Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C. İstanbul Anadolu 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2014/500
KARAR NO : 2018/510
DAVA : Tazminat ve cezai şart alacağı
DAVA TARİHİ : 06/02/2012
KARAR TARİHİ : 30/05/2018
Mahkememizde görülen tazminat ve cezai şart alacağı davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasında imzalanan rödovans sözleşmesinin 1. md. uyarınca erişim ve ruhsat numaraları belirtilen maden arama sahasındaki 4. Grup metal madeni aramaları, bu madenlere ilişkin gerekli izin, ruhsat ve diğer prosedürlerin yerine getirmeleri, madenleri işletmeleri, bulunan madenleri yurtiçi ve yurtdışında pazarlamaları, iç ticaret ve dış ticarete ilişkin prosedürlerin takip edilmesi işi için davalılarla anlaşıldığını, davacı şirket ve………. ile 04/06/2010 tarihinde …….Noterliği huzurunda …… yevmiye numaralı rödovans sözleşmesi, 02/10/2010 tarihinde davalı şirket ile iş ortaklığı sözleşmesi akdedildiğini, davacı……..İnşaat ve Dış Ticaret A.Ş. şirketinin kurulacağının belirtildiğini, 04/06/2010 tarihinde davalı şirket ve yetkililerinin müştereken ve müteselsilen şirket adına sorumlu olduklarını gösteren taahhütname alındığını, işbirliği sözleşmesinde de bu taahhütlere uyulmaması halinde uygulanacak cezai şart ve yaptırımların imza altına alındığını, müvekkili tarafından sahaları maden ve jeoloji mühendislerine incelettirdiğini, üretim açısından sahaların uygun olduğuna dair rapor alındığını, bunun üzerine; Ruhsatların çıkarılmasında ruhsat sahibi ve işletmeci görevli olduğundan öncelikle ruhsat işlemlerinin tamamlanması için ……. 30.000,00 TL,……… 20.000,00 TL,……. gönderdiği bazı dokümanlardan sonra tekrar para talep etmesi karşılığında da yine avans olarak 12.936,00 TL ödendiğini, Davalıların henüz ekonomik bir cevhere ulaşmadan haksız kazanç sağlamaya çalıştıklarını, bir süre sonra Hatay Madencilik’in bölgeyi terk ettiğini, ……. Madenciliğin taahhüdüne göre iş ortaklığı sözleşmesinin E hükmü b. paragrafı gereği %5 i aşan eksik tonaj için uğrayacağı cezai şart ödemenin yanı sıra giderlerin belirlenen tutarların üzerinde gerçekleşmesi halinde bu durumdan kaynaklanan zarar Hatay Madenciliğin %30 kar payından indirim konusu yapılacağı, üretim yapılması dahi bu tutarın nakden veya defaten ödeyeceğinin oluşacak tüm cezai şartlarla ilgili olarak Hatay Madencilik ile müşterek ve ayrı ayrı veya birlikte şahsen sorumlu olduklarını kabul edip taahhütte bulunduklarını belirterek …….. Noterliğinin ……. tarih …. yevmiye numaralı ihtarnamesinin keşide edilerek sözleşmenin ifasının talep edildiğini ileri sürerek davalıların haksız olarak iktisap ettikleri 483.000,00 TL ile, sözleşmede vaki temerrüt nedeniyle ortaya çıkan 500.000,00 USD cezai şartın davalılardan müştereken ve müteselsilen ve 3095 sayılı yasa gereği ticari faiziyle birlikte tahsiline, söz konusu talebin kabul edilmemesi halinde, davalıların haksız olarak iktisap ettikleri 483.000,00 TL ile, sözleşme gereği ortaya çıkan 500.000,00 USD cezai şartın ödeme günündeki TL karşılığı ile ve 3095 sayılı yasa gereği ticari faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:Davalılar … ve ………bila tarihli dilekçelerinde özetle, …..ve ……’ın iş disiplinini kanıtladığını, maden piyasasında faaliyetlerine devam ettiğini, davacı … Danışmanlık ile iş birliği sözleşmesi, taahhütname ve üretim planını imzalayarak mutabakata varıldığını, …… ile herhangi bir işbirliği anlaşmasının kesinlikle olmadığını, …. adına kayıtlı arama ruhsatı ile maden sahalarında rödevans işlemini ……noter aracılığı ile rödevansçı sıfatı ile yaptığını, Hatay Madencilik’in işletmeci sıfatı ile yer aldığını beyanla işbirliği sözleşmesinin E-a. maddesinde belirtilen cezai şart açıklamasında “Birlikte belirlenen iş planında tarihlendirilmiş finansman sağlanmasında gecikme olması halinde bu gecikmeden kaynaklanan üretim kaybının %5’i aşması halinde her ton için 100 USD cezai şart……..’e ödemeyi BS taahhüt eder” denildiğini belirterek…. … AŞ firmasına tazminat davası açma hakkını saklı tuttuklarını bildirmiş ve cevap dilekçesinde delillerini açıklamış ve tanık olarakta ……i göstermiştir.
