Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ

ESAS NO : 2022/809 Esas
KARAR NO : 2023/261

DAVA : Zayi Belgesi Verilmesi
DAVA TARİHİ : 17/10/2022
KARAR TARİHİ : 05/04/2023
Mahkememizde görülmekte olan Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA, SAVUNMA ve DOSYA KAPSAMI:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının, Elektronik Defter Genel Tebliği kapsamında defterlerini elektronik ortamda tutan ve vergi mükellefi olan davacı müvekkil firmaya ait muhasebe kayıtlarının tutulduğu bilgisayarda —-seri numaralı —– marka sabit sürücülerde) teknik bir arıza meydana gelmiş, bu arızanın giderilmesi ve sabit sürücülerdeki verilerin kurtarılması amacıyla —– Veri Kurtarma Merkezine başvurulduğunu,—–Veri Kurtarma Merkezi—– Sertifika Belge No:—–) tarafından hazırlanan 30/09/2022 Tarihli —— sayılı Sabit Sürücüden Veri Kurtarma Raporuna göre, şirket cihazına bağlı olan —– seri numaralı —— marka sabit sürücülerde işlem yapılmış ancak okuyucu kafa arızasından ve yüzeyinde mikro çiziklerden dolayı veriler kurtarılamadığına dair rapor alındığını diğer taraftan, söz konusu e-Defter ve Beratlarının Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) sistemine yeniden yüklenebilmesi ve yeniden yüklenecek e-Defter ve Beratlarının vergisel anlamda herhangi bir kayba sebebiyet verip vermeyeceği ve bu kaybın bir daha yaşanmaması için alınacak gerekli tedbirlerin ne olabileceği hususlarında Yeminli Mali Müşavir ——- 07/10/2022 tarih ve —— sayılı Özel Amaçlı Tespit Raporu alındığını, mükellefin E-Defter ve Beratlarının tekrar GİB Sistemine yüklenebilmesi için ikincil kopyalarının GİB Sistemine yüklendiği hususunun da dikkate alınarak gerekli işlemlerin mükellefin talebi doğrultusunda Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından yapılması gerektiğini belirerek davacı vergi mükellefi müvekkil —— 2021/Nisan ve 2021/Mayıs dönemlerine ait e-Defter ve Beratlarının şirket muhasebe kayıtlarının tutulduğu bilgisayarlarda meydana gelen mücbir sebep niteliğindeki teknik arıza nedeniyle zayi olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE :
Dava, hukuki niteliği itibariyle; TTK. 82/7. maddesi gereğince zayi belgesi verilmesine ilişkindir.
TTK’nın 82/1. maddesi gereğince, “Tacir, ticari defterlerini, envanterleri, finansal tablo, bilanço ve faaliyet raporlarını, aldığı mektupları (bir ticari işe ait yazışmaları), gönderdiği mektup suretlerini, kayıtlara esas olan belgeleri, sınıflandırılmış şekilde saklamakla yükümlüdür.”Elektronik Defter Genel Tebliği’nin 4.4.1.e) maddesine göre e-defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının, gizliliği ve güvenliği sağlanacak şekilde e-defter saklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde ya da Başkanlığın bilgi işlem sistemlerinde 1/1/2020 tarihinden itibaren asgari 10 yıl süre ile muhafaza edilmesi zorunludur.
Tebliğin 7.1. Maddesine göre ise, e-defter tutanlar, Vergi Usul Kanununda belirtilen “mücbir sebep” halleri nedeniyle e-defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya Başkanlıktan ikincil örneklerinin temin edilemediği hallerde, söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini istemelidir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 13. Maddesinde, sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısiyle defter ve vesikalarının elinden çıkmış bulunması mücbir sebepler olarak kabul edilmiştir. Ancak Vergi Usul Kanunundaki bu düzenleme vergisel yükümlülüklerle ilgili olup, TTK’nın 82/7. maddesinde ticari defterlerin