Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 4. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/687 E. 2022/139 K. 23.02.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2014/687
KARAR NO: 2022/139
DAVA: Tapu İptali ve Tescil (Satın Almaya Dayalı)
DAVA TARİHİ: 08.05.2014
KARAR TARİHİ: 23.02.2022
Mahkememizde görülmekte olan Tapu İptali Ve Tescil (Satın Almaya Dayalı) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ, DÜŞÜNÜLDÜ:
1-İddia: Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin — olduğunu, akçalı yükümlülüklerini yerine getirmelerine rağmen hak edilen dairelerin tapu devri işleminin gerçekleştirilmediğini,—- ödemenin yapılması halinde tapunun verilmesi kararlaştırılmasına ve müvekkillerince bu tutar kooperatife ödenmesine rağmen tapu işleminin gerçekleştirilmediğini, müvekkillerinden —–, hem kendisi üye olmak suretiyle iki hisseye ilişkin ödemelerini tamamladığını ve hem de iki üyenin hissesini satın almış olması ve ödemelerini yapmış olması nedeniyle —adet dairenin tapuda adına tahsis ve devrinin gerektiğini, müvekkil—-borcun nakli yoluyla —– üye olduğunu ve —— adına tescili gerektiğini, müvekkil —üyenin hissesini satın aldığını ve — adet üyeliğin de borcun nakli yoluyla hisse edindiğini, bu nedenle —- adet dairenin adına tesciline hak kazandığını, öne sürerek, —— adet dairenin müvekkiller adına tahsisi ve tapuda tescilini, mümkün olmaması halinde rayiç bedellerinin iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
2-Savunma: Her ne kadar davalı—— davaya cevap vermemiş ise de, davanı— tarihinde açıldığı anca davalı kooperatifin davadan önce —- yapılmaması nedeniyle”—– verildiği, Mahkememiz kararının —– tarihinde kesinleştiği, bu nedenle davalının cevap süresinin bu tarihten sonra başlandığı, ihya kararı ile birlikte kooperatife ek tasfiye memuru atanmadığı, bu nedenle davalı ———– tarihli dilekçesinin cevap dilekçesi olarak kabulü gerektiği, davalı ——iki sayfalık cevap dilekçesinde özetle; davacıların eşi- babası olan—–davacılara ait ortaklık dosyalarını alıp gittiğini, kooperatifte bırakmadığını, bu ortaklıkların resmiyette oğlu, kızı, eşi ve akrabaları adına kayıtlı olmakla birlikte gerçekte kendisine ait ortaklıklar olduğunu, —– hesaplarının müvekkil ———- incelemeye alındığını ve birçok yolsuzluğun tespit edildiğini, yapılan incelemede, özellikle gerçeği yansıtmayan harcama belgelerinin tespit edildiğini, bunun üzerine — aleyhine açtıkları davada, adı geçenin ortaklığına ilişkin yaptığı ödemelerin borcuna mahsup edildikten sonra bugün itibariyle —- civarında kooperatife borçlu olduğuna karar verildiğini ve zimmeti ifade eden bu kararın kesinleştiğini, —- yeğenleri adına önce tahsilat makbuzu kesip tahsilat yapmış gibi gösterdiğini, bilahare tahsil edilen bu miktarların sahte makbuz ve belgelerle veya hiç belgesiz olarak ödeme yapmış gibi göstererek giderleştirdiğini, böylece—–kasasında gelir-gider dengesi oluşturduğunu, bu arada kendisi, karısı, kızı,—– borçlarını ödemiş gibi gösterip hak sahibi yaptığının anlaşıldığını, davacının delil listesinde sunduğu —— tahsilat makbuzları incelendiğinde tamamının tek imzalı olarak —tarafından düzenlenmiş makbuzlar olduğunu, banka giriş çıkış kayıt ve bilgilerini içermediğini, özellikle——- bulunmadığını, —- yılında kooperatif muhasebesine bırakıldığını ve kayıtlara işlenmesinin istenildiğini beyan ederek sonuç itibariyle davanın reddini talep etmiştir.