Diğer davalı ……. Madencilik’e ise tebligat yapılamamış müseccel adresi dava dilekçesindeki adres olmakla, Teb.K. 35 md. uyarınca tebligat yapılmış ancak bu davalı davaya cevap vermemiş, kendisini vekil ile temsil ettirmemiş, delil bildirmemiş, ilk celsede davalı şirketi temsilen gelen ve imza sirkülerini sunan davalı …, davalı BSL ile herhangi bir iş akdi ve taahhütleri bulunmadığını BS firmasına da sözleşme gereği tüm yükümlülüklerini yerine getirdiklerini bildirmiş, davalı taraf ilk celseden sonra takip eden diğer duruşmalara katılmamış, hiçbir delil ve belge sunmamışlardır.
DELİLLER VE GEREKÇE : Dava, davacılardan BS Yönetim … AŞ ile davalı işletmeci …… Madencilik ile ruhsat sahibi …… arasında yapılmış 04/06/2010 tarihli Rödavans Sözleşmesi ve bu sözleşmeye istinaden davacı … ile davalı ….. Madencilik arasında yapılmış 02/10/2010 tarihli işbirliği sözleşmesine davalıların uymaması nedeniyle davacının uğradığı zarar ziyan ve yaptığı giderlerin tahsili isteminden ibarettir.
Davacı taraf, dava dilekçesinde delillerini sunmuş, delil ve belgelerini dilekçe ekinde bildirmiş, tanık göstermiştir. Davalı taraf hiçbir delil sunmamıştır. Kadıköy 26. Noterlikten davacılar tarafından davalılara keşide olunmuş, 25/10/2010 tarih, 27291 y. sayılı ihtarname tebliği ile ilgili belgeler istenmiş, 3. celsede davacı tanıkları dinlenmiş, bilirkişi incelemeleri yaptırılmıştır.
Rödavans sözleşmesinin konusu olan maden sahasında tarafların sözleşme konusu sorumluluklarını yerine getirip getirmedikleri tespiti için Maden Mühendisi bilirkişi marifeti ile keşif sureti ile rapor alınmak üzere ….. Asliye Hukuk Mahkemesince bilirkişi incelemesi yaptırılmış, Maden Mühendisi ……’den 20/08/2014 günlü rapor alınmıştır. Bilahare davacıların ticari defterleri üzerinde mali bilirkişi incelemesi yaptırılmış, SMMM ………’den 05/08/2015 günlü mali rapor alınmış, bilahare alınan Maden Mühendisi ve mali raporlar ile birlikte değerlendirilmek üzere davacı tarafın yapmış olduğu giderler ve uğradığı zararların tespiti ve sorumluluk durumu yönünden İTÜ Maden Fakültesinden Prof. Dr. ……..Marmara Hukuk Fakültesinden Yrd. Doç. …… ve SMMM ….dan 25/10/2016 tarihli rapor alınmış, davacılar vekili davanın kabulünü talep etmiş, davalılar yapılan bilirkişi raporlarına karşı yazılı beyan ve itirazda bulunmadıkları gibi sözlü yargılama tebligatlarına da uymamışlar ve yokluklarında karar verilmiştir.
