, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DAVANIN VE UYUŞMAZLIK NOKTALARININ TESPİTİ, DELİLLER, DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ NEDENLER VE SONUÇ:
3-Davanın tespiti: Dava, —— kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir.
Davacı — davalı sigorta şirketi arasında düzenlenen —- kapsamında temlik veren şirketin sigorta poliçesinden kaynaklanan riskinin gerçekleşmesi nedeniyle temlik alan sıfatıyla temlik verenin uğradığı—- tahsilini talep etmektedir.
4-Taraflar arasında uyuşmazlık bulunmayan hususlar:
a)Davalı sigortacı ile sigortalı olarak temlik eden —– poliçesi düzenlendiği, davacının sigorta sözleşmesinin tarafı olmadığı,
b)Sigorta poliçesine konu —— tarihinde çöktüğü,
c)Davalının, davadan —–ödeme teklifinde bulunduğu hususlarında anlaşmazlık bulunmamaktadır.
5-Tarafların anlaşamadıkları hususlar:
Ön inceleme duruşmasına kadar taraflar arasındaki uyuşmazlığın,
a)Davacının aktif husumet ehliyetinin bulunup bulunmadığı, yani davacının, davalının sigortalısına ödediği tazminatı davalıdan isteme hakkı olup olmadığı,
b)Davaya konu hasarın teminat kapsamında olup olmadığı,
c)Davacının zararının olup olmadığı,
ç)Davacının, dava dışı şirkete ödeme yapıp yapmadığı,
d)Davaya konu hasarın miktarının ne kadar olduğu
e)Davacının isteminin fahiş olup olmadığı noktalarında toplandığı tespit olunmuştur.
6-Dava şartlarının incelenmesi: Davalı vekili cevap dilekçesinde, davacı tarafından sunulan temlikname geçerli olmadığından davacının aktif husumet ehliyetinin olmadığını, dolayısıyla hukuki yararının bulunmadığını iddia etmiştir.
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 114’üncü maddesinin (h) bendi uyarınca “Davacının, dava açmakta hukuki yararının bulunması” dava şartları arasında düzenlenmiş olup, aynı Kanunun 115’inci maddesi gereği bu durum kamu düzeni ile ilgilidir ve davanın her aşamasında kendiliğinden araştırılır. Bu nedenle, işbu davaya konu istemle ilgili olarak, davacının hukuki yararı olup olmadığının tartışılması gerekmektedir.
Davacının iddiasına göre davalının dava dışı sigortalısına ödeme yapılarak alacağın temlik alındığı iddia olunduğuna ve aktif husumet ehliyetinin dava şartı olmamasına göre davacının dava açmakta hukuki yararı bulunduğundan, davalı vekilinin bu yöndeki itirazının reddine karar verilmiş ve —– tarihli ön inceleme duruşmasında açıklanmıştır.
7-Davacının aktif husumet ehliyetinin bulunup bulunmadığı hususunda inceleme ve değerlendirme: Davalı, davacının aktif husumet ehliyetinin bulunmadığını iddia etmiştir.
Kural olarak bir hakkı dava etme yetkisi o hakkın sahibine ait olup, buna aktif husumet denilir. Bir hakkın kendisinden istenebilecek durumunda olan yani hakka uymakla yükümlü kişi ise borçlu kişi olup, buna da pasif husumet denilir. Bir davada gerek aktif ve gerekse pasif husumet ehliyetinin bulunup bulunmadığı mahkemece öncelikle ve resen gözetilecek hususlardandır ve şayet husumet ehliyeti yok ise, dava bu sebep ile reddedilir.
Dosya kapsamından anlaşıldığı üzere hasarın — tarihinde meydana geldiği taraflar arasında çekişme konusu değildir.
İnşaatın geçici kabulünün — tarihinde yapıldığı tespit olunmuştur.
— tarihli protokol ile —–karşılığında sigorta alacağının davacıya temlik olduğu anlaşılmıştır.
Buna göre gerçekleşen bu temlik işlemi sebebiyle davacının aktif dava ehliyetinin bulunduğu kanaatine varılmıştır.
8——- götürü bedel yapılması için sözleşme düzenlendiği, — tarihinde geçici kabul eksikleriyle geçici kabulün yapıldığı, sözleşme ekinde yer alan iş bitirme belgesinde toplam sözleşme tutarının —- olarak belirtildiği anlaşılmıştır.
9——olarak yapılması işi için sözleşme düzenlendiği anlaşılmıştır.
10—- olarak yüklenici tarafından —– tarihinde sözleşme düzenlendiği, yapılacak işin teknik özellikleri ve detaylarının — tarihli teklif mektubu ekinde tariflendiği, bu ek sözleşmenin anahtar teslim fiyat esaslı olup,—-üzerinden akdedildiği görülmüştür.
