Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2017/278 E. 2021/82 K. 19.01.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/278 Esas
KARAR NO : 2021/82 Karar
DAVA : Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 08/03/2017
KARAR TARİHİ : 19/01/2021
Mahkememizde görülmekte olan Tazminat (Haksız Fiilden Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı müvekkili şirketin —— faaliyet gösteren ve sektörün önde gelen firmalarından olup ticari faaliyet kapsamında kurmuş olduğu bayi yapılandırılmasının bulunulduğunu, davalı şirketin —– olarak faaliyet gösterdiğini, müvekkili şirketin üretimini ya da ithalatını gerçekleştirildiğini malların bayileri aracılığıyla piyasaya arz ettiğini, bu bayilerin mal alımlarından doğrudan doğruya müvekkilinden mal alabilecekleri gibi, bir başka doğrudan bayi kanalı ile de müvekkilinden mal alabildiklerini, bu durumda müvekkilinin —— bayilik de kurabileceğini, bu bayilerin içinde belirli kriterlere sahip sınırlı sayıda bayiyi ise müvekkilinin —— adlandırılabilecek —–, bu statü ile belirli ayrıcalıkların —– ciddi yatırımlar yapıldığını, davalının talebi üzerine ——— düzenlendiğini, sözleşme gereğince davalının müvekkilinden ürünleri alarak piyasaya arz edeceğini, davalı ile sözleşme imzalandığı süreçte —– müvekkili şirketin dağıtıcı ana bayisi olarak faaliyet gösterdiğini ve davalının da ——- — alarak piyasaya sunacağını, taraflar arasında ilişki devam ederken ———yevmiye sayılı İhtarnamesi ile müvekkili ile olan ticari ilişkisinin feshedildiğine dair ihtarname gönderildiğini, aynı zamanda kendisinden mal alan müvekkili şirketin alt bayilerinin de kendisi ile olan sözleşmelerinin feshedildiğini duyurduğunu, davalının bu fesihnameden sonra yaşanan süreçte hem münhasırlığı ihlal ettiğini ve hem de müvekkili ile olan sözleşmesini haksız olarak feshettiğini, davalının müvekkili ile olan sözleşmesi yürürlükte olmasına rağmen müvekkilinin rakibi konumunda olan —- ile çalışmaya başlayan eski ana —– başladığını bilgisinin edinildiğini, akabinde ihtarname ile —- feshedildiğinin bildirildiğini, müvekkilinin de —– İhtarname ile davalıya cevap verildiğini, davalının sözleşme gereği cezai şart bedelini ödeme yükümlülüğü bulunduğunu, beyanla haksız ve hukuka aykırı fesih nedeni ile fazlaya ilişkin haklar saklı kalmak kaydıyla —— tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin de davalı üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davanın esasını oluşturan —– tarihinde münfesih olduğunu, sözleşmenin —- sahibi davacı —- dava dışı —–davalı olmak üzere üç taraflı bulunduğunu,—- kapsamında —— ürün alım limitleri dahilinde siparişlerini karşılamakla yükümlü olduğunu, ancak müvekkilinin doğrudan davacıdan mal tedarik etmek gibi bir yükümlüğü bulunmadığını, davacının sadece denetleme yetkisine sahip bulunulduğunu mal tedarikinin dava dışı —- yapıldığını, davaya esas sözleşmenin kurucu ve temel unsurlarından olan ana bayi——– yevmiye sayılı İhtarnamesi ile davacıyla olan tüm ticari faaliyetlerine son vermesi sonucunda davaya konu sözleşmenin de esasen münfesih hale geldiğini, sözleşmenin ——- sözleşmeden çıkmasıyla sözleşmenin uygulanamaz hale geldiğini, müvekkilinin —— tarihinden sonra davacıdan bir alım yapmadığını, davacı yanca müvekkili şirkete sözleşmenin devam ettiğine dair bir bildirim yapılmadığını, ayrıca müvekkilinin sözleşme devam ederken başka bir markanın satışını yaptığına dair iddianın da gerçeklere aykırı olduğunu ve bu durumu kanıtlar delil sunulmadığını beyanla açılan davanın reddini, yargılama giderli ile avukatlık ücretinin de davacı üzerinde bırakılmasına talep ve dava etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; Hukuki niteliği itibariyle, ——– feshedildiği iddiasına dayalı olarak, sözleşmenin feshinin söz konusu olup olmadığı, varsa feshin haklı sebebe dayalı olup olmadığı, bu kapsamda bayilik sözleşmesinin feshi dolayısıyla davacının davalıdan cezai şart talep edip edemeyeceğine ilişkin bulunmaktadır.
