Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Anadolu 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2013/365 E. 2020/819 K. 27.10.2020 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C. İstanbul Anadolu 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2013/365 Esas
KARAR NO : 2020/819
DAVA: İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan), Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 04/06/2013
Birleşen——- Sayılı Dosyasında
DAVA: Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
BİRLEŞEN
DAVA TARİHİ: 22/02/2017
KARAR TARİHİ : 27/10/2020
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan), Alacak (Ticari Satımdan Kaynaklanan) davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ :
İDDİA, SAVUNMA, DOSYA KAPSAMI:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalının müvekkili ile arasında ticari ilişki bulunduğunu, bu ticari ilişki nedeniyle müvekkile cari hesap borç bakiyesi bulunduğunu, ancak davalının borcunu ödemediğini, —– sayılı dosyası ile davalı aleyhinde ilamsız takipte ödeme emri gönderildiğini, davalının haksız ve mesnetsiz olarak kötü niyetli takibe itiraz ettiğini ve takibin durduğunu ileri sürerek davalının —— dosyasına itirazın iptaline, takibin devamına, borcun ticari defterler ve faturalara dayandığı ve ayrıca likit olması nedeniyle %20’den az olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesine ve yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkil ile davacı arasında imzalanmış bulunulan —- tarihli ekipman teslim sözleşmeleri ve sipariş mektupları çerçevesinde kamyon imalatında kullanılan bir kısım parçaların müvekkile tedarik edilmesinin üstlenildiğini, müvekkilin üretim amacıyla gereken bedelleri davacıya ödediğini ya da ödemeyi taahhüt etliğini, — kapsamında davacıya —– bedel Ödenmesi hususunda mutabık kalındığını, davacıya–avans ödendiğini, müvekkil tarafından —- yevmiye numaralı ihtarnamesinin davacıya gönderildiğini, davacı tarafından düzenlenmiş —-numaralı faturaların davacıya iade edildiğini, müvekkilin—— yevmiye numaralı ihtarnamesinin gönderildiğini, ihtarnamede —- alacağın ödenmesinin talep edildiğini, —- tarihi itibariyle sözleşme ilişkisinin haklı nedenle sona erdirildiğini, müvekkilin davacıdan —-alacağı bulunduğunu ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen ——— Sayılı Dosyası yönünden;
Davacı vekili dilekçesinde özetle ; davalı şirket ile müvekkili şirketi arasında imzalanan ——tarihli —- ilgili sipariş mektupları çerçevesinde —- marka kamyonların imalatı için gereken üretim parçalarını tedarik etme işini üstlendiğini, —– programı kapsamında davalı şirket tarafından üretilecek fikstür ve kalıplar, montaj hattı makina ekipmanı ve parça geliştirme mühendislik hizmeti için davalı şirkete toplam — ödenmesi hususunda mutabık kalındığı ve davalı şirkete tüm bu hizmetler için — avans olarak ödendiğini, ——- yevmiye nolu ihtarnamesi ile toplam rakam sehven —- olarak gösterildiğini, sözleşme bedelinin tamamının ödenebilmesi için söz konusu ekipman ile üretilen parçaların —– onaylarının tamamlanması,——– davalı şirket tarafından imzalanarak müvekkil şirkete iletilmesi gerektiğini, davalı şirketin ekonomik sıkıntılar içinde düştüğünü ve müvekkili şirkete mal tedariğini aksattığını, davalı şirketin gerekli düzeltici tedbirleri alması için —- yevmiye nolu ihtarnamesi ile ihtar çekildiğini, davalı şirketin ihtarnameyi tebliğ almasına rağmen düzeltici tedbirlerde bulunmadığını ve cevapda vermediğini,—– tarihinde davalı şirketin müvekkili şirketin sipariş etmiş olduğu üretim parçalarının sevkiyatını tek taraflı olarak durdurduğunu, parçaların kararlaştırılan tarihlerde teslim edilmemesi nedeniyle üretimin aksadığını, — tarihi itibariyle üretimin durduğunu, bu durum karşısında ——–yevmiye nolu ihtarnamesi ile yükümlülüklerini aykırı olarak teslimini durdurmuş olduğu parçaları sözleşmeye uygun bir biçimde teslim etmesi için ihtar çekildiğini, ihtarnameye bu kez de cevap vermediğini, fazlaya ilişkin hakkı saklı kalmak kaydıyla müvekkili şirketin —- tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte tahsiline, ——sayılı dosyası ile birleştirilmesine karar verilmesi talep ve dava etmiştir.