3-Feri müdahale: Davalı yanında feri müdahale talebinde bulunan —- tarihli dilekçesinde, müdahale talebinde bulunanın davalı şirketten alacağı olduğunu, bu nedenle feri müdahale talebinde bulunduğunu ve —– üzerindeki tedbirin müvekkili yönünden kaldırılmasına ve taşınmazın icra yoluyla satışına muvafakat edilmesini talep etmiş, Mahkememizin —— tarihli duruşmasında feri müdahale talebinin kabulüne karar verilmiş, feri müdahilin taşınmaz üzerindeki tedbirin kaldırılması talebinin reddine karar verilmiştir.
DAVANIN VE UYUŞMAZLIK KONULARININ TESPİTİ, DELİLLER, DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE DEĞERLENDİRİLMESİ, HUKUKİ NEDENLER VE SONUÇ:
4-Davanın tespiti: Dava; kooperatif ortağı olan davacılar adına tahsis edilen daireler için tapu iptali ve davacılar adına tescili, olmadığı taktirde konutun rayiç değerinin tahsili istemlerine ilişkindir.
5-Taraflar arasında çekişmesiz olan hususlar:
a-Davacıların akrabası olan dava dışı ——— tarihleri arasında kooperatifin başkanı olduğu,
b-Davacıların, davalı kooperatifin üyesi oldukları hususlarında taraflar arasında çekişme bulunmamaktadır.
6-Tarafların anlaşamadıkları hususlar-çekişmeli vakıalar:
a-Davacıların, davalı kooperatife ödeme yapıp yapmadıkları,
b-Davacıların sundukları makbuzlardaki ödemelerin davacıların akrabası olan önceki —– ——- tarafından ödeme olmadığı halde ödeme yapılmış gibi gösterilerek içeriği itibariyle sahte makbuz düzenlenip düzenlenmediği,
c-Davacıların yükümlülüklerini yerine getirip getirmediği,
ç-Davacıların, davalı kooperatiften daire tahsisine hak kazanıp kazanmadıkları,
d-Davacılar —– karşı tüm yükümlülüklerini yerine getirdiklerini kanıtladıkları taktirde hangi dairelerin davacılar adına tescil edilmesi gerektiği hususları taraflar arasında çekişmeli olan vakıalardır.
7-Hisse devir sözleşmeleri:
a-Dosyada mübrez —–tarafından devredildiği,
b-Dosyada mübrez —-vekalet verdiği —-tarafından devredildiği,
c-Dosyada mübrez—– devrettiği,
d-Dosyada mübrez —–devrettiği tespit edilmiştir.
8-Davalı kooperatifin hazirun cetveli: Davalı ———sırada kayıtlı olduğu, diğer davacıların isimlerinin kayıtlı bulunmadığı,—- davacı —-olup, diğer davacıların isminin bulunmadığı, — cetvelinde; davacı —–bulunduğu, ———— kayıtlarının bulunduğu görülmektedir.
Bu hazirun cetvelleri, davacıların davalı —– olduklarını göstermekte ancak hisse devir sözleşmelerindeki devirleri içermemektedir.
Dosyaya sunulan ————-isimlerinin kayıtlı olduğu görülmüştür.
Hazirun cetvellerinde, üyeliklerini, hisse devir sözleşmeleriyle davacılara devreden dava dışı —–olmadığına bakıldığında; — tarihli ——— olduğu, —- kayıtlı bulunmadığı, —– uygunluğu konusunda —- de imza ettikleri görülmüştür.
9-Davalı kooperatif ödeme makbuzları: Bilirkişiler —- arasında tablo şeklinde gösterildiği üzere davacı —- dışı—- dava dışı —– tarafından ——-ödenen para makbuzlarının dökümü çıkarılmıştır.
Davacılar tarafından, kök rapordan sonra, davalı kooperatif ihya olup da, davalı tarafça cevap dilekçesi sunulduktan sonra daha önce sunulmayan makbuzlar da dosyaya sunulmuş ve bilirkişiler—- sayfalarında dökümü çıkarılmıştır.
10-Bilirkişi raporları: Bilirkişiler —- tarafından düzenlenen bir kök, 3 ek rapor ile taşınmazların dava tarihindeki değerlerinin tespiti için yapılan keşif sonucu bilirkişi —tarafından düzenlenen —– tarihli rapor dosya kapsamına uygun, denetime elverişli ve yeterli bulunmakla teknik yönden hükme esas alınmıştır.
