Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/799 E. 2018/494 K. 29.05.2018 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. İstanbul Anadolu 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2014/799
KARAR NO : 2018/494
DAVA : Çek İstirdat
DAVA TARİHİ : 14/04/2014
KARAR TARİHİ : 29/05/2018
KARARIN YAZILDIĞI T. : 05/07/2018
Mahkememizde görülen Çek İstirdat davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili firma yaptığı bir ticari iş sonucunda keşidecisi …………Teknik ve Sosyal Hiz. San. Ve Tic. A.Ş. olan ve ………..Bankası Koşuyolu şubesine ait ……… nolu 50.000 TL bedelli çeki kaybettiğini, Söz konusu çekin iptali için İstanbul Anadolu 1.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin…… E.sayılı dosyası ile çek iptali davası açtığını, Mahkemece ödeme yasağı kararı verildiğini ve bu kararın bankaya bildirildiğini, Davalı ise İstanbul Anadolu 1.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin….. E. Sayılı dosyasına müracaat ederek dava konusu çekin ……….Soğ. Sist. Tem. Hiz. Gıda Nak. Eği.ve Öğrt. Tic. ve San. Ltd. Şti.tarafından borçlarına istinaden kendilerine verildiğini taraflar arasında ticari alışveriş olduğunu oto alım-satım komisyon mukavelleri ve çek fotokopilerinden durumun anlaşılacağını belirttiğini ve çekin kendi ellerinde olduğunu deklare ettiğini, Söz konusu çekin müvekkili şirket yetkilisinin cirosu olmadan piyasaya sürüldüğünü, Çek keşidecesi ve lehdar müvekkili arasında ticari ilişki sözkonusu olduğunu, aksi durumun davalı tarafından iddia edildiği için ispata muhtaç olduğunu, Bununla beraber dayanak dava dosyasına delil olarak sunulan oto alım-satım mukavelesi özel şartlar bölümünde de görüleceği üzere davaya konu çekin yer almadığı,iddia edilen ticari ilişkinin bir parçası olmadığı ortada olduğunu, ilk ciro iptal edildiğini ve ciro silsilesinde bulunan tekrar müvekkili firmanın kaşesinin bulunduğu cirodaki imza ise müvekkili şirket yetkilisine ait olmadığı, İmzası müvekkili şirket yetkilisine ait olmayan imza ile çekin davalıya geçtiğini ve davalının elinde bulundurduğu anlaşıldığından, Söz konusu çekin müvekkilinin rızası hilafına elinden çıkması ve çeki elinde bulunduran şahısların haklı hamil olmaması sebebiyle Davalı tarafından çek ile ilgili olarak icra takibinde bulunulması ve bu kişi tarafından çek bedellerinin tahsili durumunda müvekkilinin telafisi mümkün olmayan zararı sözkonusu olacağından, bu zarara sebebiyet vermemek açısından davanın devamı süresince çekin icra takibine konu edilmesinin tedbiren durdurulması ile dosyaya yatıcak paraların alacaklıya ödenmemesi yönünde tedbir kararı verilmesini,dava konusu ………..Bankası Koşuyolu şubesine ait …….. nolu 50.000 TL bedelli çekin davalıdan istirdadına, karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafından keşidecisi……..Teknik ve Sosyal Hiz. San. Tic. AŞ olan …..B….. Şubesine ait 31/01/2014 tarih …..ve….. nolu 50.000,00 ‘er TL bedelli 2 adet çeki kaybettiğinden bahisle davacının İst. Anadolu 1. ATM ……. E. ile çek iptal davası açıldığını, tedbir konularak bankaya bildirildiğini, müvekkilinin bankaya ibrazında durumu öğrendiğini, çeklerden 28/02/2014 tarihli 50.000 TL bedelli ……. seri nolu çekin ciro yoluyla hamili olmakla, müvekkilinin elinde bulunduğunu bildirdiğini, bunun üzerine davacı vekili tarafından İst. Anadolu 1. ATM de ki davadan davacının feragatı sebebiyle …… E.-…… K. sayılı 01/04/2014 günlü kararla davanın feragat sebebiyle reddine karar verildiğini, davacı ve çek keşidecisinin borcu ödenmekten kaçınmak üzere birlikte hareket ettiklerinin kuvvetle muhtemel olduğunu, müvekkili şirket ile davacı şirket arasında ticari alış verişin dilekçe ekinde sunduğu oto alış-veriş ve ekli Oto alım-satım komisyon mukaveleleri ve çek fotokopileri ile sabit olduğunu belirterek “01/11/2013 tarihli oto alım satım komisyon mukavelesinde araç bedeli 220.000 TL olarak kararlaştırılmış, 10.000 TL si nakit, 40.000 TL karşılığı …… plaka sayılı araç alınmış, geri kalan bedel için 170.000 TL bedelli senet alınmıştır. 15 gün sonrasında 40.000 TL si ödenerek plakası belirtilen aracın geri verileceği belirtilmiştir. Sonrasında davacı şirket vekil eden şirkete dilekçemiz ekinde sunulu bir kısım çeklerle birlikte dava konusu çeki ayrıca bir kısmıda nakit olarak vermiş, imzalanan senette iade edilmiştir.” denilerek davacı şirket temsilcisi …….. ile yapılan 29/05/2013 tarihli oto alım-satım komisyon mukavelesi ile 160.000 TL olarak belirlenen araç satış bedeline istinaden …….plaka sayılı araç (geri verilmiştir.) ile ….B ve ……..Bankasına ait bedelleri belirtilen çekler alınmıştır. Taraflar arasındaki ilişkinin sabit olduğunu, müvekkili şirketin iyiniyetli hamil olup, çeki kötüniyetle veya ağır kusurlu iktisap ettiğinin ispat edilememesi nedeniyle çek istirdat davasının reddine, karar verilmesini ve ihtiyati tedbirin kaldırılmasını talep etmiştir.