11—-tarafından verilen —- —-ilave olarak içerde üzerinde kaplama olmayan —- olarak anılan —- olduğu; konu iş için verilecek hizmetlerin —— şeklinde düzenlendiği görülmüştür.
12-Geçici kabul: —- sözleşme konusu işler kapsamında mevcut eksiklikler sonucunda — tarihinde geçici kabulün yapıldığı ve bu geçici kabulün —– imzalandığı, geçici kabulün eksik ve kusurlu işlerin tamamlanması koşuluyla yapıldığı görülmüştür.
13—- inşaatının davacı şirket tarafından üstlenildiğini, geçici kabulün yapılıp kesin kabulün henüz yapılmadığını, sorumlulukların devam ettiğini, —tarihinde kubbenin zarar gördüğünü, çatının ve yemek katının inşası gerektiğini, ilaveten kâr kaybı ve üçüncü kişiler tarafından şirketlerine yöneltilen zararlarından davacının sorumlu olduğu belirtilmiştir.
14—-şirketine gönderdiği ihtar: —–bulunan kubbenin ters döndüğü, en üst yemek katının önemli bir kısmını kullanılamaz hale getirdiği, —- zarar gören yerlerinin yeniden inşa edilmesini gerektiği, dolayısıyla yeniden inşa ve onarım maliyetleri, oluşabilecek kâr kaybı ve 3. Kişilere ödenecek zarar taleplerinden şirketlerinin sorumlu olduğu belirtilmiştir.
15—– şirketine gönderdiği ihtar: İhtarda, davamızla ilgili hasar gören kubbenin hazırlanması için —- teklif alındığını, bu hususun proje yöneticilerinin de bilgisi dahilinde olduğunu ve işverenin kabulü ile —- tarihinde —– ve imalat anahtar teslim inşaat taahhüt sözleşmesi imzalandığını ve gerekli işlemlerin yapıldığını, — tarihinde alındığını, — geçici kabulünün ise — tarihinde yapıldığını beyan etmiştir.
16—— limitleri dahilinde ödeneceği belirtilmesine karşın zararın nasıl hesaplandığının bilinemediğini, eksper incelemesi sonucun hasarın — olduğunu ve bu tutarın — belirtilmiştir.
17—- şirketine gönderdiği ihtar: İhtarda —– hususu yinelenmiştir.
18—– hasar gördüğü gün— tarihinde bünyenizde çalışan sigorta uzmanı — gönderilerek bildirim yapıldığı, söz konusu hasarın sigorta şirketlerine ait olduğu” ihtar edilmiştir.
19—- gönderdiği ihtar: İhtarda, hasar gören kubbeden dolayı —-ibraname sonrası ödenebileceği beyan edilmiştir.
20—– gönderdiği ihtar: İhtarda; sözleşme gereği oluşan hasardan, sökümünden ve kira kaybından ötürü sözleşme gereği teminat mektubunun nakde çevrileceği belirtilmiştir.
21—- gönderdiği ihtar: İhtarda; “teminat mektubunun nakde çevrilmesi haklı olmadığından tahsil edilen tutarın tekrar yatırılması” ihtar edilmiştir.
22—- arasında düzenlendiği ve içeriğinde davacıya ait mektubun nakde çevrilmesi sonrasında toplamda — dahil —, istiflenmesi korunması ve benzeri giderleri ile —- hasarın tutarının tahsili ve artan miktarın davacının banka hesabına iadesi, bu hesaplama yapılırken—– hurdasının fiili tasarruf bedelinin —hesabına alacak yazılacağını ve cari hesaptan veyahut bu hesaptan mahsup yoluya düşüleceğini, bu tutarın davacıya temlik edilmesi hususunda anlaştıkları” görülmüştür.
23—- tarihli temlik beyanı: —- bedelinin en geniş anlamda davacıya temlik edildiği belirtilmiştir.
24—- tarihli davacı —davalı — şirketine ihtarı: İhtarda; dava dilekçesinin tekrarı yapılarak talep edilen— ihtarnamenin tebliğini takip eden —içinde ödenmesi talep edilmiştir.
25-Ekspertiz raporu kapsamında alınan —- teknik rapor: Raporun ilgili bölümünde; “Hasar ile ilgili en muhtemel senaryo, uygulama hatalarına açık bağlantı detayına önlem olarak düşünülen —rağmen, uygulama sırasında bazı ——— yerleşmesi, —– verilememiş olması ya da sonradan cam sökme takma işlemleri sırasında kısmen — boşalmış olması, — önlem bulunmaması, —- edilmemesi ya da raporlanmaması, —— mesnetlerde kesme kamaları etrafında ve plaka tabanında dolgu harcının uygulanamamış olması sonucu, aksi giden —– elamanların bağlantılarının dönerek hareketlenmesi sonucu hasarın oluştuğu tespit edilmiştir.” şeklinde görüş bildirilmiştir.