İNCELEME ve GEREKÇE :
Davacı, dava dilekçesiyle davalının cari hesap borcunu ödemediğinden bahisle icra takibi başlattığını ileri sürerek, itirazın iptalini talep etmiştir.
Davaya konu icra dosyası celp edilerek dosyamız arasına alınmıştır.——icra dosyası incelendiğinde, —- tarihli takip talebi ile —- asıl alacak; —- işlemiş faiz olmak üzere toplam —- alacak üzerinden takip başlatıldığı, ödeme emrinin — tarihinde borçluya tebliğ edildiği, borçlunun —— kendilerinin alacaklı olduğunu belirterek borca, faize, ferilerine itiraz ettiği anlaşılmıştır.
Davalı ise, davacının sözleşmeler kapsamında bir kısım parça, yedek parça üreterek teslim etme borcu altına girdiğini, davacıya toplamda kdv hariç —- bedel ödeneceğini, bunun —- avans olarak ödendiğini; ancak davalının malzeme tedarikinde aksama ve sıkıntılar olduğunu, imal edilen ürünün —- olmadığını, ihtarname çekerek uyarıda bulunduklarını ancak davacının hiç bir girişimde bulunmadığını, davacının hiç bir alacağının olmadığını, aksine kendilerinin alacaklı olduğunu ileri sürerek davanın reddini talep etmiştir. İlerleyen aşamalarda davalı tarafça işin bedelinin gerçekte ——– yazıldığı belirtilmiştir.
Davacı replik dilekçesi ile borcun kaynağının mühendisilik hizmeti bedeli olduğunu, verilen bu hizmet sayesinde davacının —– firması ile sözleşme yaparak üretim yapabildiğini ileri sürmüş; davalı ise düplik dilekçesi ile davacının mühendisilik hizmeti vermesinin edimlerinden yalnızca biri olduğunu, ayrıca bir kısım parçaları üretmek ve üretilen parçaların —- alınmasını sağlamak edimleri olduğunu örneğin——- onayının alınamadığını, davacının gereği gibi ifada bulunamadığını ileri sürmüştür.
Dava devam ederken davalının —– birleştiği ve ticaret sicil kaydının birleşme ile sona erdiği, davalının—-olduğu anlaşılmıştır.
Taraflar arasında—–tarihli ekipman teslim sözleşmelerinin imzalandığı sabittir. —-tarihli sözleşmenin ise imzalanmadığı görülmüştür. ——–
Davacının malzeme geliştirme ve tedarik etme yükümü altına girdiği, davalının işveren olduğu, aradaki ilişkinin eser sözleşmesi ilişkisi olduğu sabittir. Bilindiği üzere, yüklenici, bir eser meydana getirerek teslim etmeyi, işveren de karşılığında bir bedel ödemeyi taahhüt eder. Davacının sözleşmeye ugun edimini yerine getirip getirmediği, davalının da bedeliin ödeyip ödemediği incelenecektir.
Tarafların her ikisinin de tacir olması ve TTK.nun 64 vd maddeleri kapsamında defter tutma yükümlülüklerinin bulunması karşısında tarafların ticari defter ve kayıtları üzerinde inceleme yaptırılmasına karar verilmiştir.
Davacının defter ve kayıtları incelenmiş, mali müşavir bilirkişi —-tarihli raporunda davacının davalıdan —– alacaklı görndüğünü ancak —— avans aldığını bu durumda davacının takip tarihi itibariyle —-alacaklı olduğunu mütalaa etmiştir.
Davalının defterleri üzerind-e talimat mahkemesince yaptırılan bilirkişi incelemesi sonucu, mali müşavir bilirkişi —-tarihli raporunda davalının defterlerine göre davalının davacıdan —–alacaklı göründüğünü mütalaa etmiştir.