DELİLLER VE GEREKÇE : Dava, davalının elinde bulunduğu belirtilen davaya konu edilen çekin davacının elinden rızası hilafına çıktığı iddiasıyla İİK 72 md. uyarınca açılmış çek istirdat davasından ibarettir. Davacı, dava dilekçesinde hukuki sebepler olarak “TTK ilgili kanun hükümleri” sübut deliller olarak banka kayıtları, İst. Anadolu 1. ATM ……. E. sayılı dosyası” delil olarak bildirmiştir. Davalı ise cevap dilekçesinde “Ticari defter ve kayıtlar, bilirkişi incelemesi, oto alım-satım sözleşmeleri, çek fotokopileri, tanık anlatımları, yemin” deliline dayanmıştır.
İst. Anadolu 1. ATM 2014/41 E. sayılı dava dosyası getirtilmiş, davacı Hasbey Isıtma Soğ… Ltd. Şti.tarafından hasımsız ve ihtiyati tedbir talepli olarak ………B AŞ Koşuyolu Şubesine ait 13052737 nolu hesaptan keşide edilmiş, 31/01/2014 tarihli 50.000 TL bedelli 6944540 nolu ve 31/01/2014 tarihli 50.000 TL bedelli 6944541 nolu 50.000 TL bedelli 2 adet çekin “Müvekkili şirket yetkilisinin çantasından cüzdanından çalınması sebebiyle kaybolmuştur.” denilerek zayi nedeniyle iptali istenmiş, 29/01/2014 tarihli tensiple %15 teminat karşılığı her 2 çekin ödenmemesi için ihtiyati tedbir konularak duruşması 21/05/2014 tarihine bırakılmıştır.
Zayi nedeniyle çek iptal davasında duruşma günü gelmeden davacı vekili UYAP üzerinden İst. Anadolu 1. ATM ye verdiği 31/01/2014 günlü dilekçe ile “Davadan feragat ediyoruz, gereğinin yapılarak dosyada mevcut teminatın tarafımıza iadesine karar verilmesini” diyerek talebi üzerine mahkemece 01/04/2014 gün 2014/100 K. ile “Davanın feragat sebebiyle reddine, dava konusu her 2 çek üzerindeki ödeme yasağının kaldırılmasına” karar verildiği, işbu dosyanın tetkikinde dava konusu çeklerden ………B AŞ…….. Şubesine ait olan ……. nolu 50.000 TL bedelli olan ve 28/02/2014 keşide tarihli çekte müvekkilinin meşru hamil olduğunu, davacı ve çek keşidecisinin borcu ödemekten kaçınmak üzere birlikte hareket ettiklerinin kuvvetle muhtemel olduğunu, mezkur çekin davacı şirketin müvekkiline olan “Oto Alım Satım Mukavelesi ve Komisyon Mukavelesine istinaden” verildiğini belirterek bunlarla ilgili 20/06/2013 ve 01/11/2013 tarihli oto alım-satım komisyon mukavelelerini, ayrıca taraf şirketler arasındaki ticari ilişkiye dair 30/10/2013 keşide tarihli 50.000 TL bedelli Finansbank Kale İçi Şubesine ait dava dışı 0304898 nolu çek fotokopisini de sunduğu görülmüş, İst. Anadolu 1. ATM ce teminat iadesi ile ilgili …… tarihli ara karar verildiği görülmüştür.