26—–tarafından düzenlenen —– sonucu stabilite problemi oluşturacak şekilde — dışında çalışarak ya da sürtünme katsayısı gibi bazı —- gerçeği yansıtmaması sonucunda geometrik oranlardaki —- değerlerin de etkisiyle en zayıf bölgeden başlayarak bağlantı noktalarındaki—- sonucu genel ——– döndüğü kanısı oluştuğu; sistemi bir arada tutan ve elamanlar arasında sürekliliği sağlayan düğüm noktalarında alt ve üst plakalara uygulanan tork olduğu, ——–kaynatılmış olan saplamalar ile plakalar arasında oluşan sürtünme kuvveti yardımıyla sürekliliği sağlayacağı, bu —– olmaması veya boşalması/boşaltılması sonucunda düğüm noktalarının sürekliliğinin bozularak mafsal gibi davranmaya başlayacağı, böyle bir sonucun da sistemin toptan göçmesine neden olabileceği; proje ekibi —– değerlendirme toplantılarında söz konusu ışıklığın —- hesaplarındaki kabuller ve —- muhtelif —- kapatılan alandaki —- sahada oluşan — değiştirmenin örtüşmesinin—– — kaynaklandığı görüşünü desteklediğini; —- kaplanan bölgede ve bu alanın içerisinde kalmak koşuluyla daha —– sıfır alınarak yapılan hesaplamalarda sistemin toptan göçme durumuna burkularak girdiği tespit edilmiştir.” şeklindedir.
27—– kapsamında alınan bilirkişi raporu: — tarafından düzenlenen raporun ilgili bölümlerinde;—yapısının tasarım, imalat ve montajı ile ilgili olumsuz olarak değerlendirilen ve oluşmuş olan hasara katkı sağlamış olduğu düşünülen hususlar;
—- montajı sırasında taşıyıcı boru elemanlarının eksenlerinin bağlantı bölgesinde aynı noktada kesişmelerinin gerektiğine dair bir uyarı notunun projeler üzerinde bulunmuyor olması,
Proje üzerinde uygulanması gerektiği belirtilen somun tork değerinin— belirtilen —- daha küçük olması,
Proje üzerinde uygulanması gerektiği belirtilen somun tork değerinin taşıyıcı boru elemanların dönmelerini engelleyebilecek seviyede olmaması,
Taşıyıcı boru elemanlarının bağlantı bölgelerindeki somunların torklanması gerektiğinin projede belirtilmiş olmasına rağmen bu somunların tamamen gevşek bırakılmış veya yetersiz torklanmış olması,
Taşıyıcı boru elemanlarının bağlantı bölgelerindeki somunların —- yapısı için oldukça büyük öneme sahip olmasına rağmen, bu işlem sırasında yeterli denetimin yapılmamış olması,
Taşıyıcı boru elemanlarının bağlantı bölgelerindeki somunlar sıkılmadan önce bağlantı plakası ile pul arasında boya kalıntılarının bulunuyor olması,
— montajı sırasında kullanılan iskelelerin —– montajı tamamlandıktan sonra sökülmesi gerekirken bu iskelelerin cam montajı tamamlanıncaya kadar sistemi destekleyecek şekilde bırakılmış olması,
— çeperindeki mesnetlerde yapılması gereken beton şap uygulamasının bazı mesnetlerde yapılmamış olması” şeklinde olduğu,
Raporun sonuç bölümünde “.Sonuç olarak kubbe yapısının tasarım imalat ve montajı ile ilgili olumsuz olarak değerlendirilen ve oluşmuş olan hasara katkı sağlamış olduğu düşünülen hususların — şeklinde belirtilerek kubbenin çökmesinin nedeninin tasarım ve montajdan kaynaklandığı, davac—hasardan önce —- yaptırılması da nazara alındığında farklı bir imalat yöntemi ile maliyetin düşürüldüğü gözlemlenmiştir.” şeklinde görüş bildirildiği anlaşılmıştır.