11-Hukuki açıklama: ——- belirtildiği şekilde; “Bir yapı kooperatifinin ana amacı ortakların akçalı yükümlülüklerini yerine getirmeleri karşılığında anasözleşmeye uygun, konut ya da işyeri teslim etmektir. Ortağın konut karşılığı tazminat isteyebilmesi için, kooperatifin inşaatlarının bitirilip konut tahsisi aşamasına gelindiği ve diğer üyelere tahsis ve teslim yapıldığı halde davacıya konut tahsis ve tesliminin yapılmaması gerekir. Bu husus, bu tazminatın istenebilmesinin ön koşuludur. Bu ön koşulun gerçekleşmesinden sonra, davacı için çeşitli nedenlerle konut ya da işyeri tahsisi imkânsızlığı ortaya çıktığında ortağın uygun bir tazminat isteme hakkı bulunmaktadır. Normal ödemesini yapıp konut sahibi olan üyelerle eşit miktarda ödemesi bulunduğu tespit edilen, diğer anlatımla eksik ödemesi bulunmadığı belirlenen ancak kendisine konut tahsis ve teslimi yapılamayan ortağın, ödemesi eksik olmayan diğer üyelere verilen emsal bir konutun dava tarihi itibariyle rayiç değerini talep edebileceğinin, hiç ödemesi yok ise konut karşılığı tazminat talep hakkı olup, bu isteminin reddi gerektiğinin kabulü gerekir. Eksik ödemesi olan bir üyenin ise, konut karşılığı tazminat talep hakkı olup, alacağının hesaplanma şekli içtihatlarla kurala bağlanan beş aşamalı formüle göre belirlenmektedir.
12-Davacıların konut tahsis için gerekli ödemeleri tam olarak yapıp yapmadıkları hususunda inceleme ve gerekçe: Müsnet davada, bilirkişilerce yapılan tespit ve davalı kooperatif yönetim kurulu üyesinin savunmasına göre, davacıların kooperatif üyesi oldukları hususunda taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır.
Davalı kooperatifin ——— yılları arasını içermekte olup, — tarihli——-sırada kayıtlı olduğu, diğer davacıların isimlerinin kayıtlı bulunmadığı, —–nolu üye kaydı mevcut olup, diğer davacıların isminin bulunmadığı, — davacı —– numarasıyla kayıtlı bulunduğu, ———- kayıtlarının bulunduğu görülmektedir.
Bu hazirun cetvelleri, davacıların davalı kooperatifte kök üye olduklarını göstermekte ancak hisse devir sözleşmelerindeki devirleri içermemektedir.
Hazirun cetvellerinde,——-davacılara devreden dava dışı—-olup olmadığına bakıldığında; —– uygunluğu konusunda ——de imza ettikleri görülmektedir.
O halde bu ——bakıldığında, hisse devir sözleşmelerinin kooperatif tarafından kabul edilmiş ve bu nedenle de hazirun cetveline devir kaydedilmemiş olduğunun kabulü gerektiği kanaatine varılmıştır.
Dosyaya sunulan genel kurul tutanaklarında ise hisse devirlerine ilişkin bir karara rastlanılmamıştır. Aksi kararlaştırılmadığı sürece üyelik ve hisse devri kabulleri,—– Yönetim kurulu yetkisinde olup, ayrıca genel kurul kararına gerek bulunmamaktadır. Bu durumda davacılar, söz konusu hisse devir sözleşmeleriyle adı geçenlerden üyeliklerini devralmış olduklarını kanıtladıkları kanaatine varılmıştır.
Davalı, davacıların sunduğu —– yılları arasında—– tarafından tek imzalı düzenlendiğini, gerçeği yansıtmadığını öne sürmektedir.
Ancak, davacılar tarafından sunulan —-yılına ait makbuzlar, seri numarası almış ve kooperatif antet ve kaşesiyle düzenlenmiş resmi tahsilat makbuzlarıdır ve kooperatifi bağlayıcıdır. Eğer bu makbuzlarla tahsil edilen aidat paraları koaoperatif kaydına geçmemiş ise öncelikle kooperatifin bu hususu, sunacağı ticari defter kayıtlarıyla kanıtlamış olması gerekir. Ne var ki kooperatif yasal defter ve kayıtlarını sunmamıştır.
Bu durumda makbuzlardaki ödemelerin yapıldığının kabulü gerekir.