27/03/2015 günlü 3. celsede her 2 tarafın 2013-2014 yıllarına ait tüm ticari defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiştir.
Davacı vekili 15/07/2015 günlü UYAP tan verdiği dilekçe ile “…. müvekkili şirketin ticari defterlerinin müvekkilde bulunmadığını, dolayısıyla tarafımızan ticari defter incelemesi ara kararından dönülmesini …” talep etmiştir. Davacı taraf inceleme günü ticari defterlerini ibraz etmemiş, müvekkilinin ticari defterlerinin, şirketin ……’da olduğunu belirterek burada incelenmesine karar verilmesini talep etmiştir. Ticari defterlerini ibraz eden davalının ticari defterleri üzerinde yapılan inceleme sonucu mali bilirkişinin verdiği raporda, taraflar arasında ticari ilişki bulunduğuna dair bir kayıt görülmediği rapor edilmiştir.
Davacı vekilinin talebi üzerine 30/06/2015 günlü 4. celsede verilen ara karar uyarınca davacı şirketin 2013-2014 yılları ticari defterlerinin incelenmesi için Antalya ATM ye talimat yazılmasına karar verilmiş, ancak davacının ara karar uyarınca verilen 2 haftalık kesin süre içerisinde 400,00 TL bilirkişi inceleme ücretini havale etmemesi ve makbuzunu dosyaya ibraz etmemesi üzerine Antalya ATM ye talimat yazılmamış, davacı defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yapılmamıştır.
Antalya Tic. Sic. Md. den gelen 09/12/2016 günlü ………..sayılı cevabi yazıda, davacı ……… Ltd. Şti. nin müseccel adresinin “…..Mah. …..Sk. No:…..” olduğu ve 28/06/2011 gün 21 nolu ortaklar kurulu kararı ile şirketi 10 yıl süreyle …….ve…… münferiden imzaları ile temsil etmek üzere atandıkları 01/12/2012 tarih 21 nolu ortaklar kurulu kararı ile …..’ın imza yetkisinin iptaline, şirket müdürü…… ve diğer ortak …………. imza yetkisi verilerek münferiden temsil etmelerine karar verildiği, 02/02/2012 tarihli 22 sayılı ortaklar kurulu kararı ile (şirket ortağı …… …… müdürlükten istifası üzerine) istifasının kabulüne ve şirketi …………atacağı münferid imza ile 10 yıl süreyle temsil ve ilzam edeceğine, karar verildiği, davacı şirketin 20/12/2013 tarihli 31 sayılı genel kurul kararına istinaden “Şirket Müdürü ……….. müdürlükten istifası nedeniyle imza yetkisinin iptaline” ……. 10 yıl süreyle şirket müdürü olarak atanmasına, karar verildiği görülmüştür.
Davalı tarafından delil olarak ibraz edilen oto alım-satım komisyon mukaveleleri tarihleri itibarı ile davacı şirketin 2013 yılında (Antalya Ticaret Sicil Md. den gelen cevaba göre (23/12/2013 tarihine kadar) davacı şirketi temsil ve ilzam etmeye yetkili şirket müdürünün ……. olduğu anlaşılmakla, davaya konu olan ve…. AŞ …..Şubesine ait ….. nolu….. TL bedelli (davacı iddiasına göre-zayi nedeniyle çek iptal davasında 31/01/2014 keşide tarihli olduğu belirtilen ancak davalının cevap dilekçesi ekinde sunduğu çek fotokopisinde 28/02/2014 keşide tarihli olduğu görülen) çekle ilgili davacı şirket kaşesi üzerindeki imzanın o tarihte şirket yetkilisi olan …… ait olup olmadığının tespiti için imza incelemesi yaptırılması yönünde …….. TC nosu davacı vekilinin 23/12/2016 günlü dilekçesi ile bildirilmiş, …… imza örneklerinin alınmasına karar verilmesi istenmiştir.
….. TC nolu “…….” nün mernis adresi tespit edilerek Siirt Asliye Hukuk Mahkemesine talimat yazılmış ve talimat mahkemesine mahkememizce çıkarılan ihtarlı tebligata uymayan …………beyanı ve imza örnekleri -imzası bulunduğu yerler tespit edilememiştir. Bu nedenle beyanı ve imzası alınamamıştır.
Dava konusu çekle ilgili Antalya C. Başsavcılığında yapılan 2014/49361 nolu soruşturma dosyasında çekte davacı şirket kaşesi üzerindeki imzaların Yalçın Yalçınkaya, Tarık İsmet Göncü ve Fatma Yapıcı eli mahsulü olmadığı, ancak …… yönünden de imza incelemesi yaptırılmamış olduğu görülmüştür.