28—– tarihli mali müşavir bilirkişi raporu: Talimat mahkemesince dosyanın tevdi edildiği mali müşavir bilirkişi —- tarafından düzenlenen — bilirkişi raporunda; “Dava dışı —- Defterlerinin kapanış tasdiklerin zamanında yapıldığı, ticari defterlerin birbirini doğruladığı ve usulüne uygun tutulduğu anlaşılmakla —- defterlerinin HMK 222 maddesi kapsamında sahibi lehine delil niteliği taşıdığı,
— tarafından dava dosyasına sunulan belgeler ile yerinde yapılan incelemeler neticesinde — hasarından önce—-istihkakı bulunduğu,
–çöktüğü tarih olan——- ait istihkaklarının raporda tablo halinde gösterildiği,
Her ne kadar davacı şirket tarafından— talep edilmiş ise de — hakkediş ile tespit edilen tutar dışında kalan—- sunduğu faturaların incelenmesi sonucu — sonra gerçekleştiği,
Dava dışı —- ticari defter ve kayıtlarına göre—- tarihinden sonra —- sökümü ve onarılması için yapılan harcamalar ——hesabında bir bütün halinde izlendiği görülmüştür. — şirketi tarafından dava dosyasına sunulan listeler ve dava dosyasında ki diğer belgeler bir bütün halinde değerlendirildiğinde —- hasarı sonrası ticari defterlere yansıyan harcama tutarlarının; dava dışı — incelemesi yapılan ticari defterlere göre —–hesap içinde izlenmiş olup dava dosyasında yer alan listeler ve belgelerin incelenmesi sonucunda —- olduğu, ayrıca her ne kadar davacı şirket tarafından —- olduğu iddia edilmiş ise de — dava dosyasına sunulan belgelerin incelenmesi sonucunda —- maliyete fatura tarihlerinden ziyade gerekçesi anlaşılamayacak biçimde —- hasarından sonra onarım bedelleri —- tutarda harcaması bulunduğu,
Dava dışı —- tarafından hasar göre kubbenin hurda parçaları —- bedel üzerinden fatura edildiği ,
— tarafından davacı —detayları ve tutarları aşağıda yer alan faturanın —yevmiye maddesi —- borçlandırılmak suretiyle kayıtlarına alındığı,
—tarihli —– tarihinde nakde çevrildiğinin tespit edildiği bildirilmiştir.
29— tarafından davalı —-davaya konu —– çökmesi nedeniyle davacının alacaklarının ödenmemesine bağlı olarak başlatılan icra takibine yapılan itirazın iptali talepli dava açıldığı, davalı —- cevap-karşı dava dilekçesinde, davacı karşı davalının yaptığı kubbenin çöktüğünü, bunun üzerine davacı karşı davalının kendilerine sormadan dava dışı ana işveren — anlaşarak—-zararın tazmini talebinde bulunduklarını, ancak zararın karşılanmadığını, işin tamamen davacı-karşı davalının sorumluluğunda olduğunu, bu nedenle davacı karşı davalının —- zararından sorumlu olduğunu, eserin ayıplı olması nedeniyle asıl davanın reddini, karşı davanın kabulünü talep ettiği anlaşıldı.
30—— tarihli bilirkişi raporu: —- tarihli bilirkişi raporunda; “Dava konusu — bulunduğu —- tarafından yapıldığı, birtakım işlerinin ——- yaptırıldığı ve bedelinin ödendiği,
Dosyada mevcut tespit dosyaları, raporlarında—–istihsal edilmiş bilirkişi raporlarında görüleceği üzere oluşan zarar sadece tasarım ya da dizayn kaynaklı olmadığı,
—- alınan bilirkişi raporunda, “Sonuç olarak kubbe yapısının tasarım, imalat ve montajı ile ilgili olumsuz olarak değerlendirilen ve oluşmuş hasara katkı sağlamış olduğu düşünülen hususlar aşağıda özetlenmiştir” denilerek — madde açıklanan:
—montajı sırasında taşıyıcı boru elemanlarının eksenlerinin bağlantı bölgesinde aynı noktada kesişmelerinin gerektiğine dair bir uyarı notunun projeler üzerinde bulunmuyor olması,
— uygulanması gerektiği belirtilen somun tork değerinin —-belirtilen —- daha küçük olması,
Proje üzerinde uygulanması gerektiği belirtilen somun tork değerinin taşıyıcı —-dönmelerini engelleyecek seviyede olmaması,
Taşıyıcı —- elemanlarının bağlantı bölgelerindeki somunların torklanması gerektiğinin projede belirtilmiş olmasına rağmen bu somunların tamamen gevşek bırakılmış veya yetersiz torklanmış olması,
Taşıyıcı boru elemanlarının bağlantı bölgelerindeki somunların torklanması işlemi —– için oldukça büyük öneme sahip olmasına rağmen bu işlem sırasında yeterli denetimin yapılmamış olması,
Taşıyıcı —- elemanlarının bağlantı bölgelerindeki somunlar sıkılmadan önce bağlantı plakası ile ile pul arasında boya kalıntılarının bulunuyor olması,
—-montajı sırasında kullanılan iskelelerin kubbe taşıyıcı sistem montajı tamamlandıktan hemen sonra sökülmesi gerekirken bu iskelelerin cam montajı tamamlanıncaya —- destekleyecek şekilde bırakılmış olması,
—- çeperindeki mesnetlerde yapılması gereken beton şap uygulamasının nazı mesnetlerde yapılmamış olması, olarak belirtilmiş olduğunu,
Görüldüğü üzere—- başkaca disiplinlere dair sebeplerde raporda sayılmakta olduğunu,
Dosyada bulunan uzman görüşü olan,—-göçme nedenlerinin birden fazla olduğu açıklanarak;——— oluşturacak şekilde çalışması ve sair sebeplerin sonuca etkili olan sebepler olarak belirtildiği,
Söz konusu —- en bilinen bir yerinde olduğu, çöken kubbenin yerine yenisi yapıldığı, —– çökenden farklı olduğu, bu nedenle dava dosyasında bulunan bilirkişi tespiti ve uzman görüşününde benzer tespitleri yapmış olduğundan, çökme nedeninin proje ve montaj hatasından meydana geldiğinin açıkça görüldüğü, —- şirketi, söz konusu —– işini bu konuda uzman olan—- sözleşme ile yaptırmış olup, sözleşmenin sonuç bölümünde “projelerin noksanlıkları ve kusurlarına karşı sorumluluğu, ilgili yasalar kapsamında devam eder—— dendiğinin görüldüğü ve yukarıdakiler ışığında,—- işinde yapılan hatalar olan dizayn ve montaj hatalarından tamamen —– olduğu görülmüştür.
