Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/420 Esas
KARAR NO : 2023/84
DAVA : Tazminat (Haksız Rekabetten Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 06/04/2017
KARAR TARİHİ : 02/02/2023
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Haksız Rekabetten Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkil şirketin; mekanik tasarım, elektrik-elektronik tasarım, yazılış geliştirme yetenekleri ve üretim olanaklarıyla, yeni ürün geliştirme, probleme Özel çözüm üretimi, sistem entegrasyonu İşleri yaptığını ve danışmanlık hizmeti verdiğim, yaklaşık 14 yıldır —— ve döküm sistemleri üreten müvekkil şirketin 17 farklı ülkeye ihracat yaptığını. davalı—–01,11.2000 tarihinde müvekkil şirkette işe başladığını ve işten ayrıldığı 13,3.2015 tarihine kadar da —– elektrik teknisyeni olarak teknik servis ve destek biriminde çalıştığını, adı geçenin çalıştığı serviste, tüm makinelerin yurtiçi ve yurtdışı kurul um un un yapılması ve satış sonrasında servis ve bakım hizmetlerinin verildiğini, bunun yanında—— müvekkil şirketin katıldığı fuarlarda kurulum İşleri ve operatörlük yaptığını, bu sayede müvekkil şirketin standını ziyaret eden müvekkil müşterileriyle yapılan teknik ve ticari görüşmelere yakından şahit olduğunu, bunun yanında bir çok kez müvekkil şirketin müşterilerine fiyat teklifi de verdiğini, müşteri portföyüne vakıf olduğunu, müşteri ve tedarikçiler île doğrudan temas kurduğunu, diğer davalı —–ise 06.08.2003 tarihinde işe başladığını ve 18,04,2016 tarihine kadar yaklaşık 13 yıl müvekkil şirkette —— imalat bölümünde bulunan —— kullanımına yönelik eğitimlere tabi tutulduğunu, —–şirket içi ve dışı eğitimlerde mesleki deneyimini artırdığını, adı geçen müvekkili şirkette iken alt yüklenicilerle çalıştığını ve satın alma konularında görev yaptığını, —— mühendislik bölümünce tasarlanan ve geliştirilen dozajlama ve döküm sistemlerinin parça üretimlerini yaptığını, sahada kurulum ve satış sonrası servis hizmetlerini verdiğini, diğer davalı —–şirketinin ise, müvekkil şirketin eski çalışanları —- ve——tarafından % 50 ortaklık yapısıyla 21.01.2016 tarihinde kurulduğunu, diğer davalılarca kurulan davalı şirketin faaliyet gösterdiği sektörün, müvekkil şirket ile aynı olduğunu, davalı —— ortak olarak davalı şirketi kurduktan sonra yaklaşık üç ay daha müvekkil şirkette çalışmaya devam ettiğini, davalılardan müvekkil şirketin iş ürünlerinden haksız yere yararlandığını ve TTK m,55/1-a {4), m.55/l-t, m.55/l-d haksız rekabet fiilini işlediklerini, müvekkil şirketin müşterileriyle yaptığı görüşmelerde, davalılar —- ve —–müvekkil şirketin müşterileriyle temasa geçtiği, yeni ürün, yedek parça ve servis konularında kendileri ile çalışmak istediklerini belirtiklerini ve müvekkil şirketin ürünü olan makine parçaları için müvekkilden daha düşük fiyat vererek yedek parça satışı yaptıkları bilgisine ulaşıldığını, ayrıca müvekkil şirketin elamanlarını ayartmaya çalışıp müvekkil şirketi kötülediklerini, müvekkil şirketin teklif şablonlarını kullandıklarını, davalıların haksız rekabet teşkil eden eylemleri nedeniyle müvekkil şirketin önceden ürün sattığı müşterilerin bir kısmına ürün satamaz olduğunu, servis hizmeti sunduğu müşterilerine servis hizmeti sunamadığını, ayrıca özveri, masraf ve emek neticesinde ortaya çıkan ürünlerinin davalılarca haksız yere kullanılması neticesinde rekabette dezavantajlı duruma düştüğünü ve müşteri nezdinde de itibarı zedelendiğini öne sürerek, haksız rekabetin tespit ve önlenmesine, yoksun kaldığı kardan şimdilik 20.000 TL maddi ve 20.000 TL manevi tazminatın tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
SAVUNMA
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; ülkelerinde iş yapma ve iş kurma özgürlüğü kapsamında ve serbest piyasa göz önüne alındığında, müvekkillerinin tüm meslek hayatları boyunca aynı iş kolunda çalıştıkları da düşünüldüğünde, kurmuş oldukları —— firmasının salt bu nedenlerle haksız rekabet oluşturduğu iddiasının asılsız olduğunu, davacı ile müvekkil firma gibi benzer hizmeti sunan tüm firmalarca teknik olarak malumdur ki üretilen makinenin üretimini yapacağı ürün dikkate alındığında, teknik ve fiziki olarak ortaya çıkacak olan makinenin, üretilecek olan tüm firmalarca hemen hemen aynı olmak zorunda bulunduğunu, davacının delil olarak ileri sürdüğü—— conta dökme makinesinin, teknik ve fiziki olarak birbirinden tamamen farklı bîr görselde üretilmesi, dişlilerin bağlanması, bandın düzeni ve sistemin işleyiş şekli itibariyle mümkün olmadığım, müvekkillerinin haksız rekabet içerisinde bulunmadıklarını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN İNCELENMESİ VE GEREKÇE;
Dava TTK 54 ve devamı maddelerine dayalı haksız rekabetin tespiti, önlenmesi, uğranılan maddi manevi zararın tahsili istemine ilişkindir. Taraflar arasındaki uyuşmazlıkta davalıların davacıya yönelik haksız rekabet teşkil eden eylemlerin bulunup bulunmadığı, bulunması halinde bu eylemlerden dolayı davacının zaara uğrayıp uğramadığı, varsa zarar miktarının ne kadar olduğu hususlarına ilişkin olduğu anlaşılmıştır
Davada taraf teşkili sağlanmış, uyuşmazlık konusu belirlenip deliller toplanmış, tarafların aktif ve pasif dava ehliyetleri incelenip tanık beyanları ve bilirkişi raporları alınarak neticeye ulaşılmıştır.Davacı şirketin 04.09.2001 tarihinde ——sicil numarasıyla kurulduğu, faaliyet konusunun; her türlü otomasyon sistemlerinin geliştirilmesi, projelendirilmesi, fizibilite çalışmalarının yapılması, imalat ve ithalatı, ihracatının yurtiçi ve yurtdışında alım ve satımının yapılması, danışmanlık ve servis bakım onarım hizmetleri verilmesi olduğu görülmüştür.
Davalı—— şirketinin 21.01.2016 tarihinde —- sicil numarasıyla kurulduğu, ortaklarının—– olduğu, şirketin faaliyet konusunun; elektrikli ve elektronik makine ve aletlerin üretimi, tamir ve montajı, donanımlı pano ve makine üretiminin yapılması ve satımı, her türlü sanayi ve iş makineleri, cihaz ve yedek parça alım ve satımı işlerini kapsamaktadır.Davacı şirketin, yaklaşık 14 yıldır “Dozajlama ve Döküm Sistemleri” üreten, gerek yurtiçi sektörde gerekse yurtdışı sektörde tanınan, bilinen ve davaya konu olan bu makineler itibarı ile sektörde bir yeri olan bir şirket olduğu, Davalılardan—–01.11.2000 tarihinden itibaren kısa bir askerlik görevi arası sonrası tekrar göreve devamı ile birlikte yaklaşık 13 – 14 yıl Teknik Servis ve Destek biriminde görev yapmış olduğu, 13.03.2015 tarihinde işten ayrılmış olduğu, görevi itibarı ile satışı yapılan tüm makinelerin yurtiçi ve yurtdışı kurulumunun yapılması ve satış sonrasında servis ve bakım hizmetlerinin verilmesi hizmetlerini icra ettiği, görev yaptığı uzun süreç içerisinde şirket içindeki bir çok bilgilere; makinelerin mekanik gövde aksamının teknik modellerine, malzeme ve ölçü bilgileri ile bu malzemelerin hangi firmalarda nasıl ve hangi süreç ve şartlarda üretildiği ayrıca makinelerde kullanılan hareket ve üretim işlevlerini yerine getiren elektrik ve elektronik ekipmanların