Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C. İstanbul Anadolu 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2017/181 Esas
KARAR NO : 2020/547 Karar
DAVA : Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 13/02/2017
KARAR TARİHİ : 15/09/2020
Mahkememizde görülmekte olan Menfi Tespit (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davacı şirkete kayyım atandığını, kayyım atanan şirketin şirket kayıtları, mali müşavir ve atanan yönetim tarafından incelendiğini, ———-Şubesine ait keşidecisi davacı ve hamilinin davalı olduğu —- keşide tarihli ——- bedelli —- nolu, —– keşide tarihli, —– bedelli —— nolu, —- keşide tarihli ————- bedelli ———– keşide tarihli ——-nolu çeklerin şirkette karşılığının olmadığını, herhangi bir ticari ilişki ile verilmediğini, herhangi mal ve emtia karşılığı olarak da verilmediğini, muvazaalı olarak çeklerin verildiği ve şirketten karşılıksız olarak para çıkışı yapılmak amacıyla verilmiş olduğunu, ———– sağladığı iddiası ile başlatılan soruşturma kapsamında şirketin ———–devredildiğini beyanla, söz konusu çeklerden dolayı davalıya borçlu olunmadığının tespitine, sonradan ortaya çıkabilecek çekler ile ilgili olarak dava açma haklarının saklı tutulmasına, menfi tespit davasının kabulüne davaya konu çekler nedeniyle her türlü tazminat ve fazlaya ilişkin dava ve talep hakları saklı kalmak kaydıyla yargılama giderleri ve ücreti vekaletin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Davalı şirkete ———- tarihinde —- kararı ile CMK 133 madde ve 668 nolu KHK 19. Maddesi gereğince —– kayyım atandığını, şirketin kurucu ortaklarının ———sayılı dosyaları ile ———- terör örgütü kapsamında yargılandıklarını, davalı şirkete kayyım ataması sırasında davadan haberdar olduklarını bu nedenle savunma haklarını kullanamadıklarını delilleri sunamadıklarını belirterek müvekkili şirketin ticari defter ve belgelerininde incelenmesi gerektiğini davanın reddi ve yargılama giderleri ile ücreti vekaletin taraflarına ödenmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Dava; Hukuki niteliği itibariyle ——çek seri nolu — miktarlı çek, — tarih ve ——– çek seri nolu —— miktarlı çek,—— tarih ve——-çek seri nolu ——- miktarlı çek,—– tarih ve ——çek seri nolu ——— miktarlı çeklerin bedelsiz olduğu, söz konusu çekler dolayısıyla borçlu olmadığının tespitine ilişkindir.
Her iki tarafın da tacir olması ve TTK 64. madde uyarınca defter tutma yükümlülüğünün bulunması sebebiyle TTK 83. madde ve HMK 222. madde uyarınca tarafların ticari defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmasına karar verilmiş, rapor alınmıştır. Bilirkişi raporunda; davalı tarafın ticari defterlerini sunmadığı, sunulan davacı taraf ticari defterlerinin davacı lehine delil vasfına haiz olduğu, taraflar arasında hiç bir ticari ilişki bulunmadığı, davacı tarafın, davalıyı takip ettiği cari hesapların incelenmesi sonucunda tarafların kredi kullanmak için birbirlerine çek kesip verdikleri, çek vadelerinde kendi çeklerini ödedikleri ve cari hesaplarını bu şekilde kapattıkları, davacının davalıya söz konusu çekler ile ilgili bir borcunun olmadığı, şeklinde görüş bildirilmiştir.
——– yazılan müzekkere cevabında;——————dosyasından verilen kararla davacı şirkete —— kayyım olarak atandığı, aynı Mahkemenin ——- dosyasından verilen kararla davalı şirkette görev yapan kayyımların yetkilerinin ———devredildiği, her iki şirketinde tüzel kişiliğinin devam ettiği, şirketlerin hak, borç, dava ve takiplerinin devralınmadığı, şirket tüzel kişiliklerinin hak ve alacaklarına sahip, borç ve yükümlülüklerinden sorumluluklarının devam ettiği belirtilmiştir.