Sonuç Ve Kanaat: Dava dosyası ve içeriğindeki belgelerin incelenmesi sonucu,
—— sorumludur.
— yapımında yapılan hatalar olan —– hatalarından tamamen —- şeklinde görüş bildirilmiştir.
31—– tarafından düzenlen —- tarihli bilirkişi raporunda; — yönünden değerlendirme: Davalı ile —- Malzemenin bozukluğundan, ayıbından veya kusurlu işçilik neticesinde olan hasarlar, (ancak bu sebeplerle bozuk olmayan veya ayıpsız malzemeler ve hatasız işçilikle doğru inşa edilmiş sigortalı diğer kıymetlerde meydana gelecek ziya ve hasarlar teminata dahildir.
Somut olayda, dosyaya sunulan —- raporunda aynı yönde, meydana gelen zararın tasarım, proje, montaj ve işçilik kaynaklı olduğu tespit edilmiştir. Bu durumda meydana gelen zararın sigorta kapsamı dışında kaldığı kanaatine varılmaktadır.
Diğer yandan sigorta poliçesinde teminatın genişletildiği —-incelendiğinde, söz konusu teminatın ancak —– bakımından geçerli olduğu anlaşılmaktadır. Kusurlu şekilde inşaa edilen kubbenin çökmesi ile ortaya çıkan zararın bu kloz kapsamında olmadığı ve bu şekilde zararın sigorta kapsamında olduğunun söylenemeyeceği düşünülmektedir.
Hasar —- tarihinde meydana gelmiştir. — kabulü —– karşılından sigorta alacağı davacıya temlik olunmuştur. Gerçekleşen bu temlik işlemi sebebiyle davacının aktif dava ehliyetinin bulunduğu anlaşılmaktadır.
Sonuç olarak; davacı —dava dışı ——– kapsamında projelendirme ve imalat işleri için sözleşme akdedildiği;
Dosyaya sunulan bilirkişi ve teknik raporlarda meydana gelen hasarın tasarım, proje, denetim, imalat ve montaj kaynaklı olduğunun tespit edildiği, bu durumda meydana gelen zararın sigorta poliçesi kapsamı dışında kaldığı,
Sigorta poliçesinde teminatın genişletildiği —-, söz konusu teminatın ancak—– bakımından geçerli olduğu, kusurlu şekilde inşaa edilen kubbenin çökmesi ile ortaya çıkan zararın bu kloz kapsamında olmadığı ve bu şekilde zararın sigorta kapsamında olduğunun söylenemeyeceği,” şeklinde görüş bildirilmiştir.