Davacı vekili sözlü yargılama aşamasında davanın kabulünü talep etmiş, davalı vekili davanın kötüniyetle açılmış olduğunu belirterek davanın reddini savunmuş, mahkememizce davanın reddine karar verilmiştir.
Delillerin taktiri ve davanın reddi gerekçesi : Davacı her biri 50.000 er TL olan ….. AŞ Koşuyolu Şubesine ait bulunan ve müvekkili şirket adına keşide olunmuş, her 2 si de 31/01/2014 tarihli ……… nolu çeklerin müvekkili şirket yetkilisinin çantasından -cüzdanından çalınması sebebiyle kaybolduğunu belirterek zayi nedeniyle iptal talep etmiş, ancak çalınma iddiasıyla ilgili savcılık-karakol şikayet, soruşturma, ifade tutanağı ibraz etmemiş bu konuda davanın açıldığı 1 ATM ye delil de bildirmemiştir.
Dava konusu ……. AŞ Koşuyolu Şubesine ait 50.000 TL bedelli 6944541 nolu çekin hamili olduğunu iddia eden ……. Nakl. İth. İhr. Turzm. Tic. Ltd. Şti. vekili çek fotokopisini ibraz etmiş, çekin 28/02/2014 keşide tarihli olup, keşidecisinin USS Güröz Teknik ve … AŞ olup, davacı Has Bey … Ltd. Şti. emrine tanzim edildiği çekin arka yüzünde Tur Teks. … Ltd. Şti. kaşesinin iptal edildiği, altında davacı Has Bey … Ltd. Şti. imza ve kaşesi ve onunda altında AHD Otomotiv imza ve kaşesi ile 28/02/2014 tarihinde ……….bank AŞ Yenihal Şubesine ibraz edildiği, ödeme yasağı şerhi işlendiği görülmüştür.
Davalı taraf yine İst. Anadolu 1. ATM ye ………. E. sayılı dosyasına ve mahkememiz dava dosyasına sunduğu 01/11/2013 tarihli satıcısı davalı ……… Ltd. Şti., alıcısı ….. … Ltd. Şti. olan Porsche marka araç satışı ile ilgili oto alım-satım komisyon mukavelesi ile bu satışa ilişkin taraflar arasındaki ticari ilişkiyi kanıtlayan ……bank ………….Şubesi 30/10/2013 günlü 50.000 TL bedelli bir çek suretini de sunmuş, bu çekin davacıdan davalıya ciro yoluyla geçtiği, davalıdan da dava dışı …….a geçen çekin 07/11/2013 tarihinde karşılıksız kaldığı görülmüştür.
Davaya konu olan 50.000 TL bedelli……. nolu çekin keşide tarihi 28/02/2014 ‘tür. Davacı zayi nedeniyle çek iptal davasında bu çekin 31/01/2014 tarihli olduğunu ileri sürmektedir. çekin keşide tarihi davacının iddiasını kanıtlayamadığı gibi, davalı tarafından gerek İst. Anadolu 1. ATM 2014/41 E. sayılı dosyaya ve gerekse mahkememiz dosyasına davalı tarafından sunulan araç satış mukavele çek fotokopisi belgelere davacı taraf itiraz etmemiştir. İnkar da etmemiştir.
Dava dilekçesinde davacı istirdatı istediği çekin tutarını 50.000 TL olarak göstermiş, ancak dava açma 1/4 nispi harcı 5.000 TL dava değeri göstermek sureti ile 5.000 TL üzerinden yatırmıştır. Davalı buna itiraz etmemiş, harç ikmali konusunda bir talepte de bulunmamış, bu husus mahkememizin de dikkatinden kaçmış, yargılama safahatı içerisinde harç ikmali hakkında celse veya ara karar verilmemiş, bu durum gerekçeli kararın yazımı sırasında tespit edilmiştir.
Araç satış mukavele tarihi olan 01/11/2013 tarihinde davacı şirketin temsilcisi ve müdürü müstakilen ve münferiden ……..’dür. Davaya konu çekte davacı şirket kaşesi üzerindeki imzanın şirket müdürüne ait olup olmadığının tespiti için ve mahkemeye gelmemesi halinde kabul etmiş sayılacağına dair ara karara rağmen ……….. talimat mahkemesinin ihtarlı tebligatına rağmen duruşma günü olarak tayin edilmiş 20/02/2017 tarihinde duruşmaya katılmamış olmakla; çekin arka yüzündeki imzanın kendi eli mahsulü olduğunu kabul etmiş sayılmalıdır.