Davalı vekili —— tarihinde verdiği Dilekçesi ile; davadan sonradan haberdar olunduğunu, şirkete kayyım atanması ve——- devredilmesi süreçleri de dikkate alınarak davalı tarafın ticari defterlerinin de incelenmesini ve yeniden rapor alınmasını talep etmiştir. Davalı vekilinin bu talebi uygun bulunularak dosya bilirkişiye verilmiş ve ——- tarihli Bilirkişi Ek Raporu alınmıştır. Bilirkişi ek raporunda; davalının kanuni ticari defterleri kendi adına delil vasfına haiz olmadığı, tarafların arasında hiçbir ticari işlem bulunmadığı,——— tarihli bilirkişi raporunun sonuç bölümünde belirtildiği üzere; Davalı tarafın davacıyı takip ettiği cari hesaplarının incelenmesi sonucunda tarafların kredi kullanmak için birbirlerine çek kesip verdikleri, çek vadelerinde kendi çeklerin ödedikleri ve cari hesaplarını bu şekilde kapattıkları, davalı kayıtlarının incelenmesi neticesinde, davacının davalıya söz konusu çekler ile ilgili bir borcunun olmadığı, şeklinde raporunu sunmuştur.
Taraflara ait ilgili döneme ilişkin vergi dairesi kayıtları getirtilmiş ve Mahkememizin —— tarihli ve — nolu ara kararı uyarınca dosya bilirkişiye verilerek ek raporalınmıştır. —– tarihli Bilirkişi Ek Raporunda; davacı şirketin —– yılına ilişkin BA formunda bildirilen belge olmadığı, aynı döneme davalıya ait BS formunda bildirilen bir belge olmadığı, tarafların birbirlerine ilişkin tuttukları cari hesaplar incelendiğinde tarafların kredi kullanmak için birbirlerine çek düzenleyip verdikleri, çek vadelerinde kendi çeklerini ödedikleri ve cari hesaplarını bu şekilde kapattıklarının anlaşıldığı, davalı ve davacı kayıtları incelendiğinde davaya konu çekler ile ilgili olarak davacının davalıya bir borcunun olmadığı, şeklinde ek raporunu sunmuştur.
Tüm dosya kapsamı, toplanan deliller ve alınan bilirkişi raporu birlikte değerlendirildiğinde; Alınan bilirkişi kök ve ek raporları denetime ve hüküm kurmaya elverişli bulunmaktadır.
Davacı şirkete ———— sayılı kararı ile CMK 133 Md. ve 668 nolu KHK 19.Md’si gereğince ——- kayyım olarak atandığı, bu karara istinaden ————– tarihinde kayyım ataması yapıldığı, davalı şirkete, ————– kararı ile CMK 133 Md. ve 668 nolu KHK 19.Md’si gereğince ———- kayyım olarak atanmadığı görülmüştür.