Tarafların itirazları ile üç kişilik makine mühendislerinden oluşturulan bir bilirkişi heyeti oluşturulmuş, bu heyet — tarihli raporunda özetle, davaya konu projeler kapsamında belirlenen toplam bedelin toplam iş bedelinden eksik bırakılan mühendislik faaliyeti kapsamı onay ve tadil İşlerinin bu kısım tutarırın —olduğu, mühendislik faaliyetleri için ödenmesi kararlaştırılan — firması lehine tutarın tenzili gerektiği, —-montaj hattı durması nedeni ile uğradığı zarara ilişkin talep edilen — için dosyada beyan dışında somut kanıt bulunmadığı, bu hususta kanaat oluşturulmasının mümkün olmadığı, Proje bedelleri toplamına ilişkin — ödemesi gereken bakiye bedelin —– olarak ortaya çıktığı, sözleşmenin durumu nedeni ile teknik açıdan —- — şeklinde verilen —– olduğu .belirtmiştir.
Yargılama devam ederken davalı —– karşı defterlerine göre alackalı görndüğü tutar olan —- tahsili talebi ile dava açmış, —— sayılı kararla bu dosya mahkememizin iş bu dosyası ile birleştirilmiştir.
Gerek birleşen dosya yönünden gerekse eldeki teknik rapora itirazlar sebebiyle, bir mali müşavir, bir Makine, bir hesap uzmanı bilirikişiden oluşan üç kişilik bir bilirkişi heyeti oluşturulmuştur.
Bu bilirkişi heyeti —— tarihli raporunda, özetle; birleşen davada; davacı—— taraflar arasındaki akdi ilişkiden dolayı bakiye —- cari hesap alacağı olduğunu” iddia etmekte ve “bu alacağının tahsilini” talep ettiğini, gerek —– tarihli mali bilirkişi raporundaki tespitlere gerekse işbu raporumuzun mali kısmındaki tespitlere göre, davalı—- ticari defterlerine göre, akdi ilişkiden dolayı davalı——davacı—- bakiye ——- alacağı bulunduğunu, Davacı—– ticari defterlerine göre; davalı/—– davacı/—- tarihi itibariyle bakiye — borcu bulunduğunu, raporun mali kısmındaki tespitlere göre; her iki tarafın defterleri arasındaki bu farklılığın, birleşen dava davacısının —- birleşen dava davalısına —– keşide ettiği faturaların, birleşen dava davalısının ticari defterlerinde kayıtlı olmamasından kaynaklandığı, teknik inceleme raporuna göre birleşen dava davacısının keşide ettiği faturanın içeriğinin mevcudiyeti bakımından izaha ve ispata muhtaç olduğu, dolayısı ile, somut olayda birleşen dava bakımından, birleşen dava davalısının—ticari defterlerindeki ——- alacağının kaydi anlamda dikkate alınması gerektiğini bu nedenlerle, BİRLEŞEN DAVA bakımından, davacının davalıdan, birleşen dava tarihi.itibariyle herhangi bir alacağının bulunmadığı kanaatine varıldığını, asıl dava bakımından, davacı/— davalı/—-takip tarihi itibariyle kaydi —— bakiye mühendislik bedeli alacağının bulunduğu; davacı yanın davalıyı takip tarihinden önce bir ihtarname ile temerrüde düşürmediği anlaşıldığından işlemiş faiz alacağının bulunmadığı; davacı alacağının talep gibi takip tarihinden itibaren işletilecek avans faizi —- ile birlikte tahsili gerektiğini birleşen dava bakımından, davacı/—- davalı/——, birleşen dava tarihi itibariyle herhangi bir kaydi alacağının bulunmadığını mütalaa etmiştir.
Uyuşmazlığın git gide karmaşık hale getirildiği davada, taleplerin netleştirilmesi gerekmiştir.
Taraflar arasındaki ilişkide işin toplam bedelinin — olduğu konusunda her iki taraf da mutabıktır. Bu bedelin— kalıp, fikstür, modifikasyon bedeli, —— parça geliştirme mühendislik bedeli,—- montaj hattı, makine ekipman bedelidir.
İşin bedeli —- olup davalı birleşen dosya davacısı—- işin başında —– avans ödemesi yaptığı da sabittir.
TBK’nun 479.maddesine göre eser sözleşmesinde iş sahibinin bedel ödeme borcunun eserin teslimi anında muaccel olacağı, eserin parça parça teslim edilmesi kararlaştırılmış ise ve bedel parçalara göre belirlenmiş ise her parçanın bedelinin onun teslimi anında muaccel olacağı bellidri. Ancak somut olayda davalının iş bedelinin —- avans olarak davacıya ödediği, tarafların aynı anda ifa kuralından ayrıldıkları görülmüştür.
