Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C. İstanbul Anadolu 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2021/861 Esas
KARAR NO:2023/312
DAVA: Alacak (Ticari Satıma Konu Malın İadesi)
DAVA TARİHİ: 15/12/2021
KARAR TARİHİ: 26/04/2023
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Ticari Satıma Konu Malın İadesi) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA, SAVUNMA ve DOSYA KAPSAMI:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin —-karşılığında——– aracılığıyla leasing usulü ile aldığını, müvekkilinin ——— ödemelerini bitirerek makinenin tescilini kendi adına yaptırdığını, tarafların tacir sıfatına haiz olduğunu, müvekkilinin aldığı iş makinesinin garantisinin aracı satın aldığı davalı firma tarafından yapıldığını, satıcı firmanın müvekkilinin iş makinesinin bakımını sürekli yapan firma olduğunu, müvekkilinin iş makinesinin arıza yapması üzerine davalı şirkete başvurduğunu, davalı şirketin de makinedeki eksikleri tamamladığını söyleyerek makineyi tekrar müvekkiline teslim ettiğini, fakat iş makinesinin yine motor kısmından arıza yaptığını, davalı şirkete yeniden başvurulduğunda makineyi tamir ettiklerini beyan ettiklerini, ancak sorunun yine de devam ettiğini, müvekkilinin sorununun hiçbir şekilde çözüme kavuşturulmadığını, müvekkilinin makinenin bakımlarını tamirlerini sürekli davalı firmada yaptırdığını, servis formlarından bu hususun açıkça anlaşıldığını, müvekkilinin aldığı iş makinesi sebebiyle iş görmediğinden ve makinenin motorunda devamlı sorun açıklamasından dolayı zarara uğradığını, bu nedenlerle gizli ayıbı olan ve müvekkilini mağdur eden aracın iadesi ile müvekkilinin ödediği bedelin müvekkiline verilmesini, araçtaki sorundan dolayı 11.12.2019 tarihinden beri sürekli serviste aynı arızaların tekrar etmesi nedeniyle hala kullanılamayan iş makinesinin iadesini, araç ücretinin ödeme tarihindeki güncel kur üzerinden müvekkiline ödenmesini yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıya yükletilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin davaya konu —– seri nolu iş makinesini finansal kiralama yoluyla davacıya satarak aracı —- tarihinde teslim ettiğini, satış işlemi ile birlikte taraflar arasında uzatılmış garanti sözleşmesi de imzalandığını, dava konusu aracın garanti süresinin taraflarca —— saat olarak belirlendiğini, bu süre boyunca davalı şirketin sözleşmesel sorumluluklarını kusursuz olarak yerine getirdiğini, davacının sözleşme kapsamındaki taleplerini hızlıca çözüme kavuşturduğunu, her ne kadar davacı tarafından dava konusu iş makinesinin gizli ayıbının olduğu iddia edilerek aracın iadesi ve araç ücretinin ödenmesi talep edildiyse de davacının taleplerinin herhangi bir dayanağı bulunmadığını, davacı tarafın davada, davaya konusu iş makinesinde gizli ayıp olduğun ileri sürmesine rağmen davalı şirkete herhangi bir ayıp ihbarında bulunmadığını, hiçbir şekilde kabul anlamına gelmemekle birlikte dava konusunun ticari satımdan kaynaklı olması nedeniyle 6102 sayılı TTK’nın “Ticari satış ve mal değişimi” ana başlıklı 23/1(c) maddesinin, alıcının malın ayıplı olduğunu satıcıya ihbar yükümlülüğü bulunduğu şeklinde olduğunu, bu kapsamda davacının iddia ettiği gibi ayıbın açıkça belli olmadığını, gizli ayıp hallerinde alıcının malı teslim aldıktan sonra 8 gün içerisinde inceleme veya incelettirme, malın ayıplı olduğu ortaya çıkarsa da bu durumu bu süre içerisinde satıcıya ihbar etme yükümlülüğü bulunduğunu, 22.11.2019 tarihinde iş makinesinin ——- çalışma saatinde iken, bir başka ifadeyle uzatılmış garanti süresinin dolmasına yalnızca ———- şikayeti ile dava konusu iş makinesini servise götürdüğünü, motor havalandırmasının değiştirildiğini ve iş makinesinin faal halde davacıya teslim edildiğini, sonra 17.11.2020 tarihinde yani önceki servis işleminden 1 sene sonra ve makine 1401 makine çalışma saatinden sonra bu sefer “yağ eksiltme” şikayeti ile iş makinesinin servise getirildiğini ve makineye yeni yağ koyularak sorunun çözülerek makinenin çalışır durumda davacıya teslim edildiğini, son olarak 05.01.2021 tarihinde dava konusu iş makinesi 5920 çalışma saatindeyken davacı tarafından rutin 2000 saatlik bakımı için servise götürüldüğünü ve gerekli bakım işlemleri yapıldıktan sonra makinenin sorunsuz olarak davacıya teslim edildiğini, bu süre içerisinde davacının, davalı şirkete yönelttiği herhangi bir ayıp ihbarı olmadığını, davacının TTK’nın 23/1 (c) maddesinde düzenlenen inceleme ve ihbar yükümlülüğünü yerine getirmediğini, 8 günlük hak düşürücü süre içerisinde herhangi bir ayıp ihbarında bulunmadığını, 6098 sayılı TBK’nın “Ayıptan sorumluluk” ana başlıklı “gözden geçirme ve satıcıya bildirme” yükümlülüğünü düzenleyen 223/2 maddesinde gizli ayıp olması halinde alıcının derhal bildirim yükümlülüğü altında olduğunun düzenlendiğini, ne iş makinesinin alıcıya teslim edildiği 8 gün içerisinde ne de garanti süresi de dahil olmak üzere sonrasında davacı tarafından davalı şirkete yöneltilmiş bir ayıp ihbarı bulunmadığını, makinenin kazıcı-yüklenici işlevli bir iş makinesi olduğunu, inşaat sektörü başta olmak üzere, yol yapım, yıkım ve bakım çalışmalarında, temel atma çalışmalarında ve sair birçok alanda kullanıldığını, dosyaya sunulan servis formlarından da görüleceği üzere iş makinesinde meydana gelen arızaların hızlıca çözüme kavuşturularak tekrar çalışır bir vaziyette davacıya teslim edildiğini, dava konusu iş makinesinin kullanım amacı bakımından değerini ve alıcının ondan beklediği faydaları ortadan kaldıran veya önemli ölçüde azaltan herhangi bir ayıbının olmasının söz konusu olmadığını, yaklaşık 5 yıl önce satın alınan ve davacının ticari amaçla uzun yıllar kullandığı, yüksek kazançlar elde ettiği dava konusu makinenin iadesini talep etmesi ve satış bedelinin, dava konu aracı satın aldığı tarihle arasında çok yüksek kur farkının olduğu güncel kur üzerinden tazmini talebinin hakkaniyete uygun olmadığını, davacının öne sürmüş olduğu taleplerinin zaman aşımına uğradığını, süresinde açılmayan davanın zaman aşımı nedeniyle reddi gerektiğini, iş makinesinin davacıya 20.06.2017 tarihinde teslim edildiğini, hiçbir şekilde kabul anlamına gelmemek kaydıyla satılanın ayıbı daha sonra ortaya çıksa bile teslim tarihinden itibaren iki yıl geçmekle birlikte huzurdaki davanın zaman aşımına uğradığını, davalının uzatılmış garanti sözleşmesi ile satılanın ayıbından doğan sorumluluğunu daha uzun bir süre için üstlendiği düşünülse dahi bu durumda huzurdaki davanın zaman aşımı süresinden sonra açıldığı gerçeğini değiştirmeyeceğini, davacı ile davalı arasında imzalanmış olan——–garanti süresinin taraflarca —— saat olarak belirlendiğini, servis iş emri formlarından da görüleceği üzere davacının davaya konu makineyi 2000 saatlik bakımı için servise getirdiğini, 05.01.2021 tarihinde aracın çalışma saatinin 5990 olduğunu, bu durumun da aracın garanti süresinin çoktan dolduğunu gösterdiğini, dava konusu—— makinesinin kullanım amacı bakımından değerini ve alıcının ondan beklediği faydaları ortadan kaldıran veya önemli ölçüde azaltan herhangi bir ayıbının olmasının söz konusu olmadığını, bu nedenlerle davanın reddine karar verilmesini yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesini talep etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE:Davacı, davalı ile yaptığı satış sözleşmesinden dönerek davalıya ödediği —— tarihinden itibaren faizi ile tahsilini talep etmektedir.Davacı ile davalı arasında ——makinasının satımı konusunda satım akdi kurulmuştur. Ayrıca garanti sözleşmesi de imzalanmış aracın ——- garanti süresi olarak belirlenmiştir. Dosyaya sunulan iş makinesi tescil belgesinin incelenmesinde; tescil sıra no; ——aracın cinsi: kanal kazıcı ve yükleyici, markası: —– olduğu ve davacı—–adına kayıtlı olduğu görülmüştür.Servis kayıtları celp edilerek dosyamız içine alınmıştır. Buna göre; dosyaya sunulan;——- incelenmesi; çalışma saatinin 3003, aracın 1000 saatlik bakım nedeniyle servise getirildiği, bakımın 2 saat sürdüğü, yapılan tespit ve testler başlığı altında “Makinenin motor yağı ve filtresi, yakıt filtresi, yakıt seperatörü, şanzıman filtresi, hidrolik filtresi, dış hava filtresi, dış hava yağlarıyla beraber 4 adet cer dişlisi yağı değiştirilerek bakım sorunsuz tamamlandı. NOT: İç hava filtresi ile beraber iç ve dış kabin filtreleri müşterinin isteği üzerine değiştirilmedi. Arızalı olan sol kapı iç kolu ve kilidi değiştirildi.” ifadelerinin yazdığı, —— incelenmesi; çalışma saatinin 4320, aracın motor yağ çubuğundan yağ atması nedeniyle servise getirildiği, bakımın 04.12.2019 tarihinde sonuçlandığı, yapılan tespit ve testler başlığı altında “Motorda yapılan testler sonucunda kompresör testinde herhangi bir problem görülmedi. Motor havalandırması değiştirildi. Sorun düzelmedi. Daha sonra motor söküldü, piston ve gömleklerde herhangi bir problem görülmedi. —– ana yataklar değiştirildi. Motor toplandı yerine takıldı. Fakat sorun hala devam ediyor ve yağ çubuğundan yine yağ atıyor. —— olduğu, ———-motor yağ eksiltmesi nedeniyle servise getirildiği, makinenin motoruna 3 litre yağ koyularak sorunun giderildiği,05.01.2021 tarihli Servis İş Emri Formunun incelenmesi; çalışma saatinin 5990, aracın 2000 saatlik bakım nedeniyle servise getirildiği, bakımın aynı gün sonuçlandığı, yapılan tespitler ve testler başlığı altında “Makinenin yakıt filtresi, yakıt seperatörü, şanzman filtresi, hidrolik filtresi, iç ve dış hava filtresi, arka diferansiyel yağları, hidrolik yağı ve 4 adet cer dişlisi yağı da değiştirilerek bakımı sorunsuz tamamlandı. NOT: Makinenin motor yağı ve filtresi değiştirilmedi.” şeklinde olduğu görülmüştür.Bir makine mühendisi bir nitelikli hesap uzmanı marifetiyle inceleme yaptırılmasına karar verilmiştir.Bilirkişi heyeti 29/03/2023 tarihli raporunda özetle; “Aracın çalışma süresi boyunca çıkabilecek kullanımdan kaynaklı sorunların yetkili servis tarafından giderildiği, kontrollerin yapıldığı, yükleyicinin en az yakıt, yağ ve yedek parça ile arıza yapmadan çalışmasını sağlamak amacı ile günlük, aylık, yıllık periyotlarda bakım yapacağı, somut olayda değişen yağ vs gibi parçaların periyodik bakımın parçası olduğu, malda teknik olarak üretimden kaynaklı bir ayıp olmadığı; hukuki değerlendirme bakımından da malda ayıp olduğu ortaya konmadan TBK nun 223 maddesine göre dönme koşullarının oluşmadığı, somut olayda ayıba bağlı hakların kullanılamayacağı” belirtilmiştir.Davacı rapora itiraz dilekçesinde, yeni bir aracın motorundan yağ atma arızası yapmasının normal olmadığını, raporun teknik ayrıntı içermediğini ve heyetten rapor alınması gerektiğini belirterek itiraz etmiştir.Dosyaya sunulan belge ve bilgilere göre esaslı ayıbın varlığını gösteren delil yoktur. Aracın çalışma saati ve verdiği arızaların, teknik bilirkişi tarafından kullanımdan kaynaklı bulunmuş olması dosya kapsamına uygun görünmüştür. Ayrıca arızalar davalı tarafça giderilmiş, araç çalışır vaziyette teslim edilmiştir. Davacı taraf gizli ayıplı olduğunu ve sürekli motor arızası sebebiyle beklenen faydanın elde edilemediğini ileri sürmüşse de, bunu destekler bir delil yoktur. Aracın çalıştığı saat de makinanın beklenen faydayı sağladığına işaret etmektedir. Ayrıca davalıya çekilmiş ihtar yoktur. Ayıbın varlığını yeterli değil satıcıya ihbarı da gerekir. Taraflar tacirdir. Taraflar arasında ticari satım ilişkisi bulunduğu ihtilafsızdır. TTK 23. maddesinde ticari satış düzenlenmiştir. Anılan maddenin 1. fıkrasının c bendinde ‘malın ayıplı olduğu teslim sırasında açıkça belliyse alıcı 2 gün içinde durumu satıcıya ihbar etmelidir. Açıkça belli değilse, alıcı malı teslim aldıktan sonra 8 gün içinde incelemek veya incelettirmek ile ve bu incelere sonucunda malın ayıplı olduğu ortaya çıkarsa, haklarını korumak için durumu bu süre içinde satıcıya ihbarla yükümlüdür. Diğer durumlarda Türk Borçlar Kanununun 223. maddesinin 2. fıkrası uygulanır.’ denilmiştir. TBK’nın 223. maddesine göre; alıcı, devraldığı satılanın durumunu işlerin olağan akışına göre imkân bulunur bulunmaz gözden geçirmek ve satılanda satıcının sorumluluğunu gerektiren bir ayıp görürse, bunu uygun bir süre içinde ona bildirmek zorundadır. Alıcı gözden geçirmeyi ve bildirimde bulunmayı ihmal ederse, satılanı kabul etmiş sayılır. Ancak, satılanda olağan bir gözden geçirmeyle ortaya çıkarılamayacak bir ayıp bulunması hâlinde, bu hüküm uygulanmaz. Bu tür bir ayıbın bulunduğu sonradan anlaşılırsa, hemen satıcıya bildirilmelidir, bildirilmezse satılan bu ayıpla birlikte kabul edilmiş sayılır. TBK’nın 225. maddesine göre de, satıcının ağır kusurlu olması halinde, ayıbın kendisine süresinde bildirilmediğini ileri sürerek sorumluluktan kurtulması mümkün değildir.Somut olayda, ayıbın varlığı ispatlanamadığı gibi, gizli ayıp olduğu varsayılsa dahi ayıp ihtarı olmadığından dönme istemli dava ispata muhtaç kalmıştır. Tacir olan davacı alıcının, ihbarda bulunduğunu yazılı belge ile kanıtlaması zorundadır. ——— Davacının ayıba ilişkin ihbar yükümlülüğünü yerine getirmediği görülmüştür.
Özetle, 2017 yılında alınan ve uzun zaman kullanılan araç için 2021 yılında dava açılarak dönme talep edilmiş, dönme hakkının kullanılmasını gerektirir kullanımdan kaynaklanmayan/üretimden kaynaklanan esaslı ayıp ortaya konamadığı gibi, bedel indiriminin düşünülmesini gerektirir bir ayıp da görülmemiş, davacı usulünce bir ayıp ihtarı yaptığını da ispatlayamamıştır. Bu sebeple yeni bir heyet oluşturulması veya ek rapor alınmasına ihtiyaç duyulmamış, ispatlanamayan davanın reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE;
2-Alınması gerekli 179,90-TL harçtan davacı tarafından peşin ve tamamlama harcı olarak yatırılan 18.412,52 TL harcın mahsubu ile kalan 18.232,62- TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4- Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
5- Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştikten sonra talep halinde yatırana iadesine,
6- Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre hesaplanan 134.244,16 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
Gerekçeli kararın taraf vekillerine tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere davacı asil, davalı vekili ve davalı vekilinin yüzüne karşı oy birliği ile verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı. 26/04/2023