32—– tarihli bilirkişi heyet raporu: —- tarafından düzenlenen raporun sonuç kısmında; “Dava dosyasında yer alan raporlarda meydana gelen olayın ve dolayısı ile hasarın —- nedeni ile meydana geldiğinin yer aldığı ve bilirkişi raporumuzun bu tespit ve görüşlere göre hazırlandığı;
Olayın kök sebebinin — uygulamalarının bir sonucu olması nedeni ile ilgili —– ilave edilerek bu kapsamın genişletildiği;
Davaya konu hasarın bakım devresi döneminde meydana geldiği ancak kubbe inşaatı imalatları ve ilgili işlerin poliçedeki inşaat devresinde gerçekleştiği;
Poliçede yer alan bakım devresi klozu: “Bakım devresi esnasında ortaya çıkan ve inşaat devresinde müteahhidin sorumlu olduğu bir nedene dayanan ziya ve hasarlar temin edilmiştir.” klozuna istinaden ve dosyadaki incelemeler sonucu kubbe inşaatı işlerinin poliçedeki inşaat devresinde gerçekleştiğinden, hasarın poliçede —- hükmünce poliçe kapsamında olduğu;
Gerçekleşen bu hasarın poliçedeki—— hatası ve/veya kusurlu malzeme ve/veya kusurlu işçilikten doğrudan doğruya ve hemen etkilenen kısımlar için teminat dışı olarak—- kusursuz inşa edilmiş diğer kıymetlerde meydana gelecek ziya ve hasarlar teminat dahilinde” olduğu;
— kapsamında “doğru ve kusursuz inşa edilmiş diğer kıymetlerde meydana gelecek ziya ve hasarlar” açısından yapılan hasar tazminat rakamı hesaplamasına istinaden muafiyet sonrası bulunan toplam hasar rakamının — olduğu ancak poliçedeki — olduğu;
Davacı—- poliçedeki sigorta ettiren bölümünde yer alan açıklamalara istinaden, poliçe kapsamında hasar tazminatı alabileceği;
Aydınlatma Yönetmeliği TTK 1423 maddesinin 2.fıkrasma istinaden, sigorta ettirenin —- içinde itirazda bulunmadığından sözleşmenin poliçede yazılı şartlarla yapılmış olduğu;
Belirtilen tüm bu görüşler ışığında, davacı—-, bu poliçe kapsamında —–hasar tazminatı almaya hak kazandığı sonucuna varılmaktadır.” şeklinde görüş bildirilmiştir.
33—– tarihli bilirkişi heyet raporu:—- tarafından düzenlenen ek raporun sonuç kısmında; “Kök Raporumuzda belirtilen hususların aynen korunduğu, herhangi bir değişiklik olmadığı,
Olayın kök sebebinin —- hükümlerince teminata girmediği; ancak poliçe teminatına —- limitin ilave edilerek bu kapsamın genişletildiği;
Gerçekleşen bu hasarın poliçedeki—– proje ve hesap hatası ve/veya kusurlu malzeme ve/veya kusurlu işçilikten doğrudan doğruya ve hemen etkilenen kısımlar için teminat dışı olarak”; —- olduğu; —- ve kusursuz inşa edilmiş diğer kıymetlerde meydana gelecek ziya ve hasarlar” açısından yapılan hasar tazminat rakamı hesaplamasına istinaden muafiyet sonrası bulunan toplam hasar rakamının — olduğu ancak poliçedeki—- olduğu;
——– itirazda bulunmadığından sözleşmenin poliçede yazılı şartlarla yapılmış olduğu;
Belirtilen tüm bu görüşler ışığında, davacı—- bu poliçe kapsamında —- tazminatı almaya hak kazandığı,
Davalı sigorta şirketinin —– tarihinde temerrüde düşmüş olduğunun kabul edilmesi gerektiği sonucuna varıldığı” yönünde görüş bildirilmiştir.
34-Delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi, hukuki nedenler ve sonuç: ——-arasında düzenlenen —– kapsamında temlik veren şirketin sigorta poliçesinden kaynaklanan riskinin gerçekleşmesi nedeniyle temlik alan sıfatıyla temlik verenin uğradığı —– tahsilini talep etmektedir.
Mahkememizce davacının iddiasına konu tüm zarar kalemleri —- yazılarak gerek —– bilirkişiye hesaplattırılmıştır.
Mahkememizce delillerin değerlendirilmesi aşamasında yapılacak iş; davaya konu hasarın teminat kapsamında olup olmadığı, teminat kapsamında ise temlik alan davacının zararının ne kadar olduğu, zarar poliçedeki limitten fazla ise temlik alan davacının davalıdan isteyebileceği hasar meblağının miktarının ne kadar olduğunu saptamaktır.
Kazanın meydana geldiği tarih, geçici kabul tarihi ve bakım devresinin başladığı tarihler dikkate alındığında; hasarın — tarihinde meydana geldiği, hasarın gerçekleştiği ve kullanımda olan bölümün geçici kabulünün — tarihinde dava dosyasında yer alan geçici kabul tutanağı ile yapıldığı, davalı sigorta şirketinin düzenlediği inşaat poliçesine bağlı olarak yapılan — numaralı bakım devresi teminatını başlatan zeyilde bakım devresinin— başladığı görülmektedir. Bu tarih bilgileri ışığında meydana gelen hasarın inşaatın bakım devresi devam ederken oluştuğu açıktır. Bu nedenle önce poliçedeki bakım devresi teminatı açısından inceleme yapılması gerekmektedir.
—- aşağıda belirtilen maddelerine istinaden, inşaat sigorta poliçelerinin kapsam ve teminat dışında kalan haller’i belirlenmiştir.
—- Tarihi —-
A – SİGORTANIN KAPSAMI
A.1 Sigortanın Kapsamı
Bu sigorta, konusunu teşkil eden değerlerin teminat müddeti içinde, inşaat sahasında bulunduğu sırada, inşaat süresinde bu poliçede gösterilen istisnalar dışında kalan, önceden bilinmeyen ve ani bir sebeple herhangi bir ziya ve hasara uğraması halini temin eder.