sahibinin elinden rızası dışında çıkmış olması hali, zayi belgesi verilmesini gerektiren bir olay olarak sayılmamış olduğu gibi tadadi olarak sayılan bu sebeplerle de benzerlik göstermediğinden sırf ticari defterlerin sahibinin elinden rızası dışında çıkmış olmasının ticari defterlerin TTK’nın 87/2 maddesinin aradığı şartlarda zayi olduğunun kabulü mümkün değildir. Elektronik Defter Genel Tebliği’nin 7.1 maddesinde sadece Vergi Usul Kanununda belirtilen “mücbir sebep” ve ikincil örneklerin temin edilememesi halinin aranmış olması TTK’nın 82/7. Maddesindeki hususların aranmayacağı anlamına gelmez. Zira Elektronik Defter Genel Tebliği’nin 7.1 maddesindeki düzenleme TTK’nın 82/7. Maddesindeki düzenlemenin kapsamını değiştirecek nitelikte değildir. Dolayısıyla tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğradığı iddiasına dayalı zayi belgesi verilmesi isteminde TTK’nın 82/7. koşullar aranmalıdır.Bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilen elektronik defter ve beratların silinmesi, zarar görmesi, virüs bulaşması, siber saldırı v.b. nedenlerle ulaşılamaz hale gelmelerini önlemek için mükelleflerin, e-defter ve beratlarının muhafaza ve ibrazı konusunda ve ayrıca kullandıkları bilgi işlem sisteminin sağlıklı biçimde çalışabilmesi ile ilgili yeterli teknik ve güvenlik önlemlerini almaları, bu kapsamda bilgi işlem sistemlerinde yaşanabilecek sorunlar nedeniyle elektronik defter ve beratlarını farklı ortamlarda yedeklemeleri basiretli bir iş adamından beklenen bir davranış olup Elektronik Defter Genel Tebliği’ne de uygundur.——Davacının istemi, 2021 yılı nisan ve mayıs aylarına ait e-defter ve beratların teknik olarak arıza sebebiyle ulaşılamadığını bu sebeple zayi olduğuna karar verilmesidir.HMK’nın 385. maddesi uyarınca çekişmesiz yargı işlerinde resen araştırma ilkesi hakim olup, ayrıca TTK’nın 82/7. Maddesinde de mahkemenin gerekli gördüğü delillerin toplanmasını resen de emredebileceği hüküm altına alınmıştır.Bu doğrultuda bir mali müşavir bağımsız denetçi marifetiyle inceleme yaptırılmasına karar verilmiştir. Bilirkişi 23/03/2023 tarihli raporunda davacının genel tebliğ ile düzenlenen yükümlülüklerini yerine getirdiğini, 2021 nisan ve mayıs aylarının e-beratlarını oluşturduğunu ve ikincil kopyalarını da yüklediğini ancak bilgisayarda arıza olduğunu; veri kurtarma şirketinin hazırladığı rapora göre de okuyucu kafa arızasından ve yüzeyindeki mikro çiziklerden dolayı verilerin kurtarılamadığını belirtmiştir.Bilirkişi raporundaki tespitler mahkememizce de benimsenmiş, hükme esas alınmıştır. Davacı şirketin basiretli davrandığı, ancak gereken özeni göstermesine rağmen mücbir sebeple kayıtların zayi olduğu hususunda vicdani kanaat oluştuğu anlaşılmış, davanın kabulüne karar verilmiştir.

HÜKÜM:Yukarıda açıklandığı üzere;
Davanın KABULÜNE;
1-Davacı şirkete ait 2021/Nisan ve 2021/Mayıs aylarına ait e-defter ve e-berat kayıtlarının zayi olduğunun TESPİTİNE;
2- Alınması gerekli 179,90-TL harçtan davacı tarafından peşin olarak yatırılan 80,70-TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 99,20-TL’nin davacıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3- Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına
4- Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştikten sonra talep halinde yatırana iadesine,
Gerekçeli kararın taraf vekillerine tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere davacı vekilinin yüzüne karşı oy birliği ile verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı.