Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO: 2017/90 Esas
KARAR NO: 2020/364
DAVA: Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 12/01/2017
KARAR TARİHİ: 23/06/2020
Mahkememizde görülmekte olan Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ——– plaka numaralı akskavatörün dava dışı ——— ait olduğunu, söz konusu makinanın —– tarihinde dava dışı —————— yıllığına kiralandığını, daha sonra davalı şirkete ait ——————– ortaklığı yüklenici sıfatı ile üstlendiği işi yapmakta iken iş makinesi adi ortaklık tarafından kiralanmak üzere şantiyeye gönderildiğini, ancak kira sözleşmesi yapılmadan yapım sözleşmesinin ——- tarihinde feshedildiğini, şantiyede kalan makineyi davalı firmanın çalıştırmaya devam ettiğini, davalının makineyi hiçbir bedel ödemeden ——– tarihinden itibaren çalıştırmaya devam ettiğini, makinenin iadesi için davalıya ———– tarihinde ihtarname gönderdiğini, davalının ——– tarihinde verdiği cevapta makinenin kendilerinde olduğunu ve kira bedelini adi orataklığa ödediğini ifade ettiğini, ihtarnameden aylar sonra ——- tarihinde tespite konu iş makinesi müvekkili şirket tarafından teslim alındığını, makinenin davalı tarafından kullanılırken müvekkilinin kazanç kaybına uğradığını, dava konusu iş makinesinde olduğu gibi makinelerin günlük çalıştırıldığını ve kazacının yüksek olduğunu, makine teslim alındığında müvekkili şirket çalışanları tarafından yapılan kontrollerde makinenin yürüyüş ve motor kısmında, yükleme borularında ve kova bağlantı yerlerinde arızaların görüldüğünü, bunun üzerin Sulh Hukuk Mahkemesi kanalıyla tespit yaptırıldığını, bilirkişi tarafından araçta meydana gelen hasar ve değer tespiti yapıldığını, bütün bu nedenlerle, fazlaya ilişkin her türlü haklan saklı tutarak yargılama sırasında belirlenecek miktar üzerinden dava değerini belirlemek üzere haksız kullanıma dayalı ——— plaka nolu——- makinesine ilişikin—– kullanmaktan yosun kalma bedelinin davalının elinde kalındığından itibaren avans faizi ile birlikte, —–taşınabilinir mala verilen zarar verilen tarihten itibaren avans faizi ile birlikte, ———— taşınabilinir malda meydana gelen değer kaybı zararın zarar verilen tarihten itibaren avans faizi ile birlikte tahsilini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkilinin dava konusu iş makinesinin adi ortaklıktan alt kira sözleşmesi olarak kiralandığını, adi ortaklığın da makineyi davacıdan kiraladığını, davacının makineyi adi ortaklığa teslim ettiğini açıkça belirtiğini, bu nedenle müvekkili ile davacının arasında bir kira sözleşmesi olmadığını, müvekkilinin makinenin kira bedelini adi ortaklığa ödediğini, aralarındaki alt kira ilişkisi sona erdiğinden makinenin taraflarınca davacıya ——– tarihinde teslim edildiğini, asıl kira ilişkisi ile alt kira ilişkisinin farklı olduğunu, müvekkilinin kira sözleşmesine konu araç bedelinin tamamını kiraladığı şirkete ödediğini, davacı yanla arasında ilişki olmadığından kullanım bedeli talep edilmesinin mümkün olmadığını, bu nedenle davanın aktif husumet yönünden reddini, makinede meydana geldiği iddia edilen hasalardan ilgilerinin olmadığını, makinenin teslim tutanağı ile teslim edildiğini ve hiçbir çekince olmaksızın makinenin teslim alındığını, dava konusu makinenin ———- model olduğunu, ancak rapor hazırlayan bilirkişi bazı parçaların yıpranması ve ömrünün dolmasını dikkate almadığını, bütün bu nedenlerle, davarım husumet yokluğundan ve esastan reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacıya yükletilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; Hukuki niteliği itibariyle dava dışı ————–mülkiyetinde bulunan ve davacı yana kiralanan ——— plakalı iş makinesinin davacı tarafça dava dışı ———- ortaklığına kiralanmak üzere şantiyeye gönderilmesi ancak davalı işverenin adi ortaklıkla olan yapım sözleşmesini feshetmesi sonucu aracın haksız yere davalının zilyetliğinde ————-tarihleri arasında kalması sebebiyle davacının ecri misil niteliğinde kullanım bedeli, taşınır mala verilen zarara ilişkin hasar bedeli ve değer kaybına yönelik açmış olduğu tazminat davasıdır.
Davacı ile dava dışı ——— arasında akdedilen sözleşmesinin ——— Maddesinde; kiracının kiralananı en geniş şekilde koruma,bakımını ve onarımını yaptırma,——– koşullarına uygun kullanma yükümlülüğünün kiracıya ait olduğu, bu nedenle doğabilecek zararlardan tamamen kiracının sorumlu olacağı düzenlenmiş yine ——————– Kanunu’nun 24/3 . Maddesi:”Sözleşmede aksine hüküm yok ise kiracı, malın her türlü bakımından ve korunmasından sorumlu olup, bakım ve onarım masrafları kiracıya aittir.”, 24/5 . Maddesi : “Malın sözleşme süresi içinde hasar ve ziyaı sorumluluğu kiracıya aittir.” hükümlerini haiz olup, zararlardan sorumlu olan davacının dava açmakta aktif husumetinin olduğu kanaatine varılmıştır. Nitekim benzer mahiyette ———– Adliye Mahkemesi ——————-Sayılı ilamı: ” Tazminat davasında davacı olma ehliyeti, kural olarak mal varlığında doğrudan doğruya zarar oluşan kişiye aittir. Ancak, bir şeyi sözleşmeyle ———– elinde bulunduran kişiler ve zilyet, onu aldığı gibi malikine aynen iade etmek zorundadır. Somut olayda; ———- plakalı aracın kaza sırasındaki sürücüsünün davacı ———olduğu ve davacının olay sırasında aracın zilyedi durumunda bulunduğu resmi belge niteliğindeki kaza tespit tutanağından anlaşılmaktadır. Buna göre, davacı zilyedin, dava açmakta hukuki yararının, dolayısıyla aktif dava ehliyetinin bulunduğu düşünülmeden yazılı şekilde davacının kaza tarihinde aracın zilyedi olduğuna dair yazılı delil ibraz etmediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir. —
Mahkememizce —— Asliye Ticaret Mahkemesi’nin —— Sayılı dosyası,——– Sulh Hukuk Mahkemesi’nin ——- D.İş sayılı dosyası celp edilmiş, davacı yanın bildirmiş olduğu tanığın dinlenmesi amacıyla ——- Asliye Ticaret Mahkemesi’ne talimat yazılmıştır. Tanık —— yeminli beyanında özetle: “Davacı şirket yetkilisi ———-eşi olduğunu, davacı şirketin ——- yoluyla kiraladığı ————– adi ortaklığına kiraya verilmek üzere —————- şantiyeye gönderildiğini, kira sözleşmesi imzalanmadan adi ortaklık ile ———– arasındaki sözleşmenin feshedildiğini, aralarında teslim edilen mallar ile ilgili protokol yapıldığını, protokol içerisinde davacı şirkete ait iş makinesinin yer almadığını, sözleşmenin —— tarihinde feshedildiğini, o tarihten sonra davacı şirkete ait iş makinesini ———– kullanmaya devam ettiğini, kira faturasının kesilip ——– gönderildiğini, faturanın——– tarafından iade edildiğini, ——- tarafından söz konusu iş makinesinin ——– tarihine kadar kullanıldığını, ———- tarafından makinenin kullanıldığını bizzat gördüğünü, o tarihte vekalet ile ———— teslim edildiğini, bilgisinin bu kadar olduğunu” beyan etmiştir.
Davacı tanığı dinlendikten sonra uyuşmazlığın çözümüne ilişkin makine mühendisi bilirkişiden rapor alınmıştır. Bilirkişinin —— tarihli raporunda özetle; “Dava konusu makinenin ———-tarihinden itibaren davalı firma kullanımına verildiğini ve ekskavatörün —– tarihine kadar —- ay davalı firma tarafından kullanıldığını, davacının kestiği ve piyasa araştırması dikkate alındığında aracın aylık ortalamasının ———-olduğunun anlaşıldığı —– ay boyunca kullanımından dolayı davacı firmanın toplam kira kaybının ——- olduğunu ve davalı firmanın bu bedelinin tamamından sorumlu olacağını, davacı tarafa ait ———– şase ve motor numaralı ———– meydana gelen hasarlar ve arızalar dikkate alındığında —- değer kaybına uğramayacağını, makine üzerinde yapılan inceleme ile ——- tarihinde hazırlanan rapora göre belirtilen hasarların giderilmesi için malzeme ve işçilik bedelinin kdv dahil ———olduğu, davacı firmanın davalı firmadan olayların oluştuğu tarihlerden itibaren ticari avans faizi talep edebileceği görüş ve kanaatine varılmıştır” şeklinde raporunu mahkememize sunmuştur.
Alınan raporda hasar-değer kaybı ve kullanım bedeline yönelik hesaplanan tutarların raporda emsaller olmadığından denetlenebilir olmaması, delil tespiti dosyası ile aralarında fark olması, tarafların rapora itirazları da değerlendirilerek hüküm kurmaya ve denetime elverişli bulunmamış ve yeni bir heyetten rapor alınmıştır. Bilirkişi heyetinin —- tarihli heyet raporunda özetle: “Dava konusu ——— adına tescilli ———-plakalı, ———– marka —— kapasitesinde, —– model— ekskavatörün ————- tarihleri arasındaki yaklaşık- ay davalı——— tarafından kullanıldığını ve —- tarihinde davacı ———— edildiğini, ———itibariyle mevcut hasarların onarım bedelinin ——- olduğunu önceki raporda bedelin ——— olarak belirlendiği bu rapordaki tespite çok yakın olduğunu, —–onarımlar nedeniyle takdiren ————değer kaybı olacağını her ne kadar önceki raporda onarım nedeniyle değer kaybı oluşmayacağı bildirilmiş ve çok yanlış sayılmaz ise de onarılmış olduğu için az da olsa değer kaybı ön görülmesinin doğru olduğu, —- teslim tarihinde aylık kira bedelinin ——- olduğu, davacının davalı yana gönderdiği kira faturalarında ise ——- olduğu, iş bu raporda tespit edilen değere çok yakın olduğu, davacının faturasında talep ettiği bedelin kullanım tarihi itibariyle piyasa şartlarına uygun olduğunun anlaşıldığı, davalı ———- tarafından ———–kullanıldığı sürece, aylık kullanım bedelinin ———— aylık kullanım bedelinin ——– olduğunu, davalı —–tarafından ekskavatör kullanıldığı sürece —— onarım bedeli ve —- değer kaybı ile —–kira kaybı toplamının ———– olduğu görüş ve kanaatine varılmıştır” şeklinde raporunu mahkememize sunmuşlardır. Mahkememizce alınan rapor hüküm kurmaya ve denetime elverişli olduğundan hükme esas alınmıştır.
Bilirkişi raporu taraflara tebliğ olmuş, davalı taraf dava konusu makineyi davacıdan kiralamadığı ve aralarında hiçbir hukuki ilişki olmadığını bu nedenle yeniden inceleme yapılmasını talep etmiştir. Esasen davalı vekilinin itirazları hukuki olduğundan Mahkememizce yeniden inceleme yapmaya gerek görülmemiştir.
Davacı vekili ————- tarihli ıslah dilekçesi ile, ekskavatörün davalı tarafça kullanıldığı sürece yoksun kalınan kira kaybı nedeniyle uğranılan müspet zararları bakımından ———— meydana gelen mevcut hasarların onarım bedeli bakımından —– olmak üzere ıslah ettiklerini, ayrıca ekskavatörde yapılan onarımlar nedeniyle meydana gelen değer kaybı olarak —- dava dilekçelerinde taleplerinin olduğu bu nedenle toplam —-dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı ———-tahsilini talep etmiştir. Davalı vekili ise ıslah dilekçesine karşı süresi içerisinde zamanaşımı def’inde bulunmuştur.
Dosya kapsamından aracın davacı tarafından —– tarihinden ———- tarihine kadar kullanıldığı sabit ve ihtilafsız olup, uyuşmazlıklardan biri davalının aracı dava dışı adi ortaklıktan kiralaması ve davacının da aracı adi ortaklığa kiraya vermesi sebebiyle kendisine husumet yöneltilip yöneltilmeyeceği, ödemelerini adi ortaklığa yapılması nedeniyle davacının kendisinden herhangi bir kira bedeli talep edip edemeyeceği noktasında toplanmıştır. Davacı taraf dava dışı adi ortaklıkla aralarında hiçbir zaman kira akdinin kurulmadığını belirtmiş nitekim dosya kapsamında da adi ortaklıkla kira ilişkisinin kurulduğuna ilişkin hiçbir delil bulunmamaktadır. Öte yandan aracın davalı tarafça adi ortaklıktan kiralandığına yönelik de herhangi bir delil yoktur. ———- davalı arasında akdedilen ————— ekindeki araç makine listesinde de dava konusu aracın bulunmadığı anlaşılmaktadır. Hal böyle olunca davalı iddiasını ispatlayamamış, dava konusu aracı haksız olarak —— tarihinden ————- tarihine kadar kullandığı ve davacıya haksız kullanım nedeniyle ecri misil bedeli ödemesi gerekirken ödeme yapmadığı davacının bu talebinde haklı olduğu kanaatine varılmıştır. Taraflar arasındaki diğer uyuşmazlığa gelince araç——– tarihinde teslim edilmiş davalı taraf teslim tutanağının ihtirazi kayıt olmaksızın düzenlendiği bu nedenle hasar bedeli talep edilemeyeceği, hasarın davalı zilyetliğindeyken meydana gelmediği savunmasında bulunmuş ancak; aracı teslim alan kişi dava dışı adi ortaklık olup, davacının dava dışı adi ortaklığın çekince ileri sürmeksizin aracı teslim almasında sorumluluğu bulunmamaktadır. Yine ——- Sulh Hukuk Mahkemesi’nde yapılan delil tespitinde dava tarihi ——— olup, teslimden yaklaşık 2 hafta içerisinde delil tespiti istemiyle Mahkemeye başvurulduğu, bilirkişinin de belirttiği gibi teslimden sonra makul süre içerisinde başvurulduğundan aracın davalı zilyetliğinde iken hasara uğradığı kanaatine varılmıştır. Hal böyle olunca davalının dosya kapsamında beyanlarına itibar edilememiş ve davacının tüm talepler yönünden dava açmakta haklı olduğu kanaatine varılmıştır.
Ecrimisil, malikinin rızası dışında taşınmazının/taşınırın gerçek veya tüzel kişilerce işgal veya tasarruf edilmesi sebebiyle ödenen tazminattır. Malikinin rızası dışında taşınmazı eline geçiren, elinde tutan veya her ne şekilde olursa olsun bu malı kullanan veya tasarrufunda bulunduran gerçek veya tüzel kişiler de fuzuli şagil(işgalci) denir. TMK’nın 995. maddesine göre kötüniyetli zilyet, geri vermekle yükümlü olduğu şeyi haksız olarak alıkoymuş olmasından doğan tazminatı karşılamak zorundadır. Davalı iyiniyetli ise, tazminatla yükümlü olmayacak, suiniyetli ise sorumlu kılınacaktır. Rızaya dayalı kullanımda kötü niyet söz konusu olamaz. Ayrıca, taşınmazı kullanan kişi, haklı bir sebebe dayandığına inanarak veya bir edim karşılığı ya da davacının rızası dahilinde kullandığından bahisle yararlanmayı sürdürüyorsa (harici satış, fiili taksim, kira sözleşmesi vs.), rızanın ortadan kalkması veya tarafların aldıklarını iade etmesine kadar taşınmazı elinde bulundurma haksız ve kötü niyetli kullanım olarak kabul edilemez. Kişinin bu kullanımı haksız ve kötü niyetli bulunmadığından tazminat ile de sorumlu tutulamaz. Hükme esas alınan bilirkişi raporunda davacı vekilinin talep edebileceği —— aylık kullanım bedelinin ———— olduğu tespit edilmiş olunup, davalı tarafın haksız kullanımdan ancak ————- tarihli ihtarname ile haberdar olduğu bu tarihe kadar haklı bir sebebe dayandığına inanarak aracı kullandığı ve iyi niyetli olduğu, bu tarihten önceki kullanım nedeniyle kira bedellerinin davalıdan talep edilemeyeceği, davacı tarafından davalı yana gönderilen ihtarnamenin tebliğ tarihinin ise —— olduğu göz önüne alındığında teslim tarihine kadar yaklaşık— ay haksız olarak aracın kullanıldığı bu nedenle — aylık kullanım bedeli olarak ———— talep edebileceği kanaatine varılmış ve hüküm bu yönde olmuştur.