A.4 Teminat Dışında Kalan Kıymetler ve Haller
Aşağıdaki haller sigorta teminatının dışındadır:
—–
h) Plan, proje veya hesap hatasından dolayı sigortalı mallarda meydana gelecek fiziksel ziya ve hasarlar,
ı) Malzemenin bozukluğundan, ayıbından veya kusurlu işçilik neticesinde olan hasarlar, —–
Açıkça görüldüğü üzere,—- gereği, sigorta kapsamı: istisnalar dışında kalan riskleri kapsama almakla birlikte genel şartların A.4 maddesinde teminat dışında kalan kıymetler ve haller belirtilmiştir.
—– maddeleri Sigorta şirketi tarafından belli limitle genişletilmiştir.
Davalı sigorta şirketi tarafından düzenlenmiş —-teminatı verilmiştir.—–
Dünya genelinde kullanılan—— —— bulunarak:
“İşbu poliçenin diğer hükümleri aynı kalmak kayıt ve şartı —— maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilecektir.” denmektedir.
—buna çok benzer olarak—- aşağıdaki şekilde uygulanmaktadır:
—– malzeme ve/veya kusurlu işçilikten doğrudan doğruya ve hemen etkilenen kısımların— masrafları teminat harici olup,—– hasarlar için bu istisna uygulanmayacaktır.
Dolayısıyla— maddesinde teminat dışı olarak belirtilen kapsam, poliçede ek olarak alınan —- kapsamına alınmıştır.
İlgili klozda yukarıda açık bir şekilde ifade edildiği üzere; Plan, proje ve hesap hatası ve/veya kusurlu malzeme ve/veya kusurlu işçilikten doğrudan doğruya ve hemen etkilenen kısımlar poliçe kapsamı dışındadır.
Ancak, plan, proje ve hesap hatası ve/veya kusurlu malzeme ve/veya kusurlu işçilik sebebiyle doğru ve kusursuz inşa edilmiş diğer kıymetlerde meydana gelecek ziya ve hasarlar teminat dahilindedir.
Dolayısıyla meydana gelen hasarın —– ayrımı ile incelenmesi gerekir.
Doğrudan —-yani plan proje hesap hatası olan bölümler teminat dışındadır.
Doğru ve ——– olan bölümler; —-bölümüdür.
Buna göre, —-kusursuz inşa edilmiş diğer kıymetler” hasar rakamı ayrımı —- doğrudan etkilenen yani tasarım ve montajı kusurlu olan bölümler poliçe teminatı kapsamı dışında kalmak üzere; —-ayrıca enkazda sökümü gereken imalatlar için sadece demontaj, montaj bedeli —— klozunun bu poliçeden ödeyebileceği maksimum hasar rakamıdır.
Poliçenin muafiyetler kısmında yer alan bölüme istinaden hasarın — olduğundan, iş bu poliçeden ödenebilecek hasar rakamı —– sınırlı olarak görülmektedir.
— normal şartlar altında teminat dışı bırakılan ve poliçede ilave olarak alınan— poliçeden ödenebilecek en yüksek hasar meblağı her halükârda — sınırlıdır.
Enkaz kaldırma masrafları ile ilgili olarak, poliçede teminat dışı kalan hallerden —- kaynaklı oluşan bu hasar ancak— limiti ile teminata alınmıştır. Dolayısıyla meydana gelen hasarın tamamı sadece—– İlaveten enkaz masrafları klozu ile ödeme yapılması mümkün değildir.
Davalının aydınlatma yükümlülüğü yönünden yapılan incelemede; TTK’nin 1423. Maddesi;
“(1) Sigortacı ve acentesi, sigorta sözleşmesinin kurulmasından önce, gerekli inceleme süresi de tanınmak şartıyla kurulacak sigorta sözleşmesine ilişkin tüm bilgileri, sigortalının haklarını, sigortalının özel olarak dikkat etmesi gereken hükümleri, gelişmelere bağlı bildirim yükümlülüklerini sigorta ettirene yazılı olarak bildirir. Ayrıca, poliçeden bağımsız olarak sözleşme süresince sigorta ilişkisi bakımından önemli sayılabilecek olayları ve gelişmeleri sigortalıya yazılı olarak açıklar.
(2) Aydınlatma açıklamasının verilmemesi hâlinde, sigorta ettiren, sözleşmenin yapılmasına ondört gün içinde itiraz etmemişse, sözleşme poliçede yazılı şartlarla yapılmış olur. Aydınlatma açıklamasının verildiğinin ispatı sigortacıya aittir.” hükmünü haizdir.