Ödenen avansın üç kalem işten hangisi için yapıldığı açıkça belirtilmemiş ise de, davacının talebi (ön inceleme duruşmasında belirttiği üzere) ödenmeyen bakiye mühendislik hizmetidir. (Davacının dava dilekçesi bir sayfadan ibaret olup, cari hesap alacağından bahsetmektedir. Bu cari hesabın neden kaynaklandığı somutlaştırılmamıştır. Replik dilekçesinde ve ——- tarihli ön inceleme duruşmasında davacı vekili, alacaklarının mühendislik hizmetine ilişkin olduğunu beyan etmiştir. Her ne kadar ilerleyen aşamalarda davacı taraf, raporlara itiraz dilekçelerinde mühendislik hizmeti bedelinin taleplerinden bir tanesi olduğunu, ayrıca yaptıkları yatırım masrafları ve parça bedelleri alacaklarının olduğunu ileri sürmüşse de, davacının talebinin ön inceleme duruşmasında tekrarladığı üzere tahsil edilemeyen mühendislik hizmeti bedeli olarak kabul etmek gerekmiştir)
Yine avans olarak ödenen tutar, yaklaşık olarak — kalemlerin toplamına denk gelmektedir. Ayrıca, davacı, —- fatura kesmiş, bu faturada —- mühendislik bedeli ile — yapılmak zorunda kalınan ilave masraflar toplamı olarak —— istemiştir. Tüm bu bilgilerden hareketle davalının— kalıp fikstür modifikasyon bedelini—- makine ekipman bedelini— avans verdiği, kalan mühendislik bedeli —-yönünden ise taraflar arasında uyuşmazlık olduğu anlaşılmaktadır.
Davacı, cari hesap açıklamasıyla icra takibi ile — işlemiş faiz olmak üzere—– alacaklı olduğunu ileri sürmüştür. Bu rakamın neye istinaden istendiği anlaşılamamıştır. Davacının kendi defterlerine göre ise, davacı — alacaklı görünmektedir.
Davacının talebi bakiye mühendislik bedeli olduğuna göre, teknik incelemeler sonucu, davacının mühendislik hizmetini yerine getirdiği ancak— kodlu parça için —- alamadığı, taraflar arasında devam eden ticari teamüller ile sipariş formlarına göre — şart olduğu, mühendislik hizmetinin %85 inin hak kazanıldığı kabul edilmiştir. Teknik bilirkişiler davacının üretimine ilişkin olarak onay olmayan prototipte, tadil ve onay işlemleri için %15 oranında kesinti yapılmasının kadri maruf olduğunu belirtmişlerdir.
(Sözleşmede üretilecek parçaların teknik özellikleri ayrıntılı olarak belirtilmemiştir, ancak ——-tarihli sipariş formunda —- onayından bahsedilmiştir. Bu bakımdan davacının üretip teslim etmeyi taahhüt ettiği parçaların ——– onaylı olmasının işin gereği olduğunu kabul etmek gerekmiştir.) Üç kişilik Makine mühendisinden oluşan bilirkişi heyeti gibi son bilirkişi heyeti de aynı görüşü benimsemiş; mahkememizce de kabul görmüştür. Buna göre —– mühendislik bedelinin —- mühendislik bedeline davacının hak kazandığı sonucuna varılmaktadır. Ne var ki davacı tacir olup, ticari defterelerinde tuttuğu kayıtlara göre —– alacaklı olup bununla bağlı olması gerektiği sonucuna varılarak, asıl davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Birleşen alacak davasında davalının—– iddiası, kendi defterlerine göre—- alacaklı olduğundan bunun tahsili gerektiğidir. Davanın ilerleyen aşamalarında davacıya—avans verilen —– toplamı olan —– de kendisine iadesi gerektiğini beyan etmiştir. Ne var ki davalının birleşen dosyada sunduğu dava dilekçesine göre talep, — firmasının zamanında ürün tedarik edememesi sebebiyle üretimin aksadığına ve — zarara uğradığına, ayrıca —harcama yaptığına dayanılmıştır. Davalı birleşen dosya davacısı —- üretiminin aksadığı ve zarara uğradığı iddiasıyla açtığı alacak davasının ispatlanamadığına kanaat getirilmiştir.