Ayrıca belirtmek gerekir ki; eğer makbuzlardaki ödemeler kooperatif kayıtlarına intikal etmemiş olsa bile bu ödemeler davacılar açısından yine de geçerli olacak, bu defa, yapılan tahsilatları kooperatif kayıtlarına geçmeyen ilgililer sorumlu olacak ve davacıların bu makbuzlarla yaptığı ödemeleri etkilemeyeceğinin kabulü gerekecektir.
Tüm bu nedenlerle davalı kooperatifin üyeleri olan davacıların, yükümlülüklerini yerine getirdikleri ve kendilerine konut tahsisi için gereken ödemeleri tam olarak yaptıkları kanaatine varılmıştır.
13-Davacıların tapu iptal ve tescil taleplerinin incelenmesi: Davacıların dava dilekçesindeki talebi, davacı —– dört daire, davacı—- adına üç daire, davacı —– adına bir dairenin tahsisi ve tapuya tesciline ilişkindir.
Davacıların —-oldukları çekişme konusu olmadığından ve davacıların —– yükümlülüklerini yerine getirdikleri kanıtlandığından davacı —– adına üç daire, davacı —adına bir dairenin tahsisi ve tapuya tesciline hak kazanmışlardır.
Bu durumda mahkememizce çözülmesi gereken diğer uyuşmazlık hangi bağımsız bölümlerin davacılara tahsisi ve davacılar adına tescil edilmesi gerektiğine ilişkindir.
Dosyaya gelen tapu kayıtları incelendiğinde; davalı kooperatif adına kayıtlı bağımsız bölümlerin;——- bölüm olmak üzere toplam beş bağımsız bölüm olduğu tespit edilmiştir.
Davacılar vekili —-tarihli dilekçesinde; davacı—– hem kendisi üye olmak suretiyle iki hisseye ilişkin aidat ödemelerini tamamladığını hem de iki üyenin hissesini satın almış olması nedeniyle yapılan ödemeler karşılığında— tapuda kendi adına tahsis ve devir hakkı kazandığını, —- kendisinin, kooperatifin kurucu üyesi olmasından dolayı bizzat üye nedeniyle verildiğini, diğer ——–hem kendisi üye olmak suretiyle — hisseye ilişkin aidat ödemelerini tamamladığını, — hissesini satın almış olması sebebiyle bu yapılan ödemeler karşılığında üç adet dairenin tapuda kendi adına tahsis ve devir hakkı doğduğunu, hisse devrinin, —– kooperatife gönderildiğini ve kooperatif çalışanı —— adet dairenin müvekkiller adına tahsis ve tesciline karar verilmesi gerektiğini beyan etmiştir.
Davalı kooperatifin hazirun cetvelleri yukarıda —– incelenmiş olup hazirun cetvellerine göre hisse devir sözleşmelerinin ——- tarafından kabul edildiği ve bu nedenle de hazirun cetveline devrin kaydedilmemiş olduğunun kabulü gerektiği kanaatine varılmıştır.
Dosyaya sunulan genel kurul tutanaklarında ise hisse devirlerine ilişkin bir karara rastlanılmamıştır. Aksi kararlaştırılmadığı sürece üyelik ve hisse devri kabulleri,——yetkisinde olup, ayrıca genel kurul kararına gerek bulunmamaktadır. Bu durumda davacılar, söz konusu hisse devir sözleşmeleriyle adı geçenlerden üyeliklerini devralmış olup, hangi daire üyeliklerinin olduğu ispatlanamamıştır.
Davacı vekili — tarihli dilekçe ile, —— adına tescilini, diğer üç daireye ilişkin davalı—- adına kayıtlı daire bulunmadığından bedellerinin tespit edilerek davacılara ödenmesini talep etmiştir.
Mahkememizin ihtarı üzerine davacılar vekilinin —-tarihli duruşmada taşınmazların rayiç değerlerinin tespiti için keşif kararı verildiği, bilirkişi —-tarafından düzenlenen —-tarihli raporda, taşınmazların keşif tarihi itibariyle ve dava tarihi itibariyle değerlerinin belirlendiği, mahkememizin —- tarihinde yapılan duruşmasında davacılara verilecek olan — adet taşınmazın dava tarihindeki değeri üzerinden eksik peşin nispi harcın yatırılması için süre verdiği, davacılar vekilinin —adet dairenin bedeli ile davalı kooperatifin elinde bulunmayan —— değer üzerinden peşin nispi harcı yatırdığı anlaşılmıştır.