Davacı vekil dosyaya —— tarihli hukuki bir mütalaa sunmuş, davalı vekili ise bir başka dosyadan alınan bilirkişi raporunu sunmuştur.
—— dosyasında mali müşavir bilirkişi tarafından sunulan —- tarihli Bilirkişi Raporunda; Davalının, davacı ve dava dışı —- tarihinden sonrada ticari ilişkisine devam ettiği, davalı tarafından —–hem davacı şirkete ait —– markalı ürünler alıp sattığı, yönünde tespitte bulunulmuştur.
Mahkememiz —- tarihli ara kararıyla; dosyanın mali müşavir ve sözleşme uzmanı bilirkişilerden oluşan heyete tevdii ile davacı tarafın ticari defterleri ve dosya kapsamı incelenmek suretiyle rapor tanzimine karar verilmiştir. —- tarihli Bilirkişi Heyeti Raporunda; Davacı ile davalı arasındaki sözleşme ilişkisinin, dava —— arasındaki sözleşme ilişkisinin sonlanması ile nihayete erdiği, davalının rakip ürünlerin ——– yapmasının dosya içeriğine göre sözleşme ilişkisi sonra erdikten sonra gerçekleştiği, bu şartlar altında davalının eyleminin zaten sona ermiş olan sözleşmeye aykırı olmadığı, davalının bir ceza borcunun bulunmadığı, şeklinde raporunu sunmuştur.
Tüm dosya kapsamı, toplanan deliller ve alınan bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde; Davacı taraf—— aykırılık sebebiyle sözleşmede yer alan cezai şartın —- tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle tahsili davalıdan talep etmiştir.
Taraflar arasındaki —– incelenmesinde, üretici/ marka sahibi olarak davacı ——sözleşmeyi imzaladığı görülmektedir. ———- tarafından imzalandığı görülmektedir.
Dava konusu Sözleşmenin ——— ürünler haricinde, rakip firmaların ürünlerini teşhir edemez, satamaz. Rakip firmalara ait ürün ve marka görsellerini araçtanndal ——— şekilinde düzenleme yapılmıştır.
Aynı Sözleşmenin——- yer alan hükümleri tek yanlı olarak uygulamaya yanaşmaması, uygulanmasından vazgeçmesi, gerek sözleşme ve ekleri ile taraflarca kabul edilmiş olan tüm belge ve bağıtlarda yer alan hükümlerden herhangi birine aykırı davranması ve gerekse o hükümlerde belirlenmiş yükümlülüklerden herhangi birisini zamanında yerine getirmemesi halinde; —– önceden kendisine uyarıda bulunması, ihtar göndermesi, önel tanıması, mahkemeden hüküm alması veya başkaca bir işlem uygulaması gerekmeksizin; iş bu sözleşmeyi tek yanlı olarak feshetmekte serbest ve yetkili ———— mal alımı yaptığı son takvim yılma esas ——– ve her halükarda asgari — bedelden az olmamak kaydıyla cezai şart bedelini —–derhal ve defaten ödemeyi kabul, beyan ve taahhüt eder.” şeklinde hüküm yer almaktadır.
—- yevmiye nolu noter—— bu yana sürdürdükleri ticari ilişkilerini son iki yıldır şirketlerine yönelik haksız tutum ve davranışlar sebebiyle, gelinen süreçte ve son noktada çekilmez hal alması nedeniyle feshettiklerini, ihtar edilmiştir.