nasıl, nereden, hangi şartlar ve süreçlerde tedarik edilebildiği ile birlikte şirketin müşteri portföyüne, makinelerin satış fiyat ve koşullarına vakıf olmuş olduğu ayrıca fiyat teklifleri hazırlamış olduğu Diğer davalı —— 06.08.2003 tarihinden itibaren yaklaşık 13 yıl boyunca davacı şirketin —-Bölümünde bulunan —–Torna vb. tezgahların kullanımı ile beraber bu yönlerde aldığı eğitimler (Örnek : EK-4) sonrasında Alt Yükleniciler ile çalışma ve Satın Alma Konularında görev yaptığı, 18.04.2016 tarihinde işten ayrılmış olduğu, ,Görev yaptığı uzun süreç içerisinde davacı şirketin Mühendislik Bölümünce tasarlanan ve geliştirilen “Dozajlama ve Döküm Sistemleri” nin mekanik parça üretimlerini ve montajlarını icra ederek satış sonrası sahada makine kurulum ve servis hizmetlerini verdiği ayrıca makinelerin her türlü mekanik parçalarının Alt Yükleniciler tarafından tüm tedarik süreci bilgilerine vakıf olduğu ,Diğer davalı —–; yukarıda bahsi geçen davacı şirketin eski çalışanları ve davalılar—— tarafından %50 ortaklık yapısı ile 21.01.2016 tarihinde ——tescil numarası ile kurulmuş olduğu, Diğer davalılar tarafından kurulmuş olan davalı şirketin, davacı şirket ile aynı “Dozajlama ve Döküm Sistemleri” makinelerini üretmekte olup aynı müşteri kitlesine hitap etmekte olduğu,Davalı—–01.11.2000-13,3.2015 döneminde, diğer davalı —– 06.08.2013-18.04.2016 döneminde, davacı şirkette işçi statüsünde çalıştıkları hususunda bir uyuşmazlık bulunmadığı,Davalılardan—— davacı şirketten ayrıldıktan kısa bir süre sonra davacı şirketin alt yüklenici firmasından 30.05.2016 tarihli fatura ile diğer davalı —– ile birlikte %50 ortaklık yapısı ile kurmuş oldukları diğer davalı ——adına mekanik şasi vb. parçaların alımını yapmış olduğu yönünde fatura ve yüklenici firmaların beyanları olduğuDavalılardan—–. tarafından diğer davalı ——adına 29.08.2016 tarihinde davacı şirketini müşterilerinden birine —–model (yani 2 adet —–tanklı) —— Makinesi için fiyat teklifi sunduğu anlaşılmaktadır.Dosyaya kazandırılan bilirkişi raporlarının teknik inceleme bölümünde belirtilen ve son olarak Elektrik elektronik mühendisi —— tarafından dosyaya sunulan ve mahkememizce de benimsenen bilirkişi raporunda neticeten;Davacı şirketin uzun yılların bilgi birikimi ile tasarlayıp dizayn ederek piyasaya uyarlamış/sunmuş olduğu kimyasal polimerlere yönelik Karıştırma, Dozajlama ve Dağıtım Sisteminden —- oluşturulmuş —— Conta Döküm Makinelerinin, Davalılar tarafından uzun yıllar boyunca Davacı şirkette çalıştıkları süreç içerisinde; yaptıkları görevler, aldıkları eğitim vb. faaliyetler neticesinde bu makinelerin tüm (satın alma, tedarik, alt yüklenicilere makine mekanik aksamlarının yaptırılması, makine kurulum, teknik servis, müşteriler, satışa yönelik fiyat teklifleri vb.) süreçlerindeki aktif çalışmaları gereği elde ettikleri tüm bilgi birikimlerini, alt yüklenici ve tedarik yöntem ve imkanlarını da kullanmak sureti ile Teknolojik olarak bire bir kopyalanmış olduğu kanaatine varılmıştır. 19 Haziran 2018 tarihinde, davalı ve davacı firmaların internet siteleri incelendiğinde Davalı şirketin tek bir otomasyon ürünü olduğunun görüldüğü ve Bu ürünü de davalılar 15 senelik bir tecrübelerinin sonucunda ürettiklerini belirttiği. Davalılar tarafından davacı ürün teknik çizimlerinin kullanılarak aynı ürünün yaptırılmasının ticari sır ve iş ürünlerinden yetkisiz olarak yararlanma niteliğinde olduğu ve bu durumun TTK 54,55 gereğince haksız rekabet oluşturduğu değerlendirilmiştir.