Öte yandan davacının ıslah dilekçesine karşı davalı vekili zamanaşımı def’inde bulunmuş olup, bilindiği gibi haksız fiillerden kaynaklanan davalar iki yıllık zamanaşımına tabidir. Hasarın en geç teslim anında meydana geldiği kabul edildiğinde ; —- tarihinde meydana gelmesi halinde değer kaybı ve hasara yönelik talebin — yıl sonunda — tarihinde zamanaşımına uğrayacağı, davacının ıslah tarihinin ise——- olduğu bu nedenle ıslah edilen hasar bedelinin zamanaşımına uğradığı anlaşılmış ve —— üzerinden hüküm kurulmuştur. Haksız kullanımda ——-sayılı —————— yoldaki yerleşmiş içtihatları uyarınca ecrimisil davaları beş yıllık zamanaşımına tabi olup, bu beş yıllık süre dava tarihinden geriye doğru işlemeye başladığından, ıslah tarihi itibariyle beş yıl geriye doğru gidildiğinde henüz talebinin zamanaşımına uğramadığı anlaşılmıştır. Davacı yararına hükmedilen tazminatta yine ıslah dilekçesindeki talebi gibi dava tarihindeki talepleri yönünden dava tarihinden, ıslah edilen kısma ise ıslah tarihinden itibaren avans faizi işletilmiştir.
Tüm dosya kapsamı, toplanan deliller, alınan bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde, davacı ile davalı arasında kira akdi olmaksızın, davalının haksız olarak dava konusu aracı kullandığı ve kullanım nedeniyle davacı yana bedel ödemediği anlaşılmış, Mahkememizce alınan ——— tarihli bilirkişi raporu hüküm kurmaya ve denetime elverişli olduğundan hükme esas alınmış, davalının—- ay boyunca iş makinesini haksız kullanımı nedeniyle toplam——– yoksun kalınan kira bedeli ödemesi gerektiği, yine zamanaşımına uğramayan kısım yönünden ——– hasar bedeli, ————– değer kaybı bedeli ödemesi gerektiği anlaşılmış, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın Kısmen Kabulü ile, davacının talep ettiği yoksun kalınan kira kaybı yönünden; ——– dava tarihinden, bakiye ————- ıslah tarihi olan ——– tarihinden itibaren, değer kaybı yönünden;—— hasar bedeli yönünden —-dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte olmak üzere toplam ——-davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye hasar bedelinin zamanaşımı nedeniyle, bakiye yoksun kalınan kira kaybı ve değer kaybı talebinin ise esastan reddine,
2-Alınması gerekli 2.735,68-TL harçtan peşin alınan 51,24-TL harç ile ıslah harcı olan 1.150,00-TL’nin mahsubu ile bakiye 1.534,44-TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3-Davacı tarafından harcanan harç toplamı olan 1.232,64-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davacı tarafından harç dışında harcanan 2.045,00-TL yargılama giderinin davanın ret ve kabul oranına göre (%57,11 Kabul %42,89 Ret) hesaplanan 1.167,90-TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
5-Davalı tarafından harcanan toplam 150,00-TL yargılama giderinin davanın ret ve kabul oranına göre (%57,11 Kabul %42,89 Ret) hesaplanan 64,34-TL’sinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, bakiye kısmın davalı üzerinde bırakılmasına,
6-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre hesaplanan 6.006,24-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
7-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre hesaplanan 4.511,70-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
8-Tarafların artan gider avansı bulunması ve talep etmesi halinde yatıran tarafa iadesine,
Dair, gerekçeli kararın taraf vekillerine tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde istinaf kanun yolu açık olmak üzere taraf vekillerinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı.23/06/2020