TTK’nin işbu 1423 maddesinin 2.fıkrasına göre sigorta ettirenin sözleşmenin yapılmasından sonraki 14 gün içinde sözleşmenin yapılmasına itiraz etmesi gerekir.
Müsnet olayda, sigorta ettiren sözleşmenin yapılmasına —- içinde itiraz etmediğinden anılan kanun hükmü uyarınca sözleşmenin poliçede yazılı şartlarla yapılmış olduğu sonucuna varılmıştır.
Bu nedenlerle, davacının zararı daha fazla olmasına karşın alabileceği üst limitin —- olduğu kanaatine varıldığından, davacının fazlaya ilişkin taleplerinin reddine karar vermek gerekmiştir.
Temerrüt tarihi ile ilgili olarak; dava dilekçesinde;—-tarafından anılan hasara ilişkin davalıya bildirimde bulunulmuş, —- tarihinden itibaren temerrüt oluşmuş olup sayın mahkemenin takdirindedir. Aksi her halde davalı —dışında bir ödeme yapmayacağım dediği tarih olan — şeklindeki iddia ile dava konusu alacağın—— — hesabına uyguladıkları en yüksek faiz oranı ile birlikte tahsiline karar verilmesi talep edilmiştir.
TTK’nin 1446/1. maddesinde; “Sigorta ettiren, rizikonun gerçekleştiğini öğrenince durumu gecikmeksizin sigortacıya bildirir.”, 1427/2 maddesinde; “Sigorta tazminatı veya bedeli, rizikonun gerçekleşmesini müteakip ve rizikoyla ilgili belgelerin sigortacıya verilmesinden sonra sigortacının edimine ilişkin araştırmaları bitince ve her halde 1446’ıncı maddeye göre yapılacak ihbardan kırk beş gün sonra muaccel olur.” hükümleri yer almaktadır.
Sigortalı dava dışı — tarafından davalı sigorta şirketine bildirimde bulunulması üzerine — hasar dosyasının açıldığı sabittir. Bu husus dosyada mevcut — ekspertiz raporundan da açıkça tespit edilebilmektedir.
Bu nedenlerle TTK’nin 1427/2. maddesi uyarınca davalı sigorta şirketine bildirimin yapıldığı —- tarihinde davalının temerrüde düştüğü kanaatine varılmıştır.
Sonuç olarak, hasarın kök sebebinin —- uygulamalarının bir sonucu olması nedeniyle —- ilave edilerek bu kapsamın genişletildiği gerçekleşen bu hasarın, poliçedeki —– olduğu, —- açısından yapılan hasar tazminat rakamı hesaplamasına istinaden muafiyet sonrası bulunan toplam hasar rakamının —– içinde itirazda bulunmadığından sözleşmenin poliçede yazılı şartlarla yapılmış olduğu, tüm bu nedenlerle davanın kısmen kabulü ile — hasar tazminatının davalının temerrüde düştüğü — tarihinden tahsil tarihine kadar işlemiş ve işleyecek —- ödediği en yüksek temerrüt faizi oranı uygulanmak suretiyle hesaplanacak fiili ödeme günündeki —suretiyle davalı sigorta şirketinden alınarak temlik alan davacı—- verilmesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KISMEN KABULÜ ile,
a)— hasar tazminatının — tarihinden tahsil tarihine kadar işlemiş ve işleyecek — açılmış bir yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek temerrüt faizi oranı uygulanmak suretiyle hesaplanacak fiili ödeme günündeki — karşılığı eklenmek suretiyle davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
b)Fazlaya ilişkin tazminat talebinin REDDİNE,
2- Harçlar Kanununa göre alınması gerekli 70.805,02 TL harcın davacı tarafından dava açılırken yatırılan 101.565,92 TL harçtan mahsubu ile artan 30.760,90 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından dava açılırken yatırılan harçtan mahsup edilen—- davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından sarf edilen 11.096,80 TL yargılama giderinin davanın kısmen kabul kısmen ret oranına göre hesaplanan 1.933,98 TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, geriye kalan 9.162,82 TL’nin davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından sarf edilen toplam 623,40 TL yargılama giderinin davanın kısmen kabul kısmen ret oranına göre hesaplanan 514,76 TL’sinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, geriye kalan 108,64 TL’nin davalı üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden —– dava tarihindeki kur üzerinden belirlenecek müddeabih üzerinden hüküm tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/1.maddesi uyarınca 68.876,25 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden —– dava tarihindeki kur üzerinden belirlenecek müddeabih üzerinden hüküm tarihindeki Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 13/3.maddesi uyarınca 68.876,25 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Dosyada mevcut gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekili ve davalı vekilinin yüzlerine karşı, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde ———— Adliye Mahkemesi’nin ilgili Hukuk Dairesine istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar okundu, ana hatlarıyla anlatıldı.29/12/2021