Mali bilirkişi tarafından düzenlenen ve mahkememizce de benimsenen
02/09/2022 tarihli raporda neticeten; Haksız rekabete konu olan yılların ortalama karlılık oranının baz alınması suretiyle dava tarihi itibariyle yapılan hesaplama neticesinde 331.650,00 TL * %6,26 = 20.761,29 TL müspet zarar (kar kaybı) tutarının hesaplandığı görülmüştür.Davacı vekili 17/07/2018 tarihli dilekçesi ile bedel artırımında bulunarak 20.000,00 TL talep edilen maddi tazminat talebini 75.537,00 TL ye çıkartmıştır.
Davacının manevi tazminat talibi yönünden; Davalıların haksız rekabet teşkil eden eylemlerinin bulunduğu, tarafların tacir olduğu, haksız ticari kullanımın olduğu, olayın oluş şekli, davalının kusurunun ağırlık oranı, davacının zararı ve manevi tazminatın kendine özgü bir yaptırım bulunması yönleri dikkate alınarak TTK 56/1 e ve TBK 58 gereğince davacının talep ettiği manevi tazminat miktarı mahkememizce de benimsenerek 20.000,00 TL manevi tazminat takdir edilmiştir. Davacının davasında haklı olduğu anlaşıldığından davanın kısmen kabulüne , davalıların haksız rekabette bulunduğunun tespitine, haksız rekabetin men’ine mali bilirkişi tarafından hesaplanan 20.761,29 TL kar kaybının ve 20.000,00 TL manevi tazminatın davacı vekili dava açarken faiz talebinde bulunmamış ise de fazlaya ilişkin hakları saklı tutarak belirsiz alacak davası açtığı ve ıslahta yasal faiz talep ettiği görüldüğünden toplam 40.761,29 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M : Yukarıda Açıklanan Nedenlerle;
Davanın KISMEN KABÜLÜNE;
1-Davalıların haksız rekabette bulunduğunun TESPİTİNE,
-Haksız rekabetin Men’ine,
-20.761,29 TL kar kaybı, 20.000,00 TL manevi tazminat olmak üzere toplam 40.761,29 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken müteselsilen tahsili ile DAVACIYA ÖDENMESİNE,
3-Harçlar Kanunu uyarınca Maddi ve Manevi Tazminat talepleri yönünden alınması gerekli 2.784,40 TL harçtan, davacı tarafça dava açılırken peşin olarak yatırılan 683,10 TL harç ile dava esnasında yatırılan 947,00 TL ıslah harcı toplamından mahsubu ile arta kalan 1.154,30 TL harcın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile Hazineye gelir kaydına,
4-Davacı tarafça dava açılırken peşin olarak yatırılan 683,10 TL harç ile dava esnasında yatırılan 947,00 TL ıslah harcı toplamı olan 1.630,10 TL’nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
5-Davacı tarafından yapılan 8.909,92 TL yargılama giderinin davanın kısmen kabul – kısmen red oranına göre hesaplanan 3.801,45 TL’sinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa ödenmesine, bakiye kısmın davacı tarafa üzerinde bırakılmasına,
6-Davalı —— tarafından yapılan 1.136,00 TL yargılama giderinin davanın kısmen kabul – kısmen red oranına göre hesaplanan 651,33 TL’sinin davacı taraftan tahsili ile davalı —— verilmesine, bakiye kısmın davalı —–üzerinde bırakılmasına,
7-Maddi tazminat talebi yönünden davacı lehine 2023 yılı AAÜT göre hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
8-Maddi tazminat talebi yönünden davalılar lehine 2023 yılı AAÜT göre hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacı taraftan tahsili ile davalılara ödenmesine,
9-Manevi tazminat talebi yönünden davacı lehine 2023 yılı AAÜT göre hesaplanan 9.200,00 TL vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa ödenmesine,
10-Dosyada arta kalan gider avansının karar kesinleştiğinde ilgilisine iadesine,Dair tarafların yokluğunda HMK 345/1.maddesi uyarıca tebliğ tarihinden itibaren 2 haftalık yasal süre içerisinde —–Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.