Delillerin taktiri ve kısmen kabul gerekçesi : Ruhsat sahibi dava dışı ……. olan…….. İli …… İlçesi Kavalpınarı Köyü bölgesinde 4. grup madenlerin aranması, çıkarılması, işletme ve değerlendirilmesi ile ilgili olarak 04/06/2010 tarihli Rödavans Sözleşmesi uyarınca masrafları rödavansçı olan ……. Dan. AŞ ye ait olmak üzere faaliyet raporları projeler ve imalat haritaları hazırlanması işlemlerinden ruhsat sahibi olan …….’in sorumlu olduğu, talimatla alınan maden mühendisi bilirkişi raporunda da açıklandığı üzere “Rödavans Sözleşmesi”nde belirtildiği üzere davalı ……. Madencilik Ltd. Şti. ne işletme hakkı devredildiği için ocak içinde yapılacak çalışmalardan, alınacak tüm ocak izinlerinden, bu izinlerin takibinden sorumludur. Ocağı arama ruhsat dönemi süresinde ocakta çalışma yapılmış, ocak işletme iznine geçilmeden çalışmalar durdurulmuş olduğu dosya incelemesinden tespit edilmiştir. Rödavansçı firma olan BS Yön. … AŞ işletmeci firma olan Hatay Ltd. Şti. ye çalışmaları için gerekli ödemeleri yaptığı, işletmenin ocakla ilgili tenör analizi yaptırmadan ocağın çalışmaya uygun olup olmadığına karar verdiği firmayı belirsiz bir durum içine sokmuş olup, rödavansçı tarafından işletmeciye ödenen tutar kadar yatırım ve işletme harcaması yapılmadığı, ocağın durumundan anlaşılmaktadır.” denilerek şu anda ocağın terk edilmiş durumda olduğunu, arama ruhsat döneminde yapılmış tenör analizi bulunmadığı rapor edilmiştir.
Davacı şirketlerin ticari defterleri üzerinde bilirkişi incelemesi yaptırılmış, mali bilirkişi davacı … … AŞ ile davalılar arasında herhangi bir borç yada alacak ilişkisinin mevcut olmadığı, BSL şirketi ile de, davalılar arasında sözleşmesel bir ilişki olmadığı rapor edilmiş, ancak davacı tarafın işbirliği sözleşmesi ve rödavans sözleşmesi uyarınca yaptığı giderlerle ilgili belgeler ve toplanan deliller itibarı ile bunun tutarı ve sorumlusunun tespiti için 3 kişilik bilirkişi heyetinden alınan 25/10/2016 günlü raporda,davacı … Yönetim… AŞ tarafından, dava dışı ……….e 32.938,00 TL davalı ….. Madenciliği 52.709,62 TL ödeme yaptığı ve bu suretle toplamda 85.647,62 TL ödeme yapıldığı anlaşılmıştır.
Davacılardan ……. gerek 04/06/2010 tarihli rödavans sözleşmesinin taraf olmadığı gibi, adi ortaklık sözleşmesi mahiyetinde olan ve davacı … Yönetim Dan…. AŞ ile davalı Metal Madencilik arasında yapılmış 02/10/2010 tarihli işbirliği sözleşmesinde de taraf değildir. Davayla ve dava konusu sözleşmelerle doğrudan veya dolaylı ilişkisi tespit edilemediğinden davacı …….. İnş. ve Dış Tic. AŞ tarafından açılmış davanın, aktif dava ehliyeti bulunmadığından reddine karar verilmesi gerekmiştir.
Talimatla dinlenen tanık ………. kendisine ait olan maden sahaları ile ilgili hiçbir işlemden bilgi sahibi olmadığını, bu işleri ………..in takip ettiğini beyan etmiş, tanık …………de davacı şirketten iddia edildiği gibi para almadığını, noter masrafları için 20.000 TL dışında sadece 300-500 TL aldığını, maden sahalarının çalışma izinlerinin alınması gerektiğini, bu parayı da ruhsat çıkarılması için almadığını, ön avans olarak aldığını beyan etmiştir.
Davacı … Yönetim… AŞ ile davalı …… Madencilik …. Ltd. Şti. arasında yapılmış olan “İŞBİRLİĞİ SÖZLEŞMESİ”nden kaynaklanan davalı şirket sorumluluğu ile ilgili olarak diğer davalılar Alaatin Saraç ve … “TAAHHÜTNAME” vermek sureti ile davacı …’ye karşı, …… Madencilik Ltd. Şti. ile birlikte müştereken müteselsilen sorumlu olduklarını kabul ve taahhüt etmişlerdir.