Davalı tarafından davacıya gönderilen ——- yevmiye numaralı İhtarnamesinde; ——– sona erdiğini, bu tarihten itibaren—–dışında bir ana bayi ile ya da doğrudan —— çalışmak istemediklerini, ihtar etmiştir.
Davacı tarafından davalıya gönderilen ———– yevmiye numaralı İhtarnamede ile de; sözleşmede yazılı cezai şart bedelinin tazmini talep edilmiştir.
Uyuşmazlığın çözümü bakımından davacı ile dava —— arasındaki sözleşmenin sona ermesi ile davacı ve davalı arasındaki ilişkinin de sona erip ermediği ve bu bağlamda davalının münhasırlık yükümlülüğünü ihlal edip etmediği hususunun açıklığa kavuşturulması önem arzetmektedir.
Dava konusu sözleşmede, —- dışı ana ——- olmak üzere üç ayaklı bir sözleşme ilişkisi kurulmuştur. Anılan sözleşme uyarınca davalının dava dışı ana bayiden ürün almakla yükümlü olduğu, davacının alt bayı olan davalıya ürün tedarik etme ve davalının da davacı üreticiden ürün alma yükümlülüğünün bulunmadığı görülmektedir. Sözleşmenin 10.maddesinde dava dışı ana bayinin ve davalı alt bayinin hak ve yükümlülükleri düzenlenmiştir. Sözleşme hükmünde; davalı alt bayinin dava dışı ——- haricindeki bir ana bayiden ürün alamayacağı, başka bir ana bayi ile çalışamayacağı, ——- ancak davacı üreticinin onayı ile söz konusu olabileceği ve bu durumda yeni ana bayi ile üretici ve davalı arasında yeni bir sözleşmenin imzalanacağı öngörülmektedir.
Dava konusu sözleşme ile üç taraflı bir hukuki ilişki kurulduğu, ancak bu ilişkilerin akıbetinin birbirine bağlı olduğu anlaşılmaktadır. Söz konusu Sözleşmenin taraflarından ———- yevmiye sayılı İhtarnamesi ile davacı ile imzalanan sözleşmeyi feshettiği, —- —- kurulan sözleşme ilişkisinin ana bayinin sözleşme ile bağlı olmadığını bildirmesi ve sözleşmeden çekilmesi ile sözleşme ilişkisinin artık sürdürülemeyeceği bu durumda davalıdan da sözleşmeye bağlı olmasının beklenmeyeceği, sözleşme ilişkisinin bu —— bağlandığı, ana bayinin ayrılması ile temel sözleşme ilişkisinin bozulduğu ve davalı ile davacı arasındaki sözleşmenin de böylece sona ermiş olduğu sonucuna varmak gerekmiştir.
Diğer taraftan davalının———– olmuştur. Diğer bir deyişle davalı, sözleşme ilişkisi ve rakip ürünlerin ticaretini yapmama yükümlülüğü sona erdikten sonra rakip ürünlerin ticaretine başlamıştır. Sözleşme ilişkisi sona erdikten sonra gerçekleşen bu eylemin de sözleşmeye aykırı olamayacağı ve dolayısıyla da davalının ceza şarta dayalı bir borcunun bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen sebeplerle davacı talebinin yerinde bulunmadığı görülmekle davacının davasının reddine karar vermek gerekmiş olup, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın REDDİNE,
2-Alınması gerekli 59,30-TL harçtan peşin alınan 512,33-TL harçtan mahsubu ile bakiye 453,03-TL harcın talep halinde davacıya iadesine,
3-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı tarafından sarf edilen 400,00-TL’nin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
5-Davalı kendini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesindeki esaslara göre belirlenen 4.500,00-TL avukatlık ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine,
6-Tarafların artan gider avansı bulunması ve talep etmeleri halinde yatıran tarafa iadesine
Dair, Davacı Vekilinin ve Davalı Vekilinin yüzlerine karşı gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İstinaf yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup, usulen anlatıldı.19/01/2021