Davacı ile davalı şirket arasında 01/11/2013 tarihli oto alım-satım komisyon mukavelesi yapıldığı, davalı tarafından iddia edilmiş, davacı bu mukaveleyi inkar etmemiştir. 29/05/2013 tarihli oto alım satım mukavelesinde satıcı ……alıcı ……….. olup, satışa konu …….plakalı aracın ruhsat sahibi ise o tarihte davacı şirketin müdürü olan …….. Davalı, davacı tarafından bu mukavele uyarınca müvekkiline verilen …..bank ……. Şubesine ait 30/10/2013 tarihli çek 07/11/2013 tarihinde karşılıksız işlemine tabi tutulmuştur.
Davaya konu 28/02/2014 keşide tarihli olan, ancak davacının 31/01/2014 keşide tarihli olduğunu bildirdiği ……B AŞ Koşuyolu Şubesine ait ….. nolu 50.000 TL bedelli çekin karşılıksız olduğu, oto alım-satım sözleşmesinin davacı ve davalı şirketler arasında yapıldığı, ……. tarihli mukavele tarihinde …… davacı şirket yetkilisi olduğu satıcının, davalı ……, Alıcının Has Bey Isıtma Soğutma…. Ltd. Şti. olduğu görülmekle; çekte davacı şirket kaşesi üzerindeki imza yönünden taraflar arasındaki oto alım satımı ile ilgili ticari ilişkiyi inkar etmeyen davacı şirketin mukavele tarihindeki yetkilisinin imzası nedeniyle davacının çeki cirolayarak verdiği sonucuna varılmıştır.
Yaptırılan ticari defter incelemesinde davacı ticari defterlerinde bilirkişi raporunda, araç alım satımı ile ilgili kayıt görülmüyor ise de, davalı şirketin tahsil edemediği tutarı ticari defterlerine kaydetmesi düşünülemez. Kaldı ki davacı vekili 30/03/2013 günlü UYAP tan verdiği dilekçede müvekkili şirketin defterlerini Antalya ATM ce incelenmesine talep etmiş, bilahare 15/07/2015 günlü dilekçe ile müvekkili şirketin ticari defterleri üzerinde imza incelemesine ilişkin ara karardan dönülmesini talep etmekle, 3. celse ara kararı uyarınca yatırması kararlaştırılan 400,00 TL bilirkişi ücretini de yatırmadığından ticari defter incelemesinden vazgeçmiş sayılmıştır.
Kaldı ki ticari defter incelemesi de davada taraflar yönünden ispat veya savunma konusunda delil mahiyetinde görülmemiş, yukarıdan beri açıklanan nedenler, davalının savunması ve sunduğu kanıtlar kabule şayan bulunmuş ve tüm dosya kapsamı karşısında, istirdatı talep edilen çekten dolayı davalının meşru ve geçerli hamili olduğu sonucuna varılmakla, kanıtlanamayan davanın reddine karar verilmesi gerekmiş, aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda belirtildiği üzere,
1-Kanıtlanamayan davanın REDDİNE,
2-(Dava değeri harç ve tevzi formunda 5.000 TL olarak gösterilmek sureti ile) bu tutar üzerinden peşin alınan 85,40 TL harçtan alınması gerekli 35,90 TL harcın mahsubu ile 49,50 TL fazla harcın, hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
3-Davalı kendisini vekil ile temsil ettiğinden 2018 yılı AAÜT tarifesi uyarınca (yukarıda açıklandığı üzere harç ve tevzi formunda da dava değeri olarak gösterilen ve harcın alındığı tutar üzerinden) davalı yararına taktir olunan 2.180,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
4-Davacının yaptığı yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına,
5-Davalının yaptığı yargılama gideri olarak 71,70 TL posta-tebligat giderinin davacıdan alınarak davalıya ödenmesine,
6-Hüküm kesinleştiğinde ihtiyati tedbirin kaldırılmasına ve 7.500 TL teminatın davacıya iadesine,
7-Tarafların yatırdıkları gider avanslarından artan tutarların hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde ilgili taraflara iadesine,
8-Hüküm kesinleştiğinde İst. Anadolu 1. ATM 2014/41-100 sayılı dosyanın mahkemesine iadesine,
9-Hüküm kesinleştiğinde 5418/23 makbuz ile kasaya alınmış çek aslı ve tutanak ve satım mukaveleleri asıllarının davalıya iadesine,
Davacı vekili ve davalı vekilinin yüzlerine karşı hükmün tebliğden itibaren 2 hafta içinde istinaf yolu açık olmak üzere karar verildi. 29/05/2018