Rödavans sözleşmesi uyarınca ve buna bağlı olarak davacı … ile davalı Hatay Madencilik arasında yapılmış sözleşme gereği davalı şirket sözleşme ile kararlaştırılmış alanda krom madeni çıkarılması için üzerine düşen görev ve sorumlulukları yerine getirmediği ve bundan dolayı davacının yaptığı giderlerden davacı … şirketine karşı sorumludur. Bilirkişi heyet raporu bu nedenle benimsenerek kabule şayan bulunmuş, Rapora göre davanın kısmen kabulü gerekmiştir.
Dinlenen davacı tanıkları …, …, … ve ……’in anlatımlarından davacı … Yönetim AŞ nin sözleşme konusu ……. İlçesindeki sahada krom madeni çıkarmak üzere anlaşma yapıldığı, bununla ilgili davacının yapılacak işlemler ve genel ruhsat giderleri olarak harcamalar yaptıklarını beyan etmişlerdir. Maden sahasının ruhsatının dava dışı ………. adına olduğu, eşi …………..e maden sahasında üretim öncesi ruhsat ve çalışma işlemleri ile ilgili olarak giderler için ödeme yapan firmanın davacı … Yönetim olduğu sabittir. Davacı … yönetimin bu suretle işbirliği sözleşmesi ve taahhütname uyarınca sözleşme davalı ………. Madencilik tarafından yerine getirilmediğinden maden sahasında krom madeni çıkarılması işi ile ilgili olarak yapmış olduğu giderleri talep etmekte haklı olup, alacak talebi yönünden davanın bilirkişi heyet raporu ile tespit edilen 85.647,62 TL üzerinden kabulüne ve bu tutara temerrüt tarihi olan 25/10/2010 tarihinden itibaren avans faizi yürütülmesine, davacı … … AŞ nin fazlaya ilişkin alacak ve yerinde görülmeyen cezai şart istemi ile ilgili fazla talebinin reddine karar verilmesi gerekmiş, aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM :Gerekçesi yukarıda belirtildiği üzere,
1-Davacı ……… İnş. ve Dış Tic. AŞ yönünden davanın aktif dava açma ehliyeti bulunmadığından husumet nedeniyle REDDİNE,
2-Davacı … Yönetim… AŞ nin açmış olduğu alacak davasının KISMEN KABULÜ ile 85.647, 62 TL nin temerrüt tarihi olan 25/10/2010 tarihinden itibaren 3095 sayılı kanun 2/2 md. uyarınca davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsil ile davacıya ödenmesine, davacının fazlaya ilişkin alacak ve cezai şarttan dolayı alacak dava ve talebinin reddine,
3-Peşin alınan 20.166,30 TL harçtan kabule göre alınması gereken 5.850,58 TL harcın mahsubu ile 14.315,72 TL fazla harcın hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
4-Kabule göre kendisini vekil ile temsil eden davacı … Yönetim Dan. … AŞ yararına 2018 yılı AAÜT tarifesi uyarınca taktir olunan 9.601,80 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacıya ödenmesine,
5-Davacının peşin yatırdığı 5.850,58 TL harcın yargılama giderine katılmaksızın davalılardan alınarak davacı … Yönetim … AŞ ye ödenmesine,
6-Davacı tarafın yatırdığı peşin nispi harç dışında yaptığı yargılama gideri olarak : 27,75 TL başvurma-vekalet harcı, 235,05 TL tebligat ve posta giderleri 327,50 TL talimat mahkemesi keşif yolluğu ve vasıta ücreti, 500,00 TL talimat bilirkişi ücreti, mali bilirkişi ücreti 600,00 TL, 3 lü bilirkişi heyet ücreti 2.400,00 TL ki cem’an 4.090,30 TL yargılama giderinden davanın kabulüne tekabül eden 257,97 TL nin davalılardan tahsil ile davacı … Yönetim … AŞ ye ödenmesine, redde tekabül eden bakiye giderin davacı üzerinde bırakılmasına,
7-Davacının yatırdığı gider avansından artan tutarın hüküm kesinleştiğinde ve talep halinde davacı tarafa iadesine,
Davacı vekilinin yüzüne karşı, davalıların yokluğunda hükmün tebliğden itibaren 2 hafta içinde istinaf yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi. . 30/05/2018