Buna göre, davalı —- üyesi olduğu çekişmesiz olan davacılar açısından tahsis ve teslim yapılmadığından ve koşulları oluştuğundan halen davalı —–adına kayıtlı olan—adet dairenin davacılar vekilinin talebine uygun olarak üzerindeki takyidatlarla birlikte davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline karar vermek gerekmiş ve—- taşınmazla ilgili olarak davanın kabulü ile davalı —— olan tapu kaydının iptali ile üzerindeki takyidatlarla birlikte davacı — tapuya kayıt ve tesciline, ——- tapu kaydının iptali ile üzerindeki takyidatlarla birlikte davacı—– tapuya kayıt ve tesciline karar vermek gerekmiştir.
14-Davacıların konut karşılığı tazminat taleplerinin incelenmesi: Yukarıda açıklandığı üzere, davacıların konut karşılığı tazminat isteyebilmesinin ön koşulu “tahsis ve teslim yapılmaması”dır.
Davacılar, davalı kooperatife karşı yükümlülüklerini yerine getirdikleri halde kendileri adına tahsis ve teslim yapılmadığı kanıtlanmıştır.
Davacılara toplam —dairenin kendi adlarına tahsis ve teslim edilmesi gerektiği halde davalı tarafından hiçbir daire tahsis ve teslim edilmemiş, mahkememizce de davalı kooperatif adına kayıtlı olan — adet daire davacılar adına tescil edilmiştir.
Bu durumda davacıların üç adet daire karşılığı tazminat isteyebileceği kanaatine varılmıştır.
Davacılar, üyeliklerinin hangi dairelere ait olduğunu ispatlayamamışlardır.
Buna göre, yapılan keşif sonucunda davacılara tahsis ve teslim edilmesi gereken bir dairenin dava tarihindeki ortalama değerinin davacılar vekilinin talebi gibi —- olduğu kanaatine varılmış ve davacılar vekilince eksik nispi harç tamamlanmıştır.
Bu nedenle davacılar her bir daire karşılığı tazminat isteyebileceklerinden davacı — maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı —-erilmesine, davacı — —- maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı—- verilmesine karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;
1-Davanın KABULÜ ile,
A)Davalı —-
A-1)—- TAPUYA KAYIT VE TESCİLİNE,
A-2)——-adına TAPUYA KAYIT VE TESCİLİNE,
B)Davalı —-
B-1)—- TAPUYA KAYIT VE TESCİLİNE,
B-2)—-TAPUYA KAYIT VE TESCİLİNE,
B-3)—– TAPUYA KAYIT VE TESCİLİNE,
C-1)— dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı —-verilmesine,
C-2)— dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacı—- verilmesine,
2-İİK 28. Maddesi uyarınca hüküm özetinin masrafı gider avansından karşılanarak —- gönderilmesine,
3-Harçlar Kanununa göre alınması gereken 108.737,04 TL harcın davacı tarafından yatırılan 341,55 TL peşin harç, 15.315,40 TL tamamlama harcı ve 11.527,31 TL tamamlama harcı olmak üzere toplam 27.184,26 TL harçtan mahsubu ile bakiye 81.552,78 TL harcın davalıdan alınarak Hazineye gelir kaydına,
4-Davacı tarafından yatırılan 341,55 TL peşin harç, 15.315,40 TL tamamlama harcı ve 11.527,31 TL tamamlama harcı olmak üzere toplam 27.184,26 TL harcın davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
5-Davacı tarafından sarf edilen 8.595,95 TL yargılama gideri ve 419,90 TL keşif harcı olmak üzere toplam 9.015,85 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
6-Davacılar kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca 88.513,61 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Dosyada mevcut gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, davacı vekili ve davalı yanında feri müdahil vekilinin yüzlerine karşı, davalının yokluğunda, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde——Adliye Mahkemesi’nin ilgili Hukuk Dairesine istinaf kanun yolu açık olmak üzere oy birliğiyle verilen karar okundu, ana hatlarıyla anlatıldı. 23.02.2022