Tarafların incelenen ticari defterlerine göre, tarafların birbirlerine çeşitli tarihlerde çek tanzim ederek verdikleri ve bu yolla cari hesapta mahsuplaştıkları, taraflar arasında ticari bir işlem bulunmadığı, verilen çekler karşılığı mal alış-verişinin olmadığı, bilirkişi incelemesi ile ortaya konulmuştur. Kambiyo vasfını haiz çek mücerretlik ilkesi gereği taraflar arasındaki temel ilişkiden bağımsız olduğundan kural olarak aksinin HMK’nın 201. maddesi hükmü uyarınca yazılı delille ispatı gerekmektedir. Çek ödeme aracıdır, mevcut bir borcun tasfiyesi amacıyla verilmektedir. TBK 207/2 maddesi gereğince sözleşme ile aksi kararlaştırılmadıkça aksine bir adet bulunmadıkça, satıcı ve alıcı borçlarını aynı gün ifa etmekle yükümlüdürler. Ancak tarafların ticari defter ve kayıtlarından bu hususta bir mal alış-verişi bulunmadığı gibi, dosya kapsamına alınan taraflara ait BABS formlarında da taraflar arasında bir mal alış verişi bulunmadığı görülmekte olup dava konusu olan çeklerin bedelsiz bulunduğu, mezkur çeklerin verilmesini gerektiren alt bir hukuki ilişkinin bulunmadığı değerlendirilmiştir. Belirtilen sebeplerle davanın kısmen kabulü ile davacının davalıya dava konusu —— Şubesine ait, keşidecisi davacının olduğu, — tarih ve — çek seri nolu —- miktarlı çek, —- tarih ve — çek seri nolu — miktarlı çek, — tarih ve — çek seri nolu —– miktarlı çek, ——- çek seri nolu ——- miktarlı çekler dolayısıyla borçlu olmadığının tespitine, karar verilmesi gerektiği kanaatine varılmıştır.
Bununla birlikte, TTK’nın 790. maddesi uyarınca; Cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kimse son ciro beyaz ciro olsa bile kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Aynı Kanunun 792. maddesi uyarınca; Çek, her hangi bir suretle hamilinin elinden çıkmış bulunursa ister hamile yazılı, ister ciro suretiyle devredilebilen bir çek sözkonusu olsun, hamil hakkını 790 nci maddeye göre ispat ettiği takdirde, çek eline geçmiş bulunan yeni hamil ancak çeki kötü niyetle iktisap etmiş olduğu veya iktisapta ağır bir kusuru bulunduğu takdirde o çeki geri vermekle yükümlü bulunmaktadır. Anılan düzenleme ile çeki elinde bulunduran hamile ancak çeki kötü niyetle iktisap etmesi ya da iktisapta ağır kusuru bulunması hâllerinde geri verme mükellefiyeti getirilmiştir. Bu haller dışında çeki elinde bulunduran hamil geri verme mükellefiyetinde olmadığı gibi çeki elinde bulundurmasından kaynaklanan yasal haklarını kullanma olanağına da sahiptir. Belirtilen ve sair sebeplerle çeki iyi niyetle iktisap eden üçüncü kişilerin çeke bağlı hakkını kullanımını ortadan kaldıracak şekilde dava konusu çeklerin iptaline karar verilemeyeceği değerlendirildiğinden davacının dava konusu çeklerin iptaline yönelik talebinin reddine karar verilmiş olup, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davanın Kısmen kabulü ile ;
A-)Davacının, dava konusu —— şubesine ait, keşidecisi davacının olduğu,
—- tarih ve—- çek seri nolu ——- miktarlı çek,
—— tarih ve — çek seri nolu —- miktarlı çek,
—- tarih ve —- çek seri nolu —— miktarlı çek,
—— tarih ve —–çek seri nolu ——– miktarlı çekler dolayısıyla davalıya borçlu olmadığının tespitine,
B-)Davacının dava konusu çeklerin iptali talebinin reddine,
2- Alınması gerekli 16.049,43- TL harçtan davacı tarafından peşin olarak yatırılan 4.012,36- TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 12.037,07- TL’nin davalıdan tahsili ile hazineye irad kaydına,
3- a) Davacı tarafından dava açılırken yatırılan 31,40- TL. başvurma harcı, 4.012,36- TL peşin harcın toplamı olan 4.043,76- TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
b) Davacı tarafından sarfedilen toplam 1.901,10-TL yargılama giderlerinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Davalı tarafından yapılan yargılama giderlerinin davalının üzerine bırakılması,
5- Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştikten sonra talep halinde yatırana iadesine,
6- Avukatlık asgari ücret tarifesine göre davacı vekili için takdir olunan 24.896,52-TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
Dair, davacı vekilinin yüzüne, davalının yokluğundan gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık süre içinde İSTİNAF yolu açık olmak üzere verilen karar açıkça okunup usulen anlatıldı.15/09/2020