Asıl davada, advacı —– firmaya müzekkere yazılması talebinin reddedilmesine ilişkin itirzaları üzerinde de durmakta fayda vardır. Davacı, kendi sunduğu mühendislik hizmetinin davalı tarafça devam ettirilerek kullanıldığını, bu nedenle dava dışı —- müzekkere yazılarak bu firmalardan direksiyon kolonu üretimi tedariki sağlanıp sağlanmadığının araştırılmasını talp etmiştir. Bu talep süresinden sonra yeni delil niteliğinde olup, davalının da muvafakati olmamakla yerinde görülmemiştir.——- Kaldı ki, davacının tanık beyanlarından dahi anlaşılacağı üzere bir dönem maddi sebeplerden ötürü —— firmasının motaj hattını durdurmak zorunda kaldığı, parça tedarik edemediği de sabit olup, davalının başka tedarikçilerden parça tedarik ettirmesi sözleşmeye aykırılık kapsamında değerlendirilemez. Davacı, kendi sunduğu mühendislik hizmetinin davalı tarafça devam ettirilerek kullanıldığını da ispatlayamadığı gibi, dava bakiye mühendislik bedeli talebine dair itirazın iptali olup, yazılması istenen müzekkerelerin davanın esasına itke eder bir öynü de yoktur.
Açıklanan sebeplerle, aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklandığı üzere;
A-Asıl Davanın KISMEN KABULÜNE;
1—–sayılı icra takibinde itirazın kısmen iptali ile, takibin —– devamına; asıl alacağa takip tarihinden tahsil tarihine kadar 3095 sayılı yasanın 2/2 maddesi uyarınca faiz işletilmesine;
2-Fazlaya lişkin kısmın reddine,
3-Alacak likit olmadığından icra inkar tazminatı verilmesine yer olmadığına;
B-Birleşen——— sayılı davanın REDDİNE
ASIL DAVA YÖNÜNDEN
1- Alınması gerekli 3.877,50 TL harçtan davacı tarafından peşin olarak yatırılan 5.312,05 TL peşin harcın mahsubu ile kalan1.434,55TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
2- Davacı tarafından dava açılırken yatırılan 24,30TL başvurma harcı, 3.877,50TL peşin harcın toplamı olan 3.901,80TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
3-Davacı/birleşen dava davalısı tarafından sarfedilen toplam 8.165,60TL yargılama giderinin haklılık oranına göre takdiren (%13,37 kabul %86,63 ret oranında) olmak üzere 1.091,83TL’nin davalı/ birleşen dava davacısından alınarak davacı/birleşen dava davalısına verilmesine, kalan kısmın davacı/birleşen dava davalısı üzerinde bırakılmasına,
4-Davalı/birleşen dava davacısı tarafından sarfedilen toplam 4.803,80TL yargılama giderinin haklılık oranına göre takdiren (% 13,37 kabul % 86,63 ret oranında) olmak üzere 4.160,79TL’nin davacı/birleşen dava davalısından alınarak davalı/birleşen dava davacısına verilmesine, kalan kısmın davalı/birleşen dava davacısı üzerinde bırakılmasına
5- Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştikten sonra talep halinde yatırana iadesine,
6- Avukatlık asgari ücret tarifesine göre davacı/birleşen dava davalısı vekili için takdir olunan 8.179,24 TL nispi vekalet ücretinin davalı/birleşen dava davacısından alınarak davacı/birleşen dava davalısına verilmesine,
7- Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre reddedilen miktar üzerinden davalı/birleşen dava davacısı vekili için takdir olunan 34.193,20 TL nispi vekalet ücretinin davacı/birleşen dava davalısından alınarak davalı/birleşen dava davacısına verilmesine,
BİRLEŞEN DAVA YÖNÜNDEN
1- Alınması gerekli 54,40 TL harçtan davacı tarafından peşin olarak yatırılan 939,37TL peşin harcın mahsubu ile kalan 884,97TL’nin karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
2- Davacı tarafından yapılan yargılama giderinin kendi üzerinde bırakılmasına
3-Davalı tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
4- Kullanılmayan gider avansının karar kesinleştikten sonra talep halinde yatırana iadesine,
5-Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre davalı/asıl dava davacısı vekili için takdir olunan 7.950,80 TL nispi vekalet ücretinin davacı/asıl dava davalısından alınarak davalı/asıl dava davacısına verilmesine,
Gerekçeli kararın taraf vekillerine tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içinde İstinaf Kanun yolu açık olmak üzere davacı vekilinin yüzüne karşı verilen karar açıkça okundu, usulen anlatıldı. 27/10/2020